Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Geçmiş
Birincil özelliği, daha sonra 'AT bus' olarak adlandırılan 'a 16-bitlik direkt bağlantı oluşturmasından dolayı orijinal adı Attachment olarak tasarlandı. Daha sonra "AT Attachment" olarak kısaltıldı.
Bu aygıtın isminin daha önceki versiyonu, anakarta bağlı olup kendi ayrı denetmenine (controller) sahip olmasından ötürü (bu özelliği ona anakartta ayrı bir host adapter arayüzü olma özelliğini sağlar ), 1980lerin sonunda Western Digital tarafından tasarlanmış, Entegre Edilmiş Sürücü Elektroniği (Integrated Drive Elektronics – IDE) dir. Yine Western Digital tarafından standart ATA’ya ek olarak üretilen Enhanced IDE (EIDE) (Geliştirilmiş IDE ) 528 megabayt (504 mebibayt) tan, 8.4 gigabayta kadar depolama kapasitesine sahiptir. Bu yeni isimler resmi olmamasına rağmen, IDE ve EIDE terimleri genellikle PATA yerine kullanılabilir olarak görülürler. Bunun sebebi aynı tüketim aygıtının iki farklı teknoloji olarak tanıtılmasına dayandırılabilir. 2003 yılında Serial ATA isimlendirmesi ile, geleneksel ATA ismi Parallel ATA (P-ATA) olarak değişmiştir.
Arayüz ilk başta sadece hard diskle çalışıyordu, ama daha sonra başka aygıtların da arayüzle çalışması gereği ortaya çıktı. Bu aygıtlar, başlıca CD-ROM ve DVD-ROM sürücüleri, (sürücüleri) ve ve gibi geniş kapasiteli floppy sürücüleridir. Western Digital ve şirketlerinin geliştirdiği non-ANSI -8020 ile üretilmeye başlayan eklentiler, AT Attachment Packet Interface (ATAPI) ismini ortaya çıkarmıştır. Ama 4. versiyondan beri standart olarak bütün isim ATA/ATAPI olarak bilinmektedir. Kaldırılabilir medya aygıtları ARMD (ATAPI Removable Media Device) olarak sınıflandırılmıştır ve bir floppy diskte ya da yönetici sistem sürücüsünde görülebilir.
(PIO) dan (DMA) ya hareket, ATA tarihinde başka önemli bir değişimi sağlamıştır. Bütün bilgisayar kelimeleri CPU tarafından okunmalıdır, ama PIO yavaş hareket eder ve CPU kaynaklarını kullanır. Bu durum önbelleksel ana belleğin dışındaki bir bilgiye ulaşmaya çalışan CPU için büyük bir problem oluşturur. Bu, ATA aygıtı çevresinde bulunan sistemlerin diske bağlı işlemlerde SCSI ya da başka bir arayüz kullanan bilgisayarlara göre daha yavaş olduğu anlamına gelir. Oysa DMA(daha sonraUltra DMA ya da UDMA ismini alır) CPU’nun diskte yazma ve okuma işlemlerinin hızlarını büyük ölçüde düşürür. Bu doğrudur çünkü DMA ve UDMA disk denetimcisinin belleğe veri yazmasına direkt izin verir, böylece CPU by-pass’lanır.
Orijinal ATA’da 28 – bitlik adresleme modu kullanılırdı. Bu durum 512 baytlık 228 (268,435,456) sektörün adreslenmesi anlamına gelirdi. Sonuç olarak maksimum 137 gigabytes (128 GiB) yer elde edilirdi. Maksimum 1024 silindire, 256 başlığa ve 63 sektöre sahip olan standart PC BIOS sistemi 7.88 GiB (8.46 GB)'a kadar desteklenebilmekteydi. Standart PC BIOS sistemlerindeki limitasyonlarının en düşük ortak denominatörleri ile IDE birleştiklerinde, sistem 504 mebibytes kadar limitli hale gelmiştir.
ATA-6 limiti 128 (veya 144 )'a kadar çıkarma ile, 48 bit adresleme yapabilir. Windows 200 gibi bazı OS çevreleri 48-bit LBA yı etkin hale getirmezler, böylece kullanıcı 160 GB sürücüde tam kapasite için ekstra adımlara ihtiyaç duyar.
Bu ölçü limitasyonları olmalıdır. Çünkü sistemin bazı parçaları, bazı limitlerin ötesindeki blok adreslerini işleyemezler. Sistem bir sürücünün boyutunu düşündüğü zaman ya da ön yüklemeyi reddedip sürücüleri başlangıç yapma noktasında BIOS ekranında kalmaya devam ediyorsa bu problem kendini gösterir. Bazı durumlarda anakart için BIOS güncellemesi sorunu çözer. Bu problem, kullanılabilir diski 128 GB'a limitleyen eski dış FireWire disk koruncağında da görülür. 2005'in başlarında koruncaklar pratiksel olarak limitsiz olmaya elverişliydi.
