Adem-i merkeziyetçilik ya da ademi merkeziyetçilik, devlet merkezinin gücünü azaltarak yerel yönetimlerin yetkilerinin artırılmasını savunan siyasi görüş. Özellikle planlama ve karar alma ile ilgili faaliyetlerin bir merkezden dağıtıldığı veya devredildiği süreçtir. Yetki, grup veya içindeki daha küçük gruplara verilir. Adem-i Merkeziyet kelimesi, Arapça "merkezin yokluğu" anlamına gelir.Liberal ideolojinin savunduğu görüşlerden biridir.
Tarihçe
"Merkezileşme" terimi, 1794 yılında Fransız Devrimi sonrası Fransız Direktoryumu liderliği yeni bir hükûmet yapısı oluşturduğunda Fransa'da kullanılmaya başladı. "Merkezileşme" kelimesinin kullanımı 1820'lerde başladı. "Centralization" terimi, yazılı İngilizce'de 1800'lerde ortaya çıktı; "decentralization" terimi de o yıllarda ilk kez ortaya çıktı. 1800'lerin ortalarında Tocqueville, Fransız Devrimi'nin "merkezileşmeye karşı bir itişile başladığını... [ancak] sonunda merkezileşmenin bir uzantısı haline geldiğini" yazacaktı. 1863 yılında emekli Fransız bürokratı Maurice Block, bir Fransız dergisi için "Decentralization" başlıklı bir makale yazdı; bu makale, hükûmetin ve bürokrasinin merkezileşmesinin dinamiklerini ve hükûmet işlevlerinin merkezileştirmeye karşı yapılan son Fransız çabalarını gözden geçiriyordu.
19. ve 20. yüzyıllarda, özgürlük ve merkeziyet karşıtı siyasi aktivistler olan "anarşistler", "libertaryenler" ve hatta "merkeziyetçiler" olarak adlandıranlar tarafından özgürlük ve merkeziyet düşünceleri mantıklı sonuçlarına taşındı. Tocqueville, bir savunucusu olarak şunları yazdı: "Adem-i Merkeziyetçilik sadece idari bir değere sahip değil, aynı zamanda vatandaşların kamu işlerine ilgi gösterme fırsatlarını artırarak onlara özgürlüğü kullanma alışkanlığı kazandırır. Ve bu yerel, aktif, titiz özgürlüklerin birikmesinden, merkezi hükümetin taleplerine karşı en etkili karşı ağırlık doğar, hatta bu, kişisel olmayan, kolektif bir irade tarafından desteklenmiş olsa bile." Etkili bir anarşist teorisyen olan Pierre-Joseph Proudhon (1809–1865), şunları yazdı: "25 yıl boyunca geliştirilen tüm ekonomik fikirlerimi tarımsal-sanayi gelişmelerini kelimeleriyle özetleyebilirim. Tüm siyasi fikirlerim benzer bir formüle indirgenebilir: siyasi federasyon veya merkeziyetçilik."
Osmanlı'da Adem-i Merkeziyetçilik
Osmanlı Devleti'nde başlıca savunuculuğunu Prens Sabahattin ve onun liderliğini yaptığı Ahrar Fırkası yapmıştır. Prens Sabahattin'in görüşleri yerinden yönetim ve bireysel girişim ilkelerine dayanıyordu. Buna göre, merkezi hükûmetin yetkileri azaltılacak, buna karşılık imparatorluktaki çeşitli unsurların yönetime katılma yetkileri arttırılacak, liberal ekonomi uygulanacaktır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Definition of decentralisation 26 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., , accessed march 5, 2013.
- ^ . Nişanyan Sözlük. 1 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2023.
- ^ Robert Leroux, French Liberalism in the 19th Century: An Anthology, Chapter 6: Maurice Block on "Decentralization", Routledge, 2012, p. 255 29 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .,
- ^ Robert Leroux, French Liberalism in the 19th Century: An Anthology, Chapter 6: Maurice Block on "Decentralization", Routledge, 2012, p. 255 29 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .,
- ^ , Claudius, Psychology Press, 2012, p. 81 2 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .,
- ^ Vivien A. Schmidt, Democratizing France: The Political and Administrative History of Decentralization, Cambridge University Press, 2007, p. 22 5 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .,
- ^ Vivien A. Schmidt, Democratizing France: The Political and Administrative History of Decentralization, p. 10 20 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ "Du principe Fédératif" ("Principle of Federation"), 1863.
- ^ A History of Decentralization 11 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., of Columbia University website, accessed February 4, 2013.
- ^ George Edward Rines, (Ed.) (1918). Encyclopedia Americana. New York: Encyclopedia Americana Corp. s. 624. OCLC 7308909.
- ^ Hamilton, Peter (1995). Émile Durkheim. New York: Routledge. s. 79. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Adem i merkeziyetcilik ya da ademi merkeziyetcilik devlet merkezinin gucunu azaltarak yerel yonetimlerin yetkilerinin artirilmasini savunan siyasi gorus Ozellikle planlama ve karar alma ile ilgili faaliyetlerin bir merkezden dagitildigi veya devredildigi surectir Yetki grup veya icindeki daha kucuk gruplara verilir Adem i Merkeziyet kelimesi Arapca merkezin yoklugu anlamina gelir Liberal ideolojinin savundugu goruslerden biridir TarihceAlexis de Tocqueville Merkezilesme terimi 1794 yilinda Fransiz Devrimi sonrasi Fransiz Direktoryumu liderligi yeni bir hukumet yapisi olusturdugunda Fransa da kullanilmaya basladi Merkezilesme kelimesinin kullanimi 1820 lerde basladi Centralization terimi yazili Ingilizce de 1800 lerde ortaya cikti decentralization terimi de o yillarda ilk kez ortaya cikti 1800 lerin ortalarinda Tocqueville Fransiz Devrimi nin merkezilesmeye karsi bir itisile basladigini ancak sonunda merkezilesmenin bir uzantisi haline geldigini yazacakti 1863 yilinda emekli Fransiz burokrati Maurice Block bir Fransiz dergisi icin Decentralization baslikli bir makale yazdi bu makale hukumetin ve burokrasinin merkezilesmesinin dinamiklerini ve hukumet islevlerinin merkezilestirmeye karsi yapilan son Fransiz cabalarini gozden geciriyordu 19 ve 20 yuzyillarda ozgurluk ve merkeziyet karsiti siyasi aktivistler olan anarsistler libertaryenler ve hatta merkeziyetciler olarak adlandiranlar tarafindan ozgurluk ve merkeziyet dusunceleri mantikli sonuclarina tasindi Tocqueville bir savunucusu olarak sunlari yazdi Adem i Merkeziyetcilik sadece idari bir degere sahip degil ayni zamanda vatandaslarin kamu islerine ilgi gosterme firsatlarini artirarak onlara ozgurlugu kullanma aliskanligi kazandirir Ve bu yerel aktif titiz ozgurluklerin birikmesinden merkezi hukumetin taleplerine karsi en etkili karsi agirlik dogar hatta bu kisisel olmayan kolektif bir irade tarafindan desteklenmis olsa bile Etkili bir anarsist teorisyen olan Pierre Joseph Proudhon 1809 1865 sunlari yazdi 25 yil boyunca gelistirilen tum ekonomik fikirlerimi tarimsal sanayi gelismelerini kelimeleriyle ozetleyebilirim Tum siyasi fikirlerim benzer bir formule indirgenebilir siyasi federasyon veya merkeziyetcilik Osmanli da Adem i MerkeziyetcilikOsmanli Devleti nde baslica savunuculugunu Prens Sabahattin ve onun liderligini yaptigi Ahrar Firkasi yapmistir Prens Sabahattin in gorusleri yerinden yonetim ve bireysel girisim ilkelerine dayaniyordu Buna gore merkezi hukumetin yetkileri azaltilacak buna karsilik imparatorluktaki cesitli unsurlarin yonetime katilma yetkileri arttirilacak liberal ekonomi uygulanacaktir Ayrica bakinizOsmanli Imparatorlugu nda liberalizmKaynakca Definition of decentralisation 26 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde accessed march 5 2013 Nisanyan Sozluk 1 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Ekim 2023 Robert Leroux French Liberalism in the 19th Century An Anthology Chapter 6 Maurice Block on Decentralization Routledge 2012 p 255 29 Mayis 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde 9781136313011 Robert Leroux French Liberalism in the 19th Century An Anthology Chapter 6 Maurice Block on Decentralization Routledge 2012 p 255 29 Mayis 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde 978 1136313011 Claudius Psychology Press 2012 p 81 2 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde 978 0415166195 Vivien A Schmidt Democratizing France The Political and Administrative History of Decentralization Cambridge University Press 2007 p 22 5 Mayis 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde 978 0521036054 Vivien A Schmidt Democratizing France The Political and Administrative History of Decentralization p 10 20 Mayis 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Du principe Federatif Principle of Federation 1863 A History of Decentralization 11 Mayis 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde of Columbia University website accessed February 4 2013 George Edward Rines Ed 1918 Encyclopedia Americana New York Encyclopedia Americana Corp s 624 OCLC 7308909 Hamilton Peter 1995 Emile Durkheim New York Routledge s 79 ISBN 978 0415110471