Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Agilisaurus (; 'çevik kertenkele'), günümüz Doğu Asya'sının Orta Jura Dönemi'nden bir ornithischian dinozor cinsidir. Yaklaşık 1,2-1,7 m uzunluğunda, 0.6 m yüksekliğinde ve 40 kg ağırlığındadır.
| Agilisaurus | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Agilisaurus'un çatılı iskeleti | |||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||
| |||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||
| A. louderbacki Peng, 1990 | |||||||||||||
Aşındırıcı, bitki bazlı diyetlerine iyi adapte olmuş yaprak şeklinde dişlere sahiptir. En şaşırtıcı şekilde, A.louerbacki ve diğer tüm ornithopodların dişlerinin dalgalı minesinin, olasılıkla aşınmaya karşı dişi daha dayanıklı hale getiren, daha önce hadrosaurlara özel olduğu düşünülüyordu. Bu aynı zamanda Changchunsaurus parvus için de geçerlidir.
Tanım
207.0 mm'lik kaval kemiği (alt bacak kemiği),199.0 mm'lik femurundan (üst bacak kemiği) daha uzundu bu, yiyecek ararken dört ayak üzerinde yürümüş olmasına rağmen, uzun kuyruğunu denge için kullanan, son derece hızlı iki ayaklı bir koşucu olduğunu gösterir. Küçük bir otoburdu, yaklaşık 2 m uzunluğundaydı ve tüm ornithischianlar gibi, bitki materyalini kesmesine yardımcı olmak için hem üst hem de alt çenelerinin uçlarında gaga benzeri bir yapıya sahipti.
Kuyruk sertleştirici, iç içe geçmiş kemikli payandalardan yoksun olduğu için, kimi paleontologlar bunun bir yuva sakini olabileceğini düşünüyor.
Keşif ve tarih
Adını 1915'te Çin'in Sichuan Eyaletinden dinozor fosillerini ilk tanıyan Amerikalı bir jeolog olan Dr. George Louderback'ten alan adlandırılmış tek tür (A.louerbacki) vardır. Bilinen tek örnek olan holotip, 1984 yılında Zigong Dinozor Müzesi'nin inşası sırasında keşfedildi. Hem cins hem de tip tür, 1990 yılında Çinli paleontolog Peng Guangzhou tarafından çok kısa bir şekilde tanımlandı, ardından 1992'de Peng tarafından daha ayrıntılı olarak tanımlandı
Bilim, şimdiye kadar bulunan en eksiksiz küçük ornithischian iskeletlerinden biri olan A. Louderbacki'nin tek bir tam iskeletini biliyor. Sol ön ve arka uzuvlarından sadece birkaç parça eksiktir ve bunlar sağ taraftaki benzerlerinden yeniden oluşturulabilir.
Bu iskelet aslında şu anda içinde yer aldığı Zigong Dinozor Müzesi'nin inşaatı sırasında keşfedildi. Bu müze, Çin'in Sichuan eyaletindeki Zigong şehrinin dışındaki ünlü Dashanpu Taş Ocağından çıkarılan Agilisaurus'un yanı sıra Xuanhanosaurus,Shunosaurus, ve Huayangosaurus da dahil olmak üzere birçok dinozor barındırır. Bu taş ocağı, Orta Jura Dönemi'nin Bathoniyen'den Kalloviyen aşamalarına kadar değişen veya yaklaşık 168 ila 161 milyon yıl önce arasında Aşağı Shaximiao Formasyonu'ndan (bazen "Xiashaximiao" olarak anılır) olan çökeli korur.
Taksonomi
Eksiksiz olmasına rağmen Agilisaurus, ornithischian soy ağacında birçok farklı konuma yerleştirildi. Başlangıçta, çoğu paleontolog tarafından artık geçerli sayılmayan Fabrosauridae familyasına yerleştirildi.
Kladistik analizler de dahil olmak üzere son zamanlarda yapılan birkaç çalışma, Agilisaurus'un Heterodontosauridae ailesinden daha fazla türetilen tüm ornithopodları içeren Euornithopoda grubunun en ilkin üyesi olduğunu saptadı.
