Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kobuleti (Gürcüce: ქობულეთი / Kobuleti, Osmanlı dönemindeki adı Çürüksu), Gürcistan’da, Acara Özerk Cumhuriyetinde bulunan, aynı adlı ilçenin yönetim merkezi olan kenttir. Karadeniz kıyısında yer alır. Demiryolu istasyonunun ve çay işleme atölyelerinin bulunduğu Kobuleti, yazın önemli dinlence yerlerinden biridir. Nüfusu 16.546 kişidir (2014).
| Kobuleti ქობულეთი | |
|---|---|
 | |
 Bayrak  Arma | |
Koordinatlar: 41°48′40″K 41°46′31″D / 41.81111°K 41.77528°D | |
| Özerk cumhuriyet | Acara Özerk Cumhuriyeti |
| Belediye |  Kobuleti |
| Rakım | 10 m |
| Nüfus (2020) | |
| • Toplam | 27.546 |
| Zaman dilimi | |
Tarihçe
Kobuleti adı, 13. yüzyıla değin burada yaşamış olan Kobulidze (ქობულიძეები) sülalesinden gelir. Kobuleti Orta Çağ'da Guria Prensliği sınırları içinde yer alıyordu. Burası Gürcistan'ın her tarafından getirilen insanların satıldığı esir pazarı olarak ünlenmişti. Gürcistan'da yirmi yedi yıl (1627-1654) kalmış olan İtalyan misyoner Don Cristoforo De Castelli, deniz kıyısındaki Kobuleti şehrinde her yıl açık insan pazarında her yaştan ve cinsten çocuk, kadın ve erkeklerin satıldığını yazmıştır. 17. yüzyılın ortalarında Kobuleti Gurieli sülalesi tarafından Tavdgiridze ailesine bırakıldı. Küçük Kaynarca Antlaşması'nın ardından Aşağı Guria ve Kobuleti bölgesi Osmanlıların eline geçti. Kobuleti bölgesine Osmanlı döneminde Çürüksu adı verildi.
Kobuleti bölgesi, Trabzon vilayetinin kurulmasının ardından Çürüksu adıyla Lazistan sancağı kazalarından biriydi. Çürüksu kazası, 16 köy ve 3 mahalleden oluşuyordu. 1876 tarihli Trabzov vilayeti salnamesine göre nüfusu 1.504 haneden oluşuyordu. Kazanın merkezi olan Kobuleti kasabasında dokumacılık, demircilik ile abacılık ve iskemle imalatı yapılıyordu.
Kobuleti, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya savaş tazminatı olarak bırakıldı. Bu tarihten sonra Anadolu'ya göç eden Müslüman Gürcülerin bir bölümü Çürüksu'dan gelmiştir. Bunlardan Çürüksulu Ali Paşa, başta Ordu ve çevresi olmak üzere, II. Abdülhamid döneminde muhacirlerin iskânı gibi konularda önemli rol oynamıştır. Aleksandr Frenkel, 1879 yılında Rusça basılan Çürüksu ve Batum Notları (Очерки Чурук-су и Батума) adlı kitabında Osmanlıların Çürüksu halkını göçe zorladığını yazmıştır.Droeba gazetesinin aynı yıl yayımlanan bir nüshasındaki yazıda da Osmanlı asker Derviş Paşa'nın Çürüksulu Müslüman Gürcüleri zorla göç ettirdiği belirtilmiştir. Frenkel'e verilen bilgiye göre, Osmanlılar insanları zorla gemilere bindiriyor ve Osmanlı ülkesine götürüyorlardı. Kobuletliler buna direnmiş, hatta 14-15 Ağustos 1879’de Osmanlılar ile halk arasında çatışmalar çıkmıştı. Bu direniş karşısında Osmanlılar bundan vazgeçmek zorunda kalmıştı.
Kobuleti, Rus idaresinde 1886 nüfusu sayımında Batum sancağının Kintrişi kazasına bağlıydı. Rusça Gürcüce yazılışına uygun biçimde Kobuleti (Кобулети) şeklinde kaydilmiştir. Kobuleti şehri, Kobuleti nahiyesindeki tek yerleşimdi. Nüfusu, 356'sı erkek ve 275'i kadın olmak üzere 89 hanede yaşayan 631 kişiden oluşuyordu. Bu halkın tamamı Müslüman Gürcü anlamında "Acaralı" (Аджарцы) diye yazılmıştır.
Kobuleti, Birinci Dünya Savaşı'nın sonrasında Rusların bölgeden çekilmesinin ardından bağımsız Gürcistan sınırları içinde kaldı. 1921 yılında Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgalinin ardından, Ankara Hükûmeti ile Sovyet Rusya arasında imzalanan Moskova Antlaşması'yla da Kobuleti'nin Gürcistan'ın bir parçası olarak kalması onanmış oldu.
Çürüksulu Mahmud Paşa İttihat ve Terakki hükûmetlerinde bahriye (deniz kuvvetleri) ve nafıa (bayındırlık) bakanlığı yapmış, 1919'da barış hazırlıkları komisyonu başkanlığına atanmış, İngilizler tarafından Malta'ya sürülmüştür.
Gürcistan'ın eski başbakanlarından Kobuletlidir.
Kaynakça
- ^
- ^ E. Gvenetadze, G. Gagua - „საჯავახოს მხარე“, პარალელი, Sayı 5, s. 218, Tiflis, 2013, ISSN 0235-8417
- ^ "Don Cristoforo de Castelli, Gürcistan Üzerine Bilgiler ve Albüm (Relazione e album dei schizzi sulla Georgia del secolo XVII / ცნობები და ალბომი საქართველოს შესახებ), Tiflis, 1976, s. 147". 12 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Şubat 2024.
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 365, 462-464, .
- ^ "A. Frenkel, Очерки Чурук-су и Батума, Tiflis, 1879, s. 107" (PDF). 6 Şubat 2024 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 9 Şubat 2024.
- ^ Aleksandr Samoyloviç Frenkel, Çürüksu ve Batum Notları - Osmanlı'nın Kafkaslara Vedası (Türkçesi: Eyüp Karakuş), İstanbul, 2023, s. 163,
- ^ "Droeba (დროება), 10 Eylül 1879". 8 Mart 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Şubat 2024.
- ^ "A. Frenkel, Очерки Чурук-су и Батума, Tiflis, 1879, s. 38-39" (PDF). 6 Şubat 2024 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 9 Şubat 2024.
- ^ Aleksandr Samoyloviç Frenkel, Çürüksu ve Batum Notları - Osmanlı'nın Kafkaslara Vedası (Türkçesi: Eyüp Karakuş), İstanbul, 2023, s. 72,
- ^ Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Batum oblastı" - Sıra no: 1285. 11 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kobuleti Gurcuce ქობულეთი Kobuleti Osmanli donemindeki adi Curuksu Gurcistan da Acara Ozerk Cumhuriyetinde bulunan ayni adli ilcenin yonetim merkezi olan kenttir Karadeniz kiyisinda yer alir Demiryolu istasyonunun ve cay isleme atolyelerinin bulundugu Kobuleti yazin onemli dinlence yerlerinden biridir Nufusu 16 546 kisidir 2014 Kobuleti ქობულეთიBayrakArmaKoordinatlar 41 48 40 K 41 46 31 D 41 81111 K 41 77528 D 41 81111 41 77528Ozerk cumhuriyetAcara Ozerk CumhuriyetiBelediyeKobuletiRakim10 mNufus 2020 Toplam27 546Zaman dilimiUTC 04 00TarihceLiman Kobuleti Port De Copolet Nicolas Delisle 1723 tarafindan Haritasi Kobuleti adi 13 yuzyila degin burada yasamis olan Kobulidze ქობულიძეები sulalesinden gelir Kobuleti Orta Cag da Guria Prensligi sinirlari icinde yer aliyordu Burasi Gurcistan in her tarafindan getirilen insanlarin satildigi esir pazari olarak unlenmisti Gurcistan da yirmi yedi yil 1627 1654 kalmis olan Italyan misyoner Don Cristoforo De Castelli deniz kiyisindaki Kobuleti sehrinde her yil acik insan pazarinda her yastan ve cinsten cocuk kadin ve erkeklerin satildigini yazmistir 17 yuzyilin ortalarinda Kobuleti Gurieli sulalesi tarafindan Tavdgiridze ailesine birakildi Kucuk Kaynarca Antlasmasi nin ardindan Asagi Guria ve Kobuleti bolgesi Osmanlilarin eline gecti Kobuleti bolgesine Osmanli doneminde Curuksu adi verildi Kobuleti bolgesi Trabzon vilayetinin kurulmasinin ardindan Curuksu adiyla Lazistan sancagi kazalarindan biriydi Curuksu kazasi 16 koy ve 3 mahalleden olusuyordu 1876 tarihli Trabzov vilayeti salnamesine gore nufusu 1 504 haneden olusuyordu Kazanin merkezi olan Kobuleti kasabasinda dokumacilik demircilik ile abacilik ve iskemle imalati yapiliyordu Kobuleti 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nin ardindan imzalanan Berlin Antlasmasi uyarinca Osmanli Devleti tarafindan Rusya ya savas tazminati olarak birakildi Bu tarihten sonra Anadolu ya goc eden Musluman Gurculerin bir bolumu Curuksu dan gelmistir Bunlardan Curuksulu Ali Pasa basta Ordu ve cevresi olmak uzere II Abdulhamid doneminde muhacirlerin iskani gibi konularda onemli rol oynamistir Aleksandr Frenkel 1879 yilinda Rusca basilan Curuksu ve Batum Notlari Ocherki Churuk su i Batuma adli kitabinda Osmanlilarin Curuksu halkini goce zorladigini yazmistir Droeba gazetesinin ayni yil yayimlanan bir nushasindaki yazida da Osmanli asker Dervis Pasa nin Curuksulu Musluman Gurculeri zorla goc ettirdigi belirtilmistir Frenkel e verilen bilgiye gore Osmanlilar insanlari zorla gemilere bindiriyor ve Osmanli ulkesine goturuyorlardi Kobuletliler buna direnmis hatta 14 15 Agustos 1879 de Osmanlilar ile halk arasinda catismalar cikmisti Bu direnis karsisinda Osmanlilar bundan vazgecmek zorunda kalmisti Kobuleti Rus idaresinde 1886 nufusu sayiminda Batum sancaginin Kintrisi kazasina bagliydi Rusca Gurcuce yazilisina uygun bicimde Kobuleti Kobuleti seklinde kaydilmistir Kobuleti sehri Kobuleti nahiyesindeki tek yerlesimdi Nufusu 356 si erkek ve 275 i kadin olmak uzere 89 hanede yasayan 631 kisiden olusuyordu Bu halkin tamami Musluman Gurcu anlaminda Acarali Adzharcy diye yazilmistir Kobuleti Birinci Dunya Savasi nin sonrasinda Ruslarin bolgeden cekilmesinin ardindan bagimsiz Gurcistan sinirlari icinde kaldi 1921 yilinda Kizil Ordu nun Gurcistan i isgalinin ardindan Ankara Hukumeti ile Sovyet Rusya arasinda imzalanan Moskova Antlasmasi yla da Kobuleti nin Gurcistan in bir parcasi olarak kalmasi onanmis oldu Curuksulu Mahmud Pasa Ittihat ve Terakki hukumetlerinde bahriye deniz kuvvetleri ve nafia bayindirlik bakanligi yapmis 1919 da baris hazirliklari komisyonu baskanligina atanmis Ingilizler tarafindan Malta ya surulmustur Gurcistan in eski basbakanlarindan Kobuletlidir Kaynakca E Gvenetadze G Gagua საჯავახოს მხარე პარალელი Sayi 5 s 218 Tiflis 2013 ISSN 0235 8417 Don Cristoforo de Castelli Gurcistan Uzerine Bilgiler ve Album Relazione e album dei schizzi sulla Georgia del secolo XVII ცნობები და ალბომი საქართველოს შესახებ Tiflis 1976 s 147 12 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Subat 2024 Trabzon Vilayeti Salnamesi 1869 1904 Hazirlayan Kudret Emiroglu Ankara 1993 2009 22 cilt 8 cilt s 365 462 464 ISBN 9789157871117 A Frenkel Ocherki Churuk su i Batuma Tiflis 1879 s 107 PDF 6 Subat 2024 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 9 Subat 2024 Aleksandr Samoylovic Frenkel Curuksu ve Batum Notlari Osmanli nin Kafkaslara Vedasi Turkcesi Eyup Karakus Istanbul 2023 s 163 ISBN 978 625 6385 85 6 Droeba დროება 10 Eylul 1879 8 Mart 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Subat 2024 A Frenkel Ocherki Churuk su i Batuma Tiflis 1879 s 38 39 PDF 6 Subat 2024 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 9 Subat 2024 Aleksandr Samoylovic Frenkel Curuksu ve Batum Notlari Osmanli nin Kafkaslara Vedasi Turkcesi Eyup Karakus Istanbul 2023 s 72 ISBN 978 625 6385 85 6 Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Tiflis 1893 Batum oblasti Sira no 1285 11 Aralik 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde