Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Abdulrazak Gurnah (d. 20 Aralık 1948), Zanzibar doğumlu Tanzanyalı yazar ve edebiyatçı. Gurnah, "kültürler ve kıtalar arasındaki körfezde sömürgeciliğin etkilerine ve mültecinin kaderine nüfuz etmesinden" dolayı 2021 Nobel Edebiyat Ödülü'ne layık görüldü. Gurnah, 1986'da Wole Soyinka'dan bu yana Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanan ilk siyah Afrikalı yazar oldu.
| Abdulrazak Gurnah | |
|---|---|
 2023'te Gurnah | |
| Doğum | 20 Aralık 1948 Zanzibar Sultanlığı |
| Meslek | Yazar |
| Eğitim | Canterbury Christ Church Üniversitesi |
| Tür | Roman |
| Önemli ödülleri | Nobel Edebiyat Ödülü (2021) |
Biyografisi
Abdulrazak Gurnah 20 Aralık 1948'de bugün Tanzanya sınırları içerisinde kalan Zanzibar Sultanlığı'nda doğdu. 1960'larda Zanzibar Devrimi sırasında İngiltere'ye yerleşti. Ana dili Svahili olmasına rağmen İngilizce eserler yazdı. İlköğrenimini İngiliz okullarında tamamladı, çocukluğunda gittiği Kuran kursunda Arapça öğrendi. Gençliğinde Zanzibar Ayaklanması’na (1964) ve sonrasında kurulan sosyalist rejimin çalkantılı yıllarına tanıklık etti. Tanzanya'da Arap kökenli vatandaşlara yönelik baskı ve zulüm yüzünden ülkesini terk etmek zorunda kaldı, 1984'e kadar Zanzibar'a dönmesi mümkün olmadı. 1968’de İngiltere’ye gitti. Yükseköğrenimini ’nde tamamladı. Doktora tezinde (1982) kolonyal söylemin Doğu Afrika, Karayip ve Hindistan edebiyatındaki izdüşümlerini analiz etti. Postkolonyal edebiyat alanında uzmanlaştı. Gurnah, 1980'den 1983'e kadar Nijerya'daki Bayero Üniversitesi Kano'da ders verdi. Yakın zamanda İngiltere'nin Canterbur şehrindeki Kent Üniversitesi'nde İngiliz ve Sömürge Sonrası Edebiyat Profesörlüğü görevinden emekli oldu.
Romanları
10 roman ve çok sayıda kısa hikâye yazan Gurnah'ın bazı kitapları Müge Günay ve Mehmet Deniz Öcal'ın çevirileriyle Türkçede de yayımlandı. Kur'an sureleri ve Binbir Gece Masalları başta olmak üzere Arap ve Fars şiiri, Gurnah'ın yazın hayatındaki ilk önemli kaynaklar oldu. Gurnah, Shakespeare'den V. S. Naipaul'a kadar İngiliz dili geleneğini de çalışmalarına yansıttı. Bununla birlikte, yerli halkların bakış açısını vurgulamak için sömürgeci bakış açısını yükselterek, bu gelenekten bilinçli olarak uzaklaştı.
İlk romanı Memory of Departure’da (, 1987) Afrika’dageçen gençlik yıllarının ardından ülkeyi terk eden Hassan karakterinin hafızasında yer eden Afrika imgesini postkolonyal dönemin kimlik sorunları ışığında inceledi.
İkinci romanı Pilgrim’s Way (, 1988) başlığını Winchester’ı Canterbury’deki Thomas Beckett mabedine bağlayan yoldan alır. Daha iyi bir yaşam umuduyla İngiltere’ye gelen Tanzanyalı Davud, karşılaştığı göçmen karşıtı tutumlardan dolayı paranoyak bir benlik geliştirir ve çareyi Tanzanya’daki geçmişini tamamen silmekte arar.
(1990), Dottie Badoara Fatma Balfour karakteri üzerinden benzer bir yabancılaşma sorununu tartışır. Fatma Balfour’un melez kimliği, ırk ve etnisite sorununun göçmen ve sürgün karakterler üzerindeki travmatik etkilerinin yakıcı bir simgesidir.
’te (1994) Gurnah, Yakup’un oğlu Yusuf’un Kuran’da anlatılan hikâyesini 1900-1914 arası Doğu Afrika’ya uyarlar. Kolonyal söylemin Afrika’ya dair klişelerini kölelik, tarihin çarpıtılması, İslâmofobi gibi meseleler üstünden tartışırken Yusuf’un bireysel hikâyesi bir yandan kolonyalizmin bir yandan da despotizmin eleştirisine açılan ikili bir işlev görür.
By the Sea (, 2001), emperyal pedagojinin Afrika’nın yerli gelenekleriyle karşılaşmasının doğurduğu verimli paradoksları konu eder. Salih Ömer, Kuran eğitimi almaktan duyduğu geleneksel kıvanç ile kolonyal eğitimin kazandırdığı dünya bilgisi arasında bocalarken yeni Afrika’nın çelişkileri ete kemiğe bürünür.
(2011), 1996’da yayımlanan ’la (2018) birlikte bir nehir roman anlatısıdır. Sessizliğe Hayranlık’ın isimsiz anlatıcısı ülkesini terk eden bir Zanzibarlı muhaliftir; Britanya’ya yerleşip evlendikten sonra öğretmenlik yapar. Hayatının en istikrarlı görünen döneminde bireysel tarihini yazmaya karar verdiğinde, hiç de istikrarlı olmayan, kayıp ve kırılgan bir bastırılmış benlikle yüzleşmek zorunda kalır. Son Hediye’de ise Gurnah, bu isimsiz anlatıcısının hikâyesini kültürel farklılıkları, belleğe kazınmış tarifsiz acıları kateden bir anlatıya kavuşturur. Gurnah’ın hakikat anlayışı, gerek kolonyal dönemin karamsar ve toptancı tasvirlerini gerekse anavatan-memleket şovenizmlerini reddeden sahici bir arayışa dayanır.
Gurnah 2017'de Gravel Heart () isimli romanını yazdı.
Son romanı Afterlives () İngiltere'de 2020'de yayımlandı.
Gurnah, romanları dışında, Salman Rüşdi, Anthony Burgess, Joseph Conrad, V. S. Naipaul, gibi yazarlar üstüne edebiyat eleştirileri yazdı, kitaplar hazırladı.
Eserleri Türkçeye İletişim Yayınları tarafından kazandırılmaktadır.
Temalar
Gurnah'ın eserlerinin çoğu Doğu Afrika kıyılarında geçer ve romanlarının kahramanlarından biri hariç hepsi Zanzibar'da doğmuştur. Edebiyat eleştirmeni Bruce King, Gurnah'ın romanlarının Doğu Afrikalı kahramanları daha geniş uluslararası bağlamlarına yerleştirdiğini ve Gurnah'ın kurgusunda "Afrikalıların her zaman daha büyük, değişen dünyanın bir parçası olduğunu" gözlemlediğini ileri sürer. King'e göre, Gurnah'ın karakterleri genellikle köksüz, yabancılaşmış, istenmeyen ve bu nedenle kırgın kurbanlardır veya kendilerini böyle hissederler." Felicity Hand, Gurnah'ın romanlarının "göçten kaynaklanan yabancılaşma ve yalnızlık ve parçalanmış kimlikler ve 'ev'in anlamı hakkında doğurduğu ruh arama soruları" ile ilgili olduğunu öne sürer. Gurnah'ın karakterlerinin göç ettikleri yeni ve yabancı ülkede başarılı olamadıklarını, ancak başarısızlıklarını ironi ve mizah kullanarak göğüslediklerini gözlemler.
Ödülleri
Gurnah 1994 yılında Man Booker Ödülü'ne aday gösterildi. 2001 yılında da 'ne layık görüldü. 2006 yılında Royal Society of Literature Derneği'nin bir üyesi seçildi. 2007'de By the Sea adlı romanıyla Fransa'da RFI Witness of the World ödülünü kazandı.
Nobel Edebiyat Ödülü
İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, 7 Ekim 2021'de Nobel Edebiyat Ödülü'nün Abdulrazak Gurnah'a verildiğini açıkladı. Nobel Komitesi kararını açıklarken Gurnah'ı, "Kültürler ve kıtalar arasında sömürgeciliğin etkilerine ve mültecilerin kaderine yönelik tavizsiz ve merhametli tavrı" nedeniyle övdü ve şunları kaydetti: "Gurnah'nın gerçeğe olan bağlılığı ve basitleştirmeden kaçınması dikkat çekicidir. Basmakalıp betimlemelerden uzak duran Gurnah'ın romanları gözlerimizi, dünyanın başka yerlerinde, insanların pek de aşina olmadığı, kültürel olarak çeşitlendirilmiş bir Doğu Afrika'ya bakmamızı sağlıyor."
Kaynakça
- ^ . NTV. 7 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2021.
- ^ a b . euronews. 7 Ekim 2021. 7 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2021.
- ^ Abdulrazak Gurnah kimdir. 7 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ekim 2021.
- ^ . Kayıp Rıhtım. 10 Ekim 2021. 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2021.
- ^ The Contemporary British Novel Since 1980. James Acheson, Sarah C. E. Ross. New York: Palgrave Macmillan. 2006. ISBN . OCLC 1104713636.
- ^ a b Hand, Felicity (2012). "Becoming Foreign: Tropes of Migrant Identity in Three Novels by Abdulrazak Gurnah". In Sell, Jonathan P. A. (ed.). Metaphor and diaspora in contemporary writing. [Place of publication not identified]: Palgrave Macmillan. ISBN . OCLC 951513462. Erişim tarihi: 8 Ekim 2021.
- ^ a b "2021 Nobel Edebiyat Ödülü, Tanzanya doğumlu yazar Abdulrazak Gurnah'a verildi". BBC News Türkçe. 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ekim 2021.
- ^ . Royal Society of Literature (İngilizce). 14 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2021.
- ^ . www1.rfi.fr. 14 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Abdulrazak Gurnah d 20 Aralik 1948 Zanzibar dogumlu Tanzanyali yazar ve edebiyatci Gurnah kulturler ve kitalar arasindaki korfezde somurgeciligin etkilerine ve multecinin kaderine nufuz etmesinden dolayi 2021 Nobel Edebiyat Odulu ne layik goruldu Gurnah 1986 da Wole Soyinka dan bu yana Nobel Edebiyat Odulu nu kazanan ilk siyah Afrikali yazar oldu Abdulrazak Gurnah2023 te GurnahDogum20 Aralik 1948 75 yasinda Zanzibar SultanligiMeslekYazarEgitimCanterbury Christ Church UniversitesiTurRomanOnemli odulleriNobel Edebiyat Odulu 2021 BiyografisiAbdulrazak Gurnah 20 Aralik 1948 de bugun Tanzanya sinirlari icerisinde kalan Zanzibar Sultanligi nda dogdu 1960 larda Zanzibar Devrimi sirasinda Ingiltere ye yerlesti Ana dili Svahili olmasina ragmen Ingilizce eserler yazdi Ilkogrenimini Ingiliz okullarinda tamamladi cocuklugunda gittigi Kuran kursunda Arapca ogrendi Gencliginde Zanzibar Ayaklanmasi na 1964 ve sonrasinda kurulan sosyalist rejimin calkantili yillarina taniklik etti Tanzanya da Arap kokenli vatandaslara yonelik baski ve zulum yuzunden ulkesini terk etmek zorunda kaldi 1984 e kadar Zanzibar a donmesi mumkun olmadi 1968 de Ingiltere ye gitti Yuksekogrenimini nde tamamladi Doktora tezinde 1982 kolonyal soylemin Dogu Afrika Karayip ve Hindistan edebiyatindaki izdusumlerini analiz etti Postkolonyal edebiyat alaninda uzmanlasti Gurnah 1980 den 1983 e kadar Nijerya daki Bayero Universitesi Kano da ders verdi Yakin zamanda Ingiltere nin Canterbur sehrindeki Kent Universitesi nde Ingiliz ve Somurge Sonrasi Edebiyat Profesorlugu gorevinden emekli oldu Romanlari10 roman ve cok sayida kisa hikaye yazan Gurnah in bazi kitaplari Muge Gunay ve Mehmet Deniz Ocal in cevirileriyle Turkcede de yayimlandi Kur an sureleri ve Binbir Gece Masallari basta olmak uzere Arap ve Fars siiri Gurnah in yazin hayatindaki ilk onemli kaynaklar oldu Gurnah Shakespeare den V S Naipaul a kadar Ingiliz dili gelenegini de calismalarina yansitti Bununla birlikte yerli halklarin bakis acisini vurgulamak icin somurgeci bakis acisini yukselterek bu gelenekten bilincli olarak uzaklasti Ilk romani Memory of Departure da 1987 Afrika dagecen genclik yillarinin ardindan ulkeyi terk eden Hassan karakterinin hafizasinda yer eden Afrika imgesini postkolonyal donemin kimlik sorunlari isiginda inceledi Ikinci romani Pilgrim s Way 1988 basligini Winchester i Canterbury deki Thomas Beckett mabedine baglayan yoldan alir Daha iyi bir yasam umuduyla Ingiltere ye gelen Tanzanyali Davud karsilastigi gocmen karsiti tutumlardan dolayi paranoyak bir benlik gelistirir ve careyi Tanzanya daki gecmisini tamamen silmekte arar 1990 Dottie Badoara Fatma Balfour karakteri uzerinden benzer bir yabancilasma sorununu tartisir Fatma Balfour un melez kimligi irk ve etnisite sorununun gocmen ve surgun karakterler uzerindeki travmatik etkilerinin yakici bir simgesidir te 1994 Gurnah Yakup un oglu Yusuf un Kuran da anlatilan hikayesini 1900 1914 arasi Dogu Afrika ya uyarlar Kolonyal soylemin Afrika ya dair kliselerini kolelik tarihin carpitilmasi Islamofobi gibi meseleler ustunden tartisirken Yusuf un bireysel hikayesi bir yandan kolonyalizmin bir yandan da despotizmin elestirisine acilan ikili bir islev gorur By the Sea 2001 emperyal pedagojinin Afrika nin yerli gelenekleriyle karsilasmasinin dogurdugu verimli paradokslari konu eder Salih Omer Kuran egitimi almaktan duydugu geleneksel kivanc ile kolonyal egitimin kazandirdigi dunya bilgisi arasinda bocalarken yeni Afrika nin celiskileri ete kemige burunur 2011 1996 da yayimlanan la 2018 birlikte bir nehir roman anlatisidir Sessizlige Hayranlik in isimsiz anlaticisi ulkesini terk eden bir Zanzibarli muhaliftir Britanya ya yerlesip evlendikten sonra ogretmenlik yapar Hayatinin en istikrarli gorunen doneminde bireysel tarihini yazmaya karar verdiginde hic de istikrarli olmayan kayip ve kirilgan bir bastirilmis benlikle yuzlesmek zorunda kalir Son Hediye de ise Gurnah bu isimsiz anlaticisinin hikayesini kulturel farkliliklari bellege kazinmis tarifsiz acilari kateden bir anlatiya kavusturur Gurnah in hakikat anlayisi gerek kolonyal donemin karamsar ve toptanci tasvirlerini gerekse anavatan memleket sovenizmlerini reddeden sahici bir arayisa dayanir Gurnah 2017 de Gravel Heart isimli romanini yazdi Son romani Afterlives Ingiltere de 2020 de yayimlandi Gurnah romanlari disinda Salman Rusdi Anthony Burgess Joseph Conrad V S Naipaul gibi yazarlar ustune edebiyat elestirileri yazdi kitaplar hazirladi Eserleri Turkceye Iletisim Yayinlari tarafindan kazandirilmaktadir TemalarGurnah in eserlerinin cogu Dogu Afrika kiyilarinda gecer ve romanlarinin kahramanlarindan biri haric hepsi Zanzibar da dogmustur Edebiyat elestirmeni Bruce King Gurnah in romanlarinin Dogu Afrikali kahramanlari daha genis uluslararasi baglamlarina yerlestirdigini ve Gurnah in kurgusunda Afrikalilarin her zaman daha buyuk degisen dunyanin bir parcasi oldugunu gozlemledigini ileri surer King e gore Gurnah in karakterleri genellikle koksuz yabancilasmis istenmeyen ve bu nedenle kirgin kurbanlardir veya kendilerini boyle hissederler Felicity Hand Gurnah in romanlarinin gocten kaynaklanan yabancilasma ve yalnizlik ve parcalanmis kimlikler ve ev in anlami hakkinda dogurdugu ruh arama sorulari ile ilgili oldugunu one surer Gurnah in karakterlerinin goc ettikleri yeni ve yabanci ulkede basarili olamadiklarini ancak basarisizliklarini ironi ve mizah kullanarak goguslediklerini gozlemler OdulleriGurnah 1994 yilinda Man Booker Odulu ne aday gosterildi 2001 yilinda da ne layik goruldu 2006 yilinda Royal Society of Literature Dernegi nin bir uyesi secildi 2007 de By the Sea adli romaniyla Fransa da RFI Witness of the World odulunu kazandi Nobel Edebiyat Odulu Isvec Kraliyet Bilimler Akademisi 7 Ekim 2021 de Nobel Edebiyat Odulu nun Abdulrazak Gurnah a verildigini acikladi Nobel Komitesi kararini aciklarken Gurnah i Kulturler ve kitalar arasinda somurgeciligin etkilerine ve multecilerin kaderine yonelik tavizsiz ve merhametli tavri nedeniyle ovdu ve sunlari kaydetti Gurnah nin gercege olan bagliligi ve basitlestirmeden kacinmasi dikkat cekicidir Basmakalip betimlemelerden uzak duran Gurnah in romanlari gozlerimizi dunyanin baska yerlerinde insanlarin pek de asina olmadigi kulturel olarak cesitlendirilmis bir Dogu Afrika ya bakmamizi sagliyor Kaynakca NTV 7 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Ekim 2021 a b euronews 7 Ekim 2021 7 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Ekim 2021 Abdulrazak Gurnah kimdir 7 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ekim 2021 Kayip Rihtim 10 Ekim 2021 8 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Ekim 2021 The Contemporary British Novel Since 1980 James Acheson Sarah C E Ross New York Palgrave Macmillan 2006 ISBN 978 1 349 73717 8 OCLC 1104713636 a b Hand Felicity 2012 Becoming Foreign Tropes of Migrant Identity in Three Novels by Abdulrazak Gurnah In Sell Jonathan P A ed Metaphor and diaspora in contemporary writing Place of publication not identified Palgrave Macmillan ISBN 1 349 33956 3 OCLC 951513462 Erisim tarihi 8 Ekim 2021 a b 2021 Nobel Edebiyat Odulu Tanzanya dogumlu yazar Abdulrazak Gurnah a verildi BBC News Turkce 8 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ekim 2021 Royal Society of Literature Ingilizce 14 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Ekim 2021 www1 rfi fr 14 Mart 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Ekim 2021