Bununla birlikte, heterodontosaurlar evrensel olarak ornithopodlar olarak kabul edilmez ve ceratopsianları ve pachycephalosaurları içeren Marginocephalia alt takımıyla daha yakından ilişkili sayılırlar. Yakın tarihli bir kladistik analizde, Agilisaurus, Marginocephalia'ya giden dalda heterodontosaurlara göre bazal bir konumda bulundu.
Hatta Agilisaurus, hem ornithopodlara hem de marginocephalianlar için bazal bir ornithischian olarak başka pozisyonlarda da değerlendirildi.
Peng, 1992'deki daha ayrıntılı açıklamasında Agilisaurus cinsine yeni bir tür ekledi. Bu tür daha önce Yandusaurus multidens olarak biliniyordu. Bu türe Yandusaurus cinsine ait olmadığı ve A.louerbacki ile benzerliklerinden dolayı Agilisaurus multidens adı verilmiştir.
Diğer bilim insanları, bu türün ne Yandusaurus'a ne de Agilisaurus'a ait olduğuna ikna olmadılar ve 2005 yılında, bu kez kendi yeni oluşturulan cinsine tekrar atandı. Artık Hexinlusaurus multidens olarak biliniyor. Birkaç çalışma, bu türün Agilisaurus'tan biraz daha türemiş olduğu konusunda hemfikirdir.
Etimoloji
Adı Latince 'çevik' anlamına gelen "agilis" ve Yunanca 'kertenkele' anlamına gelen "sauros" sözcüklerinden türetilmiştir ve hafif iskeleti ve uzun bacaklarının öne sürdüğü çevikliği ifade eder. Tür adı olan Louderbacki, 1915'te Sichuan Havzası'nda fosilleri ilk keşfeden merhum ABD'li jeolog Dr. George D. Louderback'i onurlandırıyor.
Paleobiyoloji
Agilisaurus'un sklera halkaları ile modern kuşlar ve sürüngenler arasındaki karşılaştırmalar; onun, gün boyunca kısa aralıklarla aktif kathemeral olduğu anlaşılan daha büyük otçul dinozorların tersine, gündüzcül olabileceğini öne sürmektedir.
Kaynakça
- ^ Paul, G.S. (2010). The Princeton Field Guide to Dinosaurs. Princeton University Press
- ^ a b Jun Chen, Aaron R. H. LeBlanc, Liyong Jin, Timothy Huang, Robert R. Reisz. Tooth development, histology, and enamel microstructure in Changchunsaurus parvus: Implications for dental evolution in ornithopod dinosaurs. PLOS ONE, 2018; 13 (11): e0205206 DOI: 10.1371/journal.pone.0205206
- ^ a b c d e f Barrett (2005). "Small-bodied ornithischian dinosaurs from the Middle Jurassic of Sichuan, China". Journal of Vertebrate Paleontology. 25 (4): 823–834. doi:10.1671/0272-4634(2005)025[0823:sodftm]2.0.co;2.
- ^ a b c Peng (1990). "A new small ornithopod (Agilisaurus louderbacki gen. et sp. nov.) from Zigong, China". Newsletter of the Zigong Dinosaur Museum (Çince). 2: 19–27.
- ^ Peng (1992). "Jurassic ornithopod Agilisaurus louderbacki (Ornithopoda: Fabrosauridae) from Zigong, Sichuan, China". Vertebrata PalAsiatica (Çince). 30: 39–51.
- ^ Meissner, Dirk (26 Nisan 2015). "Prehistoric dinosaur highway discovered in northeastern B.C." CBC. 3 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Aralık 2022.
- ^ Li, K; Liu, J.; Yang, C.; Hu, F. (2011). "Dinosaur assemblages from the Middle Jurassic Shaximiao Formation and Chuanjie Formation in the Sichuan-Yunnan Basin, China". Volumina Jurassica. 9 (9): 21–42.
- ^ Dong, Z. (1984). "A new theropod dinosaur from the Middle Jurassic of Sichuan Basin". Vertebrata PalAsiatica 22(3):213-218
- ^ Dong, Z., Zhou, S. & Zhang, Y. 1983. [Dinosaurs from the Jurassic of Sichuan]. Palaeontologica Sinica, New Series C 162(23): 1-136
- ^ Dong, Z.; Tang, Z.; Zhou, S. W. (1982). "Note on the new Mid-Jurassic stegosaur from Sichuan Basin, China". Vertebrata PalAsiatica (İngilizce). 20 (1): 83-87.
- ^ See for a detailed geologic timescale Gradstein et al. (2004)
- ^ Butler, R. J. (2005). "The 'fabrosaurid' ornithischian dinosaurs of the Upper Elliot Formation (Lower Jurassic) of South Africa and Lesotho". Zoological Journal of the Linnean Society. 145 (2): 175–218. doi:10.1111/j.1096-3642.2005.00182.x.
- ^ a b Butler, R. J.; Upchurch, Paul; Norman, David B. (2008). "The phylogeny of the ornithischian dinosaurs". Journal of Systematic Palaeontology. 6 (1): 1-40. doi:10.1017/S1477201907002271.
- ^ a b Xu (2006). "A basal ceratopsian with transitional features from the Late Jurassic of northwestern China". Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences. 273 (1598): 2135–40. doi:10.1098/rspb.2006.3566. (PMC) 1635516 $2. (PMID) 16901832.
- ^ a b Barrett, Paul M.; Butler, Richard J.; Knoll, Fabien (2005). "Small-bodied ornithischian dinosaurs from the Middle Jurassic of Sichuan, China". Journal of Vertebrate Paleontology. 25 (4): 823–834. doi:10.1671/0272-4634(2005)025[0823:sodftm]2.0.co;2.
- ^ Norman, D.B., Sues, H-D., Witmer, L.M., & Coria, R.A. (2004). "Basal Ornithopoda". In: Weishampel, D.B., Dodson, P., & Osmolska, H. (eds.) The Dinosauria (2nd Edition). Berkeley: University of California Press. pp. 393–412.
- ^ Taliaferro, N.; Buck, T.; Lenzen, V. F. "George Davis Louderback, 1874–1957". University of California Museum of Paleontology. 23 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Aralık 2022.
- ^ Weishampel, David B.; Jianu, Coralia‐Maria; Csiki, Zoltan; Norman, David B. (2003). "Osteology and phylogeny of Zalmoxes (n.g.), an unusual euornithopod dinosaur from the latest Cretaceous of Romania". Journal of Systematic Palaeontology. 1 (2): 65–123. doi:10.1017/s1477201903001032.
- ^ Schmitz, L.; Motani, R. (2011). "Nocturnality in Dinosaurs Inferred from Scleral Ring and Orbit Morphology". Science. 332 (6030): 705–8. doi:10.1126/science.1200043. (PMID) 21493820.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Agilisaurus ˌ ae dʒ ɪ l ɪ ˈ s ɔː r e s cevik kertenkele gunumuz Dogu Asya sinin Orta Jura Donemi nden bir ornithischian dinozor cinsidir Yaklasik 1 2 1 7 m uzunlugunda 0 6 m yuksekliginde ve 40 kg agirligindadir Agilisaurus Yasadigi donem araligi 168 161 myo Kimmericiyen PreYeYeOSDCPTJKPgNAgilisaurus un catili iskeletiBiyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataKlad DinosauriaTakim OrnithischiaKlad Cins Agilisaurus Peng 1990Ikili adlandirmaA louderbackiPeng 1990 Asindirici bitki bazli diyetlerine iyi adapte olmus yaprak seklinde dislere sahiptir En sasirtici sekilde A louerbacki ve diger tum ornithopodlarin dislerinin dalgali minesinin olasilikla asinmaya karsi disi daha dayanikli hale getiren daha once hadrosaurlara ozel oldugu dusunuluyordu Bu ayni zamanda Changchunsaurus parvus icin de gecerlidir Tanim207 0 mm lik kaval kemigi alt bacak kemigi 199 0 mm lik femurundan ust bacak kemigi daha uzundu bu yiyecek ararken dort ayak uzerinde yurumus olmasina ragmen uzun kuyrugunu denge icin kullanan son derece hizli iki ayakli bir kosucu oldugunu gosterir Kucuk bir otoburdu yaklasik 2 m uzunlugundaydi ve tum ornithischianlar gibi bitki materyalini kesmesine yardimci olmak icin hem ust hem de alt cenelerinin uclarinda gaga benzeri bir yapiya sahipti Kuyruk sertlestirici ic ice gecmis kemikli payandalardan yoksun oldugu icin kimi paleontologlar bunun bir yuva sakini olabilecegini dusunuyor Kesif ve tarihfosil kalibi Adini 1915 te Cin in Sichuan Eyaletinden dinozor fosillerini ilk taniyan Amerikali bir jeolog olan Dr George Louderback ten alan adlandirilmis tek tur A louerbacki vardir Bilinen tek ornek olan holotip 1984 yilinda Zigong Dinozor Muzesi nin insasi sirasinda kesfedildi Hem cins hem de tip tur 1990 yilinda Cinli paleontolog Peng Guangzhou tarafindan cok kisa bir sekilde tanimlandi ardindan 1992 de Peng tarafindan daha ayrintili olarak tanimlandi Bilim simdiye kadar bulunan en eksiksiz kucuk ornithischian iskeletlerinden biri olan A Louderbacki nin tek bir tam iskeletini biliyor Sol on ve arka uzuvlarindan sadece birkac parca eksiktir ve bunlar sag taraftaki benzerlerinden yeniden olusturulabilir Bu iskelet aslinda su anda icinde yer aldigi Zigong Dinozor Muzesi nin insaati sirasinda kesfedildi Bu muze Cin in Sichuan eyaletindeki Zigong sehrinin disindaki unlu Dashanpu Tas Ocagindan cikarilan Agilisaurus un yani sira Xuanhanosaurus Shunosaurus ve Huayangosaurus da dahil olmak uzere bircok dinozor barindirir Bu tas ocagi Orta Jura Donemi nin Bathoniyen den Kalloviyen asamalarina kadar degisen veya yaklasik 168 ila 161 milyon yil once arasinda Asagi Shaximiao Formasyonu ndan bazen Xiashaximiao olarak anilir olan cokeli korur TaksonomiJaime Headden tarafindan iskelet rekonstruksiyonu Eksiksiz olmasina ragmen Agilisaurus ornithischian soy agacinda bircok farkli konuma yerlestirildi Baslangicta cogu paleontolog tarafindan artik gecerli sayilmayan Fabrosauridae familyasina yerlestirildi Kladistik analizler de dahil olmak uzere son zamanlarda yapilan birkac calisma Agilisaurus un Heterodontosauridae ailesinden daha fazla turetilen tum ornithopodlari iceren Euornithopoda grubunun en ilkin uyesi oldugunu saptadi Bununla birlikte heterodontosaurlar evrensel olarak ornithopodlar olarak kabul edilmez ve ceratopsianlari ve pachycephalosaurlari iceren Marginocephalia alt takimiyla daha yakindan iliskili sayilirlar Yakin tarihli bir kladistik analizde Agilisaurus Marginocephalia ya giden dalda heterodontosaurlara gore bazal bir konumda bulundu Orijinal holotip Hatta Agilisaurus hem ornithopodlara hem de marginocephalianlar icin bazal bir ornithischian olarak baska pozisyonlarda da degerlendirildi Peng 1992 deki daha ayrintili aciklamasinda Agilisaurus cinsine yeni bir tur ekledi Bu tur daha once Yandusaurus multidens olarak biliniyordu Bu ture Yandusaurus cinsine ait olmadigi ve A louerbacki ile benzerliklerinden dolayi Agilisaurus multidens adi verilmistir Diger bilim insanlari bu turun ne Yandusaurus a ne de Agilisaurus a ait olduguna ikna olmadilar ve 2005 yilinda bu kez kendi yeni olusturulan cinsine tekrar atandi Artik Hexinlusaurus multidens olarak biliniyor Birkac calisma bu turun Agilisaurus tan biraz daha turemis oldugu konusunda hemfikirdir EtimolojiAdi Latince cevik anlamina gelen agilis ve Yunanca kertenkele anlamina gelen sauros sozcuklerinden turetilmistir ve hafif iskeleti ve uzun bacaklarinin one surdugu cevikligi ifade eder Tur adi olan Louderbacki 1915 te Sichuan Havzasi nda fosilleri ilk kesfeden merhum ABD li jeolog Dr George D Louderback i onurlandiriyor PaleobiyolojiAgilisaurus un sklera halkalari ile modern kuslar ve surungenler arasindaki karsilastirmalar onun gun boyunca kisa araliklarla aktif kathemeral oldugu anlasilan