Agincourt Muharebesi (/ˈæʒɪnkɔːr(t), -kʊər/; Fransızca: Azincourt [azɛ̃kuʁ]) 25 Ekim 1415'te ( gününde), kuzey Fransa'da Yüz Yıl Savaşları'nın bir parçası olarak gerçekleşen ve İngiliz zaferiyle sonuçlanan muharebedir.
Agincourt Savaşı Yüz Yıl Savaşları'nın bir bölümü | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Yüz Yıl Savaşı | |||||||
Bir 15. yüzyıl minyatüründe Agincourt Savaşı | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
İngiltere Krallığı | Fransa Krallığı | ||||||
Güçler | |||||||
Yaklaşık 6000 5/6'sı menzil yaylıları 1/6'sı atsız asker | Yaklaşık 20.000-30.000 asker 1/6'sı tatar yayı ve diğer yaylılar 1/2'si atsız asker 1/3'ü atlı şövalyeler | ||||||
Kayıplar | |||||||
100-250 | Yaklaşık 6000 |
Sayıca üstün olan Fransız Ordusuna karşı yaşanan beklenmedik İngiliz zaferi İngilizlerin moralini ve prestijini artırmış, Fransa'yı zor durumda bırakmış ve Yüz Yıl Savaşları'nda (1337-1453) İngiliz egemenliğinde olan yeni bir dönemin başlamasına yol açmıştır. İngiltere Fransa'da geniş topraklar elde etmiş ve Fransa kralıyla 1420 yılında imzalanan ile VI. Charles'ın ölümünün ardından Fransa tahtının İngiltere kralı V. Henry'ye geçeceği üzerinde anlaşılmıştır.
Agincourt öncesi sefer sırasında muharebenin öncesinde çok sayıda İngiliz askeri hastalanmış ve ölmüş, ordunun gücü zayıflamıştır. Sayısı azalan İngilizler bir ara ellerinde tuttukları Calais üzerinden İngiltere'ye dönmeye niyetlenseler de bu güzergâhın Fransız Ordusu tarafından kapatılmış olması üzerine Fransa içlerine ilerlemek durumunda kalmışlardır.
İngiliz kralı V. Henry muharebede bizzat savaşmış, yakın mesafe çarpışmalarında yer almıştır. Fransız kralı VI. Charles ise psikolojik rahatsızlığından dolayı muharebeye katılmamıştır. Onun yerine ordularını valisi ve Armagnac partisi üyesi, oldukça önemli bir grup Fransız soylusu yönetti. Savaş ünlü İngiliz Uzun Yayının başarılı kullanımıyla tarihe geçti. Zaten İngiliz ordusunun çoğunluğu bu yaylardan oluşuyordu. Savaş ayrıca William Shakespeare'in V. Henry oyununda kurgulanarak ölümsüzleştirildi.
Muharebenin ayrıntıları
V. Henry, 1415 yılında 'u aldı ve yaklaşık 9.000 askerle beraber Calais'e ilerledi. Ancak söz konusu ordu, 25 Ekim 1415 tarihinde Agincourt'ta 30.000'den fazla Fransız askeri tarafından durduruldu. Fransızlar yağmur nedeniyle bataklığa dönüşmüş araziyle karşılaştılar. Henry bu askerlerin hücüma geçmesini ve çamurda başarısız olmasını bekledi. İngiliz okçuları, iki Fransız hücumunu püskürttüler. Henry'nin askerleri daha sonra arkadan saldırdılar. Fransız ordusu dağıldı. Tahminen 5.000 Fransız askerinin öldüğü bu kanlı savaş Troyes antlaşmasına neden oldu.
Savaş esirlerinin infazı
Kazanılan zaferin ardından kral Henry V, dağılmış haldeki Fransız kılıç artıklarının toplanarak saldırıya geçmeleri olasılığından korkuya kapılır. Gesta Henrici bu durumu İngiliz birliklerinin Fransız ana gövdesini yendikten sonra hala taze ve yine sayıca İngiliz Ordusundan büyük durumundaki yedek birliklerini görmelerine bağlar. Konuyla ilgili yorumlarını aktaran tarihçiler Le Fevre ve Wavrin ise Fransız yedek birliklerinin toparlanmaya başladığı ve yürüyüşe geçtiğinin görüldüğünü belirtirler. İngilizler varlıklarını tehlikede gördükten sonra ele geçirdikleri Fransız savaş esirlerinin infaz edilmesine başlarlar. O dönemde yazılı olmayan şövalyelik usulüne göre esir edilen şövalyelerin infaz edilmesi adet olmadığı için bu kararı bizzat kralın vermiş olması muhtemeldir. İnfazlara katılmak istemeyen İngiliz asillerin pasif direnişini kral Henry V, karşı gelenlerin asılacağını bildirerek kırar. Sonunda Henry V binli rakamlarla ifade edilen Fransız savaş esirini idam ettirir, bu süreçte sadece en değerli az sayıda şövalye fidye için infaz edilmemiştir. Çoğu tarihçi, sayıları galiplerin sayısından çok olan Fransızların sayıca üstün olduklarını anlayıp muharebe meydanındaki silahlar sayesinde bir direniş başlatabileceğini ve zaten yorgun düşmüş İngiliz Ordusunun yenilebileceğini söylemektedir. Dolayısıyla modern uzmanlar bu kararı eleştirmemektedir. Tarihçi John Keegan, Fransız savaş esirlerinin infaz edilmesinin ardındaki sebebi tüm esirlerin boyun eğmesini sağlamak ve Fransız yedek birlikleriyle çarpışma yaşanması durumuna karşı önlem almak olduğunu belirtir. Bu kadar çok sayıda esiri kısa sürede infaz etmek zor olduğu için kimi kaynaklarda iddia edildiği gibi abartılı rakamların infaz edilmediğini savunur. Fransız yedek birliklerinin saldırıya geçmeden dağılması üzerine infazlar durdurulur.
Muharebenin sonuçları
Muharebede yenilgi Fransa'ya inanılmaz bir öldürücü darbe indirmiştir. Toplamda 6 bin seçkin savaşçısını kaybeden Fransız Ordusundaki kayıplara bakıldığında o dönemde önemli olan üst düzey askeri ve siyasal liderlerden olmayan yoktur. Bir nesil önemli bir komuta kademesi alışılmadık bir biçimde ortadan kalkmıştır. Toplamda 90 ila 120 lord öldürülmüştür. Bu sayıya 3 dük (Alençon, Bar ve Brabant), 9 kont (Blâmont, Dreux, Fauquembergue, Grandpré, Marle, Nevers, Roucy, Vaucourt, Vaudémont), 1 vikont (Puisaye) ve 1 başpiskopos dahildir. Ele geçen sancaklara ve ölülerin üzerinden çıkan armalara göre öldürülen şövalye sayısı 3 binin üzerindedir. Erkek üyeleri tamamen öldürülmüş olan çok sayıda asil aileler ortadan kalkmış, bazı bölgelerde toprak sahibi asil aile bireyi kalmamıştır. Alınan esirlerin sayısının 700 ila 2200 arasında olduğu öne sürülmektedir, bunlar arasında Orleans ve Bourbon dükleri, Eu, Vendôme, Richemont ve Harcourt kontları bulunmaktadır. İngiliz kayıpları çift haneli rakamlarla ifade edilse de en azından 112 kişinin öldüğü bilinmektedir. Ölenler arasında York Dükü, Suffolk Earl'ü de bulunmaktadır.
Kazanılan zafer askerî anlamda belirleyici olduysa da, muharebenin siyasal sonuçları karmaşıktır. Muharebenin hemen ardından Fransa toprakları İngiliz işgaliyle karşılaşmamıştır çünkü kral V. Henry'nin önceliği bir an önce İngiltere'ye dönmekti. 16 Kasım günü adaya ayak basan kral 23 Kasım günü Londra'da törenle karşılandı. Zafer sayesinde İngiliz halkına güven telkin ederken, Avrupa'daki düşmanlarına gözdağı vermiştir. Zaferin ardından Lancaster hanedanının Fransa'da çıkarını korumak için varlığı resmiyet kazanmıştır. İngiltere'nin uzun vadeli kazançlarının arasında ise Fransa'daki asillerin birbirleriyle savaşa tutuşmalarıdır. Armagnac ve Burgondiya hanedanları arasındaki kırılgan barış dönemi sona ermiş ve çatışmalar başlamıştır. Fransa'nın içine düştüğü bu karışıklık Henry'ye yeni seferi için askerî hazırlık yapmak için süre kazandırmıştır.
Popüler kültüre etkileri
Muharebe, Bernard Cornwell'in adlı eserinde etraflıca işlenmiştir.
Netflix, 2019 yılında The King adında savaşı ve savaş öncesini konu alan bir film çıkarmıştır.
Kaynakça
Wikimedia Commons'ta Agincourt Muharebesi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Avrupa tarihi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Agincourt Muharebesi ˈaeʒɪnkɔːr t kʊer Fransizca Azincourt azɛ kuʁ 25 Ekim 1415 te gununde kuzey Fransa da Yuz Yil Savaslari nin bir parcasi olarak gerceklesen ve Ingiliz zaferiyle sonuclanan muharebedir Agincourt Savasi Yuz Yil Savaslari nin bir bolumuYuz Yil SavasiBir 15 yuzyil minyaturunde Agincourt SavasiTarih25 Ekim 1415BolgeAgincourt FransaSonucIngiltere zaferiTaraflarIngiltere KralligiFransa KralligiGuclerYaklasik 6000 5 6 si menzil yaylilari 1 6 si atsiz askerYaklasik 20 000 30 000 asker 1 6 si tatar yayi ve diger yaylilar 1 2 si atsiz asker 1 3 u atli sovalyelerKayiplar100 250Yaklasik 6000 Sayica ustun olan Fransiz Ordusuna karsi yasanan beklenmedik Ingiliz zaferi Ingilizlerin moralini ve prestijini artirmis Fransa yi zor durumda birakmis ve Yuz Yil Savaslari nda 1337 1453 Ingiliz egemenliginde olan yeni bir donemin baslamasina yol acmistir Ingiltere Fransa da genis topraklar elde etmis ve Fransa kraliyla 1420 yilinda imzalanan ile VI Charles in olumunun ardindan Fransa tahtinin Ingiltere krali V Henry ye gececegi uzerinde anlasilmistir Agincourt oncesi sefer sirasinda muharebenin oncesinde cok sayida Ingiliz askeri hastalanmis ve olmus ordunun gucu zayiflamistir Sayisi azalan Ingilizler bir ara ellerinde tuttuklari Calais uzerinden Ingiltere ye donmeye niyetlenseler de bu guzergahin Fransiz Ordusu tarafindan kapatilmis olmasi uzerine Fransa iclerine ilerlemek durumunda kalmislardir Ingiliz krali V Henry muharebede bizzat savasmis yakin mesafe carpismalarinda yer almistir Fransiz krali VI Charles ise psikolojik rahatsizligindan dolayi muharebeye katilmamistir Onun yerine ordularini valisi ve Armagnac partisi uyesi oldukca onemli bir grup Fransiz soylusu yonetti Savas unlu Ingiliz Uzun Yayinin basarili kullanimiyla tarihe gecti Zaten Ingiliz ordusunun cogunlugu bu yaylardan olusuyordu Savas ayrica William Shakespeare in V Henry oyununda kurgulanarak olumsuzlestirildi Muharebenin ayrintilariMuharebenin gelisimi V Henry 1415 yilinda u aldi ve yaklasik 9 000 askerle beraber Calais e ilerledi Ancak soz konusu ordu 25 Ekim 1415 tarihinde Agincourt ta 30 000 den fazla Fransiz askeri tarafindan durduruldu Fransizlar yagmur nedeniyle batakliga donusmus araziyle karsilastilar Henry bu askerlerin hucuma gecmesini ve camurda basarisiz olmasini bekledi Ingiliz okculari iki Fransiz hucumunu puskurttuler Henry nin askerleri daha sonra arkadan saldirdilar Fransiz ordusu dagildi Tahminen 5 000 Fransiz askerinin oldugu bu kanli savas Troyes antlasmasina neden oldu Savas esirlerinin infaziKazanilan zaferin ardindan kral Henry V dagilmis haldeki Fransiz kilic artiklarinin toplanarak saldiriya gecmeleri olasiligindan korkuya kapilir Gesta Henrici bu durumu Ingiliz birliklerinin Fransiz ana govdesini yendikten sonra hala taze ve yine sayica Ingiliz Ordusundan buyuk durumundaki yedek birliklerini gormelerine baglar Konuyla ilgili yorumlarini aktaran tarihciler Le Fevre ve Wavrin ise Fransiz yedek birliklerinin toparlanmaya basladigi ve yuruyuse gectiginin goruldugunu belirtirler Ingilizler varliklarini tehlikede gordukten sonra ele gecirdikleri Fransiz savas esirlerinin infaz edilmesine baslarlar O donemde yazili olmayan sovalyelik usulune gore esir edilen sovalyelerin infaz edilmesi adet olmadigi icin bu karari bizzat