Ahmed Resmî Efendi (1700 - 1783), Küçük Kaynarca Anlaşması'nın müzakere ve imzasında Osmanlı Devleti heyetine reislik gibi kadersiz bir vazife ile tarihe geçmiş, ancak öncesinde Viyana ve Berlin'de önemli sefaret görevlerinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır. Devlet adamlığının yanı sıra Sefaretname'si ve Osmanlı reisülküttabları ve kızlarağaları hakkındaki biyografik eserleri ile de tanınmış, önemli bir yazardır. Türkiye'nin ilk Berlin büyükelçisidir.
Sefaretnamesinin özellikle Berlin izlenimlerini ve yol güzergahını içeren kısımları, daha önce (1720) Paris'e gönderilen Türkiye'nin ilk Paris Büyükelçisi Yirmisekiz Mehmed Çelebi'nin tecrübeleriyle benzerlik taşımakta ve iki eser birbirlerini tamamlamaktadır. Her iki yazar da, tiyatroyu -"komedya denilen hayalhâneleri"- keşfederler, kadınlarla erkeklerin birlikte eğlendikleri bir ortama uyum sağlamakta güçlük çekerler. Tıpkı Paris halkı gibi Berlinliler de gördükleri ilk Türk olan Ahmed Efendi'yi, başında balkabağından büyükçe kavuğu, kaftanı ve maiyetinin şatafatıyla, pencerelerinden bir Şark tiyatrosunu izler gibi seyrederler.
Ahmed Resmî Efendi 1700 yılında Girit’te Resmo kentinde doğmuştur. Tahsilini tamamlamak üzere İstanbul’a gelmiş, reisülküttablardan Mustafa Efendinin yanında yetişmiş ve daha sonra onun damadı olmuştur. Öğrenimini tamamladıktan sonra devlet hizmetine girdi. Sırasıyla Selanik, İstanbul ve Gelibolu baruthanelerinde nezaret görevleri ile ve dışişleriyle alakalı görevlerde bulundu. Sultan III. Mustafa’nın tahta çıkışını bildirmek üzere Avusturya’ya elçi olarak gönderildi (1757). Daha sonra maliye tezkirecisi ve Anadolu muhasebecisi olarak vazifelendirildi.
Prusya Kralı 'in ülkesinde gerçekleştirdiği reformları duyan padişah tarafından, Prusya ile Rusya arasındaki yakınlaşmanın Osmanlı Devleti açısından getireceği riskleri incelemek, yolu üzerinde bulunan Osmanlı himayesindeki Lehlilere teminat vermek üzere elçi olarak Berlin’e gönderildi (1763). Böylece Osmanlı Devleti'nin ilk Berlin Büyükelçisi oldu. Bu vazifesini büyük bir titizlik ve dikkatle yapan Ahmed Resmî Efendi, İstanbul’a döndüğünde, sadaret tayin edildi. Arkasından çavuşbaşı, ve ve oldu. 1769’da sadrazam kethüdalığına getirildi ise de kısa süre sonra sadaret değişikliği yüzünden eski vazifesine döndü. 1771’de tekrar sadaret kethüdalığına atandı. Bu görevde iken Küçük Kaynarca Anlaşması'nın müzakere ve imzasında Osmanlı heyeti reisi oldu. İstanbul’a dönüşünde matbah emaneti, defterdarlığı, cizye muhasebeciliği ve ruznamecilik vazifelerinde bulundu. 1783 Ağustos sonlarında İstanbul’da öldü.
Prusya Kralı II. Frederik'in III. Mustafa'ya Ahmed Resmî Efendi aracılığıyla üç tavsiyesi
(üç altın anahtar)
- Bol bol tarih okuyun, eski tecrübelerden faydalanın.
- Güçlü bir orduya sahip olmaya çalışın ve barış zamanında askerlerinizi sürekli eğitime tâbi tutun.
- Hazineniz daima parayla dolu bulunsun, ekonomiye önem verin.
Eserleri
- Viyana ve Berlin Sefaretnameleri: Eserde yazar, gittiği ülkelerin askeri, siyasi, ekonomik ve toplumsal durumları ile ilgili ayrıntılı bilgiler vermiş, yol boyunca gördüğü yerler hakkında değerlendirmeler yapmıştır. Bu devletlerin Osmanlı Devleti ile olan ilişkilerini inceleyerek muhtemel gelişmelerle ilgili tekliflerde bulunmuştur.
- Hadikat-ür-Rüesa: Celâlzâde Mustafa Çelebi'den kadar reisülküttabların biyografileri ve hal tercümesi anlatılmıştır.
- Hamilet-ül-Kübera: 39 kızlarağasının biyografisi ve hal tercümesi anlatılmıştır.
- Hülasat-ül-İtibar: 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı hakkında görüş, izlenim ve eleştirilerini anlatmaktadır.