daha buyuk otcul dinozorlarin tersine gunduzcul olabilecegini one surmektedir Kaynakca Paul G S 2010 The Princeton Field Guide to Dinosaurs Princeton University Press a b Jun Chen Aaron R H LeBlanc Liyong Jin Timothy Huang Robert R Reisz Tooth development histology and enamel microstructure in Changchunsaurus parvus Implications for dental evolution in ornithopod dinosaurs PLOS ONE 2018 13 11 e0205206 DOI 10 1371 journal pone 0205206 a b c d e f Barrett 2005 Small bodied ornithischian dinosaurs from the Middle Jurassic of Sichuan China Journal of Vertebrate Paleontology 25 4 823 834 doi 10 1671 0272 4634 2005 025 0823 sodftm 2 0 co 2 a b c Peng 1990 A new small ornithopod Agilisaurus louderbacki gen et sp nov from Zigong China Newsletter of the Zigong Dinosaur Museum Cince 2 19 27 Peng 1992 Jurassic ornithopod Agilisaurus louderbacki Ornithopoda Fabrosauridae from Zigong Sichuan China Vertebrata PalAsiatica Cince 30 39 51 Meissner Dirk 26 Nisan 2015 Prehistoric dinosaur highway discovered in northeastern B C CBC 3 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Aralik 2022 Li K Liu J Yang C Hu F 2011 Dinosaur assemblages from the Middle Jurassic Shaximiao Formation and Chuanjie Formation in the Sichuan Yunnan Basin China Volumina Jurassica 9 9 21 42 Dong Z 1984 A new theropod dinosaur from the Middle Jurassic of Sichuan Basin Vertebrata PalAsiatica 22 3 213 218 Dong Z Zhou S amp Zhang Y 1983 Dinosaurs from the Jurassic of Sichuan Palaeontologica Sinica New Series C 162 23 1 136 Dong Z Tang Z Zhou S W 1982 Note on the new Mid Jurassic stegosaur from Sichuan Basin China Vertebrata PalAsiatica Ingilizce 20 1 83 87 See for a detailed geologic timescale Gradstein et al 2004 Butler R J 2005 The fabrosaurid ornithischian dinosaurs of the Upper Elliot Formation Lower Jurassic of South Africa and Lesotho Zoological Journal of the Linnean Society 145 2 175 218 doi 10 1111 j 1096 3642 2005 00182 x a b Butler R J Upchurch Paul Norman David B 2008 The phylogeny of the ornithischian dinosaurs Journal of Systematic Palaeontology 6 1 1 40 doi 10 1017 S1477201907002271 a b Xu 2006 A basal ceratopsian with transitional features from the Late Jurassic of northwestern China Proceedings of the Royal Society B Biological Sciences 273 1598 2135 40 doi 10 1098 rspb 2006 3566 PMC 1635516 2 PMID 16901832 a b Barrett Paul M Butler Richard J Knoll Fabien 2005 Small bodied ornithischian dinosaurs from the Middle Jurassic of Sichuan China Journal of Vertebrate Paleontology 25 4 823 834 doi 10 1671 0272 4634 2005 025 0823 sodftm 2 0 co 2 Norman D B Sues H D Witmer L M amp Coria R A 2004 Basal Ornithopoda In Weishampel D B Dodson P amp Osmolska H eds The Dinosauria 2nd Edition Berkeley University of California Press pp 393 412 Taliaferro N Buck T Lenzen V F George Davis Louderback 1874 1957 University of California Museum of Paleontology 23 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Aralik 2022 Weishampel David B Jianu Coralia Maria Csiki Zoltan Norman David B 2003 Osteology and phylogeny of Zalmoxes n g an unusual euornithopod dinosaur from the latest Cretaceous of Romania Journal of Systematic Palaeontology 1 2 65 123 doi 10 1017 s1477201903001032 Schmitz L Motani R 2011 Nocturnality in Dinosaurs Inferred from Scleral Ring and Orbit Morphology Science 332 6030 705 8 doi 10 1126 science 1200043 PMID 21493820