Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tahkimat veya istihkâm, savaşlarda kullanılmak üzere savunma amaçlı inşa edilmiş askerî yapılar ve binaları tanımlar. İnsanoğlu binlerce yıllık uygarlık tarihinde çok çeşitli şekillerde savunma amaçlı yapı inşa etmiştir.
Adlandırma
Savunma amaçlı yapılmış olan askerî yapılar çok çeşitlidir. Hisar, kale, müstahkem mevki, sur bunlardan bazılarıdır. Savunma amaçlı yapılan bu tahkimatlar genelde ikiye ayrılabilir. Kalıcı tahkimatlar, bir devletin sahip bulunduğu kaynaklarla uzun süre ayakta kalabilecek malzemelerle, mühendisler tarafından inşa edilir. Geçici tahkimatlar ise seferdeki birlikler tarafından yerel olarak temin edilebilecek işgücü ve malzemelerle kısa vadeli ihtiyaçları gidermek üzere yapılır.
Etimoloji
Sözcüğün kökeni tahkim sözcüğüdür. Tahkim (Arapça: تحكيم) ise Arapça kökenli bir sözcüktür ve yargıç atama, egemen kılma anlamlarına gelmektedir.
Tarihçe
Antik çağlar
Çok eski dönemlerden beri yerleşim yerleri için korunma duvarları temel bir ihtiyaç olagelmiştir. Bilinen en eski duvarlarla çevrili kent Mezopotamya'da hüküm sürmüş olan Sümerlere ait Uruk kentidir. Antik Mısır'da Nil Deltası'ndan gelebilecek olan saldırılardan korunmak üzere kaleler kurulmuştur. Antik Çağdaki tahkimat çoğunlukla kerpiçten olduğu için günümüze çoğunlukla sağlam şekilde ulaşan örneği bulunmamaktadır.
İndüs Vadisi'ndeki MÖ 3500 dönemindeki uygarlıklarda yerleşim yerlerinin tahkim edildiği bilinmektedir. Bu kentlerin çoğu planlı caddelere ve surlara sahiptir. Eski çağlara ait en önemli kentlerden Babil'de Nebukadnezar tarafından yaptırılan İştar Kapısı çok önemli bir tahkimattır. Tahkim edilmemiş çok az sayıdaki şehirler arasında en bilinenleri Sparta ve Roma şehirleridir. Bu şehirler çok uzun dönem savunma tahkimatları yerine askerî birliklerine güvenmeyi tercih etmişlerdir.
Antik Yunanistan'da surlarda büyük kaya parçaları kullanılmıştır. Bunun en bilinen örneği Atina'nın Pire limanına kadar uzanan paralel koridor şeklinde surlardır. Orta Avrupa'da Keltler oppida ismi verilen büyük tahkimatlı yerleşim yerleri kurmuşlardır. MÖ 600 civarında Almanya'nın Heuneburg bölgesinde surlarının yüksekliği 6 metreyi bulan tahkimatların yapıldığı bilinmektedir.
Çin'de MÖ 15. yüzyıldan itibaren hüküm sürmüş olan Shang Hanedanı döneminde olağanüstü surlar inşa edilmiştir. İzleyen dönemlerde tahkimat yapıtaşı olarak taş kullanılmaya başlansa da tamamen taştan tahkimatlar Tang Hanedanı zamanında (MS 7. yüzyıl ile birlikte) gerçekleşir. Çin'in en uzun ve en etkileyici tahkimatı olan Çin Seddi Qin Hanedanı zamanında (MÖ 221-207) başlamış, bugünkü haline ise MS 14. yüzyıldan itibaren hüküm sürmüş olan Ming Hanedanı sırasında gelmiştir. Benzer şekilde Pekin içindeki Yasak Şehir ünlü tahkimata sahiptir.