Dış bağlantılar
- İngilizce biyografi 7 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- An Ottoman Statesman in War and Peace: Ahmed Resmi Efendi 1700-1783; Virginia H. Aksan (İngilizce)
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Temmuz 2019.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ahmed Resmi Efendi 1700 1783 Kucuk Kaynarca Anlasmasi nin muzakere ve imzasinda Osmanli Devleti heyetine reislik gibi kadersiz bir vazife ile tarihe gecmis ancak oncesinde Viyana ve Berlin de onemli sefaret gorevlerinde bulunmus Osmanli devlet adamidir Devlet adamliginin yani sira Sefaretname si ve Osmanli reisulkuttablari ve kizlaragalari hakkindaki biyografik eserleri ile de taninmis onemli bir yazardir Turkiye nin ilk Berlin buyukelcisidir Resmo da Turk evleri Sefaretnamesinin ozellikle Berlin izlenimlerini ve yol guzergahini iceren kisimlari daha once 1720 Paris e gonderilen Turkiye nin ilk Paris Buyukelcisi Yirmisekiz Mehmed Celebi nin tecrubeleriyle benzerlik tasimakta ve iki eser birbirlerini tamamlamaktadir Her iki yazar da tiyatroyu komedya denilen hayalhaneleri kesfederler kadinlarla erkeklerin birlikte eglendikleri bir ortama uyum saglamakta gucluk cekerler Tipki Paris halki gibi Berlinliler de gordukleri ilk Turk olan Ahmed Efendi yi basinda balkabagindan buyukce kavugu kaftani ve maiyetinin satafatiyla pencerelerinden bir Sark tiyatrosunu izler gibi seyrederler Ahmed Resmi Efendi nin elcilikle bulundugu II Frederick in Potsdam nda 18 yuzyil yeldegirmeni Ahmed Resmi Efendi 1700 yilinda Girit te Resmo kentinde dogmustur Tahsilini tamamlamak uzere Istanbul a gelmis reisulkuttablardan Mustafa Efendinin yaninda yetismis ve daha sonra onun damadi olmustur Ogrenimini tamamladiktan sonra devlet hizmetine girdi Sirasiyla Selanik Istanbul ve Gelibolu baruthanelerinde nezaret gorevleri ile ve disisleriyle alakali gorevlerde bulundu Sultan III Mustafa nin tahta cikisini bildirmek uzere Avusturya ya elci olarak gonderildi 1757 Daha sonra maliye tezkirecisi ve Anadolu muhasebecisi olarak vazifelendirildi Prusya Krali in ulkesinde gerceklestirdigi reformlari duyan padisah tarafindan Prusya ile Rusya arasindaki yakinlasmanin Osmanli Devleti acisindan getirecegi riskleri incelemek yolu uzerinde bulunan Osmanli himayesindeki Lehlilere teminat vermek uzere elci olarak Berlin e gonderildi 1763 Boylece Osmanli Devleti nin ilk Berlin Buyukelcisi oldu Bu vazifesini buyuk bir titizlik ve dikkatle yapan Ahmed Resmi Efendi Istanbul a dondugunde sadaret tayin edildi Arkasindan cavusbasi ve ve oldu 1769 da sadrazam kethudaligina getirildi ise de kisa sure sonra sadaret degisikligi yuzunden eski vazifesine dondu 1771 de tekrar sadaret kethudaligina atandi Bu gorevde iken Kucuk Kaynarca Anlasmasi nin muzakere ve imzasinda Osmanli heyeti reisi oldu Istanbul a donusunde matbah emaneti defterdarligi cizye muhasebeciligi ve ruznamecilik vazifelerinde bulundu 1783 Agustos sonlarinda Istanbul da oldu Prusya Krali II Frederik in III Mustafa ya Ahmed Resmi Efendi araciligiyla uc tavsiyesi uc altin anahtar Bol bol tarih okuyun eski tecrubelerden faydalanin Guclu bir orduya sahip olmaya calisin ve baris zamaninda askerlerinizi surekli egitime tabi tutun Hazineniz daima parayla dolu bulunsun ekonomiye onem verin EserleriViyana ve Berlin Sefaretnameleri Eserde yazar gittigi ulkelerin askeri siyasi ekonomik ve toplumsal durumlari ile ilgili ayrintili bilgiler vermis yol boyunca gordugu yerler hakkinda degerlendirmeler yapmistir Bu devletlerin Osmanli Devleti ile olan iliskilerini inceleyerek muhtemel gelismelerle ilgili tekliflerde bulunmustur Hadikat ur Ruesa Celalzade Mustafa Celebi den kadar reisulkuttablarin biyografileri ve hal tercumesi anlatilmistir Hamilet ul Kubera 39 kizlaragasinin biyografisi ve hal tercumesi anlatilmistir Hulasat ul Itibar 1768 1774 Osmanli Rus Savasi hakkinda gorus izlenim ve elestirilerini anlatmaktadir Dis baglantilarIngilizce biyografi 7 Eylul 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde An Ottoman Statesman in War and Peace Ahmed Resmi Efendi 1700 1783 Virginia H Aksan Ingilizce Ayrica bakinizSefaretname Yirmisekiz Mehmed CelebiKaynakca Arsivlenmis kopya 16 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Temmuz 2019