Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ahlatlıbel Düz Yerleşmesi, Ankara il merkezinin yaklaşık olarak 14 km. güneybatısında, ODTÜ arazisi içinde, eski Yalıncak Köyü'nün güney – güneybatısında, Haymana yolu üzerinde yer alan bir düz yerleşmedir. Bölgede geniş bir alanın yakın geçmişte toprakla doldurulmuş olması nedeniyle, 1933 yılında kazısı yapılmış olan yerleşmenin tam olarak yeri yakın zamana kadar saptanamamıştı. Ancak Gülçin İlgezdi Bertram ve Jan - K. Bertram'ın çalışmalarıyla yerleşmenin yeri 2010 yılında saptanmıştır. Kale olarak tanımlanan mimari kalıntılar ve konumu dikkate alınarak bir bey şatosu olduğu düşünülmektedir.
| Düz yerleşme | |
| Adı: | Ahlatlıbel Düz Yerleşmesi |
| il: | Ankara |
| İlçe: | Çankaya |
| Köy: | Ahlatlıbel |
| Türü: | Düz yerleşme |
| Tahribat: | |
| Tescil durumu: | |
| Tescil No ve derece: | |
| Tescil tarihi: | |
| Araştırma yöntemi: | Kazı |
Kazılar
Yerleşme, Ankara civarındaki tümülüsleri belirlemek için 1933 yılında yapılan araştırmalar sırasında saptanmıştır. Aynı yıl Atatürk'ün izniyle Hamit Zübeyir Koşay başkanlığında kazılmıştır. Böylece Türk arkeologlar tarafından yapılan ilk kazı çalışmasıdır. Yerleşme civarında 2006 yılında ODTÜ tarafından yüzey araştırmaları başlatılmıştır.
Tabakalanma
Yerleşmedeki kültür dolgusunun 4 metre kalınlığında olduğu belirtilmektedir. Kazı başkanı üç yapı evresi ortaya çıkarıldığını belirtmektedir. Yerleşme Erken Tunç Çağı II. ve III. evreye, MÖ 3. binyıl ortalarına tarihlenmektedir.
Buluntular
Yerleşme mimarisi bir müstahkem mevkidir. Batı ve kuzey kesiminde, iri taşlardan iki duvarla teraslama yapılmıştır. Doğu tarafında sepet kulpu benzeri bir çıkıntı, muhtemelen bir kule duvarı, yapmaktadır. Yapı tekniği özensizdir. Çevreden toplanan iri taşlar, işlenmeden temellerde kullanılmıştır. Kerpiç duvarlı olan yapı tek katlıdır. Mekanların dış duvarlarının savunma duvarı işlevi gördüğü ve düz damların yürüme alanı olarak da kullanıldığı düşünülmektedir. Yapı, bütün olarak 40 x 30 metre boyutlarında görünmektedir. Avluya girişi batı tarafta, küçük bir aralıktandır. Koruma ve kontrol amacıyla girintili – çıkıntılı inşa edilmiştir.
Plan olarak yamuk biçimli bir avlu ve bu avlunun çevresinde çok sayıda, bazıları daha büyük olan küçük odalar olarak inşa edilmiştir. Bazı mekanların, özenli tabanlarından, hem işlik hem de oturma mekanları olarak kullanıldığı anlaşılmaktadır. Bu mekanlar dışında çok sayıda tahıl depolama odası bulunmaktadır. Buralarda çok sayıda değirmen taşı ve tahıl tanesi ele geçmiştir.
Çanak çömlek buluntuları çok sayıda el yapımı, saman ya da ot katkılı ince hamurlu, içi ve dışı kırmızı ya da siyah, içi kırmızı, dışı siyah ya da tersi ve alacalı yüzey renkli astarlı, açkılı, iyi fırınlanmamış maldan oluşmaktadır. Bazı kaplarda çivi ve yiv bezeme tekniği kullanılmıştır. Kazı raporunda derinde ele geçen parçalarla yüzeye daha yakın seviyede ele geçen çanak çömlek parçaları arasında bir fark olmadığı vurgulanmaktadır. Ele geçen çok sayıda küçük kase, dini amaçlarla kullanıldığı izlenimi vermektedir. Ağzı emzikli ya da emziksiz kırmızı maldan testilere ait parçalar vardır. Diğer biçimler olarak kulplu ve kulpsuz çanaklar ile küpler belirtilmektedir. Farklı bir çanak çömlek grubu ise içi ve dışı siyah astarlı, açkılı mal grubudur. Bunlardan bazılarının dip tarafı göbekli ve bir merkezden çıkan ışınlarla bezendiği görülmektedir. Maden tasların taklidi olarak yorumlanmaktadır.
Kazıda ele geçen buluntular Anadolu Medeniyetleri Müzesi'den sergilenmektedir. Bu müzedeki Ahlatlıbel buluntuları üzerinde 2008 yılındaki ODTÜ çalışmalarında en yaygın kap biçiminin küçük, sığ ve bezemesiz kasecikler olduğu belirtilmektedir. Bunların yanında gaga ağızlı testiler, fincanlar ve çanaklar sık görülen biçimlerdir. Özelilikle yüzeyleri siyah, açkılı kapların üzerinde, genellikle oldukça karmaşık oluk yiv bezemeler görülür. Bazı siyah kapların dış yüzeylerinde çizme yöntemiyle açılan ve geometrik şekil veren oyukların içi beyaz bir macunla doldurularak bezeme yapılmıştır. Bu bezeme türü, Batı Anadolu'nun bezeme özellikleri göstermektedir.
Pişmiş kilden yapılma, ortası delik, çoğunluğu bezemeli ve çeşitli boylardaki ağırşaklar, küçük buluntular arasında yer almaktadır. Fakat bazıları ağırşak olamayacak kadar küçüktür. Bununla birlikte yerleşmede yoğun bir biçimde dokuma yapıldığı düşünülmektedir. Yine pişmiş kilden düğme şeklindeki mühürler, ticaretin varlığına delildir. Mühür bezemelerinin bir kısmı, pişmiş kilden yapılma idollerde de görülmektedir.
Yontmataş endüstrisi, çakmak taşından hakim olduğu bir endüstridir. Yan ve ön kazıyıcılar, testere, ok ucu, dilgi bıçak gibi aletler görülür. Sürtmetaş tekniğiyle yapılmış çok sayıda sap delikli topuzlar, çekiç baltalar, kalın namlulu, sap delikli baltalar ve yassı baltalar görülür. Bir diğer sürtmetaş buluntu da öğütme taşlarıdır. Bunlar, tahılların bu müstahkem mevkide yoğun biçimde öğütüldüğü şeklinde yorumlanmıştır.
Kemik ve boynuz buluntular arasında eklem ve kaburga kemiklerinden yapılma bızlar ve iğneler gösterilmektedir. Bir kemik nazarlık ile geyik boynuzundan yapılmış çekiç, bölgedeki diğer Erken Tunç Çağı yerleşmelerindeki buluntulara benzemektedir.
Kazılarda 18 mezar açılmıştır. Bunların varlığı, yerleşme içi gömüt geleneğinin varlığını göstermektedir. Gömüt tipi olarak küp mezarlar, taş sanduka mezarlar vardır. Çoğu gömüt, mekanların içinde, köşede, taban altında ortaya çıkarılmıştır. Örneğin 8 küp mezardan yedisi mekan içindedir. Tüm ölüler hocker biçiminde (ana rahmindeki gibi) gömülmüştür. Başlar batıya bakmaktadır. Gömüt armağanları olarak bırakılanlar, bireylerin üstlerinde taşıdıkları günlük eşyalar ve süs nesneleridir. Kadın ve erkek gömüt armağanları arasında bir fark yoktur. Bir kadın gömütün yer aldığı mezarda altın yüzük, bakır / bronz boyun halkası, bilezik, bakır kama, bakır balta, gömüt armağanı olarak bırakılmıştır. İki sanduka mezardan kadın gömütü olana bakır bilezik, erkek olana ise bakır balta, iğne ve bir kap konulmuştur. Bazı erkek mezarlarına mızrak başları bırakıldığı da görülmektedir. Tüm mezarlar Erken Tunç Çağı II. evreye tarihlenmektedir.
Çanak çömlek buluntularının, Ankara / Koçumbeli ve Karaoğlan yerleşme buluntularına benzediği belirtilmektedir.
Kaynakça
- ^ 29. Araştırma Sonuçları Toplantısı 13 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (2011) 2. Cilt, Sh.:52
- ^ a b c d e f g h i j k l m "TAY –- Yerleşme Dönem Ayrıntıları". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Kasım 2012.
- ^ a b c d "TAÇDAM". 21 Ocak 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Kasım 2012.
- ^ Ahlatlıbel[] Ankara Enstitüsü Vakfı
Dış bağlantılar
- Yakın plan kroki ve buluntu profilleri 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Yapı planı 21 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ahlatlibel Duz Yerlesmesi Ankara il merkezinin yaklasik olarak 14 km guneybatisinda ODTU arazisi icinde eski Yalincak Koyu nun guney guneybatisinda Haymana yolu uzerinde yer alan bir duz yerlesmedir Bolgede genis bir alanin yakin gecmiste toprakla doldurulmus olmasi nedeniyle 1933 yilinda kazisi yapilmis olan yerlesmenin tam olarak yeri yakin zamana kadar saptanamamisti Ancak Gulcin Ilgezdi Bertram ve Jan K Bertram in calismalariyla yerlesmenin yeri 2010 yilinda saptanmistir Kale olarak tanimlanan mimari kalintilar ve konumu dikkate alinarak bir bey satosu oldugu dusunulmektedir Duz yerlesmeAdi Ahlatlibel Duz Yerlesmesiil AnkaraIlce CankayaKoy AhlatlibelTuru Duz yerlesmeTahribat Tescil durumu Tescil No ve derece Tescil tarihi Arastirma yontemi KaziKazilarYerlesme Ankara civarindaki tumulusleri belirlemek icin 1933 yilinda yapilan arastirmalar sirasinda saptanmistir Ayni yil Ataturk un izniyle Hamit Zubeyir Kosay baskanliginda kazilmistir Boylece Turk arkeologlar tarafindan yapilan ilk kazi calismasidir Yerlesme civarinda 2006 yilinda ODTU tarafindan yuzey arastirmalari baslatilmistir TabakalanmaYerlesmedeki kultur dolgusunun 4 metre kalinliginda oldugu belirtilmektedir Kazi baskani uc yapi evresi ortaya cikarildigini belirtmektedir Yerlesme Erken Tunc Cagi II ve III evreye MO 3 binyil ortalarina tarihlenmektedir BuluntularYerlesme mimarisi bir mustahkem mevkidir Bati ve kuzey kesiminde iri taslardan iki duvarla teraslama yapilmistir Dogu tarafinda sepet kulpu benzeri bir cikinti muhtemelen bir kule duvari yapmaktadir Yapi teknigi ozensizdir Cevreden toplanan iri taslar islenmeden temellerde kullanilmistir Kerpic duvarli olan yapi tek katlidir Mekanlarin dis duvarlarinin savunma duvari islevi gordugu ve duz damlarin yurume alani olarak da kullanildigi dusunulmektedir Yapi butun olarak 40 x 30 metre boyutlarinda gorunmektedir Avluya girisi bati tarafta kucuk bir araliktandir Koruma ve kontrol amaciyla girintili cikintili insa edilmistir Plan olarak yamuk bicimli bir avlu ve bu avlunun cevresinde cok sayida bazilari daha buyuk olan kucuk odalar olarak insa edilmistir Bazi mekanlarin ozenli tabanlarindan hem islik hem de oturma mekanlari olarak kullanildigi anlasilmaktadir Bu mekanlar disinda cok sayida tahil depolama odasi bulunmaktadir Buralarda cok sayida degirmen tasi ve tahil tanesi ele gecmistir Canak comlek buluntulari cok sayida el yapimi saman ya da ot katkili ince hamurlu ici ve disi kirmizi ya da siyah ici kirmizi disi siyah ya da tersi ve alacali yuzey renkli astarli ackili iyi firinlanmamis maldan olusmaktadir Bazi kaplarda civi ve yiv bezeme teknigi kullanilmistir Kazi raporunda derinde ele gecen parcalarla yuzeye daha yakin seviyede ele gecen canak comlek parcalari arasinda bir fark olmadigi vurgulanmaktadir Ele gecen cok sayida kucuk kase dini amaclarla kullanildigi izlenimi vermektedir Agzi emzikli ya da emziksiz kirmizi maldan testilere ait parcalar vardir Diger bicimler olarak kulplu ve kulpsuz canaklar ile kupler belirtilmektedir Farkli bir canak comlek grubu ise ici ve disi siyah astarli ackili mal grubudur Bunlardan bazilarinin dip tarafi gobekli ve bir merkezden cikan isinlarla bezendigi gorulmektedir Maden taslarin taklidi olarak yorumlanmaktadir Kazida ele gecen buluntular Anadolu Medeniyetleri Muzesi den sergilenmektedir Bu muzedeki Ahlatlibel buluntulari uzerinde 2008 yilindaki ODTU calismalarinda en yaygin kap biciminin kucuk sig ve bezemesiz kasecikler oldugu belirtilmektedir Bunlarin yaninda gaga agizli testiler fincanlar ve canaklar sik gorulen bicimlerdir Ozelilikle yuzeyleri siyah ackili kaplarin uzerinde genellikle oldukca karmasik oluk yiv bezemeler gorulur Bazi siyah kaplarin dis yuzeylerinde cizme yontemiyle acilan ve geometrik sekil veren oyuklarin ici beyaz bir macunla doldurularak bezeme yapilmistir Bu bezeme turu Bati Anadolu nun bezeme ozellikleri gostermektedir Pismis kilden yapilma ortasi delik cogunlugu bezemeli ve cesitli boylardaki agirsaklar kucuk buluntular arasinda yer almaktadir Fakat bazilari agirsak olamayacak kadar kucuktur Bununla birlikte yerlesmede yogun bir bicimde dokuma yapildigi dusunulmektedir Yine pismis kilden dugme seklindeki muhurler ticaretin varligina delildir Muhur bezemelerinin bir kismi pismis kilden yapilma idollerde de gorulmektedir Yontmatas endustrisi cakmak tasindan hakim oldugu bir endustridir Yan ve on kaziyicilar testere ok ucu dilgi bicak gibi aletler gorulur Surtmetas teknigiyle yapilmis cok sayida sap delikli topuzlar cekic baltalar kalin namlulu sap delikli baltalar ve yassi baltalar gorulur Bir diger surtmetas buluntu da ogutme taslaridir Bunlar tahillarin bu mustahkem mevkide yogun bicimde ogutuldugu seklinde yorumlanmistir Kemik ve boynuz buluntular arasinda eklem ve kaburga kemiklerinden yapilma bizlar ve igneler gosterilmektedir Bir kemik nazarlik ile geyik boynuzundan yapilmis cekic bolgedeki diger Erken Tunc Cagi yerlesmelerindeki buluntulara benzemektedir Kazilarda 18 mezar acilmistir Bunlarin varligi yerlesme ici gomut geleneginin varligini gostermektedir Gomut tipi olarak kup mezarlar tas sanduka mezarlar vardir Cogu gomut mekanlarin icinde kosede taban altinda ortaya cikarilmistir Ornegin 8 kup mezardan yedisi mekan icindedir Tum oluler hocker biciminde ana rahmindeki gibi gomulmustur Baslar batiya bakmaktadir Gomut armaganlari olarak birakilanlar bireylerin ustlerinde tasidiklari gunluk esyalar ve sus nesneleridir Kadin ve erkek gomut armaganlari arasinda bir fark yoktur Bir kadin gomutun yer aldigi mezarda altin yuzuk bakir bronz boyun halkasi bilezik bakir kama bakir balta gomut armagani olarak birakilmistir Iki sanduka mezardan kadin gomutu olana bakir bilezik erkek olana ise bakir balta igne ve bir kap konulmustur Bazi erkek mezarlarina mizrak baslari birakildigi da gorulmektedir Tum mezarlar Erken Tunc Cagi II evreye tarihlenmektedir Canak comlek buluntularinin Ankara Kocumbeli ve Karaoglan yerlesme buluntularina benzedigi belirtilmektedir Kaynakca 29 Arastirma Sonuclari Toplantisi 13 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2011 2 Cilt Sh 52 a b c d e f g h i j k l m TAY Yerlesme Donem Ayrintilari 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Kasim 2012 a b c d TACDAM 21 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Kasim 2012 Ahlatlibel olu kirik baglanti Ankara Enstitusu VakfiDis baglantilarYakin plan kroki ve buluntu profilleri 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yapi plani 21 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde