Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Abdurrahman Cebertî (1753–1825) (Arapça: عبد الرحمن الجبرتي), tam adı: Abdurrahman bin Hasan bin Burhan Dîn Cebertî (Arapça: عبد الرحمن بن حسن بن برهان الدين الجبرتي), genellikle basitçe Cebertî olarak bilinen, hayatının çoğunu Kahire'de geçiren Somalili-Mısırlı bir bilgin ve tarihçiydi.
Abdurrahman Cebertî | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 1753 Kahire,  Mısır |
| Ölüm | 1825 Kahire, Mısır |
Hayatı
Cebertî'nin hayatı hakkında çok az şey biliniyor. Franz Steiner'e göre, Mısır'ın kuzeyindeki Delta eyaleti Buheyre'daki Tell al-Gabarti köyünde doğdu. Abdulkader Saleh, Cebertî'nin bunun yerine Kahire'de doğduğunu iddia eder.
Cebertî, Mısırlı bilim adamları ve siyasi seçkinlerle bağları olan önde gelen bir ulema ailesinde doğdu. Abdurrahman'ın babası, Kahire'de bilgili ve çok saygı duyulan bir adam olan Hasan Cebertî idi. Hasan Cebertî'nin 18. yüzyılın ortalarında Zeila'dan Kahire'ye seyahat ettiğine inanılıyor. Cebertî'nin ailesi etnik olarak Somali kökenliydi. Yazılarına göre adı, ailesinin tanıdığı en eski üyesi olan "yedinci derece dedesi" Abdurrahman'dan geliyor. Yaşlı Abdurrahman, Afrika Boynuzu'nda bulunan Jabarah'tandı.
Abdurrahman, orada Rivak Şeyhi olduğu Mısır'a geri dönmeden önce Mekke ve Medine'deki Jabarti topluluklarının Riwaq'larını ziyaret etti. Cebertî'nin babası bir Hanefi din alimiydi ve el-Ezher Üniversitesi'ndeki öğrenciler için, Cebertî öğrenci yurdunun müdürü olarak görev yaptı; bu unvan, babasının 1744'te ölümünün ardından Cebertî'ye miras kaldı. Sonuç olarak, Cebertî, Kahire'deki El-Ezher Üniversitesi'nde Şeyh olarak eğitildi. Cebertî, aile bağları sayesinde, her ikisi de Mısır tarihi hakkında yazma kararını etkileyen önde gelen bilim adamları el-Muradi ve el-Murtada'ya erişim sağladı.
En ünlü üç eserini derlediği yerel olayların aylık bir kaydını tutmaya başladı. Bu belgelerin sonuncusu ve en uzunu, İngilizcede genellikle Cebertî'nin Mısır Tarihi olarak bilinen Arapça Aja'ib al-athar fi al-tarajim wal-akhbar (عجائب الاَثار في التراجم والاخبار) çalışmasıdır. Biyografiler ve Olayların Muhteşem Kompozisyonları, Napolyon'un işgaline ve Kavalalı Mehmed Ali Paşa'nın iktidarı ele geçirmesine tanık olan dünyaca ünlü bir tarih metni haline geldi. Fransız seferi ve işgaliyle ilgili tarihçesinden alıntılar yapılmış ve Mısır'da Napolyon adlı ayrı bir cilt olarak İngilizce olarak derlenmiştir. Fransız işgaline eşlik eden modernite dalgasının önemini fark eden ilk Müslümanlardan biriydi ve Batı ile İslami bilgi arasında var olan uçurum onu "derinden şok etti".
Fikirleri
Cebertî, Fransız işgalcilerin gelişmiş askeri teknolojisine, malzeme bilimlerine ve kültürel değerlerine karşı katı, bağnaz bir tonu sürdürdü. Eşitlikçilik, özgürlük ve eşitlik gibi Fransız Devrimi'nin Cumhuriyetçi fikirlerinden nefret ediyordu; İslami Vahiy Avrupa rasyonalizmi üzerindeki üstünlüğünde ısrar etti. Cebertî, Avrupalıların belirli alanlarda kaydettiği ilerlemeleri kabul etmesine rağmen, İslam'ın Batı üzerindeki nihai zaferine kesin olarak inandı ve eserleri aracılığıyla İslami hünerin yeniden kurulmasını savundu. Yazılarında Fransız işgalcilere karşı güçlü bir tiksinti ifade eden Cebertî'nin ünlü bir duası şöyledir:
"onların dillerine dilsizlikle vur … zekalarını karıştır ve nefeslerinin kesilmesine neden ol"
Çalışmaları
Cebertî üç eserle tanınır: 1798'in sonlarında tamamlanan Tarikh muddat al-faransis bi-misr (Mısır'daki Fransız İşgali Döneminin Tarihi); Aralık 1801'de tamamlanan Mazhar al-taqdis bi-zawal dawlat al-faransis (Fransız Toplumunun Çöküşünde Dindarlığın Gösterisi) ; ve çok daha uzun olan ve ilk iki çalışmasından öğeler içeren 'Aja'ib al-athar fi't-tarajim wa'l-akhbar (The Marvelous Compositions of Biographies and Events).Mısır'daki Fransız İşgalinin Tarihi, Mısır'ın Fransızlar tarafından üç yıllık işgalinin ilk yedi ayını anlatıyor. Bu eserde Cebertî, olgusal olayları kaydetmenin yanı sıra, Fransızların sosyal ve ahlaki yozlaşmasını eleştiriyor, Fransız Beyannamesi'ndeki dilbilgisinde kapsamlı bir düzeltmeye girişiyor ve işgale karşı genel öfke duygularını dile getiriyor. İkinci çalışması, Fransız Toplumunun Ölümünde Dindarlığın Gösterimi, diğer ikisinden çok daha az bilinir. Biyografilerin ve Olayların Muhteşem Kompozisyonları, Cebertî'nin açık ara en ünlü ve aynı zamanda en uzun eseridir. 1688'den 1821'e kadar Mısır tarihini kapsayan bu çalışma, diğer tartışmalı eleştirilerin yanı sıra Kavalalı Mehmed Ali Paşa'nın reformları hakkındaki eleştirel görüşleri nedeniyle 1870'te Mısır'da yasaklandı. 1870'lerin sonlarına doğru kitabı üzerindeki yasak kaldırılarak 1878'de İskenderiye gazetesi Misr matbaasında kısmen, 1880'de ise tamamı Bulak matbaasında basıldı.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b Wilfrid Scawen Blunt (1923). My diaries; Being a Personal Narrative of Events. s. 81.
- ^ Beattie, Andrew (2005). Cairo: A Cultural and Literary History. s. 144. ISBN .
- ^ al-Jabarti, 'Abd al-Rahman. History of Egypt: 'Aja'ib al-Athar fi 'l-Tarajim wa'l-Akhbar. vol.1. Franz Steiner Verlag Stuttgart. 1994.
- ^ Abdulkader Saleh, "Ǧäbärti," in Uhlig, Siegbert, ed., Encyclopaedia Aethiopica: D-Ha. Wiesbaden: Harrassowitz Verlag, 2005, p. 597.
- ^ Guardians of Faith in Modern Times: ʻUlamaʼ in the Middle East. Hatina, Meir. Leiden: Brill. 2009. ISBN . OCLC 567763241.
- ^ a b (1903). . New York, Appleton. s. 423. 18 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^
- ^ Molefi K. Asante (2002). Culture and Customs of Egypt. s. 21. ISBN .
- ^ Stewart, Desmond (1981). Great Cairo, mother of the world. s. 173. ISBN .
- ^ Mohamed Haji Mukhtar (1987). (PDF). s. 149. 26 Nisan 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2023.
- ^ David Ayalon, "The Historian al-Jabartī and His Background," Bulletin of the School of Oriental and African Studies, University of London, 1960, p.238
- ^ a b c The Encyclopaedia of Islam. Gibb, H. A. R. (Hamilton Alexander Rosskeen), 1895–1971., Bearman, P. J. (Peri J.) (New bas.). Leiden: Brill. 1960-2009. ISBN . OCLC 399624.
- ^ Ayalon, David (1960). "The Historian al-Jabartī and His Background". Bulletin of the School of Oriental and African Studies, University of London. 23 (2): 217-249. doi:10.1017/s0041977x00149912. JSTOR 609695.
- ^ Christopher de Bellaige, The Islamic Enlightenment. The Struggle between Faith and Reason: 1798 to Modern Time, (New York, Liveright, 2017), , 6 and 33.
- ^ De Bellaigue, Christopher (2017). "1: Cairo". The Islamic Enlightenment: The Struggle Between Faith and Reason- 1798 to Modern Times. New York: Liveright Publishing Corporation. ss. 1-20. ISBN .
- ^ De Bellaigue, Christopher (2017). "Introduction". The Islamic Enlightenment: The Struggle Between Faith and Reason- 1798 to Modern Times. New York: Liveright Publishing Corporation. ss. xxi. ISBN .
- ^ Dammen, McAuliffe, Jane (26 Eylül 2017). Islam. Miles, Jack. New York. ISBN . OCLC 1004556269.
