Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mehmed Sabahaddin (d. 13 Şubat 1879, İstanbul - ö. 30 Haziran 1948, Neuchâtel Kantonu, İsviçre), Türk siyasetçi ve düşünür. Babası Damat Gürcü Halil Rifat Paşa'nın oğlu, Osmanlı Adliye nazırlarından Mahmud Celaleddin Paşa, annesi Sultan Abdülmecid'in kızı, Sultan Abdülhamid'in kız kardeşi, Seniha Sultan'dır.
Prens Sabahattin | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Mehmed Sabahaddin 13 Şubat 1879 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 30 Haziran 1948 (69 yaşında) Neuchâtel Kantonu İsviçre |
| Defin yeri | , Eyüpsultan |
| Meslek | Düşünür · siyasetçi |
| Önemli eser(ler) | |
| Siyasi parti | Teşebbüs-i Şahsi ve Adem-i Merkeziyet Cemiyeti Osmanlı Ahrar Fırkası (fiili başkan) |
| Hareket | Liberalizm Jön Türk |
| Ebeveyn(ler) | Seniha Sultan Damat Mahmud Celâleddin Paşa |
Sosyoloji alanında çalışma yapan ilk Türk aydınlarından birisidir. le Play'in etkisinde kalmıştır. Osmanlı İmparatorluğu'nda liberalizm düşüncesinde Adem-i Merkeziyetçilik adını verdiği siyasi düşünceyi savunan Prens Sabahaddin, II. Meşrutiyet’in ilanından sonra imparatorluğu yöneten İttihat ve Terakki’ye yönelen muhalefetin düşünsel önderidir. Görüşleri, günümüz Türkiyesindeki merkez sağ partilerin temel ideolojisi kabul edilir. Türk siyasi tarihinin ilk muhalefet partisi olan Osmanlı Ahrar Fırkası'nın kurucusudur.
Sabahaddin aynı zamanda Osmanlı padişahlarından Sultan Abdülmecid'in torunu, V. Murad, II. Abdülhamid, V. Mehmed ve VI. Mehmed'in yeğenidir. İstanbul'da, kendi adıyla anılan Prens Sabahaddin Korusu'nun da sahibiydi.
Yaşamı
1879 yılında İstanbul'da doğdu. Annesi Osmanlı padişahı Abdülmecid'in kızı ve II. Abdülhamid'in üvey kızkardeşi Seniha Sultan, babası ise Kaptan-ı Derya Damat Gürcü Halil Rifat Paşa'nın oğlu Damat Mahmud Celalettin Paşa'ydı. Hanedanla anne tarafından gelen bağından ötürü bir “sultanzâde” idi ancak “prens” unvanını kullanmıştır.
Dönemin önde gelen entelektüellerinden evde özel eğitim gördü ve bir batılı gibi yetiştirildi. Sarayın damadı ve padişah II. Abdülhamid’in yakın arkadaşı olan babası, Adalet Bakanı olduğu sırada Çırağan Baskını'na adı karıştığı gerekçesiyle görevden alınınca yalısında gözaltında bulunduğu süre boyunca oğulları Sabahattin ve Lütfullah Efendilerin eğitimi ile ilgilenmişti. Sabahaddin Efendi, doğa bilimlerine büyük ilgi gösterdi ve Fransızcayı çok iyi düzeyde öğrendi.
Paris'e kaçış
Bir suikast girişiminden çekinen babası 1899'da onu ve diğer oğlu Ahmed Lütfullah Bey'i yanına alarak Paris'e yerleşti. Prens Mehmed Sabahaddin, Damad Mahmud Celalettin Paşa'nın oğlu olmasının verdiği avantajla Fransa'daki Jön Türkler arasında hızla yükseldi. Abdülhamid'e karşı Avrupa'da muhalefet edenler arasında bir lider durumuna geldi. Bir ara, babası ile birlikte Mısır'a kaçtı ancak sonra tekrar Paris'e döndü. Ecole des Roches adlı okulun kurucusu Edmond Demolins ile tanıştı ve onun toplum ve siyaset hakkındaki görüşlerinden etkilendi. Osmanlı toplumunun ilerleyebilmesi için özel girişim ve yerinden yönetimin gerekliliğine inandı.
I. Jön Türk Kongresi
1900'de "Umum Osmanlı Vatandaşlara" hitaplı bir beyanname ile Jön Türkler'in bir kongre düzenlemesi fikrini ortaya attı. Bu ilk girişim gerçekleşmedi ancak 4 Şubat 1902’de Paris'te “Birinci Osmanlı Liberaller Kongresi” adıyla bir kongre toplamayı başardı (kongre, sonradan I. Jön Türk Kongresi olarak anılmıştır). Kongrede, Jön Türkler arasındaki ideolojik ve siyasi farklar ortaya çıktı. Prens Sabahaddin, II. Abdülhamid'in İngilizler yardımıyla düşürülmesi fikrini savundu. Yabancı müdahaleye karşı olan Ahmed Rıza ve grubuyla fikir ayrılığına düştü. Bir ihtilal sonucu yıkılması istenen Abdülhamid yönetiminin yerine hangi yönetim modelinin geleceği sorusunu ise Prens Sabahaddin ve taraftarları “yerli ve yabancı burjuvazinin işbirliğine dayanan, merkezi olmayan ve bireysel girişimleri destekleyen bir yönetim” olarak yanıtlarken, Ahmed Rıza Bey taraftarları "merkeziyetçi bir Meşrutiyet"i savunuyordu. Bu bölünmenin, günümüzde Türkiye’de merkez sağ ve merkez solun temelini oluşturduğu kabul edilir.
Teşebbüs-i Şahsi ve Adem-i Merkeziyet Cemiyeti
Prens Sabahaddin, 1902'de başarısız bir darbe girişimi yaptı. 1906'da Teşebbüs-i Şahsi ve Adem-i Merkeziyet Cemiyeti'ni kurdu. Cemiyetin yayın organı olarak çalışan “Terakki” dergisini yayımlayarak, yönetimde adem-i merkeziyet ve iktisatta "teşebbüs-i şahsi" ilkelerini savundu. Bu aylık dergi, iki yıl kadar süreyle yayımlandı. Dergide ifade edilen görüşler imparatorluktaki azınlıklar ve tüccarlar arasında taraftar buldu. Derneğin İstanbul, İzmir, Alanya ve Şam'da şubeleri açıldı.
Osmanlı Ahrar Fırkası
Prens Sabahaddin, İttihat ve Terakki Cemiyeti 1908'deki ayaklanmayı hazırlayıp gerçekleştirdikten ve II. Meşrutiyet ilan edildikten sonra liberal görüşleri savunan Jön Türkler'in kurduğu Osmanlı Ahrar Fırkası'nı destekledi ve perde arkasından yönetti. 1903'te kaybettiği babasının cenazesini de beraberinde getirerek 1908'de İstanbul'a döndü. Ahrar Fırkası, 1908 seçimlerine katıldı ancak meclise giremedi. Fırka, çok geçmeden, 31 Mart Olayı'nda payı olmakla suçlandı ve kapatıldı. Prens Sabahaddin tutuklandı ancak Mahmut Şevket Paşa ve Hurşit Paşa'nın aracılığı ile serbest bırakıldı. Daha sonra bu olayla ilişkisi olmak suçuyla gıyabında yargılanıp idama mahkûm edilince yeniden yurtdışına kaçtı.
Mahmut Şevket Paşa Suikastı
1913'te İstanbul'daki Prens Sabahaddin taraftarları, Bâb-ı Âli Baskını'nın bir benzerini yaparak hükûmeti devirmek ve Prens Sabahaddin'i lider yapmak üzere plan yaptılar.[] İlk hareketleri sadrazam Mahmud Şevket Paşa'nın öldürülmesi olarak kararlaştırıldı. 11 Haziran 1913'te suikast gerçekleştirildi. Ancak suikastçılar yakalanıp idam edildi ve Prens Sabahaddin Paris'ten kaçmak zorunda kaldı. I. Dünya Savaşı yıllarında yaşamını Avrupa'nın değişik kentlerinde sürdürdü.
Milli Mücadele Yılları
Prens Sabahattin, I. Dünya Savaşı yenilgisinden ve İttihat ve Terakki yönetiminin sona ermesinden sonra yurda dönebildi. Türkiye'ye döner dönmez İttihat ve Terakki döneminde yasaklanan "Türkiye Nasıl Kurtarılabilir?" adlı eserini yayınladı. Ayrıca çeşitli yazılarıyla Anadolu'daki Milli Mücadele'yi destekledi. Cumhuriyetin İlanından sonra 1924 yılında hanedan üyelerinin sürgüne gönderilmesine ilişkin kanun gereği ülkeden ayrılmak zorunda kaldı.
Ölümü
1948 yılında İsviçre'nin Neuchâtel kentinde öldü. Cenazesi, 1952 yılında Türkiye'ye getirildi; İstanbul'un Eyüpsultan semtinde babasının ve dedesinin mezarlarının bulunduğu Halil Rıfat Paşa Türbesi'ne defnedildi.
1920 yılında İstanbul'da tanıştığı ve çok fazla etkilediği John Godolphin Bennett, (ilk baskısı 1962, genişletilmiş ikinci baskısı 1974 yılında yapılan ve Türkçeye 1999 yılında çevrilen) "The Witness" ("Tanık") adlı otobiyografisinin başlarında kendisiyle tanışıklıklarından uzun uzadıya bahsetmiş ve kitabın ortalarında da Sabahaddin'in yaşadığı hüsran, hayal kırıklıkları ve Türkiye'den sürgün edilmiş olması sebebiyle hayatının son yıllarında alkolik olduğunu ve büyük fakirlik içinde öldüğünü belirtmiştir.
Evlilik, Çocuk
Prens Sabahattin iki evlilik yaptı. Kafkas kökenli ile evliliğinden () adında bir kızı dünyaya geldi ()[].
Sosyoloji anlayışı
Prens Sabahattin, kendisi gibi ilk Türk sosyologlarından olan ve Durkheimci toplum görüşünü benimseyen Ziya Gökalp'in merkeziyetçi fikirlerinin aksine adem-i merkeziyetçi bir anlayışla ferdin görüş ve davranışlarını ve kişisel hürriyeti toplumsal menfaatin önünde tutmuş ve Türk sosyolojisinin iki ana geleneğinden birisinin öncüsü olmuştur.
Kendisi, İttihat ve Terakki yönetiminde muhalifleri etrafında toplayan "Meslek-i İçtima" akımının öncüsü idi. Fikirlerinin temelinde "le Play" akımı vardır. Edmond Demolins’in “Anglo-Saksonlar’ın Faikiyelerinin Sebebi Nedir?” adlı eserini okuyarak bu akım ile tanışan Prens Sabahattin, daha sonra Edmond Demolins’le dostluk kurmuş ve le Play'in fikirlerini takip edenlerin girdiği Science Social Cemiyeti’ne girmişti.
Demolins’in görüşlerinden etkilenerek Osmanlı Devleti’nin de bir memur devleti olduğu düşüncesine varan Prens Sabahattin; Osmanlı’yı memur zulmünden kurtaracak, özel girişimciliğe yer verecek, bireysel yeteneklerin gelişmesini sağlayacak bir eğitim sisteminin gerçekleştirilmesini devletin kurtuluş yolu olarak sundu İngiltere örneğinden yola çıkarak burjuva sınıfının önemini vurguladı ve Avrupa’daki gibi özel teşebbüsün desteklenmesi ile burjuva sınıfının geliştirilebileceğini öngördü. İmparatorluğun geniş ve hantal yapısı nedeniyle gereğince gerçekleştirilmeyen yerel yönetimin bölgenin yaşayanları tarafından üstlenilmesi gerektiği fikrini savundu. “Adem-i merkeziyetçilik” olarak adlandırılan bu görüşü etnik unsurlara prim verme olarak algılandı.
"Türkiye Nasıl Kurtarılabilir?" adlı broşürünü Science Sociale Mektebinin yöntemlerini Türkiye'de uyarlayarak ülkenin ıslahına ve kurtuluşuna çözüm olarak yazdı. Sosyolojik bir yönde olan eseri Muzaffer Sencer tarafından sadeleştiriterek yayımlandı. Eserde kişisel disiplini ortaya koymadan önce Emile Durkheim ve diğer sosyoloji disiplinlerine yönelik eleştirel bir giriş yapar. Sonrasında yapılacak ıslahat hareketlerinin planlı bir şekilde belirli bir disipline dayalı olarak gerçekleştirilmesi gerektiğini ortaya koyar.
Kitapları
- Türkiye Nasıl Kurtarılabilir?
- Teşebbüs-ü Şahsi ve Tevsi-i Mezuniyet Hakkında Bir İzah
- Teşebbüs-ü Şahsi ve Adem-i Merkeziyet Hakkında İkinci Bir İzah
- İttihat ve Terakki Cemiyetine Açık Mektuplar
- Mesleğimiz Hakkında Üçüncü ve Son Bir İzah
Popüler kültürdeki yeri
TRT 1'de 2017'de yayın hayatına başlayan Payitaht: Abdülhamid dizisinde Kaan Turgut tarafından canlandırılmıştır.
Kaynakça
- Özel
- ^ a b c d e Murat Kılıç, Türk Siyasi Hayatında Bir Muhalif İsim ve Hareket: Prens Sabahaddin ve Meslek-i İçtima, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl 2010/2, Sayı 2[]
- ^ Uyar, Hakkı (2001). Vatan Cephesi. İzmir: Büke Yayınları. s. 3-4.[]
- ^ . 11 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2011.
- ^ Uyar, 3.
- ^ "Yücel Bulut, Bir sultanzadenin yönetim algısı, Anlayış Dergisi, Mart 2004". 20 Ocak 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Haziran 2011.
- ^ . 14 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2011.
- ^ Bayraktar, Bayram. "GÜNÜMÜZDE YENiDEN DEGERLENDiRiLMESi GEREKEN BiR DÜŞÜNÜR: PRENS SABAHATTiN BEY" (PDF). s. 52. 2 Haziran 2018 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 26 Mart 2018.
- ^ Tanyol, Cahit. "İÇTİMAİ MONOGRAFİ HAZIRLIKLARI PRENS SABAHATTİN". Dergipark. 26 Mart 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Mart 2018.
- Genel
- Leyla Açba: "Bir Çerkes Prensesinin Harem Hatıraları" Timaş Yayınları, 139-140, 2010
- Hamit Bozarslan: Le Prince Sabahaddin (1879-1948), Schweizerische Zeitschrift für Geschichte, 52, 2002 (Scan 22 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mehmed Sabahaddin d 13 Subat 1879 Istanbul o 30 Haziran 1948 Neuchatel Kantonu Isvicre Turk siyasetci ve dusunur Babasi Damat Gurcu Halil Rifat Pasa nin oglu Osmanli Adliye nazirlarindan Mahmud Celaleddin Pasa annesi Sultan Abdulmecid in kizi Sultan Abdulhamid in kiz kardesi Seniha Sultan dir Prens SabahattinDogumMehmed Sabahaddin 13 Subat 1879 1879 02 13 Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum30 Haziran 1948 69 yasinda Neuchatel Kantonu IsvicreDefin yeri EyupsultanMeslekDusunur siyasetciOnemli eser ler Siyasi partiTesebbus i Sahsi ve Adem i Merkeziyet Cemiyeti Osmanli Ahrar Firkasi fiili baskan HareketLiberalizm Jon TurkEbeveyn ler Seniha Sultan Damat Mahmud Celaleddin Pasa Sosyoloji alaninda calisma yapan ilk Turk aydinlarindan birisidir le Play in etkisinde kalmistir Osmanli Imparatorlugu nda liberalizm dusuncesinde Adem i Merkeziyetcilik adini verdigi siyasi dusunceyi savunan Prens Sabahaddin II Mesrutiyet in ilanindan sonra imparatorlugu yoneten Ittihat ve Terakki ye yonelen muhalefetin dusunsel onderidir Gorusleri gunumuz Turkiyesindeki merkez sag partilerin temel ideolojisi kabul edilir Turk siyasi tarihinin ilk muhalefet partisi olan Osmanli Ahrar Firkasi nin kurucusudur Sabahaddin ayni zamanda Osmanli padisahlarindan Sultan Abdulmecid in torunu V Murad II Abdulhamid V Mehmed ve VI Mehmed in yegenidir Istanbul da kendi adiyla anilan Prens Sabahaddin Korusu nun da sahibiydi Yasami1879 yilinda Istanbul da dogdu Annesi Osmanli padisahi Abdulmecid in kizi ve II Abdulhamid in uvey kizkardesi Seniha Sultan babasi ise Kaptan i Derya Damat Gurcu Halil Rifat Pasa nin oglu Damat Mahmud Celalettin Pasa ydi Hanedanla anne tarafindan gelen bagindan oturu bir sultanzade idi ancak prens unvanini kullanmistir Donemin onde gelen entelektuellerinden evde ozel egitim gordu ve bir batili gibi yetistirildi Sarayin damadi ve padisah II Abdulhamid in yakin arkadasi olan babasi Adalet Bakani oldugu sirada Ciragan Baskini na adi karistigi gerekcesiyle gorevden alininca yalisinda gozaltinda bulundugu sure boyunca ogullari Sabahattin ve Lutfullah Efendilerin egitimi ile ilgilenmisti Sabahaddin Efendi doga bilimlerine buyuk ilgi gosterdi ve Fransizcayi cok iyi duzeyde ogrendi Paris e kacis Bir suikast girisiminden cekinen babasi 1899 da onu ve diger oglu Ahmed Lutfullah Bey i yanina alarak Paris e yerlesti Prens Mehmed Sabahaddin Damad Mahmud Celalettin Pasa nin oglu olmasinin verdigi avantajla Fransa daki Jon Turkler arasinda hizla yukseldi Abdulhamid e karsi Avrupa da muhalefet edenler arasinda bir lider durumuna geldi Bir ara babasi ile birlikte Misir a kacti ancak sonra tekrar Paris e dondu Ecole des Roches adli okulun kurucusu Edmond Demolins ile tanisti ve onun toplum ve siyaset hakkindaki goruslerinden etkilendi Osmanli toplumunun ilerleyebilmesi icin ozel girisim ve yerinden yonetimin gerekliligine inandi I Jon Turk Kongresi Birinci Jon Turk Kongresi 1902 1900 de Umum Osmanli Vatandaslara hitapli bir beyanname ile Jon Turkler in bir kongre duzenlemesi fikrini ortaya atti Bu ilk girisim gerceklesmedi ancak 4 Subat 1902 de Paris te Birinci Osmanli Liberaller Kongresi adiyla bir kongre toplamayi basardi kongre sonradan I Jon Turk Kongresi olarak anilmistir Kongrede Jon Turkler arasindaki ideolojik ve siyasi farklar ortaya cikti Prens Sabahaddin II Abdulhamid in Ingilizler yardimiyla dusurulmesi fikrini savundu Yabanci mudahaleye karsi olan Ahmed Riza ve grubuyla fikir ayriligina dustu Bir ihtilal sonucu yikilmasi istenen Abdulhamid yonetiminin yerine hangi yonetim modelinin gelecegi sorusunu ise Prens Sabahaddin ve taraftarlari yerli ve yabanci burjuvazinin isbirligine dayanan merkezi olmayan ve bireysel girisimleri destekleyen bir yonetim olarak yanitlarken Ahmed Riza Bey taraftarlari merkeziyetci bir Mesrutiyet i savunuyordu Bu bolunmenin gunumuzde Turkiye de merkez sag ve merkez solun temelini olusturdugu kabul edilir Tesebbus i Sahsi ve Adem i Merkeziyet Cemiyeti Prens Sabahaddin 1902 de basarisiz bir darbe girisimi yapti 1906 da Tesebbus i Sahsi ve Adem i Merkeziyet Cemiyeti ni kurdu Cemiyetin yayin organi olarak calisan Terakki dergisini yayimlayarak yonetimde adem i merkeziyet ve iktisatta tesebbus i sahsi ilkelerini savundu Bu aylik dergi iki yil kadar sureyle yayimlandi Dergide ifade edilen gorusler imparatorluktaki azinliklar ve tuccarlar arasinda taraftar buldu Dernegin Istanbul Izmir Alanya ve Sam da subeleri acildi Osmanli Ahrar Firkasi Prens Sabahaddin Ittihat ve Terakki Cemiyeti 1908 deki ayaklanmayi hazirlayip gerceklestirdikten ve II Mesrutiyet ilan edildikten sonra liberal gorusleri savunan Jon Turkler in kurdugu Osmanli Ahrar Firkasi ni destekledi ve perde arkasindan yonetti 1903 te kaybettigi babasinin cenazesini de beraberinde getirerek 1908 de Istanbul a dondu Ahrar Firkasi 1908 secimlerine katildi ancak meclise giremedi Firka cok gecmeden 31 Mart Olayi nda payi olmakla suclandi ve kapatildi Prens Sabahaddin tutuklandi ancak Mahmut Sevket Pasa ve Hursit Pasa nin araciligi ile serbest birakildi Daha sonra bu olayla iliskisi olmak sucuyla giyabinda yargilanip idama mahkum edilince yeniden yurtdisina kacti Mahmut Sevket Pasa Suikasti 1913 te Istanbul daki Prens Sabahaddin taraftarlari Bab i Ali Baskini nin bir benzerini yaparak hukumeti devirmek ve Prens Sabahaddin i lider yapmak uzere plan yaptilar kaynak belirtilmeli Ilk hareketleri sadrazam Mahmud Sevket Pasa nin oldurulmesi olarak kararlastirildi 11 Haziran 1913 te suikast gerceklestirildi Ancak suikastcilar yakalanip idam edildi ve Prens Sabahaddin Paris ten kacmak zorunda kaldi I Dunya Savasi yillarinda yasamini Avrupa nin degisik kentlerinde surdurdu Milli Mucadele Yillari Prens Sabahattin I Dunya Savasi yenilgisinden ve Ittihat ve Terakki yonetiminin sona ermesinden sonra yurda donebildi Turkiye ye doner donmez Ittihat ve Terakki doneminde yasaklanan Turkiye Nasil Kurtarilabilir adli eserini yayinladi Ayrica cesitli yazilariyla Anadolu daki Milli Mucadele yi destekledi Cumhuriyetin Ilanindan sonra 1924 yilinda hanedan uyelerinin surgune gonderilmesine iliskin kanun geregi ulkeden ayrilmak zorunda kaldi Olumu 1948 yilinda Isvicre nin Neuchatel kentinde oldu Cenazesi 1952 yilinda Turkiye ye getirildi Istanbul un Eyupsultan semtinde babasinin ve dedesinin mezarlarinin bulundugu Halil Rifat Pasa Turbesi ne defnedildi 1920 yilinda Istanbul da tanistigi ve cok fazla etkiledigi John Godolphin Bennett ilk baskisi 1962 genisletilmis ikinci baskisi 1974 yilinda yapilan ve Turkceye 1999 yilinda cevrilen The Witness Tanik adli otobiyografisinin baslarinda kendisiyle tanisikliklarindan uzun uzadiya bahsetmis ve kitabin ortalarinda da Sabahaddin in yasadigi husran hayal kirikliklari ve Turkiye den surgun edilmis olmasi sebebiyle hayatinin son yillarinda alkolik oldugunu ve buyuk fakirlik icinde oldugunu belirtmistir Evlilik CocukPrens Sabahattin iki evlilik yapti Kafkas kokenli ile evliliginden adinda bir kizi dunyaya geldi kaynak belirtilmeli Sosyoloji anlayisiPrens Sabahattin kendisi gibi ilk Turk sosyologlarindan olan ve Durkheimci toplum gorusunu benimseyen Ziya Gokalp in merkeziyetci fikirlerinin aksine adem i merkeziyetci bir anlayisla ferdin gorus ve davranislarini ve kisisel hurriyeti toplumsal menfaatin onunde tutmus ve Turk sosyolojisinin iki ana geleneginden birisinin oncusu olmustur Kendisi Ittihat ve Terakki yonetiminde muhalifleri etrafinda toplayan Meslek i Ictima akiminin oncusu idi Fikirlerinin temelinde le Play akimi vardir Edmond Demolins in Anglo Saksonlar in Faikiyelerinin Sebebi Nedir adli eserini okuyarak bu akim ile tanisan Prens Sabahattin daha sonra Edmond Demolins le dostluk kurmus ve le Play in fikirlerini takip edenlerin girdigi Science Social Cemiyeti ne girmisti Demolins in goruslerinden etkilenerek Osmanli Devleti nin de bir memur devleti oldugu dusuncesine varan Prens Sabahattin Osmanli yi memur zulmunden kurtaracak ozel girisimcilige yer verecek bireysel yeteneklerin gelismesini saglayacak bir egitim sisteminin gerceklestirilmesini devletin kurtulus yolu olarak sundu Ingiltere orneginden yola cikarak burjuva sinifinin onemini vurguladi ve Avrupa daki gibi ozel tesebbusun desteklenmesi ile burjuva sinifinin gelistirilebilecegini ongordu Imparatorlugun genis ve hantal yapisi nedeniyle geregince gerceklestirilmeyen yerel yonetimin bolgenin yasayanlari tarafindan ustlenilmesi gerektigi fikrini savundu Adem i merkeziyetcilik olarak adlandirilan bu gorusu etnik unsurlara prim verme olarak algilandi Turkiye Nasil Kurtarilabilir adli brosurunu Science Sociale Mektebinin yontemlerini Turkiye de uyarlayarak ulkenin islahina ve kurtulusuna cozum olarak yazdi Sosyolojik bir yonde olan eseri Muzaffer Sencer tarafindan sadelestiriterek yayimlandi Eserde kisisel disiplini ortaya koymadan once Emile Durkheim ve diger sosyoloji disiplinlerine yonelik elestirel bir giris yapar Sonrasinda yapilacak islahat hareketlerinin planli bir sekilde belirli bir disipline dayali olarak gerceklestirilmesi gerektigini ortaya koyar KitaplariTurkiye Nasil Kurtarilabilir Tesebbus u Sahsi ve Tevsi i Mezuniyet Hakkinda Bir Izah Tesebbus u Sahsi ve Adem i Merkeziyet Hakkinda Ikinci Bir Izah Ittihat ve Terakki Cemiyetine Acik Mektuplar Meslegimiz Hakkinda Ucuncu ve Son Bir IzahPopuler kulturdeki yeriTRT 1 de 2017 de yayin hayatina baslayan Payitaht Abdulhamid dizisinde Kaan Turgut tarafindan canlandirilmistir KaynakcaOzel a b c d e Murat Kilic Turk Siyasi Hayatinda Bir Muhalif Isim ve Hareket Prens Sabahaddin ve Meslek i Ictima Suleyman Demirel Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi Yil 2010 2 Sayi 2 olu kirik baglanti Uyar Hakki 2001 Vatan Cephesi Izmir Buke Yayinlari s 3 4 olu kirik baglanti 11 Kasim 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Haziran 2011 Uyar 3 Yucel Bulut Bir sultanzadenin yonetim algisi Anlayis Dergisi Mart 2004 20 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Haziran 2011 14 Mayis 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Haziran 2011 Bayraktar Bayram GUNUMUZDE YENiDEN DEGERLENDiRiLMESi GEREKEN BiR DUSUNUR PRENS SABAHATTiN BEY PDF s 52 2 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 26 Mart 2018 Tanyol Cahit ICTIMAI MONOGRAFI HAZIRLIKLARI PRENS SABAHATTIN Dergipark 26 Mart 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Mart 2018 GenelLeyla Acba Bir Cerkes Prensesinin Harem Hatiralari Timas Yayinlari 139 140 2010 Hamit Bozarslan Le Prince Sabahaddin 1879 1948 Schweizerische Zeitschrift fur Geschichte 52 2002 Scan 22 Kasim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde