Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Abrazyon aşınması veya abrazif aşınma, (İngilizce; abrasive wear, Almanca; abrasiver verschleiß), çizilme aşınması olarak da bilinen, birbirine göre izafi hareket yapan iki cisim temas yüzeyleri arasına ortamdan kaynaklanan yabancı sert parçacıkların girmesiyle ortaya çıkan, aşındırdığı yüzeyde çizikler ve kesikler şeklinde hasara sebebiyet veren bir aşınma türüdür.
Pulluk ve benzeri aletlerde, kırıcılar ve iş makinelerinin kazıma bıçakları ve çalışma ağızları gibi makine parçalarında bu tür aşınma çok sık görülür. Taşlama işlemi gibi bazı durumlarda abrazif aşınma teknikte yararlı bir şekilde kullanılmaktadır.
Aşınma mekanizması
Yabancı katı parçacıklar, nispeten daha düşük olan yüzeye gömülürler. Daha sonra bu parçacıklar sert yüzeyden sanki eğelercesine veya zımparalarcasına malzeme kaldırırlar. Sert parçacıklar gömüldükleri yüzeyde de tahribat yaparlar. Bu aşınma zamanla o kadar hızlanır ki kısa sürede makine elemanları yüzeyinde hareket yönünde malzeme kaybından ötürü büyük çizikler ve oyuklar oluşur. Aşınma sonucu kopan parçalar da bu mekanizmaya dahil olurlar ve kısa sürede makine elemanları fonksiyonunu yitirir.
Aşındırıcı mineraller
Aşındırıcılar doğal veya sentetik olarak sınıflandırılabilir. Bileme taşları söz konusu olduğunda, doğal taşlar uzun süredir daha üstün kabul edilmektedir. Ancak malzeme teknolojisindeki ilerlemeler bu ayrımın daha az belirgin hale geldiğini göstermektedir. Birçok sentetik aşındırıcı doğal bir mineralle etkili bir şekilde benzerdir, tek farkı sentetik mineralin çıkarılmak yerine üretilmiş olmasıdır. Doğal mineralin daha az saf olması onu daha az etkili hale getirebilir.[]
Doğal aşındırıcı örnekleri:
- Kalsit
- Demir (III) Oksit
- Kum
- Ponza Taşı
Sentetik aşındırıcı örnekleri:
- Bor nitrüt
- Seramik
- Cam tozu
Alınabilecek önlemler
Her şeyden önce makine , uygun seçimi sonucu sağlanacak iyi bir sızdırmazlıkla, dışarıdan gelebilecek pisliklerin içeri sızmasını önleyecek şekilde tasarlanmalıdır.
Makine elemanlarının yüzeyleri ısıl işlem ile sertleştirilerek bu tür aşınmaya karşı önlem alınmaya çalışılmalıdır. Yine aşınma dayanımı kazandırmak amacıyla yüzeyler kaynakla kaplanabilir, bu kaplama tabakası aşındıkça tekrar kaplanarak asıl parça abrazyon aşınmasından korunur.
Uygun yağlama yöntemi ile çevreden sızabilecek yabancı partiküller, talaş parçaları ve diğer pislikler sistemden uzaklaştırılmalıdır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Askeland, Donald R.; Malzeme Bilimi ve Mühendislik Malzemeleri - Cilt 2, Nobel Yayın Dağıtım,
- Akkurt, Mustafa; Makina Elemanları - Cilt 3, Birsen Yayınevi,
- Issler, L.; Hasar Bilgisi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Yayınları, 1976
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Abrazyon asinmasi veya abrazif asinma Ingilizce abrasive wear Almanca abrasiver verschleiss cizilme asinmasi olarak da bilinen birbirine gore izafi hareket yapan iki cisim temas yuzeyleri arasina ortamdan kaynaklanan yabanci sert parcaciklarin girmesiyle ortaya cikan asindirdigi yuzeyde cizikler ve kesikler seklinde hasara sebebiyet veren bir asinma turudur Bir uzerinde abrazyon asinmasi sonucu olusan yuzey puruzlugu Pulluk ve benzeri aletlerde kiricilar ve is makinelerinin kazima bicaklari ve calisma agizlari gibi makine parcalarinda bu tur asinma cok sik gorulur Taslama islemi gibi bazi durumlarda abrazif asinma teknikte yararli bir sekilde kullanilmaktadir Asinma mekanizmasiUzerinde abrazyon asinmasi olusmus bir baska mil Yabanci kati parcaciklar nispeten daha dusuk olan yuzeye gomulurler Daha sonra bu parcaciklar sert yuzeyden sanki egelercesine veya zimparalarcasina malzeme kaldirirlar Sert parcaciklar gomuldukleri yuzeyde de tahribat yaparlar Bu asinma zamanla o kadar hizlanir ki kisa surede makine elemanlari yuzeyinde hareket yonunde malzeme kaybindan oturu buyuk cizikler ve oyuklar olusur Asinma sonucu kopan parcalar da bu mekanizmaya dahil olurlar ve kisa surede makine elemanlari fonksiyonunu yitirir Asindirici minerallerAsindiricilar dogal veya sentetik olarak siniflandirilabilir Bileme taslari soz konusu oldugunda dogal taslar uzun suredir daha ustun kabul edilmektedir Ancak malzeme teknolojisindeki ilerlemeler bu ayrimin daha az belirgin hale geldigini gostermektedir Bircok sentetik asindirici dogal bir mineralle etkili bir sekilde benzerdir tek farki sentetik mineralin cikarilmak yerine uretilmis olmasidir Dogal mineralin daha az saf olmasi onu daha az etkili hale getirebilir kaynak belirtilmeli Dogal asindirici ornekleri Kalsit Demir III Oksit Kum Ponza Tasi Sentetik asindirici ornekleri Bor nitrut Seramik Cam tozuAlinabilecek onlemlerHer seyden once makine uygun secimi sonucu saglanacak iyi bir sizdirmazlikla disaridan gelebilecek pisliklerin iceri sizmasini onleyecek sekilde tasarlanmalidir Makine elemanlarinin yuzeyleri isil islem ile sertlestirilerek bu tur asinmaya karsi onlem alinmaya calisilmalidir Yine asinma dayanimi kazandirmak amaciyla yuzeyler kaynakla kaplanabilir bu kaplama tabakasi asindikca tekrar kaplanarak asil parca abrazyon asinmasindan korunur Uygun yaglama yontemi ile cevreden sizabilecek yabanci partikuller talas parcalari ve diger pislikler sistemden uzaklastirilmalidir Ayrica bakinizTriboloji AsinmaKaynakcaAskeland Donald R Malzeme Bilimi ve Muhendislik Malzemeleri Cilt 2 Nobel Yayin Dagitim ISBN 975 591 106 5 Akkurt Mustafa Makina Elemanlari Cilt 3 Birsen Yayinevi ISBN 975 511 179 4 Issler L Hasar Bilgisi Karadeniz Teknik Universitesi Yayinlari 1976