kralin vermis olmasi muhtemeldir Infazlara katilmak istemeyen Ingiliz asillerin pasif direnisini kral Henry V karsi gelenlerin asilacagini bildirerek kirar Sonunda Henry V binli rakamlarla ifade edilen Fransiz savas esirini idam ettirir bu surecte sadece en degerli az sayida sovalye fidye icin infaz edilmemistir Cogu tarihci sayilari galiplerin sayisindan cok olan Fransizlarin sayica ustun olduklarini anlayip muharebe meydanindaki silahlar sayesinde bir direnis baslatabilecegini ve zaten yorgun dusmus Ingiliz Ordusunun yenilebilecegini soylemektedir Dolayisiyla modern uzmanlar bu karari elestirmemektedir Tarihci John Keegan Fransiz savas esirlerinin infaz edilmesinin ardindaki sebebi tum esirlerin boyun egmesini saglamak ve Fransiz yedek birlikleriyle carpisma yasanmasi durumuna karsi onlem almak oldugunu belirtir Bu kadar cok sayida esiri kisa surede infaz etmek zor oldugu icin kimi kaynaklarda iddia edildigi gibi abartili rakamlarin infaz edilmedigini savunur Fransiz yedek birliklerinin saldiriya gecmeden dagilmasi uzerine infazlar durdurulur Muharebenin sonuclariMuharebede yenilgi Fransa ya inanilmaz bir oldurucu darbe indirmistir Toplamda 6 bin seckin savascisini kaybeden Fransiz Ordusundaki kayiplara bakildiginda o donemde onemli olan ust duzey askeri ve siyasal liderlerden olmayan yoktur Bir nesil onemli bir komuta kademesi alisilmadik bir bicimde ortadan kalkmistir Toplamda 90 ila 120 lord oldurulmustur Bu sayiya 3 duk Alencon Bar ve Brabant 9 kont Blamont Dreux Fauquembergue Grandpre Marle Nevers Roucy Vaucourt Vaudemont 1 vikont Puisaye ve 1 baspiskopos dahildir Ele gecen sancaklara ve olulerin uzerinden cikan armalara gore oldurulen sovalye sayisi 3 binin uzerindedir Erkek uyeleri tamamen oldurulmus olan cok sayida asil aileler ortadan kalkmis bazi bolgelerde toprak sahibi asil aile bireyi kalmamistir Alinan esirlerin sayisinin 700 ila 2200 arasinda oldugu one surulmektedir bunlar arasinda Orleans ve Bourbon dukleri Eu Vendome Richemont ve Harcourt kontlari bulunmaktadir Ingiliz kayiplari cift haneli rakamlarla ifade edilse de en azindan 112 kisinin oldugu bilinmektedir Olenler arasinda York Duku Suffolk Earl u de bulunmaktadir Kazanilan zafer askeri anlamda belirleyici olduysa da muharebenin siyasal sonuclari karmasiktir Muharebenin hemen ardindan Fransa topraklari Ingiliz isgaliyle karsilasmamistir cunku kral V Henry nin onceligi bir an once Ingiltere ye donmekti 16 Kasim gunu adaya ayak basan kral 23 Kasim gunu Londra da torenle karsilandi Zafer sayesinde Ingiliz halkina guven telkin ederken Avrupa daki dusmanlarina gozdagi vermistir Zaferin ardindan Lancaster hanedaninin Fransa da cikarini korumak icin varligi resmiyet kazanmistir Ingiltere nin uzun vadeli kazanclarinin arasinda ise Fransa daki asillerin birbirleriyle savasa tutusmalaridir Armagnac ve Burgondiya hanedanlari arasindaki kirilgan baris donemi sona ermis ve catismalar baslamistir Fransa nin icine dustugu bu karisiklik Henry ye yeni seferi icin askeri hazirlik yapmak icin sure kazandirmistir Populer kulture etkileriMuharebe Bernard Cornwell in adli eserinde etraflica islenmistir Netflix 2019 yilinda The King adinda savasi ve savas oncesini konu alan bir film cikarmistir KaynakcaWikimedia Commons ta Agincourt Muharebesi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Trevor Dupuy Harper Encyclopedia of Military History p 450 Buyuk ihtimalle kayiplar kayitli olandan daha yuksektir Savas Sozlugu George Childs KOHN sf 20 Avrupa tarihi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz