Taşlama, bir grubun bir kişiye künt travmadan ölene kadar taş attığı bir öldürme yöntemidir. Eski zamanlardan beri büyük suçlar için bir ceza biçimi olarak tasdik edilmiştir.
Tevrat ve Talmud, bir dizi suç için ceza olarak taşlamayı emreder. Yüzyıllar boyunca, Haham Museviliği, bu yasaları pratik olarak uygulanamaz hale getiren bir dizi prosedürel kısıtlama geliştirdi. Kuran'da recmden söz edilmemesine rağmen, klasik İslam fıkıhı, hadislere dayanarak zina'nın belirli biçimleri için recmi şeriatla belirlenmiş bir hadd cezası olarak vermiştir. Ayrıca, zina'nın pratikte kanıtlanmasını zorlaştıran bir dizi prosedürel gereklilik geliştirdi.
Eski İsrail'de taşlama, idam cezasının standart yöntemi gibi görünüyor. Kullanımı erken Hristiyanlık döneminde kanıtlanmıştır, ancak Yahudi mahkemeleri genellikle daha sonraki zamanlarda recm cezalarından kaçınmıştır. İslam dünyasının modern öncesi tarihinde yalnızca birkaç münferit yasal taşlama örneği kaydedilmiştir. Çoğunluğu Müslüman olan modern ülkelerin ceza kanunları Batılı modellerden türetilmiştir. Son yıllarda birçok devlet, İslamcı hareketlerin etkisi altında recm ve diğer had cezalarını ceza kanunlarına ekledi. Bu kanunlar, pratikte büyük ölçüde sembolik bir rol oynamalarına ve kullanım dışı kalma eğiliminde olmalarına rağmen, dini kökenleri nedeniyle dindar muhafazakarlar için özel bir öneme sahiptir.
Son zamanlarda taşlama İran, Birleşik Arap Emirlikleri, Katar, Moritanya, Suudi Arabistan, Sudan, Yemen, kuzey Nijerya, Afganistan, Brunei ve Pakistan'ın kuzeybatı Kurram Vadisi ve kuzeybatı dahil nadiren gerçekleştirilmesine rağmen Khwezai-Baezai bölgesi aşiret bölgelerinde yasal bir ceza olmuştur. Bu ülkelerden bazılarında, militanlar, aşiret liderleri ve diğerleri tarafından yargısız bir şekilde gerçekleştirilmiştir. Nijerya ve Pakistan da dahil olmak üzere diğer bazı ülkelerde recm yasal bir ceza şekli olmasına rağmen hiçbir zaman yasal olarak uygulanmadı. Taşlama, insan hakları örgütleri tarafından kınanmaktadır. Zinanın recm ile cezalandırılması, Pakistan'daki Müslümanların %86'sından Arnavutluk ve Bosna'daki Müslümanların %6'sına kadar değişen, Müslüman dünyasında değişen düzeylerde halk desteğine sahiptir.[]
Dini kitap ve hukuk
Yahudilik
Tevrat
Tevrat'ın ilk beş kitabı: Yaratılış, Çıkış, Levililer, Sayılar ve Tesniye Yahudilik için ortak bir dini referans görevi görür. Tevrat'ta en çok bahsedilen infaz yöntemi taşlamadır. (Cinayetten recm cezası gerektiren bir suç olarak söz edilmiyor ama görünüşe göre kurbanın ailesinden birinin katili öldürmesine izin verilmişti.) Recm cezası gerektiren suçlar şunlardı:
- Tanrı Musa'ya On Emir verirken Sina Dağı'na dokunmak, Çıkış 19:13
- Birini boynuzlayarak öldüren öküz taşlanmalıdır, Çıkış 21:28
- Şabat yasaklarını çiğnemek, Sayılar 15:32 –36
- "Zürriyetini" " Molek'e " vermek Levililer 20:2–5
- " Tanıdık bir ruha " sahip olmak ya da " büyücü " olmak, Levililer 20:27
- İnsanları başka inançlara döndürmeye çalışmak, Tesniye 13:7 –11
- Tanrı'ya Lanet, Levililer 24:10 –16
- Putperestlikle meşgul olmak, Tesniye 17:2–7; veya başkalarını buna ikna etmek, Tesniye 13:7 –12
- Ebeveynlere karşı "isyan" Tekvin Deuteronomy .
- Bakire bir kızın nişanlı iken, yabancı bir adamla isteyerek cinsel ilişkiye girdiği tespit edildiğinde. Tesniye 22:13 –21
- Bir kasabada, başka bir erkekle nişanlı bir kadınla bir erkek arasındaki cinsel ilişki, (kadın bağırmamış), Tekvin Deuteronomy ; her iki taraf da taşlanarak öldürülmelidir.
- Bir erkekle, başka bir erkekle nişanlı bir kadın arasında, kimsenin onun çığlıklarını duyup onu kurtaramayacağı bir tarlada zorla cinsel ilişki, Tekvin Deuteronomy ; adam taşlanmalı.
Tevrat, Yahudilikten dönmeye ikna edenlerin recm edilmesini anlatırken şöyle der:
Eğer kardeşin, ananın oğlu, veya oğlun, veya kızın, veya bağrının karısı veya canın gibi olan arkadaşın, "Hadi gidelim ve gidelim" diyerek seni gizlice kandırırsa, ne sen ne de atalarının bilmediğin başka ilahlara kulluk et; [Yani], dünyanın [bir] ucundan yerin [öbür] ucuna kadar çevrenizde, size yakın veya uzak [olan] insanların ilahlarından; Ona razı olmayacaksın, onu dinlemeyeceksin; "Gözün ona acımayacak", "Onu saklamayacaksın, ama onu mutlaka öldüreceksin"; Onu öldürmek için önce senin elin, sonra da bütün halkın eli onun üzerinde olacak. Ve ölsün diye onu taşla taşlayacaksın; çünkü seni Mısır diyarından esaret evinden çıkaran Allahın RABDEN seni uzaklaştırmak istedi.
— 13:6–10
Yukarıdaki kategorilerin hiçbirine girmeyen bir vaka Eriha'dan Achan'ın, değerli eşyalarını yağmaladığı Yeşu'nun Kenan'ı Fethi sırasında koyunları, diğer hayvanları ve çocuklarıyla birlikte taşlanarak öldürülmesiydi.
Mişna
Talmud dört infaz yöntemini tanımlar: taşlama, kişinin boğazına erimiş kurşun dökme, kafasını kesme ve boğma. (bkz. Yahudilikte ölüm ve bedensel ceza) Mişna, taşlanması gereken kişilerin aşağıdaki listesini verir.
"Aşağıdaki günahkarlar taşlamaya tabidir - אלו הן הנסקלין
- annesiyle ilişkisi olan kişi – הבא על האם
- babasının karısıyla – ועל אשת האב
- gelini ile – ועל הכלה
- insan erkek ile insan erkek – ועל הזכור
- veya sığır ile – ועל הבהמה
- sığırların önünde soyunan kadın için de durum aynıdır – והאשה המביאה את הבהמה
- bir küfür ile - והמגדף
- bir putperest – והעובד עבודת כוכבים
- çocuklarından birini Molek'e kurban eden kişi – והנותן מזרעו למולך
- tanıdık ruhlarla meşgul olan - ובעל אוב
- sihirbaz – וידעוני
- Sebt gününü ihlal eden kişi – והמחלל את השבת
- babasına veya annesine lanet okuyan kimse – והמקלל אביו ואמו
- nişanlı kıza saldıran kimse – והבא על נערה המאורסה
- erkekleri putlara tapmaları için baştan çıkaran baştan çıkarıcı - והמסית
- ve bütün bir kasabayı yanıltan kişi – והמדיח
- bir cadı (erkek veya dişi) - והמכשף
- inatçı ve asi bir oğul – ובן סורר ומורה"
Sanhedrin taşlamayı cezanın şiddeti konusunda varsayımsal bir üst sınır yaptı.
Hristiyanlıktan önce, Yahudi toplumunda genel olarak ölüm (ve özel olarak recm) cezasının yararlı ve caydırıcı etkinliğine dair şüpheler artıyordu. Kullanımı merkezi yasa koyucular tarafından caydırıldı. Mişna şöyle der:
Yedi yılda bir insanı öldüren bir Sanhedrin'e yıkıcı denir. Haham Eliezer ben Azariah, bunun yetmiş yılda bir bile bir insanı öldüren bir Sanhedrin'e kadar uzandığını söylüyor. Haham Akiba ve Haham Tarfon diyor ki: Sanhedrin'de olsaydık hiç kimse öldürülmezdi.
Önde gelen Yahudi bilgeler, sonraki yüzyıllarda, idam cezasını fiilen yasa dışı kılacak kısıtlamalar getirdiler. Kısıtlamalar, bir ifadenin kabul edilebilir olması için yerine getirilmesi zor olan birçok koşulu içeriyordu.
Musa bin Meymun, "Bin suçluyu aklamak, tek bir masumu öldürmekten daha iyi ve tatmin edicidir" diye yazdı. Yasanın, görkemi ve halkın saygısını korumak için endişe duyuyordu. Komisyon hatalarının, hukukun bütünlüğü için tehdit oluşturduğunu gördü.
Yargılama tarzı
Haham hukukunda idam, yalnızca yirmi üç nitelikli üyeden, düzenli olarak oluşturulmuş bir mahkemenin kararıyla uygulanabilirdi. Suçla ilgili en az iki kalifiye görgü tanığının en güvenilir ve inandırıcı ifadesi olmalı ve bu kişiler aynı zamanda suçlunun suç ve projesinin sonuçları konusunda önceden uyarıldığını da ifade etmelidir. Suçlu, reşit ve aklı başında bir kişi olmalı ve suçun, suçlunun özgür iradesiyle ve başkalarının yardımı olmadan işlendiği kanıtlanmalıdır.
Kararın açıklandığı gün hükümlü idama götürülür. Suçluya nefret duyulmamalıdır; Hahamlar Tevrat yasası (Levililer 19:18), "Komşunu kendin gibi seveceksin" ifadesindeki sevginin "günahkar olmasına rağmen hala senin kardeşin olan" hüküm giymiş suçluya bile uygulanması gerektiğini savunuyorlar (Mak. 3:15; Sanh. 44a)
Tevrat kanunu şöyle der (Tesniye 24:16), "Çocuklar için anne babalar öldürülmeyecek, anne babalar için çocuklar da öldürülmeyecek; herkes kendi günahlarından dolayı öldürülecek" ve haham hukuku bu ilkeyi hem harfiyen hem de ruhen izler. Hükümlünün mallarına el konulması cezaya katılmaz; kişinin malları yasal mirasçılarına iner.
Talmud, ölüm cezasının kullanımını şu durumlarda Yahudi suçlularla sınırlandırır:
- (A) suçu işlemek üzereyken, iki tanığın huzurunda suçu işlememesi konusunda uyarıldı (ve yalnızca katı bir standartlar listesine uyan kişiler kabul edilebilir tanık olarak kabul edilir); ve
- (B) uyarıldıktan sonra suçu aynı iki tanığın önünde işledi.
Taşlamanın nasıl gerçekleştirileceğine ilişkin Talmud yöntemi, toplu taşlamadan farklıdır. Yahudi sözlü yasasına göre, Yahudi suçlu Büyük Sanhedrin önünde suçlu olarak belirlendikten sonra, suçlu ve iki geçerli tanık iki katlı bir binanın kenarına gider ve tanıklar suçluyu binanın çatısından aşağı atarlar. İki katlı yükseklik, Talmud tarafından hızlı ve acısız bir ölüm için tahmin edildiğinden, ancak vücudun parçalanmasına neden olacak kadar yüksek olmadığından seçilmiştir. Suçlu düştükten sonra, iki tanık suçlunun üzerine büyük bir kaya atacak - her iki tanığın da kayayı birlikte kaldırmasını gerektirecek. Suçlu düşmekten veya büyük kayanın ezilmesinden ölmediyse, o zaman çevredeki herhangi bir kişi bulabildikleri kayalarla taşlayarak onu hızla öldürecektir.
İslâm
Şeriat hukuku, birincil kaynaklar olarak Kuran ve hadislere dayanmaktadır.
Kuran
Kuran'ın kabul edilen metninde recm'den bahsedilmemekle birlikte, İslam alimleri yasal gücünü korurken metinsel olarak " neshedilmiş " olan bir Kuran ayetinin ("Bir erkek veya bir kadın zina yaparsa, onları taşlayın...") olduğunu geleneksel olarak, varsaymışlardır.
Kuran'ın günümüze ulaşan metninde, zina eden erkek veya kadının cezası kırbaçtır :
"Zina eden kadın ve zina eden erkekten her birine yüz sopa vurun: Allah'a ve ahiret gününe inanıyorsanız, Allah'ın yazdığı bir konuda onların durumuna acıma sizi etkilemesin: ve bırakın müminlerden bir grup onların azabına şahittir."
—
"İffetli kadınlara iftira attıktan sonra dört şahit getirmeyenler, onlara seksen sopa vurun ve onlardan hiçbir delil kabul etmeyin; onlar fasıklardır. Bundan sonra tövbe edip amel işleyenler müstesna.
— :4–5
Hadis
Sünnet'te recm esas olarak Tevrat'taki recm kurallarını takip eder. Birkaç hadis, Muhammed'in yasadışı bir cinsel eylemde bulunan evli bir Yahudi erkek ve kadının Tevrat'a danıştıktan sonra recm edilmesini emrettiğine atıfta bulunur.
İbn Ömer anlatıyor: Yahudi bir erkek ve kadın, zinayla suçlanarak Peygamber'e getirildiler. Peygamber Yahudilere, "Onlarla ne yaparsınız?" diye sordu. "Biz onların yüzlerini karalarız ve rezil ederiz" dediler. "Doğru ise Tevrat'ı getirin de okuyun" dedi. (Getirip) tek gözlü bir adamdan okumasını istediler. Elini koyduğu bir kısma gelinceye kadar okumaya devam etti. Peygamber, "Elini kaldır!" dedi. Elini kaldırdı ve er-Recm âyeti göründü. Sonra, "Ey Muhammed! Taşlanarak öldürülmeleri gerekir, ama biz bu İlâhi Kanunu kendi aramızda gizliyoruz" dedi. Sonra Peygamber, iki günahkarın taşlanarak öldürülmesini emretti ve onlar taşlanarak öldürüldüler ve adamı kadını taşlardan korurken gördüm.
— Volume 9, Book 93, Number 633: (See Hadith No. 809, Vol. 8)
Abdullah bin Ömer anlatıyor: Yahudiler Allah'ın Elçisi'ne geldiler ve içlerinden bir erkekle bir kadının zina ettiklerini söylediler. Allah'ın Elçisi onlara, "Tevrat'ta Recm cezası hakkında ne buluyorsunuz?" biz onların suçlarını duyurur ve onları kırbaçlarız" dediler. Abdullah bin Selam, "Yalan söylüyorsun; Tevrat'ta recm düzeni vardır." Tevrat'ı getirip açtılar ve içlerinden biri elini recm âyetine koyup ondan önceki ve sonraki âyetleri okudu. Abdullah bin Selâm ona, "Elini kaldır" dedi. elini kaldırdı, orada Recm âyeti yazılıydı, dediler ki: "Muhammed doğru söyledi; Tevrat'ta Rajm Âyeti vardır. Peygamber daha sonra ikisinin de taşlanarak öldürülmesini emretti. Abdullah bin Ömer dedi ki: "Adamın, kadını taşlardan korumak için üzerine eğildiğini gördüm."
— Volume 4, Book 56, Number 829:
Diğer birinde Bedevi bir adam kırbaçlanırken, Yahudi bir kadın evlilik dışı seks yaptığı için taşlanarak öldürülür.
Birçok hadiste recm ceza olarak tarif edilmektedir. Recm ile ilgili Şii hadisleri Kitab al-Kafi'de Sünni hadisleri Sahih Bukhari ve Sahih Muslim'de bulunabilir. Bu hadislere göre bazı Müslüman ülkelerde zina yapan evliler ölüm cezasına çarptırılırken, evli olmayanlar arasında rızaya dayalı ilişki 100 kırbaç cezası ile sonuçlanmaktadır.
Taşlama, erkek ve kadın arasındaki, köle kız tarafından yasadışı seksler ve ayrıca herhangi bir eşcinsel ilişkiye giren herkes için ceza olarak öngörülmüştür.
Bazı sünnetlerde, önce bir çukur kazılarak kişinin alt yarısının kısmen içine gömülmesi şeklinde recm yöntemi anlatılmaktadır.
Ebu Hureyre ve Zeyd bin Halid el-Cuhani anlatıyor: Bir bedevi Allah'ın Resulü'ne geldi ve "Ey Allah'ın Resulü! Allah adına senden Allah'ın kanunlarına göre hüküm vermeni istiyorum" dedi. Kendisinden daha âlim olan rakibi, "Evet, aramızda Allah'ın kanunlarıyla hükmet, bırak ben konuşayım" dedi. Allah'ın Resulü, "Konuş" dedi. O (yani bedevi veya diğer adam) dedi ki: "Benim oğlum bu (adam) için işçi olarak çalışıyordu ve karısıyla zina etti. Ben de oğlum için yüz koyun ve bir cariye fidye verdim.Sonra bunu din âlimlerine sordum, oğluma yüz sopa vurulup sürgüne gönderilmesi gerektiğini söylediler. Bir yıl süreyle, ve bu (adamın) karısı taşlanarak öldürülecektir." Allah'ın Elçisi, "Nefsim elinde olan Allah'a yemin ederim ki, aranızda Allah'ın kanunları ile hükmedeceğim. Cariye ve koyun size iade edilecek, oğlunuz yüz değnek vurulacak ve sürgüne gönderilecek" dedi. Sen, Üneys, bu (adamın) karısına git ve suçunu itiraf ederse, onu taşlayarak öldür." Üneys ertesi sabah o kadına gitti ve itiraf etti. Allah Resulü onun taşlanarak öldürülmesini emretti.
— , ,
Eş-Şeybani anlatıyor: 'Abdullah bin Ebi 'Aufa'ya (yasadışı cinsel ilişkide bulunduğu için birini taşlayarak öldürme) hakkında sordum. "Peygamber, recem cezasını yerine getirdi" diye cevap verdi. "Bu, Nur Suresi'nin nüzulünden önce mi sonra mıydı?" "Bilmiyorum" diye cevap verdi.
— see also
Aişe bildirdi: Abd b. Zem'a, babamın yatağında cariyesinden doğduğu için o benim kardeşimdir, dedi. Allah Resulü onun benzerliğine baktı ve Utbe ile açık bir benzerlik buldu. (Fakat) dedi ki: O senin Abd (b. Zem'a), çünkü çocuk, yatağında doğduğu kişiye nispet edilir ve zina edene recm edilir.
— see also , ,
Taşlama (Arapça: رجم Recm) erken, orta ve modern dönem İslami fıkıh metinlerinde kapsamlı bir şekilde tartışılmıştır.
Zina tanımı Kur'anda ayrı suçlar olarak sınıflandırılmayan evli veya evli olmayan kişiler arası cinsel ilişkiler, fuhuş, hayvanlarla cinsel ilişki ve tecavüz gibi yasa dışı ilişkilerin hepsini içerecek şekilde içtihatlarla genişletilir. Eşcinsel ilişkinin zina olarak sınıflandırılması hukuk ekolüne göre farklılık gösterir. Kuran'da zina için recimden söz edilmese de, tüm geleneksel hukuk ekolleri hadis temelinde, suçlu muhsan (yetişkin, hür, Müslüman ve evli) ise recm ile cezalandırılması gerektiği konusunda hemfikirdir.
Suçlular kendi özgür iradeleriyle hareket etmiş olmalıdır. Geleneksel içtihatlara göre zina, fiili penetrasyon eyleminin dört görgü tanığının ifadesiyle veya dört kez tekrarlanan ve daha sonra geri alınmayan bir itirafla kanıtlanmalıdır.Maliki okulu, evli olmayan bir kadının hamileliğinin kanıt olarak kullanılmasına da izin verir, ancak ceza, geçersiz bir evlilik sözleşmesinin varlığı gibi bir dizi yasal şüphe ile önlenebilir. Bu gereklilikler, zina'nın pratikte kanıtlanmasını neredeyse imkansız hale getirdi. Tecavüz, geleneksel olarak normal delil kurallarının kullanıldığı farklı yasal kategoriler altında kovuşturulmuştur. Gerekli görgü tanıklarını getirmeden zina isnadında bulunmaya kazf (القذف) denir, 80 değnek cezası olan başlı başına bir had suçudur ve tövbe edip ıslah olmadıkça tanık olarak kabul edilemez.
İslami Li'an anlayışına göre, kendi karısını başka bir tanık olmaksızın zina ile suçlayan bir erkeğin tanıklığı, doğru söylediğine dair dört kez Allah'a yemin etmesi, beşincisinde yalan söylüyor ise Allah'ın gazabının kendi üzerine olmasını dilemesiyle kabul edilebilir. Bu durumda eşi karşı yemin ederse ceza uygulanmaz.
Malik bin Enes'ın Muvattası, tartışmalı hamileliğin zina için yeterli kanıt olduğunu ve kadının taşlanarak öldürülmesi gerektiğini belirtir.
- Hanefi
Hanefi hukukçuları, sanığın Recm ile cezalandırılması muhsan olması gerektiğine karar verdiler.Muhsan, evliliğin devam edip etmediğine bakılmaksızın, daha önce evlilikte meşru cinsel ilişkiler yaşamış, yetişkin, özgür, Müslüman kişiyi tanımlar. Diğer bir deyişle, hayatında hiç evlenmemiş biri için recm uygulanmaz ceza sadece toplum içinde uygulanan 100 kırbaçtır.
Hanefi fıkhı şunları kanıt olarak kabul eder: itiraf veya dört erkeğin şahitliği (kadın şahit kabul edilmez). Hanefilerde iki tür recm tarif edilir;
Birincisi, ceza somut delile (dört erkek tanık) dayandığında, kişi bağlanır, bir çukur kazılır, bağlanan kişi kaçmaması için çukura yerleştirilerek kısmen kadın ise göğsüne kadar gömülür.Ebu Hanife ve diğer Hanefi alimlerine göre ilk taşları suçlayıcı ve tanıklar, ardından hazır bulunan Müslüman cemaat atmalıdır.
İkinci tür, itirafa dayalı cezalandırmadır, taşlama çukur kazılmadan veya kısmen gömülmeden yapılır. Bu durumda kadı ilk taşı atmalıdır. Ayrıca, kişi kaçarsa, kişinin gitmesine izin verilir.
Hanefiler kullanılacak taşın boyutunun çok hızlı ölüme neden olmayacak kadar büyük, sadece acı verecek kadar küçük olmamasını, el büyüklüğünde olmasını gerekli gördüler.
- Şafii
Şafii ekolü, Hanefi ile aynı hukuki analize sahiptir. Ancak her halükarda ilk taşın imam veya vekili tarafından atılmasını ve ardından recm cezasına Müslüman toplumun şahit olmasını tavsiye etmektedir.
- Hanbeli
Hanbelî fakih İbn Kudâme diyor ki, "İslâm fakihleri, zina yapan evli erkek ve kadın için recmin belirlenmiş bir ceza olduğu konusunda ittifak etmişlerdir. Ceza, çok sayıda rivayetle kayıtlıdır ve Muhammed'in uygulaması, onu destekleyen güvenilir bir kaynak olarak durmaktadır. Bütün sahabe, halifeler ve Hariciler hariç Müslüman âlimlerin görüşü budur."
Hanbeli anlayışı rızaya dayalı ancak dini açıdan yasa dışı her türlü seksi Recm ile cezalandırır.
- Maliki
Maliki fıkıh okulu, evli veya dul yasa dışı cinsel ilişkiler dışında erkekler arasındaki her türlü eşcinsel ilişkinin de recm kapsamında olduğunu savunur.Malik bin Enes, evli olmayan bir kadının hamile kalmasını kesin bir zina delili olarak kabul eder ve evli olmadığı bir erkekten hamile kalan herhangi bir Müslüman kadının taşlanarak öldürülmesi gerektiğini belirtir.
Daha sonra Maliki alimler, "uyuyan embriyo" teorisiyle boşanmış bir kadının boşandıktan sonraki beş yıl içinde herhangi bir zamanda hamile kalması halinde taşlama cezasından kurtulabileceği kabul ettiler. Kadın kocasından hamile kalmış, ancak embriyo beş yıl boyunca uykuda kalmıştı.
Tarih
Recm, Yakın Doğu'da çok eski zamanlardan beri büyük günahlar için bir idam cezası olarak tasdik edilmiştir. Bununla birlikte, bir uygulama olarak recm coğrafi olarak sadece Yakın Doğu ile sınırlı değildi ve batıda da recm uygulamasına ilişkin önemli tarihsel kayıtlar var. Antik coğrafyacı Pausanias, Orchomenus'un hem yaşlı hem de genç Aristokratlarının MÖ 7. yüzyıl civarında antik Yunanistan'da taşlanarak öldürüldüğünü anlatır.
Taşlama, eski İsrail'de idam cezasının "muhtemelen" standart biçimiydi. Eski Ahit'te, tüm topluluğun suçluyu bir şehrin dışında taş yağmuruna tuttuğu küfür, putperestlik ve diğer suçlar için bir ceza olarak tasdik edilmiştir. Yeni Ahit'te (Elçilerin İşleri 7:58) bildirildiği üzere İstefanos'un ölümü de bu şekilde organize edilmiştir. Pavlus, Listra'da taşlandı ve ölüme terk edildi (Elçilerin İşleri 14:19). Josephus ve Eusebius, Ferisilerin MS 70'te Kudüs'ün düşüşünden kısa bir süre önce İsa'nın kardeşi Yakup'u Tapınağın zirvesinden attıktan sonra taşladıklarını bildirdi. Tarihçiler, Roma makamlarının Yahudi topluluklarının dini yasaları çiğneyenlere ölüm cezası uygulamasına izin verip vermediği veya bu olayların bir tür linç olup olmadığı konusunda hemfikir değiller.Geç Antik Çağ'da Yahudi mahkemelerinde ölüm cezasını hiç uygulamama eğilimi hakim olmuştur. Orta Çağ Yahudi mahkemelerinin ölüm cezaları verme ve infaz etme yetkisine sahip olduğu yerlerde, bunu, kanunla tanımlananlar olmasa da, özellikle ağır suçlar için yapmaya devam ettiler ve genellikle recm kullanmaktan kaçındılar.
Literatürde
- Shirley Jackson'ın " The Lottery " adlı filmi, küçük, tecrit edilmiş bir Amerikan topluluğunun bir üyesinin kurban olarak törensel olarak taşlanarak öldürüldüğü yıllık bir piyangoyu anlatıyor. Günah keçisi yapma temalarını, insanın doğasında var olan kötülüğü ve eski, modası geçmiş ritüelleri gözlemlemenin yıkıcı doğasını araştırıyor. Marilyn Manson'ın " Man That You Fear " adlı müzik videosu hikâyeye dayanıyor.
- Robert A. Heinlein'ın Stranger in a Strange Land filmi taşlanarak infazla doruk noktasına ulaşır.
- Freidoune Sahebjam'ın 1990 tarihli La Femme Lapidée adlı kitabı, 1986'da İran'da taşlanarak öldürülen bir kadının hikâyesine dayanıyor. Kitap, 2008 yapımı Süreyya M.'nin Taşlanması filminin temelini oluşturdu. .
- Simon Perry'nin Daha Önce Gelenler kitabı, Barabbas Kudüs'e girerken bir taşlamayla zirveye ulaşır.
- Prenses: Jean Sasson'un Suudi Arabistan'da peçenin ardındaki gerçek bir yaşam öyküsü, recm cezasına çarptırılan bir kızı anlatıyor.
- Khaled Hosseini'nin 2003 tarihli Uçurtma Avcısı romanında, bir çift Afganistan'daki bir futbol stadyumunda taşlanarak öldürülür.
- Liu Cixin'in 2008 tarihli " Karanlık Orman " romanında Wallfacer Rey Diaz, tüm dünyayı tehlikeye attığı için kendi halkı tarafından taşlanarak öldürüldü.
- Peter Papathanasiou'nun 2021 polisiye romanı "The Stoneing"de, Avustralya'nın taşra bir kasabasında bir öğretmen bir ağaca bantlanır ve taşlanır.
Film ve televizyonda
- Fulham İlçesinde Bir Taşlama, 1988 - Bir Amerikan Amish topluluğundaki kanunsuz taşlamayı konu alan, TV için yapılmış bir film.
- Monty Python'un Life of Brian'ı, Nasıralı İsa'nın taşlanmasını mizahi bir bağlamda sunar ve kurbanın değil Yahudi yetkilinin üzerine devasa bir kaya düşmesiyle sona erer. Film taşlamada kadınların yasak olduğundan bahsediyor, ancak taş atanların neredeyse tamamının erkek kılığına girmiş kadınlar olduğu ortaya çıkıyor.
- Shirley Jackson'ın " The Lottery " adlı filmi Larry Yust tarafından 1969'da Encyclopædia Britannica'nın "Short Story Showcase" adlı eğitim yayınının bir parçası olarak kısa (20 dakikalık) bir filme dönüştürüldü.
- Uçurtma Avcısı filmi, bir futbol maçı sırasında zina yapan bir kadının Taliban tarafından halka açık bir stadyumda taşlanmasını anlatıyor.
- Mission İstanbul filmi, Kabil'de zina yapan bir kadının kurgusal terörist grup Abu Nazir tarafından ana karakter Vikas Sagar tarafından kesintiye uğrayana kadar taşlanmasını anlatıyor.
- Süreyya M.'nin Taşlanması 2008 yapımı bir filmdir.
- Nikos Kazancakis'in 1946 tarihli romanı ve Anthony Quinn'in oynadığı 1964 yapımı Zorba The Greek, kadının kurtarıldığı ve olay yerinde bıçaklandığı korkunç bir taşlama sahnesine sahiptir.
- Yönetmen Siddiq Barmak'ın Usame (2003) adlı filmi, taşlamaya hazırlanırken gömülen bir kadını tasvir eder.
- Bir CSI: Miami 2011 bölümünde, üniversiteli bir kadın zorba, taşlanarak öldürülür.
- Lady Gaga'nın Judas adlı şarkısının klibinde Gaga'nın taşlanarak öldürüldüğü bir sahne var.
- İslam hukuku evli zina yapanlar için taşlamayı öngörse de, bir yeraltı radikal İslamcı grubu konu alan Sleeper Cell adlı televizyon dizisi, bir üyenin vatana ihanetten taşlandığı bir sahneyi tasvir ediyor.
- Spartacus: War of the Damned (2010–13), 3. Sezon, 2. Bölüm'de, bir köle Roma halkı tarafından taşlanır.
- Timbuktu'da (2014), Timbuktu, Mali'deki İslamcı isyancıları konu alan bir film, bir erkek ve kadının boyunlarına kadar gömülüp taşlanarak öldürülmesi tasvir ediliyor.
Ayrıca bakınız
- Shab Qadar Olayı
- Şeytan taşlama
- Namus cinayeti
- Linç
- İlgili yürütme yöntemleri
- Ishikozume (Japonya)
- Ezme
- Çimento ayakkabı
- Kişiler
- Malak Ghorbany
- Emine Lawal
- Du'a Khalil Eswad'ın Taşlanması
Kaynakça
- ^ Emma Batha (29 Eylül 2013). . www.trust.org/. Thomson Reuters Foundation. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2015. Yazar eksik
|soyadı1=
() - ^ a b Batha, Emma (29 Eylül 2013). . The Independent. Londra: independent.co.uk. 6 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2013.
- ^ Ida Lichter, Muslim Women Reformers: Inspiring Voices Against Oppression, , p. 189
- ^ "Brunei makes gay sex and adultery punishable by death by stoning". Washington Post. 28 Mart 2019. 30 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Aralık 2022. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (); Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ 13:6–10 4 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b "Capital Punishment". JewishEncyclopedia.com. Erişim tarihi: 12 Eylül 2010.
- ^ (Sanhedrin 41 a)
- ^ Louis Isaac Rabinowitz (2008). Encyclopaedia Judaica.
- ^ Menachem Elon (2008). Encyclopaedia Judaica.
- ^ 1:10 March 11, 2008
- ^ Moses Maimonides, Sefer Hamitzvot, Negative Commandment no. 290.
- ^ Moses Maimonides, The Commandments, Neg. Comm. 290, at 269–71 (Charles B. Chavel trans., 1967).
- ^ . Judaism.about.com. 11 Haziran 2009. 2 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2010.
- ^ Babylon Talmud. s. Sanhedrin 45a.
- ^ Dmitry V. Frolov (2006). Jane Dammen McAuliffe (Ed.). Encyclopaedia of the Qurʾān. r eksik
|soyadı1=
() - ^
- ^
- ^ Sahih-i Buhârî, , Sahih-i Buhârî,
- ^ Sahih-i Buhârî, , ,
- ^ Hadith Muslim 17:4192. Also, see the following: Bukhari 6:60:79, Bukhari 83:37, Muslim 17:4196, Muslim 17:4206, Muslim 17:4209, Ibn Ishaq 970.
- ^ a b c Nisrine Abiad (2008), Sharia, Muslim States and International Human Rights Treaty Obligations, British Institute of International and Comparative Law, , pp. 24–25 Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi: "nisrine" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ OU Kalu (2003), Safiyya and Adamah: Punishing adultery with sharia stones in twenty‐first‐century Nigeria, African Affairs, 102(408), pp. 389–408
- ^ . 28 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2011.
- ^
- ^
- ^ ,
- ^ Z Maghen (2005), Virtues Of The Flesh: Passion and Purity In Early Islamic Jurisprudence, Studies in Islamic Law and Society, Brill Academic, , pp 155
- ^ Ismail Poonwala (2004), The Pillars of Islam: Laws pertaining to human intercourse, Oxford University Press, Oxford University Press, pp. 448–457
- ^ a b c d John L. Esposito, (Ed.) (2009). The Oxford Encyclopedia of the Islamic World. ISBN . Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
(); r eksik|soyadı1=
() - ^ a b c d e P. Bearman, Th. Bianquis, (Ed.) (2012). Encyclopaedia of Islam. Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
(); r|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ "Her honour: an Islamic critique of the rape provisions in Pakistan's ordinance on zina". Islamic Studies. 38 (3): 403-431. 1999. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (); Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ Crime and Punishment in Islamic Law: : Theory and Practice from the Sixteenth to the Twenty-First Century. Cambridge University Press. 2006. s. 63. ISBN .
- ^ : 89–90
- ^ Joseph Schacht, An Introduction to Islamic Law (Oxford: Clarendon Press, 1973), pp. 178–181
- ^ Sayyid Abul Ala Maududi. . englishtafsir.com. 12 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2018. Yazar eksik
|soyadı1=
() - ^ Quran 24:6–9, Quote – "And for those who launch a charge against their spouses, and have (in support) no evidence but their own― their solitary evidence (can be received) if they bear witness four times (with an oath) by Allah that they are solemnly telling the truth; And the fifth (oath) (should be) that they solemnly invoke the curse of Allah on themselves if they tell a lie. But it would avert the punishment from the wife, if she bears witness four times (with an oath) by Allah, that (her husband) is telling a lie; And the fifth (oath) should be that she solemnly invokes the wrath of Allah on herself if (her accuser) is telling the truth. "
- ^ a b Al-Muwatta
- ^ a b c d e f g Elyse Semerdjian (2008), "Off the Straight Path": Illicit Sex, Law, and Community in Ottoman Aleppo, Syracuse University Press, , pp. 22–23 Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi: "es8" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ a b Elyse Semerdjian (2008), "Off the Straight Path": Illicit Sex, Law, and Community in Ottoman Aleppo, Syracuse University Press, , pp. 23–25 Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi: "es8b" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ IslamOnline.net. . 16 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2010.
- ^ Nisrine Abiad (2008), Sharia, Muslim States and International Human Rights Treaty Obligations, British Institute of International and Comparative Law, , pp. 24–26
- ^ Muslim and Christian women in dialogue : the case of northern Nigeria. Oxford New York: Peter Lang. 2009. ss. 203-204. ISBN . Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ Frolov, Dmitry V. (2006). Jane Dammen McAuliffe (Ed.). Encyclopaedia of the Qurʾān. r eksik
|soyadı1=
() - ^ a b Haim Hermann Cohn (2008). Encyclopaedia Judaica.
- ^ a b W. R. F. Browning, (Ed.) (2010). A Dictionary of the Bible. ISBN . r eksik
|soyadı1=
() - ^ Glen Warren Bowersock, Peter Brown, Oleg Grabar (1999). Late Antiquity: A Guide to the Postclassical World. Harvard University Press. s. 400. ISBN .
- ^ . Eugene, OR: Wipf and Stock. 2011. ss. 143-145. ISBN . 3 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2019. Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ . 1988. 3 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2018.
- ^ . Internet Movie Database. 7 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2010.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Taslama bir grubun bir kisiye kunt travmadan olene kadar tas attigi bir oldurme yontemidir Eski zamanlardan beri buyuk suclar icin bir ceza bicimi olarak tasdik edilmistir Tevrat ve Talmud bir dizi suc icin ceza olarak taslamayi emreder Yuzyillar boyunca Haham Museviligi bu yasalari pratik olarak uygulanamaz hale getiren bir dizi prosedurel kisitlama gelistirdi Kuran da recmden soz edilmemesine ragmen klasik Islam fikihi hadislere dayanarak zina nin belirli bicimleri icin recmi seriatla belirlenmis bir hadd cezasi olarak vermistir Ayrica zina nin pratikte kanitlanmasini zorlastiran bir dizi prosedurel gereklilik gelistirdi Eski Israil de taslama idam cezasinin standart yontemi gibi gorunuyor Kullanimi erken Hristiyanlik doneminde kanitlanmistir ancak Yahudi mahkemeleri genellikle daha sonraki zamanlarda recm cezalarindan kacinmistir Islam dunyasinin modern oncesi tarihinde yalnizca birkac munferit yasal taslama ornegi kaydedilmistir Cogunlugu Musluman olan modern ulkelerin ceza kanunlari Batili modellerden turetilmistir Son yillarda bircok devlet Islamci hareketlerin etkisi altinda recm ve diger had cezalarini ceza kanunlarina ekledi Bu kanunlar pratikte buyuk olcude sembolik bir rol oynamalarina ve kullanim disi kalma egiliminde olmalarina ragmen dini kokenleri nedeniyle dindar muhafazakarlar icin ozel bir oneme sahiptir Son zamanlarda taslama Iran Birlesik Arap Emirlikleri Katar Moritanya Suudi Arabistan Sudan Yemen kuzey Nijerya Afganistan Brunei ve Pakistan in kuzeybati Kurram Vadisi ve kuzeybati dahil nadiren gerceklestirilmesine ragmen Khwezai Baezai bolgesi asiret bolgelerinde yasal bir ceza olmustur Bu ulkelerden bazilarinda militanlar asiret liderleri ve digerleri tarafindan yargisiz bir sekilde gerceklestirilmistir Nijerya ve Pakistan da dahil olmak uzere diger bazi ulkelerde recm yasal bir ceza sekli olmasina ragmen hicbir zaman yasal olarak uygulanmadi Taslama insan haklari orgutleri tarafindan kinanmaktadir Zinanin recm ile cezalandirilmasi Pakistan daki Muslumanlarin 86 sindan Arnavutluk ve Bosna daki Muslumanlarin 6 sina kadar degisen Musluman dunyasinda degisen duzeylerde halk destegine sahiptir kaynak belirtilmeli Isa ve Julius Schnorr von Karolsfeld tarafindan zina yapan kadin 1860 Isa nin ilk tasi gunahsiz olan adam atmasi gerektigini soyledigi yer Dini kitap ve hukukYahudilik Sebt gununu bozan Taslandi Sayilar 15 te anlatilan bolumun sanatsal izlenimi James Tissot c 1900Tevrat Tevrat in ilk bes kitabi Yaratilis Cikis Levililer Sayilar ve Tesniye Yahudilik icin ortak bir dini referans gorevi gorur Tevrat ta en cok bahsedilen infaz yontemi taslamadir Cinayetten recm cezasi gerektiren bir suc olarak soz edilmiyor ama gorunuse gore kurbanin ailesinden birinin katili oldurmesine izin verilmisti Recm cezasi gerektiren suclar sunlardi Tanri Musa ya On Emir verirken Sina Dagi na dokunmak Cikis 19 13 Birini boynuzlayarak olduren okuz taslanmalidir Cikis 21 28 Sabat yasaklarini cignemek Sayilar 15 32 36 Zurriyetini Molek e vermek Levililer 20 2 5 Tanidik bir ruha sahip olmak ya da buyucu olmak Levililer 20 27 Insanlari baska inanclara dondurmeye calismak Tesniye 13 7 11 Tanri ya Lanet Levililer 24 10 16 Putperestlikle mesgul olmak Tesniye 17 2 7 veya baskalarini buna ikna etmek Tesniye 13 7 12 Ebeveynlere karsi isyan Tekvin Deuteronomy Bakire bir kizin nisanli iken yabanci bir adamla isteyerek cinsel iliskiye girdigi tespit edildiginde Tesniye 22 13 21 Bir kasabada baska bir erkekle nisanli bir kadinla bir erkek arasindaki cinsel iliski kadin bagirmamis Tekvin Deuteronomy her iki taraf da taslanarak oldurulmelidir Bir erkekle baska bir erkekle nisanli bir kadin arasinda kimsenin onun cigliklarini duyup onu kurtaramayacagi bir tarlada zorla cinsel iliski Tekvin Deuteronomy adam taslanmali Tevrat Yahudilikten donmeye ikna edenlerin recm edilmesini anlatirken soyle der Eger kardesin ananin oglu veya oglun veya kizin veya bagrinin karisi veya canin gibi olan arkadasin Hadi gidelim ve gidelim diyerek seni gizlice kandirirsa ne sen ne de atalarinin bilmedigin baska ilahlara kulluk et Yani dunyanin bir ucundan yerin obur ucuna kadar cevrenizde size yakin veya uzak olan insanlarin ilahlarindan Ona razi olmayacaksin onu dinlemeyeceksin Gozun ona acimayacak Onu saklamayacaksin ama onu mutlaka oldureceksin Onu oldurmek icin once senin elin sonra da butun halkin eli onun uzerinde olacak Ve olsun diye onu tasla taslayacaksin cunku seni Misir diyarindan esaret evinden cikaran Allahin RABDEN seni uzaklastirmak istedi 13 6 10 Yukaridaki kategorilerin hicbirine girmeyen bir vaka Eriha dan Achan in degerli esyalarini yagmaladigi Yesu nun Kenan i Fethi sirasinda koyunlari diger hayvanlari ve cocuklariyla birlikte taslanarak oldurulmesiydi Misna Talmud dort infaz yontemini tanimlar taslama kisinin bogazina erimis kursun dokme kafasini kesme ve bogma bkz Yahudilikte olum ve bedensel ceza Misna taslanmasi gereken kisilerin asagidaki listesini verir Asagidaki gunahkarlar taslamaya tabidir אלו הן הנסקלין annesiyle iliskisi olan kisi הבא על האם babasinin karisiyla ועל אשת האב gelini ile ועל הכלה insan erkek ile insan erkek ועל הזכור veya sigir ile ועל הבהמה sigirlarin onunde soyunan kadin icin de durum aynidir והאשה המביאה את הבהמה bir kufur ile והמגדף bir putperest והעובד עבודת כוכבים cocuklarindan birini Molek e kurban eden kisi והנותן מזרעו למולך tanidik ruhlarla mesgul olan ובעל אוב sihirbaz וידעוני Sebt gununu ihlal eden kisi והמחלל את השבת babasina veya annesine lanet okuyan kimse והמקלל אביו ואמו nisanli kiza saldiran kimse והבא על נערה המאורסה erkekleri putlara tapmalari icin bastan cikaran bastan cikarici והמסית ve butun bir kasabayi yaniltan kisi והמדיח bir cadi erkek veya disi והמכשף inatci ve asi bir ogul ובן סורר ומורה Sanhedrin taslamayi cezanin siddeti konusunda varsayimsal bir ust sinir yapti Korah in Cezasi ve Musa ile Harun un Taslanmasi 1480 1482 yazan Sandro Botticelli Sistine Sapeli Roma Hristiyanliktan once Yahudi toplumunda genel olarak olum ve ozel olarak recm cezasinin yararli ve caydirici etkinligine dair supheler artiyordu Kullanimi merkezi yasa koyucular tarafindan caydirildi Misna soyle der Yedi yilda bir insani olduren bir Sanhedrin e yikici denir Haham Eliezer ben Azariah bunun yetmis yilda bir bile bir insani olduren bir Sanhedrin e kadar uzandigini soyluyor Haham Akiba ve Haham Tarfon diyor ki Sanhedrin de olsaydik hic kimse oldurulmezdi Onde gelen Yahudi bilgeler sonraki yuzyillarda idam cezasini fiilen yasa disi kilacak kisitlamalar getirdiler Kisitlamalar bir ifadenin kabul edilebilir olmasi icin yerine getirilmesi zor olan bircok kosulu iceriyordu Musa bin Meymun Bin sucluyu aklamak tek bir masumu oldurmekten daha iyi ve tatmin edicidir diye yazdi Yasanin gorkemi ve halkin saygisini korumak icin endise duyuyordu Komisyon hatalarinin hukukun butunlugu icin tehdit olusturdugunu gordu Yargilama tarzi Haham hukukunda idam yalnizca yirmi uc nitelikli uyeden duzenli olarak olusturulmus bir mahkemenin karariyla uygulanabilirdi Sucla ilgili en az iki kalifiye gorgu taniginin en guvenilir ve inandirici ifadesi olmali ve bu kisiler ayni zamanda suclunun suc ve projesinin sonuclari konusunda onceden uyarildigini da ifade etmelidir Suclu resit ve akli basinda bir kisi olmali ve sucun suclunun ozgur iradesiyle ve baskalarinin yardimi olmadan islendigi kanitlanmalidir Kararin aciklandigi gun hukumlu idama goturulur Sucluya nefret duyulmamalidir Hahamlar Tevrat yasasi Levililer 19 18 Komsunu kendin gibi seveceksin ifadesindeki sevginin gunahkar olmasina ragmen hala senin kardesin olan hukum giymis sucluya bile uygulanmasi gerektigini savunuyorlar Mak 3 15 Sanh 44a Tevrat kanunu soyle der Tesniye 24 16 Cocuklar icin anne babalar oldurulmeyecek anne babalar icin cocuklar da oldurulmeyecek herkes kendi gunahlarindan dolayi oldurulecek ve haham hukuku bu ilkeyi hem harfiyen hem de ruhen izler Hukumlunun mallarina el konulmasi cezaya katilmaz kisinin mallari yasal mirascilarina iner Talmud olum cezasinin kullanimini su durumlarda Yahudi suclularla sinirlandirir A sucu islemek uzereyken iki tanigin huzurunda sucu islememesi konusunda uyarildi ve yalnizca kati bir standartlar listesine uyan kisiler kabul edilebilir tanik olarak kabul edilir ve B uyarildiktan sonra sucu ayni iki tanigin onunde isledi Taslamanin nasil gerceklestirilecegine iliskin Talmud yontemi toplu taslamadan farklidir Yahudi sozlu yasasina gore Yahudi suclu Buyuk Sanhedrin onunde suclu olarak belirlendikten sonra suclu ve iki gecerli tanik iki katli bir binanin kenarina gider ve taniklar sucluyu binanin catisindan asagi atarlar Iki katli yukseklik Talmud tarafindan hizli ve acisiz bir olum icin tahmin edildiginden ancak vucudun parcalanmasina neden olacak kadar yuksek olmadigindan secilmistir Suclu dustukten sonra iki tanik suclunun uzerine buyuk bir kaya atacak her iki tanigin da kayayi birlikte kaldirmasini gerektirecek Suclu dusmekten veya buyuk kayanin ezilmesinden olmediyse o zaman cevredeki herhangi bir kisi bulabildikleri kayalarla taslayarak onu hizla oldurecektir Islam Zina Eden Kadinin Taslanmasi Abu l Hasan Gaffari veya atolyesi tarafindan yazilan 1001 Gece elyazmasina ornek Tahran 1853 1857 Seytan taslama 2006 Hac Seriat hukuku birincil kaynaklar olarak Kuran ve hadislere dayanmaktadir Kuran Kuran in kabul edilen metninde recm den bahsedilmemekle birlikte Islam alimleri yasal gucunu korurken metinsel olarak neshedilmis olan bir Kuran ayetinin Bir erkek veya bir kadin zina yaparsa onlari taslayin oldugunu geleneksel olarak varsaymislardir Kuran in gunumuze ulasan metninde zina eden erkek veya kadinin cezasi kirbactir Zina eden kadin ve zina eden erkekten her birine yuz sopa vurun Allah a ve ahiret gunune inaniyorsaniz Allah in yazdigi bir konuda onlarin durumuna acima sizi etkilemesin ve birakin muminlerden bir grup onlarin azabina sahittir Iffetli kadinlara iftira attiktan sonra dort sahit getirmeyenler onlara seksen sopa vurun ve onlardan hicbir delil kabul etmeyin onlar fasiklardir Bundan sonra tovbe edip amel isleyenler mustesna 4 5 Hadis Sunnet te recm esas olarak Tevrat taki recm kurallarini takip eder Birkac hadis Muhammed in yasadisi bir cinsel eylemde bulunan evli bir Yahudi erkek ve kadinin Tevrat a danistiktan sonra recm edilmesini emrettigine atifta bulunur Ibn Omer anlatiyor Yahudi bir erkek ve kadin zinayla suclanarak Peygamber e getirildiler Peygamber Yahudilere Onlarla ne yaparsiniz diye sordu Biz onlarin yuzlerini karalariz ve rezil ederiz dediler Dogru ise Tevrat i getirin de okuyun dedi Getirip tek gozlu bir adamdan okumasini istediler Elini koydugu bir kisma gelinceye kadar okumaya devam etti Peygamber Elini kaldir dedi Elini kaldirdi ve er Recm ayeti gorundu Sonra Ey Muhammed Taslanarak oldurulmeleri gerekir ama biz bu Ilahi Kanunu kendi aramizda gizliyoruz dedi Sonra Peygamber iki gunahkarin taslanarak oldurulmesini emretti ve onlar taslanarak oldurulduler ve adami kadini taslardan korurken gordum Volume 9 Book 93 Number 633 See Hadith No 809 Vol 8 Abdullah bin Omer anlatiyor Yahudiler Allah in Elcisi ne geldiler ve iclerinden bir erkekle bir kadinin zina ettiklerini soylediler Allah in Elcisi onlara Tevrat ta Recm cezasi hakkinda ne buluyorsunuz biz onlarin suclarini duyurur ve onlari kirbaclariz dediler Abdullah bin Selam Yalan soyluyorsun Tevrat ta recm duzeni vardir Tevrat i getirip actilar ve iclerinden biri elini recm ayetine koyup ondan onceki ve sonraki ayetleri okudu Abdullah bin Selam ona Elini kaldir dedi elini kaldirdi orada Recm ayeti yaziliydi dediler ki Muhammed dogru soyledi Tevrat ta Rajm Ayeti vardir Peygamber daha sonra ikisinin de taslanarak oldurulmesini emretti Abdullah bin Omer dedi ki Adamin kadini taslardan korumak icin uzerine egildigini gordum Volume 4 Book 56 Number 829 Diger birinde Bedevi bir adam kirbaclanirken Yahudi bir kadin evlilik disi seks yaptigi icin taslanarak oldurulur Bircok hadiste recm ceza olarak tarif edilmektedir Recm ile ilgili Sii hadisleri Kitab al Kafi de Sunni hadisleri Sahih Bukhari ve Sahih Muslim de bulunabilir Bu hadislere gore bazi Musluman ulkelerde zina yapan evliler olum cezasina carptirilirken evli olmayanlar arasinda rizaya dayali iliski 100 kirbac cezasi ile sonuclanmaktadir Taslama erkek ve kadin arasindaki kole kiz tarafindan yasadisi seksler ve ayrica herhangi bir escinsel iliskiye giren herkes icin ceza olarak ongorulmustur Bazi sunnetlerde once bir cukur kazilarak kisinin alt yarisinin kismen icine gomulmesi seklinde recm yontemi anlatilmaktadir Ebu Hureyre ve Zeyd bin Halid el Cuhani anlatiyor Bir bedevi Allah in Resulu ne geldi ve Ey Allah in Resulu Allah adina senden Allah in kanunlarina gore hukum vermeni istiyorum dedi Kendisinden daha alim olan rakibi Evet aramizda Allah in kanunlariyla hukmet birak ben konusayim dedi Allah in Resulu Konus dedi O yani bedevi veya diger adam dedi ki Benim oglum bu adam icin isci olarak calisiyordu ve karisiyla zina etti Ben de oglum icin yuz koyun ve bir cariye fidye verdim Sonra bunu din alimlerine sordum ogluma yuz sopa vurulup surgune gonderilmesi gerektigini soylediler Bir yil sureyle ve bu adamin karisi taslanarak oldurulecektir Allah in Elcisi Nefsim elinde olan Allah a yemin ederim ki aranizda Allah in kanunlari ile hukmedecegim Cariye ve koyun size iade edilecek oglunuz yuz degnek vurulacak ve surgune gonderilecek dedi Sen Uneys bu adamin karisina git ve sucunu itiraf ederse onu taslayarak oldur Uneys ertesi sabah o kadina gitti ve itiraf etti Allah Resulu onun taslanarak oldurulmesini emretti Es Seybani anlatiyor Abdullah bin Ebi Aufa ya yasadisi cinsel iliskide bulundugu icin birini taslayarak oldurme hakkinda sordum Peygamber recem cezasini yerine getirdi diye cevap verdi Bu Nur Suresi nin nuzulunden once mi sonra miydi Bilmiyorum diye cevap verdi see alsoAise bildirdi Abd b Zem a babamin yataginda cariyesinden dogdugu icin o benim kardesimdir dedi Allah Resulu onun benzerligine bakti ve Utbe ile acik bir benzerlik buldu Fakat dedi ki O senin Abd b Zem a cunku cocuk yataginda dogdugu kisiye nispet edilir ve zina edene recm edilir see also Islam hukukunda Recm Taslama Arapca رجم Recm erken orta ve modern donem Islami fikih metinlerinde kapsamli bir sekilde tartisilmistir Zina tanimi Kur anda ayri suclar olarak siniflandirilmayan evli veya evli olmayan kisiler arasi cinsel iliskiler fuhus hayvanlarla cinsel iliski ve tecavuz gibi yasa disi iliskilerin hepsini icerecek sekilde ictihatlarla genisletilir Escinsel iliskinin zina olarak siniflandirilmasi hukuk ekolune gore farklilik gosterir Kuran da zina icin recimden soz edilmese de tum geleneksel hukuk ekolleri hadis temelinde suclu muhsan yetiskin hur Musluman ve evli ise recm ile cezalandirilmasi gerektigi konusunda hemfikirdir Suclular kendi ozgur iradeleriyle hareket etmis olmalidir Geleneksel ictihatlara gore zina fiili penetrasyon eyleminin dort gorgu taniginin ifadesiyle veya dort kez tekrarlanan ve daha sonra geri alinmayan bir itirafla kanitlanmalidir Maliki okulu evli olmayan bir kadinin hamileliginin kanit olarak kullanilmasina da izin verir ancak ceza gecersiz bir evlilik sozlesmesinin varligi gibi bir dizi yasal suphe ile onlenebilir Bu gereklilikler zina nin pratikte kanitlanmasini neredeyse imkansiz hale getirdi Tecavuz geleneksel olarak normal delil kurallarinin kullanildigi farkli yasal kategoriler altinda kovusturulmustur Gerekli gorgu taniklarini getirmeden zina isnadinda bulunmaya kazf القذف denir 80 degnek cezasi olan basli basina bir had sucudur ve tovbe edip islah olmadikca tanik olarak kabul edilemez Islami Li an anlayisina gore kendi karisini baska bir tanik olmaksizin zina ile suclayan bir erkegin tanikligi dogru soyledigine dair dort kez Allah a yemin etmesi besincisinde yalan soyluyor ise Allah in gazabinin kendi uzerine olmasini dilemesiyle kabul edilebilir Bu durumda esi karsi yemin ederse ceza uygulanmaz Malik bin Enes in Muvattasi tartismali hamileligin zina icin yeterli kanit oldugunu ve kadinin taslanarak oldurulmesi gerektigini belirtir Hanefi Hanefi hukukculari sanigin Recm ile cezalandirilmasi muhsan olmasi gerektigine karar verdiler Muhsan evliligin devam edip etmedigine bakilmaksizin daha once evlilikte mesru cinsel iliskiler yasamis yetiskin ozgur Musluman kisiyi tanimlar Diger bir deyisle hayatinda hic evlenmemis biri icin recm uygulanmaz ceza sadece toplum icinde uygulanan 100 kirbactir Hanefi fikhi sunlari kanit olarak kabul eder itiraf veya dort erkegin sahitligi kadin sahit kabul edilmez Hanefilerde iki tur recm tarif edilir Birincisi ceza somut delile dort erkek tanik dayandiginda kisi baglanir bir cukur kazilir baglanan kisi kacmamasi icin cukura yerlestirilerek kismen kadin ise gogsune kadar gomulur Ebu Hanife ve diger Hanefi alimlerine gore ilk taslari suclayici ve taniklar ardindan hazir bulunan Musluman cemaat atmalidir Ikinci tur itirafa dayali cezalandirmadir taslama cukur kazilmadan veya kismen gomulmeden yapilir Bu durumda kadi ilk tasi atmalidir Ayrica kisi kacarsa kisinin gitmesine izin verilir Hanefiler kullanilacak tasin boyutunun cok hizli olume neden olmayacak kadar buyuk sadece aci verecek kadar kucuk olmamasini el buyuklugunde olmasini gerekli gorduler Safii Safii ekolu Hanefi ile ayni hukuki analize sahiptir Ancak her halukarda ilk tasin imam veya vekili tarafindan atilmasini ve ardindan recm cezasina Musluman toplumun sahit olmasini tavsiye etmektedir Hanbeli Hanbeli fakih Ibn Kudame diyor ki Islam fakihleri zina yapan evli erkek ve kadin icin recmin belirlenmis bir ceza oldugu konusunda ittifak etmislerdir Ceza cok sayida rivayetle kayitlidir ve Muhammed in uygulamasi onu destekleyen guvenilir bir kaynak olarak durmaktadir Butun sahabe halifeler ve Hariciler haric Musluman alimlerin gorusu budur Hanbeli anlayisi rizaya dayali ancak dini acidan yasa disi her turlu seksi Recm ile cezalandirir Maliki Maliki fikih okulu evli veya dul yasa disi cinsel iliskiler disinda erkekler arasindaki her turlu escinsel iliskinin de recm kapsaminda oldugunu savunur Malik bin Enes evli olmayan bir kadinin hamile kalmasini kesin bir zina delili olarak kabul eder ve evli olmadigi bir erkekten hamile kalan herhangi bir Musluman kadinin taslanarak oldurulmesi gerektigini belirtir Daha sonra Maliki alimler uyuyan embriyo teorisiyle bosanmis bir kadinin bosandiktan sonraki bes yil icinde herhangi bir zamanda hamile kalmasi halinde taslama cezasindan kurtulabilecegi kabul ettiler Kadin kocasindan hamile kalmis ancak embriyo bes yil boyunca uykuda kalmisti TarihRecm Yakin Dogu da cok eski zamanlardan beri buyuk gunahlar icin bir idam cezasi olarak tasdik edilmistir Bununla birlikte bir uygulama olarak recm cografi olarak sadece Yakin Dogu ile sinirli degildi ve batida da recm uygulamasina iliskin onemli tarihsel kayitlar var Antik cografyaci Pausanias Orchomenus un hem yasli hem de genc Aristokratlarinin MO 7 yuzyil civarinda antik Yunanistan da taslanarak olduruldugunu anlatir Taslama eski Israil de idam cezasinin muhtemelen standart bicimiydi Eski Ahit te tum toplulugun sucluyu bir sehrin disinda tas yagmuruna tuttugu kufur putperestlik ve diger suclar icin bir ceza olarak tasdik edilmistir Yeni Ahit te Elcilerin Isleri 7 58 bildirildigi uzere Istefanos un olumu de bu sekilde organize edilmistir Pavlus Listra da taslandi ve olume terk edildi Elcilerin Isleri 14 19 Josephus ve Eusebius Ferisilerin MS 70 te Kudus un dususunden kisa bir sure once Isa nin kardesi Yakup u Tapinagin zirvesinden attiktan sonra tasladiklarini bildirdi Tarihciler Roma makamlarinin Yahudi topluluklarinin dini yasalari cigneyenlere olum cezasi uygulamasina izin verip vermedigi veya bu olaylarin bir tur linc olup olmadigi konusunda hemfikir degiller Gec Antik Cag da Yahudi mahkemelerinde olum cezasini hic uygulamama egilimi hakim olmustur Orta Cag Yahudi mahkemelerinin olum cezalari verme ve infaz etme yetkisine sahip oldugu yerlerde bunu kanunla tanimlananlar olmasa da ozellikle agir suclar icin yapmaya devam ettiler ve genellikle recm kullanmaktan kacindilar LiteraturdeShirley Jackson in The Lottery adli filmi kucuk tecrit edilmis bir Amerikan toplulugunun bir uyesinin kurban olarak torensel olarak taslanarak olduruldugu yillik bir piyangoyu anlatiyor Gunah kecisi yapma temalarini insanin dogasinda var olan kotulugu ve eski modasi gecmis rituelleri gozlemlemenin yikici dogasini arastiriyor Marilyn Manson in Man That You Fear adli muzik videosu hikayeye dayaniyor Robert A Heinlein in Stranger in a Strange Land filmi taslanarak infazla doruk noktasina ulasir Freidoune Sahebjam in 1990 tarihli La Femme Lapidee adli kitabi 1986 da Iran da taslanarak oldurulen bir kadinin hikayesine dayaniyor Kitap 2008 yapimi Sureyya M nin Taslanmasi filminin temelini olusturdu Simon Perry nin Daha Once Gelenler kitabi Barabbas Kudus e girerken bir taslamayla zirveye ulasir Prenses Jean Sasson un Suudi Arabistan da pecenin ardindaki gercek bir yasam oykusu recm cezasina carptirilan bir kizi anlatiyor Khaled Hosseini nin 2003 tarihli Ucurtma Avcisi romaninda bir cift Afganistan daki bir futbol stadyumunda taslanarak oldurulur Liu Cixin in 2008 tarihli Karanlik Orman romaninda Wallfacer Rey Diaz tum dunyayi tehlikeye attigi icin kendi halki tarafindan taslanarak olduruldu Peter Papathanasiou nun 2021 polisiye romani The Stoneing de Avustralya nin tasra bir kasabasinda bir ogretmen bir agaca bantlanir ve taslanir Film ve televizyondaFulham Ilcesinde Bir Taslama 1988 Bir Amerikan Amish toplulugundaki kanunsuz taslamayi konu alan TV icin yapilmis bir film Monty Python un Life of Brian i Nasirali Isa nin taslanmasini mizahi bir baglamda sunar ve kurbanin degil Yahudi yetkilinin uzerine devasa bir kaya dusmesiyle sona erer Film taslamada kadinlarin yasak oldugundan bahsediyor ancak tas atanlarin neredeyse tamaminin erkek kiligina girmis kadinlar oldugu ortaya cikiyor Shirley Jackson in The Lottery adli filmi Larry Yust tarafindan 1969 da Encyclopaedia Britannica nin Short Story Showcase adli egitim yayininin bir parcasi olarak kisa 20 dakikalik bir filme donusturuldu Ucurtma Avcisi filmi bir futbol maci sirasinda zina yapan bir kadinin Taliban tarafindan halka acik bir stadyumda taslanmasini anlatiyor Mission Istanbul filmi Kabil de zina yapan bir kadinin kurgusal terorist grup Abu Nazir tarafindan ana karakter Vikas Sagar tarafindan kesintiye ugrayana kadar taslanmasini anlatiyor Sureyya M nin Taslanmasi 2008 yapimi bir filmdir Nikos Kazancakis in 1946 tarihli romani ve Anthony Quinn in oynadigi 1964 yapimi Zorba The Greek kadinin kurtarildigi ve olay yerinde bicaklandigi korkunc bir taslama sahnesine sahiptir Yonetmen Siddiq Barmak in Usame 2003 adli filmi taslamaya hazirlanirken gomulen bir kadini tasvir eder Bir CSI Miami 2011 bolumunde universiteli bir kadin zorba taslanarak oldurulur Lady Gaga nin Judas adli sarkisinin klibinde Gaga nin taslanarak olduruldugu bir sahne var Islam hukuku evli zina yapanlar icin taslamayi ongorse de bir yeralti radikal Islamci grubu konu alan Sleeper Cell adli televizyon dizisi bir uyenin vatana ihanetten taslandigi bir sahneyi tasvir ediyor Spartacus War of the Damned 2010 13 3 Sezon 2 Bolum de bir kole Roma halki tarafindan taslanir Timbuktu da 2014 Timbuktu Mali deki Islamci isyancilari konu alan bir film bir erkek ve kadinin boyunlarina kadar gomulup taslanarak oldurulmesi tasvir ediliyor Ayrica bakinizShab Qadar Olayi Seytan taslama Namus cinayeti LincIlgili yurutme yontemleriIshikozume Japonya Ezme Cimento ayakkabiKisilerMalak Ghorbany Emine Lawal Du a Khalil Eswad in TaslanmasiKaynakca Emma Batha 29 Eylul 2013 www trust org Thomson Reuters Foundation 17 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Kasim 2015 Yazar eksik soyadi1 yardim a b Batha Emma 29 Eylul 2013 The Independent Londra independent co uk 6 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Ekim 2013 Ida Lichter Muslim Women Reformers Inspiring Voices Against Oppression 978 1591027164 p 189 Brunei makes gay sex and adultery punishable by death by stoning Washington Post 28 Mart 2019 30 Mart 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Aralik 2022 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim 13 6 10 4 Eylul 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde a b Capital Punishment JewishEncyclopedia com Erisim tarihi 12 Eylul 2010 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Sanhedrin 41 a Louis Isaac Rabinowitz 2008 Encyclopaedia Judaica Menachem Elon 2008 Encyclopaedia Judaica 1 10 March 11 2008 Moses Maimonides Sefer Hamitzvot Negative Commandment no 290 Moses Maimonides The Commandments Neg Comm 290 at 269 71 Charles B Chavel trans 1967 Judaism about com 11 Haziran 2009 2 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Eylul 2010 Babylon Talmud s Sanhedrin 45a Dmitry V Frolov 2006 Jane Dammen McAuliffe Ed Encyclopaedia of the Qurʾan r eksik soyadi1 yardim Sahih i Buhari Sahih i Buhari Sahih i Buhari Hadith Muslim 17 4192 Also see the following Bukhari 6 60 79 Bukhari 83 37 Muslim 17 4196 Muslim 17 4206 Muslim 17 4209 Ibn Ishaq 970 a b c Nisrine Abiad 2008 Sharia Muslim States and International Human Rights Treaty Obligations British Institute of International and Comparative Law 978 1905221417 pp 24 25 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi nisrine adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme OU Kalu 2003 Safiyya and Adamah Punishing adultery with sharia stones in twenty first century Nigeria African Affairs 102 408 pp 389 408 28 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2011 Z Maghen 2005 Virtues Of The Flesh Passion and Purity In Early Islamic Jurisprudence Studies in Islamic Law and Society Brill Academic 978 9004140707 pp 155 Ismail Poonwala 2004 The Pillars of Islam Laws pertaining to human intercourse Oxford University Press Oxford University Press pp 448 457 a b c d John L Esposito Ed 2009 The Oxford Encyclopedia of the Islamic World ISBN 9780195305135 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim r eksik soyadi1 yardim a b c d e P Bearman Th Bianquis Ed 2012 Encyclopaedia of Islam Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim r ad1 eksik soyadi1 yardim Her honour an Islamic critique of the rape provisions in Pakistan s ordinance on zina Islamic Studies 38 3 403 431 1999 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Crime and Punishment in Islamic Law Theory and Practice from the Sixteenth to the Twenty First Century Cambridge University Press 2006 s 63 ISBN 978 0521796705 89 90 Joseph Schacht An Introduction to Islamic Law Oxford Clarendon Press 1973 pp 178 181 Sayyid Abul Ala Maududi englishtafsir com 12 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Ocak 2018 Yazar eksik soyadi1 yardim Quran 24 6 9 Quote And for those who launch a charge against their spouses and have in support no evidence but their own their solitary evidence can be received if they bear witness four times with an oath by Allah that they are solemnly telling the truth And the fifth oath should be that they solemnly invoke the curse of Allah on themselves if they tell a lie But it would avert the punishment from the wife if she bears witness four times with an oath by Allah that her husband is telling a lie And the fifth oath should be that she solemnly invokes the wrath of Allah on herself if her accuser is telling the truth a b Al Muwatta a b c d e f g Elyse Semerdjian 2008 Off the Straight Path Illicit Sex Law and Community in Ottoman Aleppo Syracuse University Press 978 0815631736 pp 22 23 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi es8 adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme a b Elyse Semerdjian 2008 Off the Straight Path Illicit Sex Law and Community in Ottoman Aleppo Syracuse University Press 978 0815631736 pp 23 25 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi es8b adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme IslamOnline net 16 Haziran 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Temmuz 2010 Nisrine Abiad 2008 Sharia Muslim States and International Human Rights Treaty Obligations British Institute of International and Comparative Law 978 1905221417 pp 24 26 Muslim and Christian women in dialogue the case of northern Nigeria Oxford New York Peter Lang 2009 ss 203 204 ISBN 978 3 03911 417 7 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Frolov Dmitry V 2006 Jane Dammen McAuliffe Ed Encyclopaedia of the Qurʾan r eksik soyadi1 yardim a b Haim Hermann Cohn 2008 Encyclopaedia Judaica a b W R F Browning Ed 2010 A Dictionary of the Bible ISBN 978 0 19 954398 4 r eksik soyadi1 yardim Glen Warren Bowersock Peter Brown Oleg Grabar 1999 Late Antiquity A Guide to the Postclassical World Harvard University Press s 400 ISBN 9780674511736 Eugene OR Wipf and Stock 2011 ss 143 145 ISBN 978 1 60899 659 9 3 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Subat 2019 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim 1988 3 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Haziran 2018 Internet Movie Database 7 Ekim 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Eylul 2010