Romalılar şehirlerini taştan duvarlarla korurlardı. Bunlardan en bilinenleri Roma'daki Aurelian Surları ile Konstantinopolis'teki II. Theodosius tarafından yapılmış olan surlardır. Ayrıca Roma İmparatoru Hadrianus tarafından kuzey İngiltere'yi boydan boya kesen Hadrian Duvarı da önemli bir tahkimattır.
-
![image]()
Bergama Müzesi'ndeki İştar Kapısı -
![image]()
Atina ile Pire arasındaki surdan koridor -
![image]()
-
![image]()
Roma Surları -
![image]()
-
![image]()
Orta Çağ
Özellikle Avrupa'daki kalelerin öncülleri Roma dönemindeki tahkimatlardır. Orta Çağ boyunca genellikle kentler kalelerin etrafında kurulmaktadır. Ticaretin gelişmesiyle şehirler ve pazar yerleri zamanla gelişecek, tahkimatlar da bu gelişmeye ayak uyduracak şekilde gelişecektir. Rönesans döneminde Venedik Cumhuriyeti denetimindeki kentleri özellikle Osmanlı İmparatorluğu saldırılarından korumak amacıyla büyük surlar inşa etmiştir. Bu surların günümüze gelen en güzel örnekleri Kıbrıs'taki Lefkoşa ve Girit'teki Hanya kentlerinde görülebilir.
Erken modern dönem
Orta Çağ boyunca inşa edilen tahkimatlar 14. yüzyılla beraber savaş sahnesine topların gelmesiyle önemlerini kaybetmeye başlamıştır. Bu dönemde tahkimatlar daha alçak ve dayanıklı yapılar tercih edilmiş, düşman topçu ateşine dayanabilecek özellikler öne çıkartılmaya çalışılmıştır. Tahkimatlardaki mühendislik bu dönemde daha da öne çıkmış, surların doğrudan ateşe maruz kalmaması için uğraşılmıştır. Tahkimat geometrisi bu gerekçelerle değişmiştir. Özellikle Rodos'taki tahkimatlarda görülen bu anlayış hem geleneksek kale hem de her açıyı kapatan geometrilerin beninsenmesini yansıtır. Ayrıca derinlikli savunma hattı anlayışı da savunmacıların kullandığı toplar sayesinde saldırgan topçunun yaklaşması engellenmeye çalışılır. Savunma amaçlı topların uç kısmına konulduğu yıldız tipi tahkimatlar bu anlayışın yansımasını taşır.
-
![image]()
Dubrovnik surlarının önündeki daha alçak surlar topçu ateşinden korunmak içindir -
![image]()
Rodos'taki surlar -
![image]()
tahkimatının uç noktasında topçunun bulunduğu kale -
![image]()
Galler'deki topçu ateşinin etkisini azaltmak için yapılmış alçak surlara sahiptir -
![image]()
Olomouc'da yıldız şeklinde kale tahkimatı -
![image]()
Osijek'deki yıldız şeklinde kale tahkimatı
19. yüzyıl
19. yüzyılla beraber savaş alanında kullanılmaya başlanan patlayıcı mermi ile tahkimatların bir kez daha evrim geçirmesi kaçınılmaz hale gelir. Yıldız şekilli kaleler bu yeni silaha karşı savunmasız kalmakta savunma amaçlı toplar etkisiz hale getirilebilmekteydi. Tahkimat önündeki hendek gibi engeller de kolaylıkla etkisiz hale getirilebilmekteydi. Askerî mühendisler bu yeni durum karşısında hendekleri daha derin hale getirip, doğal kayalık bölgeleri tercih etmeye başladırlar. Poligon şeklinde tahkimat olarak adlandırılan bu tür tahkimatlarda kalenin yüksekliği oldukça azaltılmış, çoğunluğu yerin altına alınmıştır. Aşılamayacak kadar geniş ancak düşman için hedef olamayacak kadar dar olan hendek içinden de saldırmak için uygun mazgallar bulunmaktaydı. Topçu ateşi için ise ilk kazamatlar bu dönemde yapılmıştır.
Bu dönemde teknolojik ve mühendislik uygulamaları yaşansa da sömürge savaşlarında çoğunlukla Avrupa orduları geleneksel kaleleri yerli halkların saldırılarından korunmak için kullanagelmiştir.
20-21. yüzyıl
20. yüzyılla beraber çelik ve beton tahkimatlar yaygınlaşsa da I. Dünya Savaşı ile birlikte modern savaş teknolojisindeki gelişmeler bu tahkimatları korunmasız hale getirmiştir. Modern savaşlarda ancak yerin altındaki sığınak türü tahkimatların bir dereceye kadar korunma sağladığı kabul edilmektedir. Eski çağlara ait çok sayıda tahkimat günümüzde tahrip edilmiş olsa da azımsanmayacak sayıda tahkimat yapı turistik amaçlarla korunmaktadır.
Kalıcı tahkimatların günümüzde atıl olarak kalmasının öne çıkan bazı sebepleri vardır. Topçu, roket ve savaş uçaklarının silahlarının hız, güç ve kabiliyetinin artışı sonucunda artık neredeyse her türlü hedef yeterince şiddetli bir saldırı sonucu tahrip edilebilmektedir. II. Dünya Savaşı ile birlikte özel olarak sığınaklara karşı silahlar özelleşerek gelişmiştir. 1950'li yıllarla beraber gündeme gerçek bir tehdit olarak gelen nükleer silahlar kentleri tamamen ortadan kaldırabilecek güce ulaşmıştır. Bu silahlar sivil amaçlı sığınakların inşasına yol açmıştır.
Kalıcı tahkimatların artık geçerliliğini yitirmesinin bir başka sebebiyse II. Dünya Savaşıyla beraber muharip kuvvetlerin son derece hareketli olabilmesidir. Güçlü savunma hatları saldıran kuvvet tarafından belirli bir noktaya yoğunlaşılarak delindiğinde tüm savunma hattı aşılmış olduğu görülmüştür.
Bu sebeplerden dolayı günümüzde derinliğine savunma hatları oluşturacak şekilde tahkimat inşa edilmektedir. Geçici olduğu kabul edilen bu savunma taktiği sayesinde eğer hat geçilirse savunma geride yeniden kurulabilecektir. Savunulan bölgedeki arazi yapısı ve savunmanın o bölgedeki gücü uygulanacak stratejiyi belirlemektedir. Saldırıda olduğu gibi savunma birlikleri de hareketli olmakta, özellikle zırhlı birlikler bu şekilde kullanılmaktadır. Bu tarz savunmada savunma hattı ne kadar zayıf olsa da geride yedekte bekleyen hareketli savunma birlikleri olası geçiş bölgelerine kaydırılabilmektedir. Savunulan bölgenin yapısı ilerlemeye uygunsa savunmanın saldırının harekâtına cevap vermesini güçlendirebilmektedir.
II. Dünya Savaşı'nın ardından geliştirilen dünya üzerindeki herhangi bir hedefi vurabilecek kabiliyetteki kıtalararası balistik füzelerin ortaya çıkmasıyla birlikte savunma hızı çok önemli bir belirleyen olarak ortaya çıkmıştır. Füzeler, savaş uçakları, uçak gemileri, denizaltılar ve erken uyarı sistemleri hem saldırı hem de savunma için çok önemli hale geldi. Kara harekâtına karşı döşenen mayınlar da savunma tahkimatı değerlendirilebilmektedir.
Günümüzde saldırganların teknolojik silah kabiliyetinin düşük olduğu durumlarda eskiden kullanılan tahkimatlar kullanılabilmektedir. 19. yüzyıla ait kum torbası, kerpiç duvarlar gibi tahkimatlar günümüzde Afganistan Savaşı'nda ABD Silahlı Kuvvetleri tarafından kullanılmaktadır.
Askerî hapishane ve diğer yapılar
Nadiren de olsa askerî üsler ve tahkimatlar askerî hapishane olarak kullanılabilmektedir.
Galeri
-
![image]()
-
![image]()
İtalya'nın kuzeyindeki Vallo Alpino tahkimatı -
![image]()
-
![image]()
Vidin'deki Kalesi -
![image]()
Miken başkentindeki Aslanlı Kapı -
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
Kazıklı duvar -
![image]()
Siegfried Hattı'ndaki tank engelleri -
![image]()
İngiltere'de II. Dünya Savaşı'nda kıyıları korumak için yapılan -
![image]()
Hindistan'da kale kapılarının filler tarafından yıkılmasını engelleyen tahkimat -
![image]()
Kalelerin tarihsel evrimini içeren resim -
![image]()
-
![image]()
II. Dünya Savaşı sırasında Nazilerce kullanılan uçaksavar kulesi -
![image]()
Somme Muharebesi'nde bir mevzi
Kaynakça
| Wikimedia Commons'ta Tahkimat ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ Kelime Arapça kökenlidir, sözlük anlamı Bir yeri düşman saldırısına karşı koyabilecek duruma getirmek için yapılan türlü haberleşme, hendek, siper vb. savunma tesisleri olarak verilmektedir. Bakınız ilgili Türk Dil Kurumu sayfası
- ^ "Tahkim". Nişanyan Sözlük. 3 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Aralık 2015.
- ^ Öne çıkan tasarımcılardan biri de Flandre'lı 'dir
- ^ Siegfried Hattı, Stalin Hattı ve Atlantik Duvarı'nın kaderi böyle olmuştur. Amacı düşman saldırısını kanalize etmek olan Majino Hattı ise amacına ulaşmıştır.
- ^ Kursk Muharebesi sırasında Nazi zırhlı birlikleri benzer şekilde bekleyen Kızılordu yedeklerini tamamen yok etmek için doğrudan savunmanın en güçlü olduğu bölgeye saldırmıştır
- ^ İlerlemenin zor olduğu arazinin harekâtı engellemesinin örneklerinden birisi II. Dünya Savaşı sonlarındaki Hürtgen Ormanı Muharebesi'nde yaşanmıştır
- ^ Bu kapsamda artan askeri uçak pisti inşaatları da askeri tahkimat kapsamında değerlendirilebilir
- ^ Buna örnek olarak Theresienstadt, Guantanamo Kampı ve Londra Kalesi verilebilir
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- askerî mimari ile ilgili internet sitesi7 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) 3 Ağustos 2012 tarihinde erişilmiştir
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tahkimat veya istihkam savaslarda kullanilmak uzere savunma amacli insa edilmis askeri yapilar ve binalari tanimlar Insanoglu binlerce yillik uygarlik tarihinde cok cesitli sekillerde savunma amacli yapi insa etmistir Groningen deki yildiz seklinde kaleye ornektirAdlandirmaSavunma amacli yapilmis olan askeri yapilar cok cesitlidir Hisar kale mustahkem mevki sur bunlardan bazilaridir Savunma amacli yapilan bu tahkimatlar genelde ikiye ayrilabilir Kalici tahkimatlar bir devletin sahip bulundugu kaynaklarla uzun sure ayakta kalabilecek malzemelerle muhendisler tarafindan insa edilir Gecici tahkimatlar ise seferdeki birlikler tarafindan yerel olarak temin edilebilecek isgucu ve malzemelerle kisa vadeli ihtiyaclari gidermek uzere yapilir Etimoloji Sozcugun kokeni tahkim sozcugudur Tahkim Arapca تحكيم ise Arapca kokenli bir sozcuktur ve yargic atama egemen kilma anlamlarina gelmektedir TarihceAntik caglar Cok eski donemlerden beri yerlesim yerleri icin korunma duvarlari temel bir ihtiyac olagelmistir Bilinen en eski duvarlarla cevrili kent Mezopotamya da hukum surmus olan Sumerlere ait Uruk kentidir Antik Misir da Nil Deltasi ndan gelebilecek olan saldirilardan korunmak uzere kaleler kurulmustur Antik Cagdaki tahkimat cogunlukla kerpicten oldugu icin gunumuze cogunlukla saglam sekilde ulasan ornegi bulunmamaktadir Indus Vadisi ndeki MO 3500 donemindeki uygarliklarda yerlesim yerlerinin tahkim edildigi bilinmektedir Bu kentlerin cogu planli caddelere ve surlara sahiptir Eski caglara ait en onemli kentlerden Babil de Nebukadnezar tarafindan yaptirilan Istar Kapisi cok onemli bir tahkimattir Tahkim edilmemis cok az sayidaki sehirler arasinda en bilinenleri Sparta ve Roma sehirleridir Bu sehirler cok uzun donem savunma tahkimatlari yerine askeri birliklerine guvenmeyi tercih etmislerdir Antik Yunanistan da surlarda buyuk kaya parcalari kullanilmistir Bunun en bilinen ornegi Atina nin Pire limanina kadar uzanan paralel koridor seklinde surlardir Orta Avrupa da Keltler oppida ismi verilen buyuk tahkimatli yerlesim yerleri kurmuslardir MO 600 civarinda Almanya nin Heuneburg bolgesinde surlarinin yuksekligi 6 metreyi bulan tahkimatlarin yapildigi bilinmektedir Cin de MO 15 yuzyildan itibaren hukum surmus olan Shang Hanedani doneminde olaganustu surlar insa edilmistir Izleyen donemlerde tahkimat yapitasi olarak tas kullanilmaya baslansa da tamamen tastan tahkimatlar Tang Hanedani zamaninda MS 7 yuzyil ile birlikte gerceklesir Cin in en uzun ve en etkileyici tahkimati olan Cin Seddi Qin Hanedani zamaninda MO 221 207 baslamis bugunku haline ise MS 14 yuzyildan itibaren hukum surmus olan Ming Hanedani sirasinda gelmistir Benzer sekilde Pekin icindeki Yasak Sehir unlu tahkimata sahiptir Romalilar sehirlerini tastan duvarlarla korurlardi Bunlardan en bilinenleri Roma daki Aurelian Surlari ile Konstantinopolis teki II Theodosius tarafindan yapilmis olan surlardir Ayrica Roma Imparatoru Hadrianus tarafindan kuzey Ingiltere yi boydan boya kesen Hadrian Duvari da onemli bir tahkimattir Yasak SehirBergama Muzesi ndeki Istar Kapisi Atina ile Pire arasindaki surdan koridor Istanbul Surlari Roma Surlari Hadrian Duvari Cin SeddiOrta Cag Ozellikle Avrupa daki kalelerin onculleri Roma donemindeki tahkimatlardir Orta Cag boyunca genellikle kentler kalelerin etrafinda kurulmaktadir Ticaretin gelismesiyle sehirler ve pazar yerleri zamanla gelisecek tahkimatlar da bu gelismeye ayak uyduracak sekilde gelisecektir Ronesans doneminde Venedik Cumhuriyeti denetimindeki kentleri ozellikle Osmanli Imparatorlugu saldirilarindan korumak amaciyla buyuk surlar insa etmistir Bu surlarin gunumuze gelen en guzel ornekleri Kibris taki Lefkosa ve Girit teki Hanya kentlerinde gorulebilir Erken modern donem Orta Cag boyunca insa edilen tahkimatlar 14 yuzyilla beraber savas sahnesine toplarin gelmesiyle onemlerini kaybetmeye baslamistir Bu donemde tahkimatlar daha alcak ve dayanikli yapilar tercih edilmis dusman topcu atesine dayanabilecek ozellikler one cikartilmaya calisilmistir Tahkimatlardaki muhendislik bu donemde daha da one cikmis surlarin dogrudan atese maruz kalmamasi icin ugrasilmistir Tahkimat geometrisi bu gerekcelerle degismistir Ozellikle Rodos taki tahkimatlarda gorulen bu anlayis hem geleneksek kale hem de her aciyi kapatan geometrilerin beninsenmesini yansitir Ayrica derinlikli savunma hatti anlayisi da savunmacilarin kullandigi toplar sayesinde saldirgan topcunun yaklasmasi engellenmeye calisilir Savunma amacli toplarin uc kismina konuldugu yildiz tipi tahkimatlar bu anlayisin yansimasini tasir Dubrovnik surlarinin onundeki daha alcak surlar topcu atesinden korunmak icindir Rodos taki surlar tahkimatinin uc noktasinda topcunun bulundugu kale Galler deki topcu atesinin etkisini azaltmak icin yapilmis alcak surlara sahiptir Olomouc da yildiz seklinde kale tahkimati Osijek deki yildiz seklinde kale tahkimati19 yuzyil 19 yuzyilla beraber savas alaninda kullanilmaya baslanan patlayici mermi ile tahkimatlarin bir kez daha evrim gecirmesi kacinilmaz hale gelir Yildiz sekilli kaleler bu yeni silaha karsi savunmasiz kalmakta savunma amacli toplar etkisiz hale getirilebilmekteydi Tahkimat onundeki hendek gibi engeller de kolaylikla etkisiz hale getirilebilmekteydi Askeri muhendisler bu yeni durum karsisinda hendekleri daha derin hale getirip dogal kayalik bolgeleri tercih etmeye basladirlar Poligon seklinde tahkimat olarak adlandirilan bu tur tahkimatlarda kalenin yuksekligi oldukca azaltilmis cogunlugu yerin altina alinmistir Asilamayacak kadar genis ancak dusman icin hedef olamayacak kadar dar olan hendek icinden de saldirmak icin uygun mazgallar bulunmaktaydi Topcu atesi icin ise ilk kazamatlar bu donemde yapilmistir Bu donemde teknolojik ve muhendislik uygulamalari yasansa da somurge savaslarinda cogunlukla Avrupa ordulari geleneksel kaleleri yerli halklarin saldirilarindan korunmak icin kullanagelmistir 20 21 yuzyil 20 yuzyilla beraber celik ve beton tahkimatlar yayginlassa da I Dunya Savasi ile birlikte modern savas teknolojisindeki gelismeler bu tahkimatlari korunmasiz hale getirmistir Modern savaslarda ancak yerin altindaki siginak turu tahkimatlarin bir dereceye kadar korunma sagladigi kabul edilmektedir Eski caglara ait cok sayida tahkimat gunumuzde tahrip edilmis olsa da azimsanmayacak sayida tahkimat yapi turistik amaclarla korunmaktadir Kalici tahkimatlarin gunumuzde atil olarak kalmasinin one cikan bazi sebepleri vardir Topcu roket ve savas ucaklarinin silahlarinin hiz guc ve kabiliyetinin artisi sonucunda artik neredeyse her turlu hedef yeterince siddetli bir saldiri sonucu tahrip edilebilmektedir II Dunya Savasi ile birlikte ozel olarak siginaklara karsi silahlar ozelleserek gelismistir 1950 li yillarla beraber gundeme gercek bir tehdit olarak gelen nukleer silahlar kentleri tamamen ortadan kaldirabilecek guce ulasmistir Bu silahlar sivil amacli siginaklarin insasina yol acmistir Kalici tahkimatlarin artik gecerliligini yitirmesinin bir baska sebebiyse II Dunya Savasiyla beraber muharip kuvvetlerin son derece hareketli olabilmesidir Guclu savunma hatlari saldiran kuvvet tarafindan belirli bir noktaya yogunlasilarak delindiginde tum savunma hatti asilmis oldugu gorulmustur Bu sebeplerden dolayi gunumuzde derinligine savunma hatlari olusturacak sekilde tahkimat insa edilmektedir Gecici oldugu kabul edilen bu savunma taktigi sayesinde eger hat gecilirse savunma geride yeniden kurulabilecektir Savunulan bolgedeki arazi yapisi ve savunmanin o bolgedeki gucu uygulanacak stratejiyi belirlemektedir Saldirida oldugu gibi savunma birlikleri de hareketli olmakta ozellikle zirhli birlikler bu sekilde kullanilmaktadir Bu tarz savunmada savunma hatti ne kadar zayif olsa da geride yedekte bekleyen hareketli savunma birlikleri olasi gecis bolgelerine kaydirilabilmektedir Savunulan bolgenin yapisi ilerlemeye uygunsa savunmanin saldirinin harekatina cevap vermesini guclendirebilmektedir II Dunya Savasi nin ardindan gelistirilen dunya uzerindeki herhangi bir hedefi vurabilecek kabiliyetteki kitalararasi balistik fuzelerin ortaya cikmasiyla birlikte savunma hizi cok onemli bir belirleyen olarak ortaya cikmistir Fuzeler savas ucaklari ucak gemileri denizaltilar ve erken uyari sistemleri hem saldiri hem de savunma icin cok onemli hale geldi Kara harekatina karsi dosenen mayinlar da savunma tahkimati degerlendirilebilmektedir Gunumuzde saldirganlarin teknolojik silah kabiliyetinin dusuk oldugu durumlarda eskiden kullanilan tahkimatlar kullanilabilmektedir 19 yuzyila ait kum torbasi kerpic duvarlar gibi tahkimatlar gunumuzde Afganistan Savasi nda ABD Silahli Kuvvetleri tarafindan kullanilmaktadir Askeri hapishane ve diger yapilarNadiren de olsa askeri usler ve tahkimatlar askeri hapishane olarak kullanilabilmektedir GaleriMalbork KalesiKlis Kalesi Italya nin kuzeyindeki Vallo Alpino tahkimati Krak des Chevaliers Vidin deki Kalesi Miken baskentindeki Aslanli Kapi Cin Seddi Rumeli Hisari Brest Kalesi Majino Hatti Atlantik Duvari Kazikli duvar Siegfried Hatti ndaki tank engelleri Ingiltere de II Dunya Savasi nda kiyilari korumak icin yapilan Hindistan da kale kapilarinin filler tarafindan yikilmasini engelleyen tahkimat Kalelerin tarihsel evrimini iceren resim Rusya da gorulen sato tarzi kremline ornek Novgorod Kremlini II Dunya Savasi sirasinda Nazilerce kullanilan ucaksavar kulesi Somme Muharebesi nde bir mevziKaynakcaWikimedia Commons ta Tahkimat ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Kelime Arapca kokenlidir sozluk anlami Bir yeri dusman saldirisina karsi koyabilecek duruma getirmek icin yapilan turlu haberlesme hendek siper vb savunma tesisleri olarak verilmektedir Bakiniz ilgili Turk Dil Kurumu sayfasi Tahkim Nisanyan Sozluk 3 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Aralik 2015 One cikan tasarimcilardan biri de Flandre li dir Siegfried Hatti Stalin Hatti ve Atlantik Duvari nin kaderi boyle olmustur Amaci dusman saldirisini kanalize etmek olan Majino Hatti ise amacina ulasmistir Kursk Muharebesi sirasinda Nazi zirhli birlikleri benzer sekilde bekleyen Kizilordu yedeklerini tamamen yok etmek icin dogrudan savunmanin en guclu oldugu bolgeye saldirmistir Ilerlemenin zor oldugu arazinin harekati engellemesinin orneklerinden birisi II Dunya Savasi sonlarindaki Hurtgen Ormani Muharebesi nde yasanmistir Bu kapsamda artan askeri ucak pisti insaatlari da askeri tahkimat kapsaminda degerlendirilebilir Buna ornek olarak Theresienstadt Guantanamo Kampi ve Londra Kalesi verilebilirAyrica bakinizKale SurDis baglantilaraskeri mimari ile ilgili internet sitesi7 Mayis 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 3 Agustos 2012 tarihinde erisilmistir