Paralel ATA ara yüzü
Serial ATA çıkana kadar, 40-pin bağlayıcıları (connector) sürücülere ile bağlanırlardı. Her kablo iki ya da 3 tane bağlayıcıya sahiptir. Bağlayıcılardan bir tanesi adaptörden bilgisayarın geri kalan kısmına ara yüzlülük yapar. Paralel ATA kabloları tek seferde 16 bit veri yolayabilir.
| Pin | Fonksiyon | Pin | Fonksiyon |
|---|---|---|---|
| 1 | Reset | 2 | Ground |
| 3 | Data 7 | 4 | Data 8 |
| 5 | Data 6 | 6 | Data 9 |
| 7 | Data 5 | 8 | Data 10 |
| 9 | Data 4 | 10 | Data 11 |
| 11 | Data 3 | 12 | Data 12 |
| 13 | Data 2 | 14 | Data 13 |
| 15 | Data 1 | 16 | Data 14 |
| 17 | Data 0 | 18 | Data 15 |
| 19 | Ground | 20 | Key |
| 21 | DDRQ | 22 | Ground |
| 23 | I/O Write | 24 | Ground |
| 25 | I/O Read | 26 | Ground |
| 27 | IOC HRDY | 28 | Cable Select |
| 29 | DDACK | 30 | Ground |
| 31 | IRQ | 32 | No Connect |
| 33 | Addr 1 | 34 | GPIO_DMA66_Detect |
| 35 | Addr 0 | 36 | Addr 2 |
| 37 | Chip Select 1P | 38 | Chip Select 3P |
| 39 | Activity | 40 | Ground |
ATA’nın geçmişinde çoğunluk olarak 40 telli şerit kablolar vardı. Ama Ultra DMA/66 (UDMA4) nın çıkması ile 80 telli versiyonlar ortaya çıkmaya başladı. Yeni kablolardaki eklenen teller telleridir ve önceki tanımlanan tellerle veri dönüşümü yapar. Veri dönüşümü yapan teller komşu sinyal teller ile arasındaki etkisini azaltır. Yüksek transfer değerlerinde kapasitif eşleşme bir sorundur ve bu değişiklik, UDMA4 ün güvenilir biçimde çalışması için transfer değerinin 66 megabytes per second (MB/s) değerinde etkin olması için, çok önemlidir. Hızlı UDMA5 ve UDMA6 modları tabii ki 80 iletken kabloya ihtiyaç duyarlar.
Tellerin sayısı iki katına çıkmasına rağmen, pin bağlayıcılarının sayısı ve pin çıkışı 40 iletken kablo olarak aynı kalır ve bağlayıcıların dış görünüşü aynıdır. İç yapısal olarak, tabii ki, bağlayıcılar birbirinden farklıdır : 40 telli kabloların bağlayıcıları toprak tellerini toprak pinlere birebir eş olarak bağlarken, 80 telli kablolar daha fazla toprak telini daha az sayıda toprak pinine bağlarlar. 80 telli kablolar genellikle 3 farklı renkte bağlayıcılara bölünürler (mavi, gri & siyah ) ama 40 tellilerde bütün bağlayıcılar siyah renktedir. Gri bağlayıcı 28 CSEL pinine bağlanmaz ; çünkü eğer bağlanırsa bu durum onu düzenlenmiş sürücü kablo seçimi için köle pozisyonuna sokar.
ATA’nın her zaman belirlenmiş bir kablo uzunluğu vardır, bu uzunluk 46 cm (18 inç) dir. Bu uzunluk büyük bilgisayar kasalarında sürücülerin birbirine bağlanması konusunda sorun yaratabilir ya da birkaç fiziksel sürücüyü tek bilgisayara monte ederken aynı sorunla karşılaşabiliriz. Bu kablo durumu, aynı zamanda dış sürücüler için Paralel ATA kullanımı ihtimalini tamamen yok eder. Daha uzun kablolar pazarda satılabilir durumdayken, anlaşılmıştır ki onlar belirtimlerin düzenledikleri parametrelerin dışındadır. Aynı durum "çevrilmiş" kablolar için de geçerlidir; Standart ATA’lar özel empedans lı ve sığalık karakterli yassı kablolar içerirler. Burdan diğer normal kabloların kullanılmayacağı anlamı çıkmamalıdır, sadece onların daha dikkatli kullanılması gerektiği anlamına gelir.
Tek kabloda birden fazla aygıt
Eğer bir kabloya iki tane aygıt bağlanırsa bir tanesi ana aygıt (master) diğeri yan aygıt (slave) olarak davranır. Bilgisayarın BIOS'ı ve/veya i uygun aygıtları taradığı zaman ana aygıt ilk görünendir. Eski BIOS'larda (486 era ve daha öncekiler) aygıt bios tarafından ana aygıt için "C", yan aygıt için de "D" olarak isimlendirilirdi.
Eğer kabloda sadece bir aygıt varsa, çoğu durumda o aygıt ana aygıt olarak düzenlenir. Ama bazı sürücüler bu düzenleme için tek aygıt isimli özel ayara sahiptirler (Western Digital). Tabii ki, uygun yazılım ve donanımlara bakılırsa, kablodaki tek bir sürücü yan sürücü olmasına rağmen, güvenilir biçimde çalışabilmektedir (bu düzenleme genellikle CDROM kanala sahip olduğu zaman görülmektedir).
Kablo seçimi
adlı sürücü ayarı ATA-1 de istemli olarak bulunmaktaydı ve daha sonra ATA-5 ve sonrasında yaygın biçimde kullanılmaya başladı. Bir sürücü "kablo seçimi"’ni otomatik olarak kendini kablodaki duruma göre ana aygıt ya da yan aygıt pozisyonuna ayarlar. Kablo seçimi pin28 tarafından kontrol edilir. Ana adaptör bu pini topraklar; böylece aygıt eğer o pin topraklanmışsa ana aygıt, topraklanmamışsa yan aygıt konumuna ayarlanır.
40 telli kablolarda kablo seçimi ,basitçe iki aygıtın bağlayıcıları arasındaki teli keserek yerine getirilirdi. Bu uygulama yan aygıtı kablonun sonuna ana aygıtı "orta" bağlayıcıya getirirdi. Bu uygulama neticede daha sonraki versiyonlarda standart hale getirilirdi. Eğer kabloda tek aygıt bağlıysa, bu kablonun kullanılmayan "kök" durumunu ortaya çıkarırdı. Fiziksel uygunluk ve elektriksel koşullar açısından bu istenmeyen bir durumdu: yüksek transfer değerlerinde kök ’na neden olur.
80 telli kablolar UDMA4 ile kullanılmak için çıktıklarında bu detaylar değişti. Ana aygıt kablonun sonuna gider ve böylece eğer kabloda tek aygıt varsa, "stub" durumu ortadan kalkacaktır. Yan aygıt içinse, bağlantı gövdesinden aygıtın ilişkisini ihmal ederek, görevini sağlar. 80 telli kablolar özel bağlayıcılara ihtiyaç duysa bile bu ekstradan küçük bir işlemdi.
Renk kodlu bağlayıcılar, yükleyicinin ve kablo üreticisinin daha kolay tanımlayabilmesi için, standart hale gelmiştir.
Ana aygıt ve yan aygıt
Genellikle kullanılmasına rağmen, ana aygıt ve yan aygıt terimleri ATA’nın eski versiyonlarında görülmemektedir. İki aygıt aygıt 0(ana aygıt) ve aygıt 1 (yan aygıt) olarak adlandırılır. "ana sürücü hangi aygıtın kanalı kullanmasına hakemlik eder" düşüncesi eski ve yaygındır. Aslında Ana işleyici sistem de aynı işi yapar. Bu yüzden ATA protokolünde bir aygıt diğerine kanalı kullanması için talepte bulunmaz. İkisi de Ana İşleyici sistemi için yan aygıttırlar.
Serilendirilmiş, sınırı aşmış (overlapped) ve kuyruk (queued) operasyonlar
ATA-3'e kadar olan Paralel ATA'lar, bir komut kanala verildiği zaman diğer bir komut gelene kadar işlemin bitirilmesine ihtiyaç duyarlar. Yani başka bir deyişle, ATA ana arayüzü dikkate alınarak, tek bir komut işleme alınacak biçimde serileştirilmesi işlemine ihtiyaç duyar. Bu işlem genellikle Ana işleyici sistemde bir sürücü tarafından yapılırdı.
Örneğin ; bir okuma komutunun bir sürücü tarafından kabloya verildiğini düşünelim. Sürücü okuma işlemini bitirene kadar, başka bir sürücünün talep ettiği komutu işleme almak ya da aynı sürücünün diğer ek komutlarını ilk yolladığı işlem bittikten sonra kabloya almak mümkün değildir (bu işlem "sınırı aşmış" (overlapped) ve "kuyruk" (queued) fonksiyonlar olarak da bilinir).
En mantıklı model, Ana ATA arayüzünün aldığı ilk komutu işlerken işlem bitene kadar diğer komut talebini almayandır.
ATA-4 ve alt versiyonlar "sınırı aşma ayarı" (overlapped feature set) ve "kuyruk ayarı" (queued feature set) denen iki istemli özellik içerirler. Ama bu özellikler Paralel ATA'larda pek desteklenmezler.
Fakat, bazı durumlarda sınırı aşma ve kuyruk işlemleri diğer kaydetme veriyollarında görülür. (tagged command queueing) SCSI nın karakterinde görülür ve bu işlem ATA ya göre SCSI nın büyük bir önemli avantajı olarak görülür. nın ilk çıkan sürümünde görülür ama bu özellik sadece birkaç (genellikle pahalı olan) Seri ATA sürücülerinde vardır.
Karma (mixed) aygıt hızları
Şöyle bir yanlış kanı vardır: eğer iki aygıt tek kabloya bağlıysa veri transferi yavaş olanın hızına göre yapılır. Bu kanı sadece çok eski çiplerde ya da içe ekle adaptörlerinde (add-in) geçerlidir. Bütün modern ATA arayüzleri, veri transferini en iyi hızda yapan, bağımsız zamanlama yöntemini destekler.
Fakat, Paralel ATA'lardaki sınırı aşma ve Kuyruklama ayarlarının ihmali nedeniyle, önceki paragrafta söylenenler düzeltilmelidir. İşlem veri transferi fazına uygulanır ama bu genellikle yazma ya da okuma işleminin küçük bir bölümüdür. Her aygıt giriş çıkış işlemi için farklı sürelere ihtiyaç duyar ve kabloda tek aygıtın komutları çalıştırılır ve diğer aygıtların performanslarını etkiler.
Örneğin DVD-ROM gibi bir optik aygıt düşünelim ve ana sürücüyle aynı Paralel ATA kablosuna bağlı olsun. Hızlı tipik bir Paralel ATA ana sürücüsü bir okuma ya da yazma işlemini 10 milisaniyeden daha az sürede yaparken, DVD-ROM için bir okuma işlemi ortalama 100 milisaniye sürer.
Bu, eğer ana sürücü serbestse (yani kabloda tekse) saniyede 100 den fazla işlemi yapabileceği anlamına gelir. Ama, kabloda başka aygıtlarda olduğundan dolayı, eğer DVD-ROM'a bir kez okuma komutu geldiği zaman DVD-ROM işlemi bitirene kadar ana sürücü kabloyu kullanamaz. Eğer DVD-ROM ortalama süreç istemleriyle meşgulse ve ana işleyici sistem sürücüsü iki aygıta da komut gönderiyorsa. Bu yüzden ana sürücü DVD-ROM kullanılırken saniyede 10 işlem yapabilirliğiyle limitlendirilirdi (veriler ana sürücüden ya da ana sürücüye transfer olurlarken bile).
Bu durumun etkisi uygulamanın türüne bağlıdır. Örneğin ; optik bir sürücüden ana sürücüye veri alırken bu durum görülmez. Ama ana sürücüden aynı zamanda diğer görevler için iyi çıktı vermesi beklenir, bu yüzden optik sürücü ile aynı kabloda olmamalıdır.
Başka bir şey ise, bu vurgulanan durum, sadece yavaş sürücü kabul edildiği zaman etkili olur. Eğer gereksiz ise, bu durumun varlığı diğer aygıtların çalışma hızını etkilemeyecektir.
ATA standart versiyonları, transfer değerleri ve özellikleri
Alttaki tablo, ATA versiyonlarının isimlerini, hepsinin desteklediği transfer modlarını ve oranlarını göstermektedir. Her modun transfer oranının kablodaki maksimum teorik transfer oranını verdiğine dikkat edilmelidir (örneğin : UDMA4 için 66.7 MB/s, genelde "Ultra-DMA 66" olarak adlandırılır.).
İlave olarak, ATA hard disk 80 MB/s üzerindeki ölçülen transfer oranına muktedirdir. Ayrıca, teste uğrayan transfer oranı, birçok iş yükü için, realistik olarak üretilen iş varsayımını vermez : Onlar spesifik olarak karşılaşma için dizayn edilen hemen hemen arama süresinden ya da devirsel gecikme süresinden, etkilenmeyen I/O girdileri kullanırlar. Çoğu iş yükü altındaki hard disk performansı 1. ve 2. olarak bu iki faktörden etkilenir; yoldaki transfer oranı ise 3. derecede önem taşır. Bundan dolayı, 66 MB/s üzerindeki transfer oranı; gerçekten sadece hard diskin dahili ön belleğinden bütün I/O okuma taleplerini giderebildiği kadarki performanstan etkilenir; Özellikle göz önünde bulundurulan böyle bilgilerin, genellikle operatör sistemi tarafından önbelleklenmiş olması çok sıradan olmayan bir durumdur.
| Standart | Diğer isimleri | Eklenen transfer modları (MB/s) | Maksimum disk boyutu | Diğer yeni özellikler | ANSI Referansı |
|---|---|---|---|---|---|
| ATA-1 | ATA, IDE | 0,1,2 (3.3, 5.2, 8.3) 0,1,2 (2.1, 4.2, 8.3) 0 (4.2) | 137 GB | X3.221-1994[] (obsolete since 1999) | |
| ATA-2 | EIDE, Fast ATA, Fast IDE, Ultra ATA | 3,4: (11.1, 16.6) 1,2 (13.3, 16,6) | 28-bit (LBA) | X3.279-1996 12 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (obsolete since 2001) | |
| ATA-3 | EIDE | , Security | X3.298-1997 12 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (obsolete since 2002) | ||
| ATA/ATAPI-4 | ATA-4, Ultra ATA/33 | Ultra DMA 0,1,2 (16.7, 25.0, 33.3) AKA Ultra-DMA/33 | AT Attachment Packet Interface (ATAPI), i.e. support for CD-ROM, tape drives etc., Optional overlapped and queued command set features, (HPA) | NCITS 317-1998 | |
| ATA/ATAPI-5 | ATA-5, Ultra ATA/66 | Ultra DMA 3,4 (44.4, 66.7) AKA Ultra DMA 66 | 80-wire cables | ||
| ATA/ATAPI-6 | ATA-6, Ultra ATA/100 | UDMA 5 (100) AKA Ultra DMA 100 | 144 PB | 48-bit LBA, (DCO), Automatic Acoustic Management | NCITS 361-2002 |
| ATA/ATAPI-7 | ATA-7, Ultra ATA/133 | UDMA 6 (133) AKA Ultra DMA 133 SATA/150 | SATA 1.0, Streaming feature set, long logical/physical sector feature set for non-packet devices | NCITS 397-2005 | |
| ATA/ATAPI-8 | ATA-8 | — | featuring non-volatile cache to speed up critical OS files | in progress |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
GecmisBirincil ozelligi daha sonra AT bus olarak adlandirilan a 16 bitlik direkt baglanti olusturmasindan dolayi orijinal adi Attachment olarak tasarlandi Daha sonra AT Attachment olarak kisaltildi Bu aygitin isminin daha onceki versiyonu anakarta bagli olup kendi ayri denetmenine controller sahip olmasindan oturu bu ozelligi ona anakartta ayri bir host adapter arayuzu olma ozelligini saglar 1980lerin sonunda Western Digital tarafindan tasarlanmis Entegre Edilmis Surucu Elektronigi Integrated Drive Elektronics IDE dir Yine Western Digital tarafindan standart ATA ya ek olarak uretilen Enhanced IDE EIDE Gelistirilmis IDE 528 megabayt 504 mebibayt tan 8 4 gigabayta kadar depolama kapasitesine sahiptir Bu yeni isimler resmi olmamasina ragmen IDE ve EIDE terimleri genellikle PATA yerine kullanilabilir olarak gorulurler Bunun sebebi ayni tuketim aygitinin iki farkli teknoloji olarak tanitilmasina dayandirilabilir 2003 yilinda Serial ATA isimlendirmesi ile geleneksel ATA ismi Parallel ATA P ATA olarak degismistir Arayuz ilk basta sadece hard diskle calisiyordu ama daha sonra baska aygitlarin da arayuzle calismasi geregi ortaya cikti Bu aygitlar baslica CD ROM ve DVD ROM suruculeri suruculeri ve ve gibi genis kapasiteli floppy suruculeridir Western Digital ve sirketlerinin gelistirdigi non ANSI 8020 ile uretilmeye baslayan eklentiler AT Attachment Packet Interface ATAPI ismini ortaya cikarmistir Ama 4 versiyondan beri standart olarak butun isim ATA ATAPI olarak bilinmektedir Kaldirilabilir medya aygitlari ARMD ATAPI Removable Media Device olarak siniflandirilmistir ve bir floppy diskte ya da yonetici sistem surucusunde gorulebilir PIO dan DMA ya hareket ATA tarihinde baska onemli bir degisimi saglamistir Butun bilgisayar kelimeleri CPU tarafindan okunmalidir ama PIO yavas hareket eder ve CPU kaynaklarini kullanir Bu durum onbelleksel ana bellegin disindaki bir bilgiye ulasmaya calisan CPU icin buyuk bir problem olusturur Bu ATA aygiti cevresinde bulunan sistemlerin diske bagli islemlerde SCSI ya da baska bir arayuz kullanan bilgisayarlara gore daha yavas oldugu anlamina gelir Oysa DMA daha sonraUltra DMA ya da UDMA ismini alir CPU nun diskte yazma ve okuma islemlerinin hizlarini buyuk olcude dusurur Bu dogrudur cunku DMA ve UDMA disk denetimcisinin bellege veri yazmasina direkt izin verir boylece CPU by pass lanir Orijinal ATA da 28 bitlik adresleme modu kullanilirdi Bu durum 512 baytlik 228 268 435 456 sektorun adreslenmesi anlamina gelirdi Sonuc olarak maksimum 137 gigabytes 128 GiB yer elde edilirdi Maksimum 1024 silindire 256 basliga ve 63 sektore sahip olan standart PC BIOS sistemi 7 88 GiB 8 46 GB a kadar desteklenebilmekteydi Standart PC BIOS sistemlerindeki limitasyonlarinin en dusuk ortak denominatorleri ile IDE birlestiklerinde sistem 504 mebibytes kadar limitli hale gelmistir ATA 6 limiti 128 veya 144 a kadar cikarma ile 48 bit adresleme yapabilir Windows 200 gibi bazi OS cevreleri 48 bit LBA yi etkin hale getirmezler boylece kullanici 160 GB surucude tam kapasite icin ekstra adimlara ihtiyac duyar Bu olcu limitasyonlari olmalidir Cunku sistemin bazi parcalari bazi limitlerin otesindeki blok adreslerini isleyemezler Sistem bir surucunun boyutunu dusundugu zaman ya da on yuklemeyi reddedip suruculeri baslangic yapma noktasinda BIOS ekraninda kalmaya devam ediyorsa bu problem kendini gosterir Bazi durumlarda anakart icin BIOS guncellemesi sorunu cozer Bu problem kullanilabilir diski 128 GB a limitleyen eski dis FireWire disk koruncaginda da gorulur 2005 in baslarinda koruncaklar pratiksel olarak limitsiz olmaya elverisliydi Paralel ATA ara yuzuRibbon cable with two connectors40 pin connector schematic Serial ATA cikana kadar 40 pin baglayicilari connector suruculere ile baglanirlardi Her kablo iki ya da 3 tane baglayiciya sahiptir Baglayicilardan bir tanesi adaptorden bilgisayarin geri kalan kismina ara yuzluluk yapar Paralel ATA kablolari tek seferde 16 bit veri yolayabilir Parallel ATA Pin leri Pin Fonksiyon Pin Fonksiyon1 Reset 2 Ground3 Data 7 4 Data 85 Data 6 6 Data 97 Data 5 8 Data 109 Data 4 10 Data 1111 Data 3 12 Data 1213 Data 2 14 Data 1315 Data 1 16 Data 1417 Data 0 18 Data 1519 Ground 20 Key21 DDRQ 22 Ground23 I O Write 24 Ground25 I O Read 26 Ground27 IOC HRDY 28 Cable Select29 DDACK 30 Ground31 IRQ 32 No Connect33 Addr 1 34 GPIO DMA66 Detect35 Addr 0 36 Addr 237 Chip Select 1P 38 Chip Select 3P39 Activity 40 Ground ATA nin gecmisinde cogunluk olarak 40 telli serit kablolar vardi Ama Ultra DMA 66 UDMA4 nin cikmasi ile 80 telli versiyonlar ortaya cikmaya basladi Yeni kablolardaki eklenen teller telleridir ve onceki tanimlanan tellerle veri donusumu yapar Veri donusumu yapan teller komsu sinyal teller ile arasindaki etkisini azaltir Yuksek transfer degerlerinde kapasitif eslesme bir sorundur ve bu degisiklik UDMA4 un guvenilir bicimde calismasi icin transfer degerinin 66 megabytes per second MB s degerinde etkin olmasi icin cok onemlidir Hizli UDMA5 ve UDMA6 modlari tabii ki 80 iletken kabloya ihtiyac duyarlar Tellerin sayisi iki katina cikmasina ragmen pin baglayicilarinin sayisi ve pin cikisi 40 iletken kablo olarak ayni kalir ve baglayicilarin dis gorunusu aynidir Ic yapisal olarak tabii ki baglayicilar birbirinden farklidir 40 telli kablolarin baglayicilari toprak tellerini toprak pinlere birebir es olarak baglarken 80 telli kablolar daha fazla toprak telini daha az sayida toprak pinine baglarlar 80 telli kablolar genellikle 3 farkli renkte baglayicilara bolunurler mavi gri amp siyah ama 40 tellilerde butun baglayicilar siyah renktedir Gri baglayici 28 CSEL pinine baglanmaz cunku eger baglanirsa bu durum onu duzenlenmis surucu kablo secimi icin kole pozisyonuna sokar ATA nin her zaman belirlenmis bir kablo uzunlugu vardir bu uzunluk 46 cm 18 inc dir Bu uzunluk buyuk bilgisayar kasalarinda suruculerin birbirine baglanmasi konusunda sorun yaratabilir ya da birkac fiziksel surucuyu tek bilgisayara monte ederken ayni sorunla karsilasabiliriz Bu kablo durumu ayni zamanda dis suruculer icin Paralel ATA kullanimi ihtimalini tamamen yok eder Daha uzun kablolar pazarda satilabilir durumdayken anlasilmistir ki onlar belirtimlerin duzenledikleri parametrelerin disindadir Ayni durum cevrilmis kablolar icin de gecerlidir Standart ATA lar ozel empedans li ve sigalik karakterli yassi kablolar icerirler Burdan diger normal kablolarin kullanilmayacagi anlami cikmamalidir sadece onlarin daha dikkatli kullanilmasi gerektigi anlamina gelir Tek kabloda birden fazla aygit Eger bir kabloya iki tane aygit baglanirsa bir tanesi ana aygit master digeri yan aygit slave olarak davranir Bilgisayarin BIOS i ve veya i uygun aygitlari taradigi zaman ana aygit ilk gorunendir Eski BIOS larda 486 era ve daha oncekiler aygit bios tarafindan ana aygit icin C yan aygit icin de D olarak isimlendirilirdi Eger kabloda sadece bir aygit varsa cogu durumda o aygit ana aygit olarak duzenlenir Ama bazi suruculer bu duzenleme icin tek aygit isimli ozel ayara sahiptirler Western Digital Tabii ki uygun yazilim ve donanimlara bakilirsa kablodaki tek bir surucu yan surucu olmasina ragmen guvenilir bicimde calisabilmektedir bu duzenleme genellikle CDROM kanala sahip oldugu zaman gorulmektedir Kablo secimi adli surucu ayari ATA 1 de istemli olarak bulunmaktaydi ve daha sonra ATA 5 ve sonrasinda yaygin bicimde kullanilmaya basladi Bir surucu kablo secimi ni otomatik olarak kendini kablodaki duruma gore ana aygit ya da yan aygit pozisyonuna ayarlar Kablo secimi pin28 tarafindan kontrol edilir Ana adaptor bu pini topraklar boylece aygit eger o pin topraklanmissa ana aygit topraklanmamissa yan aygit konumuna ayarlanir 40 telli kablolarda kablo secimi basitce iki aygitin baglayicilari arasindaki teli keserek yerine getirilirdi Bu uygulama yan aygiti kablonun sonuna ana aygiti orta baglayiciya getirirdi Bu uygulama neticede daha sonraki versiyonlarda standart hale getirilirdi Eger kabloda tek aygit bagliysa bu kablonun kullanilmayan kok durumunu ortaya cikarirdi Fiziksel uygunluk ve elektriksel kosullar acisindan bu istenmeyen bir durumdu yuksek transfer degerlerinde kok na neden olur 80 telli kablolar UDMA4 ile kullanilmak icin ciktiklarinda bu detaylar degisti Ana aygit kablonun sonuna gider ve boylece eger kabloda tek aygit varsa stub durumu ortadan kalkacaktir Yan aygit icinse baglanti govdesinden aygitin iliskisini ihmal ederek gorevini saglar 80 telli kablolar ozel baglayicilara ihtiyac duysa bile bu ekstradan kucuk bir islemdi Renk kodlu baglayicilar yukleyicinin ve kablo ureticisinin daha kolay tanimlayabilmesi icin standart hale gelmistir Ana aygit ve yan aygit Genellikle kullanilmasina ragmen ana aygit ve yan aygit terimleri ATA nin eski versiyonlarinda gorulmemektedir Iki aygit aygit 0 ana aygit ve aygit 1 yan aygit olarak adlandirilir ana surucu hangi aygitin kanali kullanmasina hakemlik eder dusuncesi eski ve yaygindir Aslinda Ana isleyici sistem de ayni isi yapar Bu yuzden ATA protokolunde bir aygit digerine kanali kullanmasi icin talepte bulunmaz Ikisi de Ana Isleyici sistemi icin yan aygittirlar Serilendirilmis siniri asmis overlapped ve kuyruk queued operasyonlar ATA 3 e kadar olan Paralel ATA lar bir komut kanala verildigi zaman diger bir komut gelene kadar islemin bitirilmesine ihtiyac duyarlar Yani baska bir deyisle ATA ana arayuzu dikkate alinarak tek bir komut isleme alinacak bicimde serilestirilmesi islemine ihtiyac duyar Bu islem genellikle Ana isleyici sistemde bir surucu tarafindan yapilirdi Ornegin bir okuma komutunun bir surucu tarafindan kabloya verildigini dusunelim Surucu okuma islemini bitirene kadar baska bir surucunun talep ettigi komutu isleme almak ya da ayni surucunun diger ek komutlarini ilk yolladigi islem bittikten sonra kabloya almak mumkun degildir bu islem siniri asmis overlapped ve kuyruk queued fonksiyonlar olarak da bilinir En mantikli model Ana ATA arayuzunun aldigi ilk komutu islerken islem bitene kadar diger komut talebini almayandir ATA 4 ve alt versiyonlar siniri asma ayari overlapped feature set ve kuyruk ayari queued feature set denen iki istemli ozellik icerirler Ama bu ozellikler Paralel ATA larda pek desteklenmezler Fakat bazi durumlarda siniri asma ve kuyruk islemleri diger kaydetme veriyollarinda gorulur tagged command queueing SCSI nin karakterinde gorulur ve bu islem ATA ya gore SCSI nin buyuk bir onemli avantaji olarak gorulur nin ilk cikan surumunde gorulur ama bu ozellik sadece birkac genellikle pahali olan Seri ATA suruculerinde vardir Karma mixed aygit hizlari Soyle bir yanlis kani vardir eger iki aygit tek kabloya bagliysa veri transferi yavas olanin hizina gore yapilir Bu kani sadece cok eski ciplerde ya da ice ekle adaptorlerinde add in gecerlidir Butun modern ATA arayuzleri veri transferini en iyi hizda yapan bagimsiz zamanlama yontemini destekler Fakat Paralel ATA lardaki siniri asma ve Kuyruklama ayarlarinin ihmali nedeniyle onceki paragrafta soylenenler duzeltilmelidir Islem veri transferi fazina uygulanir ama bu genellikle yazma ya da okuma isleminin kucuk bir bolumudur Her aygit giris cikis islemi icin farkli surelere ihtiyac duyar ve kabloda tek aygitin komutlari calistirilir ve diger aygitlarin performanslarini etkiler Ornegin DVD ROM gibi bir optik aygit dusunelim ve ana surucuyle ayni Paralel ATA kablosuna bagli olsun Hizli tipik bir Paralel ATA ana surucusu bir okuma ya da yazma islemini 10 milisaniyeden daha az surede yaparken DVD ROM icin bir okuma islemi ortalama 100 milisaniye surer Bu eger ana surucu serbestse yani kabloda tekse saniyede 100 den fazla islemi yapabilecegi anlamina gelir Ama kabloda baska aygitlarda oldugundan dolayi eger DVD ROM a bir kez okuma komutu geldigi zaman DVD ROM islemi bitirene kadar ana surucu kabloyu kullanamaz Eger DVD ROM ortalama surec istemleriyle mesgulse ve ana isleyici sistem surucusu iki aygita da komut gonderiyorsa Bu yuzden ana surucu DVD ROM kullanilirken saniyede 10 islem yapabilirligiyle limitlendirilirdi veriler ana surucuden ya da ana surucuye transfer olurlarken bile Bu durumun etkisi uygulamanin turune baglidir Ornegin optik bir surucuden ana surucuye veri alirken bu durum gorulmez Ama ana surucuden ayni zamanda diger gorevler icin iyi cikti vermesi beklenir bu yuzden optik surucu ile ayni kabloda olmamalidir Baska bir sey ise bu vurgulanan durum sadece yavas surucu kabul edildigi zaman etkili olur Eger gereksiz ise bu durumun varligi diger aygitlarin calisma hizini etkilemeyecektir ATA standart versiyonlari transfer degerleri ve ozellikleriAlttaki tablo ATA versiyonlarinin isimlerini hepsinin destekledigi transfer modlarini ve oranlarini gostermektedir Her modun transfer oraninin kablodaki maksimum teorik transfer oranini verdigine dikkat edilmelidir ornegin UDMA4 icin 66 7 MB s genelde Ultra DMA 66 olarak adlandirilir Ilave olarak ATA hard disk 80 MB s uzerindeki olculen transfer oranina muktedirdir Ayrica teste ugrayan transfer orani bircok is yuku icin realistik olarak uretilen is varsayimini vermez Onlar spesifik olarak karsilasma icin dizayn edilen hemen hemen arama suresinden ya da devirsel gecikme suresinden etkilenmeyen I O girdileri kullanirlar Cogu is yuku altindaki hard disk performansi 1 ve 2 olarak bu iki faktorden etkilenir yoldaki transfer orani ise 3 derecede onem tasir Bundan dolayi 66 MB s uzerindeki transfer orani gercekten sadece hard diskin dahili on belleginden butun I O okuma taleplerini giderebildigi kadarki performanstan etkilenir Ozellikle goz onunde bulundurulan boyle bilgilerin genellikle operator sistemi tarafindan onbelleklenmis olmasi cok siradan olmayan bir durumdur Standart Diger isimleri Eklenen transfer modlari MB s Maksimum disk boyutu Diger yeni ozellikler ANSI ReferansiATA 1 ATA IDE 0 1 2 3 3 5 2 8 3 0 1 2 2 1 4 2 8 3 0 4 2 137 GB X3 221 1994 olu kirik baglanti obsolete since 1999 ATA 2 EIDE Fast ATA Fast IDE Ultra ATA 3 4 11 1 16 6 1 2 13 3 16 6 28 bit LBA X3 279 1996 12 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde obsolete since 2001 ATA 3 EIDE Security X3 298 1997 12 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde obsolete since 2002 ATA ATAPI 4 ATA 4 Ultra ATA 33 Ultra DMA 0 1 2 16 7 25 0 33 3 AKA Ultra DMA 33 AT Attachment Packet Interface ATAPI i e support for CD ROM tape drives etc Optional overlapped and queued command set features HPA NCITS 317 1998ATA ATAPI 5 ATA 5 Ultra ATA 66 Ultra DMA 3 4 44 4 66 7 AKA Ultra DMA 66 80 wire cablesATA ATAPI 6 ATA 6 Ultra ATA 100 UDMA 5 100 AKA Ultra DMA 100 144 PB 48 bit LBA DCO Automatic Acoustic Management NCITS 361 2002ATA ATAPI 7 ATA 7 Ultra ATA 133 UDMA 6 133 AKA Ultra DMA 133 SATA 150 SATA 1 0 Streaming feature set long logical physical sector feature set for non packet devices NCITS 397 2005ATA ATAPI 8 ATA 8 featuring non volatile cache to speed up critical OS files in progress