Mebibayt

Bayt (İngilizce: byte), elektronik ve bilgisayar bilimlerinde genellikle 8 bitlik dizilim boyunca 1 veya 0 değerlerini bünyesine alan ve kaydedilen bilgilerin türünden bağımsız bir bellek ölçüm birimi. Bir bayt, Latin alfabesini baz alan 8-bitlik bir kodlamada herhangi bir harfi temsil eder.

• 'Çoğu platformda' 8 bit = 1 bayt

Bayt Birimleri
SI Önekleri			İkilik önek
Ad	Sembol	Ondalık	Ad	Sembol	İkilik
kilobayt	KB	10^3	kibibayt	KiB	2^10
megabayt	MB	10^6	mebibayt	MiB	2^20
gigabayt	GB	10^9		GiB	2^30
terabayt	TB	10^12		TiB	2^40
(petabayt)	PB	10^15		PiB	2^50
(eksabayt)	EB	10^18		EiB	2^60
(zettabayt)	ZB	10^21		ZiB	2^70
(yottabayt)	YB	10^24	(yobibayt)	YiB	2^80

1 GB'lık IBM Microdrive.

Bitten sonraki ikinci en küçük sayısal bilgisayar birimidir. Bir Bayt, 0 ile 255 arasındaki değeri veya diğer anlamda 256 şalter durumunu temsil etmektedir. Yani 2 üssü 8'dir. Onluk düzende 167'nin ikilik düzende dizilimi şöyledir: 10100111.

${\displaystyle 2^{8}}$ bit'in onluk sayı değeri 255 olup, 0 ile birlikte, 256 şalter durumunu gösterir. Eğer somut sonuç 2 üzeri 10'u geçiyorsa o zaman sayının sonundaki rakamlar silinip onun yerine kısaltmalar eklenir. Örneğin,

• 1 Kilobayt = 1 KB = 10³= 1.000 Bayt
• 1 Megabayt = 1 MB = 10⁶= 1.000.000 Bayt
• 1 Gigabayt = 1 GB = 10⁹= 1.000.000.000 Bayt
• 1 Terabayt = 1 TB = 10¹²= 1.000.000.000.000 Bayt
• 1 (Petabayt) = 1 PB = 10¹⁵ =1.000.000.000.000.000 Bayt
• 1 (Eksabayt) = 1 EB = 10¹⁸ = 1.000.000.000.000.000.000 Bayt
• 1 (Zettabayt) = 1 ZB = 10²¹ = 1.000.000.000.000.000.000.000 Bayt
• 1 (Yottabayt) = 1 YB = 10²⁴ = 1.000.000.000.000.000.000.000.000 Bayt

Bit terimi ilk defa IBM çalışanları tarafından 1956'da ortaya atılmıştır. Aslında, doğrudan adreslenebilen belleğin 6 bitlik bir değeri tanımlayan en küçük birimi olarak tanımlanmıştır. Daha sonra, 1956'da, 6 bitten 8 bite geliştirilmiştir. Bite, bit ile karıştırılmaması için daha sonra Bayt'a çevrilmiştir.

Diğer bir kelime açıklamasına göre de, Byte, "by eight"in (Türkçede sekiz kez veya sekiz ile) kısaltılmış halidir.

Katları

Baytın katları, diğer ölçüm birimlerinde olduğu gibi, SI önekleri ile temsil edilir. SI sistemi, 10'un alt ve üst katlarını ifade etmek için önekler tanımlamıştır. Örneğin, kilo (k) 1000 sayısal niceliğini ifade eder. Böylece, 1kB gösterimiyle 1.000 Bayt ifade edilmektedir. Fakat, yaygın bir yanlış kullanım olarak, SI önekleri 2'nin katlarını temsil etmek için maalesef bugün hala kullanılmaktadır. Bu yanlış kullanımda, örneğin, 1kB dendiğinde 1.024 Bayt kastedilmektedir. Yukarıda söylendiği gibi bu gösterim yanlıştır. Aşağıdaki tablo bu yanlış kullanımları göstermektedir.

Önek	Adı	SI Anlamı	Yanlış Gösterim	Hata Miktarı
K veya k	kilo	10^3   = 1000^1	2^10 = 1024^1	%2,40
M	mega	10^6   = 1000^2	2^20 = 1024^2	%4,86
G	giga	10^9   = 1000^3	2^30 = 1024^3	%7,37
T	tera	10^12 = 1000^4	2^40 = 1024^4	%9,95
P	peta	10^15 = 1000^5	2^50 = 1024^5	%12,59
E	exa	10^18 = 1000^6	2^60 = 1024^6	%15,29

1998'de daha sonraları ise IEEE yeni standart ile İkili Önekler yayınladı.

İkili Önekler:

Önek	Adı	Örnek
Kibi	ikilik kilo	1 kibibayt (KiB)	2^10 bayt	1024 B
Mebi	ikilik mega	1 Mebibayt (MiB)	2^20 bayt	1024 KiB
Gibi	ikilik giga	1 (Gibibayt) (GiB)	2^30 bayt	1024 MiB
Tebi	ikilik tera	1 (TiB)	2^40 bayt	1024 GiB
Pebi	ikilik peta	1 (PiB)	2^50 bayt	1024 TiB
Exbi	ikilik exa	1 (EiB)	2^60 bayt	1024 PiB

• ^ "SI and Binary Prefixes: Clearing the Confusion – Communications of the ACM" (İngilizce). 1 Ağustos 2023. 7 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Nisan 2024.