Adnan Ötüken İl Halk Kütüphanesi; Ankara'nın Çankaya ilçesinde bulunan bir halk kütüphanesidir. Bugün, tarihi Saraçoğlu Mahallesi projesinde sosyal tesis ihtiyacını karşılamak adına inşa edilmiş olan binada hizmet vermekte olan kütüphane; Kızılay semtindeki Kumrular Sokak'ta yer alır. Ankara'daki halk kütüphaneleri arasında en çok ziyaret edilen ve 500 bini aşkın materyalle en geniş koleksiyona ev sahipliği yapan kütüphanedir.
Kütüphanenin giriş kapısı, 2021 | |
Ülke | Türkiye |
---|---|
Tür | Halk kütüphanesi |
Kuruluş | 26 Temmuz 1922 | )
Konum | Kızılay, Çankaya, Ankara |
Koordinatlar | 39°55′11.8″K 32°51′03.4″D / 39.919944°K 32.850944°D |
Koleksiyon | |
Boyut | 500.000 |
Website | adnanotukenkutup.gov.tr |
Tarihçe
Ankara'da bir halk kütüphanesi kurulmasına yönelik ilk düşünce, dönemin popüler gazetelerinden biri olan Hâkimiyet-i Milliye'nin 30 Haziran 1921 tarihli sayısında yer alan bir haber metninde dile getirildi. Fakat şehirde, böylesi bir projeyi hayata geçirmek için gerekli altyapıya sahip bir bina bulunmamaktaydı. Bu yüzden ilk aşamada, Maarif Bakanlığı binasının alt katının uygun şekilde düzenlenmesi ve söz konusu kütüphanenin geçici olarak burada hizmet vermesi planlandı. 25 Temmuz 1922 tarihinde fiilen hayata geçirilen ve ertesi gün açılışı gerçekleştirilen "Maarif Umumi Kütüphanesi", böylece Ankara'daki ilk kamu kütüphanesi oldu.
Başlarda, o dönem atıl vaziyette olan ve Selçuklular döneminden kalan 'nin restore edilerek kütüphaneye çevrilmesi düşünüldü. 1927-28 yıllarındaysa bu fikrin yerini, Roma Hamamı'nın bulunduğu bölgeye yeni bir bina inşa edilmesi düşüncesi aldı. Kütüphaneye en uygun ortamı yaratmak için farklı tartışmalar yapıldıysa da uzun bir süre boyunca bina sorunu çözülemedi. 1939 yılına gelindiğinde, hem arşivin genişlemiş olması hem de şehirdeki okur-yazar oranının artmış olmasından ötürü kütüphanenin daha geniş bir yere taşınması kaçınılmaz hale geldi. Bunun üzerine, Ulus'taki üzerinde yer alan bir binanın zemin ve bodrum katları düzenlenerek koleksiyonun bir kısmı buraya aktarıldı. Süreli yayınlar ise bu yeni binada da yeterli alan olmaması sebebiyle Bakanlığın depolarında bırakıldı.
1943 yılında teknik aksaklıklardan ötürü halkın kullanımına kapatılan kütüphane, 1948'de koleksiyonun sınıflandırma işlemleri tamamlandığında yeninden hizmete açıldı. Fakat 1947 senesinde bakanlık binasında çıkan bir yangın sonucunda burada bırakılan bütün koleksiyon yok olunca, 1962'ye kadar bütün süreli yayınların 'ne gönderilmesi kararlaştırıldı. Sonraki yıllardaysa Ankara Atatürk Lisesi'nin depoları aynı amaçla kullanıldı. 1967'de, Cebeci semtinde yeni bir binanın temelleri atıldı fakat inşaatın tamamlanarak kütüphanenin söz konusu yerde hizmet vermeye başlaması ancak 1972 yılında mümkün oldu. Kütüphanenin bugün bulunduğu binaya taşınması ve Milli Kütüphane'nin kurucusu olan Adnan Cahit Ötüken'in adını alması ise 1985 senesinde gerçekleşti.
Koleksiyon
Kurulduğu tarihten itibaren kütüphanenin koleksiyonu dört temel başlık altında sınıflandırılmıştır:
- İlk grup, o yıllarda henüz Latin alfabesine geçiş yapılmadığı için Arap alfabesiyle basılmış kitaplardan oluşur.
- İkinci grupta, Tekke ve Zaviyeler ile Türbelerin Kapatılmasına ve Türbedarlar ile Bazı Ünvanların Men ve İlgasına Dair Kanun çerçevesinde söz konusu kuruluşlardan toplanan ve çoğunluğu el yazması olan eserler yer alır.
- Üçüncü grup, çerçevesinde Latin alfabesi kullanılarak Türkçe dilinde basılmış olan kitapları kapsar.
- Dördüncü ve son grup ise yabancı dildeki her türlü materyali içerir.
Sillogos Koleksiyonu
Kütüphanenin ev sahipliği yaptığı özel ve önemli koleksiyonlar arasında, İstanbul'daki Rumların 1861 yılında kurduğu 'ne (Yunanca: Ελληνικός Φιλολογικός Σύλλογος) ait yaklaşık 50.000 ciltlik "Sillogos Koleksiyonu" da bulunur. Söz konusu eserler Cumhuriyet'in ilanının ardından Yunanistan'a götürülmek istendiyse de, Atatürk'ün emriyle Ankara'ya taşınarak 1933 yılına kadar Maarif Umumi Kütüphanesi bünyesinde muhafaza edilmiştir. Fransızca, Almanca, İngilizce ve Rumca kitaplardan oluşan derlemenin daha sonraki yıllarda sırasıyla Ankara Halkevi'ne, Türk Dil Kurumu ile Türk Tarih Kurumu'na, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Kütüphanesi'ne ve son olarak Millî Kütüphane'ye aktarıldığı bilinmektedir.
Hacı Bektaş-ı Veli Tekkesi Koleksiyonu
Kütüphanenin sahip olduğu bir diğer önemli koleksiyon, 1925 yılında çıkartılan kanun sonucunda kapatılan Hacı Bektaş-ı Veli Tekkesi'nin ev sahipliği yaptığı eserlerdir. Söz konusu kitaplar Hamit Zübeyir Koşay'ın müdürlük yaptığı dönemde Ankara'ya getirildiyse de ilerleyen yıllarda tekrardan Hacıbektaş'a gönderilmiştir.
Mimari
Kütüphanenin binası 1944-46 yıllarında Mimar Paul Bonatz tarafından tasarlanıp inşa edilmiştir. Kütüphane binası 14 Nisan 1979 tarihinde 1. derece kentsel sit alanı olarak tescillenmiştir.
Kaynakça
- Özel
- ^ Yılmaz, Bülent (2011). "Ankara'daki Halk Kütüphanesi Sistemi: Niceliksel Bir Analiz". Türk Kütüphaneciliği. 25 (1). Ankara. ss. 35-54. 14 Kasım 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Kasım 2022.
- ^ a b c Sağlamtunç, Tülin (1994). "Ankara Adnan Ötüken İl Halk Kütüphanesinin Tarihçesi". Türk Kütüphaneciliği. 8 (3). Ankara. ss. 188-197. 14 Kasım 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Kasım 2022.
- ^ Macar, Elçin (2013). "İstanbul'dan Ankara'ya: İstanbul Helen Edebiyat Cemiyeti (Syllogos) Kütüphanesi'nin İzinde" (PDF). İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimleri Dergisi. 12 (23). İstanbul: İstanbul Ticaret Üniversitesi. ss. 139-149. 14 Kasım 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 14 Kasım 2022.
- ^ . Kütüphane resmi sitesi. 17 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2014.
- ^ . envanter.gov.tr. 29 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2016.
- Genel
- Yılmaz, Erol (2013). "Ankara Adnan Ötüken İl Halk Kütüphanesi". Yılmaz, Bülent (Ed.). Anadolu Kütüphaneleri. Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı yayını. ss. 461-482. ISBN .
Dış bağlantılar
- Resmî site
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Adnan Otuken Il Halk Kutuphanesi Ankara nin Cankaya ilcesinde bulunan bir halk kutuphanesidir Bugun tarihi Saracoglu Mahallesi projesinde sosyal tesis ihtiyacini karsilamak adina insa edilmis olan binada hizmet vermekte olan kutuphane Kizilay semtindeki Kumrular Sokak ta yer alir Ankara daki halk kutuphaneleri arasinda en cok ziyaret edilen ve 500 bini askin materyalle en genis koleksiyona ev sahipligi yapan kutuphanedir Adnan Otuken Il Halk KutuphanesiKutuphanenin giris kapisi 2021UlkeTurkiyeTurHalk kutuphanesiKurulus26 Temmuz 1922 101 yil once 1922 07 26 KonumKizilay Cankaya AnkaraKoordinatlar39 55 11 8 K 32 51 03 4 D 39 919944 K 32 850944 D 39 919944 32 850944KoleksiyonBoyut500 000Websiteadnanotukenkutup gov trTarihceAnkara da bir halk kutuphanesi kurulmasina yonelik ilk dusunce donemin populer gazetelerinden biri olan Hakimiyet i Milliye nin 30 Haziran 1921 tarihli sayisinda yer alan bir haber metninde dile getirildi Fakat sehirde boylesi bir projeyi hayata gecirmek icin gerekli altyapiya sahip bir bina bulunmamaktaydi Bu yuzden ilk asamada Maarif Bakanligi binasinin alt katinin uygun sekilde duzenlenmesi ve soz konusu kutuphanenin gecici olarak burada hizmet vermesi planlandi 25 Temmuz 1922 tarihinde fiilen hayata gecirilen ve ertesi gun acilisi gerceklestirilen Maarif Umumi Kutuphanesi boylece Ankara daki ilk kamu kutuphanesi oldu Baslarda o donem atil vaziyette olan ve Selcuklular doneminden kalan nin restore edilerek kutuphaneye cevrilmesi dusunuldu 1927 28 yillarindaysa bu fikrin yerini Roma Hamami nin bulundugu bolgeye yeni bir bina insa edilmesi dusuncesi aldi Kutuphaneye en uygun ortami yaratmak icin farkli tartismalar yapildiysa da uzun bir sure boyunca bina sorunu cozulemedi 1939 yilina gelindiginde hem arsivin genislemis olmasi hem de sehirdeki okur yazar oraninin artmis olmasindan oturu kutuphanenin daha genis bir yere tasinmasi kacinilmaz hale geldi Bunun uzerine Ulus taki uzerinde yer alan bir binanin zemin ve bodrum katlari duzenlenerek koleksiyonun bir kismi buraya aktarildi Sureli yayinlar ise bu yeni binada da yeterli alan olmamasi sebebiyle Bakanligin depolarinda birakildi 1943 yilinda teknik aksakliklardan oturu halkin kullanimina kapatilan kutuphane 1948 de koleksiyonun siniflandirma islemleri tamamlandiginda yeninden hizmete acildi Fakat 1947 senesinde bakanlik binasinda cikan bir yangin sonucunda burada birakilan butun koleksiyon yok olunca 1962 ye kadar butun sureli yayinlarin ne gonderilmesi kararlastirildi Sonraki yillardaysa Ankara Ataturk Lisesi nin depolari ayni amacla kullanildi 1967 de Cebeci semtinde yeni bir binanin temelleri atildi fakat insaatin tamamlanarak kutuphanenin soz konusu yerde hizmet vermeye baslamasi ancak 1972 yilinda mumkun oldu Kutuphanenin bugun bulundugu binaya tasinmasi ve Milli Kutuphane nin kurucusu olan Adnan Cahit Otuken in adini almasi ise 1985 senesinde gerceklesti KoleksiyonKuruldugu tarihten itibaren kutuphanenin koleksiyonu dort temel baslik altinda siniflandirilmistir Ilk grup o yillarda henuz Latin alfabesine gecis yapilmadigi icin Arap alfabesiyle basilmis kitaplardan olusur Ikinci grupta Tekke ve Zaviyeler ile Turbelerin Kapatilmasina ve Turbedarlar ile Bazi Unvanlarin Men ve Ilgasina Dair Kanun cercevesinde soz konusu kuruluslardan toplanan ve cogunlugu el yazmasi olan eserler yer alir Ucuncu grup cercevesinde Latin alfabesi kullanilarak Turkce dilinde basilmis olan kitaplari kapsar Dorduncu ve son grup ise yabanci dildeki her turlu materyali icerir Sillogos Koleksiyonu Kutuphanenin ev sahipligi yaptigi ozel ve onemli koleksiyonlar arasinda Istanbul daki Rumlarin 1861 yilinda kurdugu ne Yunanca Ellhnikos Filologikos Syllogos ait yaklasik 50 000 ciltlik Sillogos Koleksiyonu da bulunur Soz konusu eserler Cumhuriyet in ilaninin ardindan Yunanistan a goturulmek istendiyse de Ataturk un emriyle Ankara ya tasinarak 1933 yilina kadar Maarif Umumi Kutuphanesi bunyesinde muhafaza edilmistir Fransizca Almanca Ingilizce ve Rumca kitaplardan olusan derlemenin daha sonraki yillarda sirasiyla Ankara Halkevi ne Turk Dil Kurumu ile Turk Tarih Kurumu na Ankara Universitesi Dil ve Tarih Cografya Fakultesi Kutuphanesi ne ve son olarak Milli Kutuphane ye aktarildigi bilinmektedir Haci Bektas i Veli Tekkesi Koleksiyonu Kutuphanenin sahip oldugu bir diger onemli koleksiyon 1925 yilinda cikartilan kanun sonucunda kapatilan Haci Bektas i Veli Tekkesi nin ev sahipligi yaptigi eserlerdir Soz konusu kitaplar Hamit Zubeyir Kosay in mudurluk yaptigi donemde Ankara ya getirildiyse de ilerleyen yillarda tekrardan Hacibektas a gonderilmistir MimariKutuphanenin binasi 1944 46 yillarinda Mimar Paul Bonatz tarafindan tasarlanip insa edilmistir Kutuphane binasi 14 Nisan 1979 tarihinde 1 derece kentsel sit alani olarak tescillenmistir KaynakcaOzel Yilmaz Bulent 2011 Ankara daki Halk Kutuphanesi Sistemi Niceliksel Bir Analiz Turk Kutuphaneciligi 25 1 Ankara ss 35 54 14 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Kasim 2022 a b c Saglamtunc Tulin 1994 Ankara Adnan Otuken Il Halk Kutuphanesinin Tarihcesi Turk Kutuphaneciligi 8 3 Ankara ss 188 197 14 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Kasim 2022 Macar Elcin 2013 Istanbul dan Ankara ya Istanbul Helen Edebiyat Cemiyeti Syllogos Kutuphanesi nin Izinde PDF Istanbul Ticaret Universitesi Sosyal Bilimleri Dergisi 12 23 Istanbul Istanbul Ticaret Universitesi ss 139 149 14 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 14 Kasim 2022 Kutuphane resmi sitesi 17 Subat 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Agustos 2014 envanter gov tr 29 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Mayis 2016 GenelYilmaz Erol 2013 Ankara Adnan Otuken Il Halk Kutuphanesi Yilmaz Bulent Ed Anadolu Kutuphaneleri Ankara T C Kultur ve Turizm Bakanligi yayini ss 461 482 ISBN 978 975 17 3680 2 Dis baglantilarResmi site