Konuyla ilgili yayınlar
Dış bağlantılar
- Napoleon in Egypt : Al-Jabartī's chronicle of the French occupation, 1798, Markus Wiener Publishers, 2006
- Aja'ib al-athar fi'l-tarajim wa'l-akhbar 28 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (in Arabic)
- "Jabarti, Abd al-Rahman al-" in Oxford Dictionary of Islam 30 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Abdurrahman Ceberti 1753 1825 Arapca عبد الرحمن الجبرتي tam adi Abdurrahman bin Hasan bin Burhan Din Ceberti Arapca عبد الرحمن بن حسن بن برهان الدين الجبرتي genellikle basitce Ceberti olarak bilinen hayatinin cogunu Kahire de geciren Somalili Misirli bir bilgin ve tarihciydi Abdurrahman CebertiDogum1753 Kahire MisirOlum1825 Kahire MisirCeberti nin Suleyman el Halaby Davasi ve Sari Askar Klieber in oldurulmesi kitabiHayatiCeberti nin hayati hakkinda cok az sey biliniyor Franz Steiner e gore Misir in kuzeyindeki Delta eyaleti Buheyre daki Tell al Gabarti koyunde dogdu Abdulkader Saleh Ceberti nin bunun yerine Kahire de dogdugunu iddia eder Ceberti Misirli bilim adamlari ve siyasi seckinlerle baglari olan onde gelen bir ulema ailesinde dogdu Abdurrahman in babasi Kahire de bilgili ve cok saygi duyulan bir adam olan Hasan Ceberti idi Hasan Ceberti nin 18 yuzyilin ortalarinda Zeila dan Kahire ye seyahat ettigine inaniliyor Ceberti nin ailesi etnik olarak Somali kokenliydi Yazilarina gore adi ailesinin tanidigi en eski uyesi olan yedinci derece dedesi Abdurrahman dan geliyor Yasli Abdurrahman Afrika Boynuzu nda bulunan Jabarah tandi Abdurrahman orada Rivak Seyhi oldugu Misir a geri donmeden once Mekke ve Medine deki Jabarti topluluklarinin Riwaq larini ziyaret etti Ceberti nin babasi bir Hanefi din alimiydi ve el Ezher Universitesi ndeki ogrenciler icin Ceberti ogrenci yurdunun muduru olarak gorev yapti bu unvan babasinin 1744 te olumunun ardindan Ceberti ye miras kaldi Sonuc olarak Ceberti Kahire deki El Ezher Universitesi nde Seyh olarak egitildi Ceberti aile baglari sayesinde her ikisi de Misir tarihi hakkinda yazma kararini etkileyen onde gelen bilim adamlari el Muradi ve el Murtada ya erisim sagladi En unlu uc eserini derledigi yerel olaylarin aylik bir kaydini tutmaya basladi Bu belgelerin sonuncusu ve en uzunu Ingilizcede genellikle Ceberti nin Misir Tarihi olarak bilinen Arapca Aja ib al athar fi al tarajim wal akhbar عجائب الا ثار في التراجم والاخبار calismasidir Biyografiler ve Olaylarin Muhtesem Kompozisyonlari Napolyon un isgaline ve Kavalali Mehmed Ali Pasa nin iktidari ele gecirmesine tanik olan dunyaca unlu bir tarih metni haline geldi Fransiz seferi ve isgaliyle ilgili tarihcesinden alintilar yapilmis veMisir da Napolyonadli ayri bir cilt olarak Ingilizce olarak derlenmistir Fransiz isgaline eslik eden modernite dalgasinin onemini fark eden ilk Muslumanlardan biriydi ve Bati ile Islami bilgi arasinda var olan ucurum onu derinden sok etti FikirleriCeberti Fransiz isgalcilerin gelismis askeri teknolojisine malzeme bilimlerine ve kulturel degerlerine karsi kati bagnaz bir tonu surdurdu Esitlikcilik ozgurluk ve esitlik gibi Fransiz Devrimi nin Cumhuriyetci fikirlerinden nefret ediyordu Islami Vahiy Avrupa rasyonalizmi uzerindeki ustunlugunde israr etti Ceberti Avrupalilarin belirli alanlarda kaydettigi ilerlemeleri kabul etmesine ragmen Islam in Bati uzerindeki nihai zaferine kesin olarak inandi ve eserleri araciligiyla Islami hunerin yeniden kurulmasini savundu Yazilarinda Fransiz isgalcilere karsi guclu bir tiksinti ifade eden Ceberti nin unlu bir duasi soyledir onlarin dillerine dilsizlikle vur zekalarini karistir ve nefeslerinin kesilmesine neden ol CalismalariAl Jabarti nin Aja ib al athar fi t tarajim wa l akhbar Biyografilerin ve Olaylarin Muhtesem Kompozisyonlari MS 1688 1821 MS 1099 1236 yillari arasinda Misir tarihini anlatan 27 ciltlik bir kitap Ceberti uc eserle taninir 1798 in sonlarinda tamamlanan Tarikh muddat al faransis bi misr Misir daki Fransiz Isgali Doneminin Tarihi Aralik 1801 de tamamlanan Mazhar al taqdis bi zawal dawlat al faransis Fransiz Toplumunun Cokusunde Dindarligin Gosterisi ve cok daha uzun olan ve ilk iki calismasindan ogeler iceren Aja ib al athar fi t tarajim wa l akhbar The Marvelous Compositions of Biographies and Events Misir daki Fransiz Isgalinin Tarihi Misir in Fransizlar tarafindan uc yillik isgalinin ilk yedi ayini anlatiyor Bu eserde Ceberti olgusal olaylari kaydetmenin yani sira Fransizlarin sosyal ve ahlaki yozlasmasini elestiriyor Fransiz Beyannamesi ndeki dilbilgisinde kapsamli bir duzeltmeye girisiyor ve isgale karsi genel ofke duygularini dile getiriyor Ikinci calismasi Fransiz Toplumunun Olumunde Dindarligin Gosterimi diger ikisinden cok daha az bilinir Biyografilerin ve Olaylarin Muhtesem Kompozisyonlari Ceberti nin acik ara en unlu ve ayni zamanda en uzun eseridir 1688 den 1821 e kadar Misir tarihini kapsayan bu calisma diger tartismali elestirilerin yani sira Kavalali Mehmed Ali Pasa nin reformlari hakkindaki elestirel gorusleri nedeniyle 1870 te Misir da yasaklandi 1870 lerin sonlarina dogru kitabi uzerindeki yasak kaldirilarak 1878 de Iskenderiye gazetesi Misr matbaasinda kismen 1880 de ise tamami Bulak matbaasinda basildi Ayrica bakinizKaynakca a b Wilfrid Scawen Blunt 1923 My diaries Being a Personal Narrative of Events s 81 Beattie Andrew 2005 Cairo A Cultural and Literary History s 144 ISBN 9781902669779 al Jabarti Abd al Rahman History of Egypt Aja ib al Athar fi l Tarajim wa l Akhbar vol 1 Franz Steiner Verlag Stuttgart 1994 Abdulkader Saleh Ǧabarti in Uhlig Siegbert ed Encyclopaedia Aethiopica D Ha Wiesbaden Harrassowitz Verlag 2005 p 597 Guardians of Faith in Modern Times ʻUlamaʼ in the Middle East Hatina Meir Leiden Brill 2009 ISBN 9789047442936 OCLC 567763241 a b 1903 New York Appleton s 423 18 Mart 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Molefi K Asante 2002 Culture and Customs of Egypt s 21 ISBN 9780313317408 Stewart Desmond 1981 Great Cairo mother of the world s 173 ISBN 9780313317408 Mohamed Haji Mukhtar 1987 PDF s 149 26 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 16 Ocak 2023 David Ayalon The Historian al Jabarti and His Background Bulletin of the School of Oriental and African Studies University of London 1960 p 238 a b c The Encyclopaedia of Islam Gibb H A R Hamilton Alexander Rosskeen 1895 1971 Bearman P J Peri J New bas Leiden Brill 1960 2009 ISBN 9789004161214 OCLC 399624 Ayalon David 1960 The Historian al Jabarti and His Background Bulletin of the School of Oriental and African Studies University of London 23 2 217 249 doi 10 1017 s0041977x00149912 JSTOR 609695 Christopher de Bellaige The Islamic Enlightenment The Struggle between Faith and Reason 1798 to Modern Time New York Liveright 2017 9780871403735 6 and 33 De Bellaigue Christopher 2017 1 Cairo The Islamic Enlightenment The Struggle Between Faith and Reason 1798 to Modern Times New York Liveright Publishing Corporation ss 1 20 ISBN 978 0 87140 373 5 De Bellaigue Christopher 2017 Introduction The Islamic Enlightenment The Struggle Between Faith and Reason 1798 to Modern Times New York Liveright Publishing Corporation ss xxi ISBN 978 0 87140 373 5 Dammen McAuliffe Jane 26 Eylul 2017 Islam Miles Jack New York ISBN 978 0393355024 OCLC 1004556269 Konuyla ilgili yayinlarKarabell Zachary 2003 Parting the desert the creation of the Suez Canal Alfred A Knopf ISBN 0 375 40883 5 Jabarti ʻabd al Raḥman Al Jabarti Sheik 1798 Napoleon in Egypt Al Jabarti s Chronicle of the French Occupation Shmuel Moreh tarafindan cevrildi ISBN 1 55876 070 9 Dis baglantilarNapoleon in Egypt Al Jabarti s chronicle of the French occupation 1798 Markus Wiener Publishers 2006 Aja ib al athar fi l tarajim wa l akhbar 28 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde in Arabic Jabarti Abd al Rahman al in Oxford Dictionary of Islam 30 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde