Acara lehçesi (Gürcüce: აჭარული / Açaruli), Gürcüce'nin güneybatı lehçelerinden biri olup Acara'da ve Türkiye'de yaşayan Acaralılar tarafından konuşulur. Güneybatı lehçelerinde Acara lehçesi ile birlikte üç lehçe bulunur ve bunlardan Guria lehçesi Acara'nın kuzeyindeki Guria'da konuşulurken İmerhev lehçesi yalnızca Türkiye'de Artvin iline bağlı Meydancık, Şavşat (İmerhev) beldesinde konuşulur.
Özellikleri
Acara lehçesinde Türkçeden girmiş pek çok kelime vardır ve bu kelimelerin bu lehçeye özgü biçim değişikliklerine uğradığı görülür. Acara lehçesine Osmanlı döneminde giren Türkçe kelimeler, Acara bölgesinde belli ölçüde unutulurken[]Türkiye'de yaşayan Gürcülerin konuşma dilinde varlığını korumuştur.
Ağızları
Acara lehçesi kendi içinde, Yukarı Acara ve Aşağı Acara alt lehçeleri olmak üzere ikiye ayrılır. Bazen bunlar Çürüksu (Kobulet) lehçesi olarak da ayrıma tabi tutulur. Yukarı Acara lehçesi, Hulo ve Şuvahev’de, Aşağı Acara lehçesi ise Keda, Helvaçavur ve Çürüksu bölgelerinde konuşulur.
Bu lehçelerin yanı sıra, Acara bakımından, Türkçenin etkisiyle ortaya çıkmış Hulo, Şuvahev ve Çürüksu şiveleri bulunmaktadır. Çürüksu şivesi Türkçeden daha az etkilenmiştir. Hulo şivesi de kendi içinde (Gorcom ve Khikhazir) farklılık gösterir. Ayrıca Kirnat-Maradit ağızlarından da söz etmek gerekir.
Türkiye bakımından ise göçmen (muhacir) Acaralı Gürcüler ile yerleşik olanların dillerinde kelime düzeyinde bazı farklılıklar bulunduğu gibi, bölgelere göre de benzer farklılıklara rastlanmaktadır. Göç edenler açısından, göç edilen bölgenin de etkisi vardır.
İlgili eserler ve bağlantılar
- ქართული (აჭარული) ზღაპრები, ბათუმი, 1973 [K'art'uli (Açaruli) Zğaprebi, Bat'umi. = 1973 Gürcüce (Acara diyalekti) Masallar, Batum, 1973].
- შ. ნიჟარაძე, აჭარული დიალექტი, ბათუმი, 1975 [Ş. Nijaradze, Açaruli Dialek'ti, Bat'umi, 1975 = Ş. Nijaradze, Acara Diyalekti, Batum, 1975].
- პ. ჯაჯანიძე, აჭარული ლექსიკური მასალები, ქპი სრ., ხხიიი, 1961 [P. Cacanidze, Açaruli Lek'sikuri Masalebi, K'pi Sr., XXIII, 1961 = P. Cacanidze, Acara diyalekti Sözlüksel Materyaller, Kpi Sr., XXIII, 1961].
- ტ. ფუტკარაძე, მსაზღვრელ-საზღვრულის ბრუნებისათვის სამხრეთ საქართველოს დიალექტებსი, აჭარული დიალექტის დარგობლივი ლექსიკა, ვი, ტბ., 1986 [T. P'utkaradze, msazğvrel-sazğvrulis brunebisat'vis samxret' sak'art'velos dialek'tebşi, açaruli dialek'tis dargoblivi lek'sika, VI, Tb., 1986 = T. Putkaradze, Güney Gürcistan Lehçelerindeki Sıfat-İsim Çekimi, Acara Lehçesi Bölümünün Kısa Sözlüğü, VI, Tif., 1986].
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Acara lehcesi Gurcuce აჭარული Acaruli Gurcuce nin guneybati lehcelerinden biri olup Acara da ve Turkiye de yasayan Acaralilar tarafindan konusulur Guneybati lehcelerinde Acara lehcesi ile birlikte uc lehce bulunur ve bunlardan Guria lehcesi Acara nin kuzeyindeki Guria da konusulurken Imerhev lehcesi yalnizca Turkiye de Artvin iline bagli Meydancik Savsat Imerhev beldesinde konusulur OzellikleriAcara lehcesinde Turkceden girmis pek cok kelime vardir ve bu kelimelerin bu lehceye ozgu bicim degisikliklerine ugradigi gorulur Acara lehcesine Osmanli doneminde giren Turkce kelimeler Acara bolgesinde belli olcude unutulurken kaynak belirtilmeli Turkiye de yasayan Gurculerin konusma dilinde varligini korumustur AgizlariAcara lehcesi kendi icinde Yukari Acara ve Asagi Acara alt lehceleri olmak uzere ikiye ayrilir Bazen bunlar Curuksu Kobulet lehcesi olarak da ayrima tabi tutulur Yukari Acara lehcesi Hulo ve Suvahev de Asagi Acara lehcesi ise Keda Helvacavur ve Curuksu bolgelerinde konusulur Bu lehcelerin yani sira Acara bakimindan Turkcenin etkisiyle ortaya cikmis Hulo Suvahev ve Curuksu siveleri bulunmaktadir Curuksu sivesi Turkceden daha az etkilenmistir Hulo sivesi de kendi icinde Gorcom ve Khikhazir farklilik gosterir Ayrica Kirnat Maradit agizlarindan da soz etmek gerekir Turkiye bakimindan ise gocmen muhacir Acarali Gurculer ile yerlesik olanlarin dillerinde kelime duzeyinde bazi farkliliklar bulundugu gibi bolgelere gore de benzer farkliliklara rastlanmaktadir Goc edenler acisindan goc edilen bolgenin de etkisi vardir Ilgili eserler ve baglantilarქართული აჭარული ზღაპრები ბათუმი 1973 K art uli Acaruli Zgaprebi Bat umi 1973 Gurcuce Acara diyalekti Masallar Batum 1973 შ ნიჟარაძე აჭარული დიალექტი ბათუმი 1975 S Nijaradze Acaruli Dialek ti Bat umi 1975 S Nijaradze Acara Diyalekti Batum 1975 პ ჯაჯანიძე აჭარული ლექსიკური მასალები ქპი სრ ხხიიი 1961 P Cacanidze Acaruli Lek sikuri Masalebi K pi Sr XXIII 1961 P Cacanidze Acara diyalekti Sozluksel Materyaller Kpi Sr XXIII 1961 ტ ფუტკარაძე მსაზღვრელ საზღვრულის ბრუნებისათვის სამხრეთ საქართველოს დიალექტებსი აჭარული დიალექტის დარგობლივი ლექსიკა ვი ტბ 1986 T P utkaradze msazgvrel sazgvrulis brunebisat vis samxret sak art velos dialek tebsi acaruli dialek tis dargoblivi lek sika VI Tb 1986 T Putkaradze Guney Gurcistan Lehcelerindeki Sifat Isim Cekimi Acara Lehcesi Bolumunun Kisa Sozlugu VI Tif 1986