Abdülkadir Kemali Öğütçü (10 Ağustos 1889 - 26 Temmuz 1949), Türk avukat, ilk Büyük Millet Meclisi'nde Kastamonu milletvekili, İstiklal Mahkemesi başkanı, Ahali Cumhuriyet Fırkası'nın kurucusu, aktif politikacı. Romancı Orhan Kemal'in babasıdır.
Abdülkadir Kemali Öğütçü | |
---|---|
Abdülkadir Kemali Öğütçü (1920) | |
Doğum | 10 Ağustos 1889 Osmaniye |
Ölüm | 26 Temmuz 1949 (59 yaşında) |
Milliyet | Türk |
Vatandaşlık | Türkiye |
Eğitim | İstanbul Hukuk Mektebi |
Meslek | siyasetçi |
İstanbul Hukuk Mektebi'nden mezun olmuştur. Adliye Nezâreti Memurîn Sicil Müdürlüğü Kalemi Kâtipliği, Erganun, Seb-Tap ve Mehtap Gazetelerinin sahipliği, Siirt Bidâyet Mahkemesi Savcı Yardımcılığı, Basra Vilayeti Merkez Bidâyet Mahkemesi Savcılığı, Çanakkale Savaşı'nda Topçu Subaylığı, Adana Hukuk İşleri Müdürlüğü, Kırmastı (Mustafa Kemal Paşa) Kaymakamlığı, Kastamonu Bidâyet Mahkemesi Müddeî-i Umûmisi (Savcı), İttihâd ve Terakkî Cemiyeti Üyeliği, TBMM I. Dönem Kastamonu Milletvekilliği, Adliye Vekâleti Müsteşarlığı ve Pozantı İstiklâl mahkemesi Üyeliği ve Başkanlığı yapmıştır.
Yaşamı
1889'de Adana'ya bağlı Cebelibereket (Osmaniye) sancağında doğdu. Manastır Askeri İdadisine girdiyse de annesinin oğlunun asker olmasını istememesi yüzünden bu okuldaki öğrenimini yarıda bıraktı. 15 yaşında iken İstanbul’a gelerek iş buldu. İstanbul Hukuk Mektebi'ni 1912'de tamamladı. 1908 yılında, İkinci Meşrutiyet’in ilanı üzerine, ittihatçılarca öğrenciler içerisinde örgüt kurmakla görevlendirilmiş, Talat Paşa’nın gözüne girmişti. Talat Paşa sevgisi öylesine yer etmiştir ki, üçüncü çocuğu kız olmasına rağmen adını Talat koymuştur.
Birinci Büyük Millet Meclisi'ne 1920'de Kastamonu'dan milletvekili seçildi. 25 Kasım 1920'de Pozantı İstiklal Mahkemesi Başkanı olarak görev yaptı. İlk Millet Meclis'inde İkinci Grup içinde yer aldı ve en şiddetli muhaliflerden biri oldu. Nahiyeler Kanun Tasarısı üzerine yaptığı eleştiriler, köy ve köylüleri yakından tanıması açısından ilginçtir. 24 Eylül 1921 günü yapılan 81. Meclis toplantısında, köylüye ağır yük getiren söz konusu tasarıyı, özetle şöyle eleştirmiştir:
" ... Halk bütün servetini, bacağındaki donunu, sırtındaki gömleğini verdiği halde, bunlar yetmiyormuş gibi bedenen çalışma zorunluluğunu, halka doğru gitmek isteyen bir hükûmet, halkın üzerine yüklemek istiyor. Bu şu demektir ki, geberinceye kadar bedenen de çalışacaksınız ... Halka doğru gitmek, halkın başına bela olan gereksiz formaliteleri kaldırarak, yerine daha iyi, daha uygun yöntem kurmakla olur ... memleketi kurtarmak için gözümüzü her hâlde aşağı doğru, yani halka çevirmek zorundayız..."
1923 yılında milletvekilliği sona erdi ve Adana'da avukatlık yapmaya başladı.
24 Eylül 1930'da Ahali Cumhuriyet Fırkası'nı kurdu, Ahali gazetesini çıkartarak muhafelet etti; Toksöz Gazetesi'ni yayınladı. Partisi, Türkiye'nin ilk çok partili sisteme geçiş denemesi başarısızlığa uğrayınca kapatıldı; kendisinden "bir daha muhalefet etmeyeceğine" dair senet alındı, partinin yayın organı olan Ahali Gazetesi'nin yayımı yasaklandı. Abdülkadir Bey, tutuklanacağını haber alınca İstiklal Mahkemeleri'nde yargılanmamak için 24 Aralık 1930'da Suriye'ye kaçtı; Beyrut'a yerleşerek lokanta işletti. 1939'da afla yurda döndükten sonra avukatlık ve yargıçlık yaptı. 26 Temmuz 1949'da Ankara'da öldü.
Taha Toros, “yaman bir muhalif” olarak nitelendirdiği Abdülkadir Kemali Öğütçü'yü şöyle tanıtır: "TBMM’nin ilk dönem milletvekili; üç günlük bakan; İstiklal Mahkemesi’nin hem reisi hem sanığı; hükümetin yaman eleştiricisi; güçlü bir gazeteci; 1930’da Ahali Cumhuriyet Fırkası’nın kurucu başkanı; din üzerine eserler yazan bir bilgin, şifalı bitkileri inceleyen bir kamus yazarı; ceza hukukunda içtihatlara kaynak olan görüşüyle uzman bir hukukçu; yakın politika tarihimizin bir renkli siması ve dinlenmesine doyum olmayan bir hatibi."
Hakkında Yazılmış Kitaplar
- Abdülkadir Kemali'nin Anıları:Orhan Kemal'in Babası, , 2005
- Tam Bir Muhalif Abdülkadir Kemali Bey, , 2006
Kaynakça
- ^ "TBMM Albümü". tbmm.gov.tr. 29 Ekim 2012. 11 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Mayıs 2014.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Abdulkadir Kemali Ogutcu 10 Agustos 1889 26 Temmuz 1949 Turk avukat ilk Buyuk Millet Meclisi nde Kastamonu milletvekili Istiklal Mahkemesi baskani Ahali Cumhuriyet Firkasi nin kurucusu aktif politikaci Romanci Orhan Kemal in babasidir Abdulkadir Kemali OgutcuAbdulkadir Kemali Ogutcu 1920 Dogum10 Agustos 1889 1889 08 10 OsmaniyeOlum26 Temmuz 1949 59 yasinda MilliyetTurkVatandaslikTurkiyeEgitimIstanbul Hukuk MektebiMesleksiyasetci Istanbul Hukuk Mektebi nden mezun olmustur Adliye Nezareti Memurin Sicil Mudurlugu Kalemi Katipligi Erganun Seb Tap ve Mehtap Gazetelerinin sahipligi Siirt Bidayet Mahkemesi Savci Yardimciligi Basra Vilayeti Merkez Bidayet Mahkemesi Savciligi Canakkale Savasi nda Topcu Subayligi Adana Hukuk Isleri Mudurlugu Kirmasti Mustafa Kemal Pasa Kaymakamligi Kastamonu Bidayet Mahkemesi Muddei i Umumisi Savci Ittihad ve Terakki Cemiyeti Uyeligi TBMM I Donem Kastamonu Milletvekilligi Adliye Vekaleti Mustesarligi ve Pozanti Istiklal mahkemesi Uyeligi ve Baskanligi yapmistir Yasami1889 de Adana ya bagli Cebelibereket Osmaniye sancaginda dogdu Manastir Askeri Idadisine girdiyse de annesinin oglunun asker olmasini istememesi yuzunden bu okuldaki ogrenimini yarida birakti 15 yasinda iken Istanbul a gelerek is buldu Istanbul Hukuk Mektebi ni 1912 de tamamladi 1908 yilinda Ikinci Mesrutiyet in ilani uzerine ittihatcilarca ogrenciler icerisinde orgut kurmakla gorevlendirilmis Talat Pasa nin gozune girmisti Talat Pasa sevgisi oylesine yer etmistir ki ucuncu cocugu kiz olmasina ragmen adini Talat koymustur Birinci Buyuk Millet Meclisi ne 1920 de Kastamonu dan milletvekili secildi 25 Kasim 1920 de Pozanti Istiklal Mahkemesi Baskani olarak gorev yapti Ilk Millet Meclis inde Ikinci Grup icinde yer aldi ve en siddetli muhaliflerden biri oldu Nahiyeler Kanun Tasarisi uzerine yaptigi elestiriler koy ve koyluleri yakindan tanimasi acisindan ilginctir 24 Eylul 1921 gunu yapilan 81 Meclis toplantisinda koyluye agir yuk getiren soz konusu tasariyi ozetle soyle elestirmistir Halk butun servetini bacagindaki donunu sirtindaki gomlegini verdigi halde bunlar yetmiyormus gibi bedenen calisma zorunlulugunu halka dogru gitmek isteyen bir hukumet halkin uzerine yuklemek istiyor Bu su demektir ki geberinceye kadar bedenen de calisacaksiniz Halka dogru gitmek halkin basina bela olan gereksiz formaliteleri kaldirarak yerine daha iyi daha uygun yontem kurmakla olur memleketi kurtarmak icin gozumuzu her halde asagi dogru yani halka cevirmek zorundayiz 1923 yilinda milletvekilligi sona erdi ve Adana da avukatlik yapmaya basladi 24 Eylul 1930 da Ahali Cumhuriyet Firkasi ni kurdu Ahali gazetesini cikartarak muhafelet etti Toksoz Gazetesi ni yayinladi Partisi Turkiye nin ilk cok partili sisteme gecis denemesi basarisizliga ugrayinca kapatildi kendisinden bir daha muhalefet etmeyecegine dair senet alindi partinin yayin organi olan Ahali Gazetesi nin yayimi yasaklandi Abdulkadir Bey tutuklanacagini haber alinca Istiklal Mahkemeleri nde yargilanmamak icin 24 Aralik 1930 da Suriye ye kacti Beyrut a yerleserek lokanta isletti 1939 da afla yurda dondukten sonra avukatlik ve yargiclik yapti 26 Temmuz 1949 da Ankara da oldu Taha Toros yaman bir muhalif olarak nitelendirdigi Abdulkadir Kemali Ogutcu yu soyle tanitir TBMM nin ilk donem milletvekili uc gunluk bakan Istiklal Mahkemesi nin hem reisi hem sanigi hukumetin yaman elestiricisi guclu bir gazeteci 1930 da Ahali Cumhuriyet Firkasi nin kurucu baskani din uzerine eserler yazan bir bilgin sifali bitkileri inceleyen bir kamus yazari ceza hukukunda ictihatlara kaynak olan gorusuyle uzman bir hukukcu yakin politika tarihimizin bir renkli simasi ve dinlenmesine doyum olmayan bir hatibi Hakkinda Yazilmis KitaplarAbdulkadir Kemali nin Anilari Orhan Kemal in Babasi 2005 Tam Bir Muhalif Abdulkadir Kemali Bey 2006Kaynakca TBMM Albumu tbmm gov tr 29 Ekim 2012 11 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Mayis 2014