Ahırköylü Ahmet Muhtar Merter (1 Temmuz 1891, İstanbul - 2 Ekim 1959, İstanbul), Türk iş insanı, siyasetçi, Kırkpınar ağası. I. Dünya Savaşı'ndan sonra Yunan işgaline karşı Trakya direnişinin önde gelenlerinden biridir. İstanbul'daki Merter semtine ismini vermiştir.
Ahmet Merter | |
---|---|
Doğum | 1 Temmuz 1891 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 2 Ekim 1959 (68 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Milliyet | Türk |
Meslek | İş insanı, siyasetçi |
Yaşamı
Cumhuriyet öncesi
Osmanlı sarayında hazinedarlık da yapan köklü Merter ailesinden Tahsin Bey ile Zehra Hanım'ın oğlu olan Ahmet Merter, 1891 yılında İstanbul'da doğdu. Ailesine bugün Bahçelievler ve Güngören sınırları içinde bulunan Haznedar bölgesi tımar olarak verildi. Merter Ailesi, Merter Semti'nin de içinde bulunduğu Haznedar Çiftliği 'ni burada kurdu. Aile, benzer bir çiftliği de bugün Yunanistan sınırları içinde kalan Ahırköy'de kurdu.
I. Dünya Savaşı sonrasında Edirne'de işgalleri protesto etmek ve Trakya'nın savunmasını planlamak için Belediye Başkanı Şevket Dağdeviren, Edirne Milletvekili Faik Kaltakkıran, Avukat Şeref Aykut, Tüccar Kasım Yolageldili tarafından 1918 yılında kurulan Trakya-Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin Merkez Heyeti'nde görev aldı.
31 Mart - 2 Nisan 1920 tarihinde 67 delege ile toplanan Lüleburgaz Kongresi’nde Edirne delegesi olarak yer aldı. Ahmet Muhtar Merter 9-13 Mayıs 1920 tarihleri arasında yapılan ve 220 üye ile toplanan Trakya (Edirne) kongresine de katıldı.
Kurtuluş Savaşı'nda Yunan işgalcilere karşı çete savaşı veren Merter, 1. Kolordu içinde Cafer Tayyar tarafından oluşturulan, Edirne, Uzunköprü ve İpsala bölgelerindeki 748 kişilik gönüllü müfreze birliğine 114 silahlı adamı ile katıldı. Merter müfrezesi işgal sonrasında Yunan sevkıyatını durdurmak için Kırklareli demiryolu üzerindeki Katrancı Köprüsü'nü uçurdu.
Trakya bölgesinin Yunan ordusunca işgali üzerine bağımsızlık mücadelesi başlatan Trakya Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin etkinlikleri de büyük yara aldı. Cemiyet'in üyesinden bazıları Bulgaristan’ın Filibe ve Sofya şehirlerine geçerken bazıları da Anadolu’ya gitti. Ahırköylü Ahmet Merter ve kayın biraderi Lütfü Bey Filibe ve Sofya’ya giderek Yunanistan işgaline karşı Bulgaristan'da kurulan Trakya İhtilal Komitesi içinde yer aldı.
Trakya Paşaeli Cemiyeti’nden Şakir Bey ile Ahırköylü Ahmet Muhtar, Talat Paşa ile görüşmek üzere Sofya’dan Berlin’e gitti. Talat Paşa ile yapılan ilk görüşmede İttihat ve Terakki ileri gelenlerinin Trakya-Paşaeli Cemiyeti işleriyle uğraşmamaları üzerine mutabık kalındı. Talat Paşa, 16 Mart 1921 günü de Şakir Bey ile Ahırköylü Ahmet Muhtar'ı Hardenbergstrasse’deki evine yemeğe davet etti. Ancak Talat Paşa öğle vakti evinin önünde Ermeni suikastçı Soğomon Tehliryan tarafından vuruldu ve öldü. Ahırköylü Ahmet Muhtar ve Şakir Bey'in Talat Paşa ile görüşmesinden sonra Bulgaristan’da Cemiyet'e bir İttihat ve Terakki müdahalesinin önü kesilmiş oldu.
Cumhuriyet sonrası
Merter Ailesi İstanbul'da Haznedar Yoğurtları şirketi ile Haznedar Tuğla şirketini kurdu. Haznedar Tuğla, miras paylaşımında Merter'in kız kardeşi Naile Sağlam’a kaldı. Naile Sağlam’ın kocası Prof. Dr. Tevfik Sağlam Paşa da eşi veremden öldüğü için Veremle Savaş Derneği ve Vakfını kurup fabrikayı ve bütün mal varlığını oraya bağışladı.
Merter, Eski Londra Asfaltı'na yakın yerlerde iki adet akaryakıt istasyonu açtı ve bir dönem kireç ocağı işletti. 1950’li yıllarda bölgede toplu konut alanları oluşturma çalışması yapan Ahmet Merter, “Yarının modern mahallesi Merter Sitesi” sloganı ile müteahhitliğe başladı. Merter’in bu girişimi sonraki yıllarda Simitaş Blokları’na dönüştü ve 1960’lı yıllarda siteye yerleşim başladı. Merter’deki Simitaş Blokları’nı Keresteciler Sitesi izledi. Ancak kerestecilerin Merter’e ilgi göstermemesi tekstilcilerin önünü açtı.
Kendisi de eski bir güreşçi olan Ahmet Merter 1958-59 yıllarında Kırkpınar Ağalığı yaptı.
Merter'in bir fotoğrafı Anıtkabir müzesinde bulunmaktadır. İstanbul Güngören semtinde ismini Ahmet Merter'den alan 50. Yıl Ahmet Merter İlkokulu bulunmaktadır.
Ahmet Merter 2 Ekim 1959'da İstanbul'da öldü.
Ailesi
Mihrinüsa Hanım'la olan evliğinden Hasan Tahsin, Sofi Hanım'la evliliğinden Mehmet Rauf isminde çocukları ve Mehmet Berke, Nesip Mustafa, Ahmet Attila, Yasemin, Kurt ve Ayşe Neda isminde torunları vardır.
Kaynakça
- ^ a b c Kırtaş, Bayram. 2 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2018.
- ^ a b c d e Bıyıklıoğlu Tevfik, Trakya'da Milli Mücadele Cilt 1 Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu Yayınları 1992 Ankara
- ^ a b Güner Zekai, Trakya-Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin Kuruluşu ve Faaliyetleri (1 Aralık 1918 - 13 Mayıs 1920), Atatürk Araştırma Merkezi S: 11 - 176, 1998 Ankara
- ^ Aykut Mehmet Şeref, Trakya Milli Mücadele Tarihi Malta Hatıratı ve Malta'da Türkler, Alfa Yayınları s:7 - 124, 2010 İstanbul
- ^ Serez, Mehmet, Atatürk ve Milli Mücadele'de Tekirdağ, Tekirdağ Valiliği Yayınları 1988
- ^ a b c Altınel B. Cem Kuruluşunun 100. Yılında Trakya Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Derneği Yöneticilerinin Yaşam Öyküleri Edirne Belediye Başkanlığı Yayınları No:30 Edirne 2018
- ^ . 30 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2018.
- ^ 7 Eylül 2003, Hürriyet. "Berke Merter'in gözü arazide değil sanayide". 2 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Nisan 2018.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ahirkoylu Ahmet Muhtar Merter 1 Temmuz 1891 Istanbul 2 Ekim 1959 Istanbul Turk is insani siyasetci Kirkpinar agasi I Dunya Savasi ndan sonra Yunan isgaline karsi Trakya direnisinin onde gelenlerinden biridir Istanbul daki Merter semtine ismini vermistir Ahmet MerterDogum1 Temmuz 1891 Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum2 Ekim 1959 68 yasinda Istanbul TurkiyeMilliyetTurkMeslekIs insani siyasetciYasamiCumhuriyet oncesi Osmanli sarayinda hazinedarlik da yapan koklu Merter ailesinden Tahsin Bey ile Zehra Hanim in oglu olan Ahmet Merter 1891 yilinda Istanbul da dogdu Ailesine bugun Bahcelievler ve Gungoren sinirlari icinde bulunan Haznedar bolgesi timar olarak verildi Merter Ailesi Merter Semti nin de icinde bulundugu Haznedar Ciftligi ni burada kurdu Aile benzer bir ciftligi de bugun Yunanistan sinirlari icinde kalan Ahirkoy de kurdu I Dunya Savasi sonrasinda Edirne de isgalleri protesto etmek ve Trakya nin savunmasini planlamak icin Belediye Baskani Sevket Dagdeviren Edirne Milletvekili Faik Kaltakkiran Avukat Seref Aykut Tuccar Kasim Yolageldili tarafindan 1918 yilinda kurulan Trakya Pasaeli Mudafaa i Hukuk Cemiyeti nin Merkez Heyeti nde gorev aldi 31 Mart 2 Nisan 1920 tarihinde 67 delege ile toplanan Luleburgaz Kongresi nde Edirne delegesi olarak yer aldi Ahmet Muhtar Merter 9 13 Mayis 1920 tarihleri arasinda yapilan ve 220 uye ile toplanan Trakya Edirne kongresine de katildi Kurtulus Savasi nda Yunan isgalcilere karsi cete savasi veren Merter 1 Kolordu icinde Cafer Tayyar tarafindan olusturulan Edirne Uzunkopru ve Ipsala bolgelerindeki 748 kisilik gonullu mufreze birligine 114 silahli adami ile katildi Merter mufrezesi isgal sonrasinda Yunan sevkiyatini durdurmak icin Kirklareli demiryolu uzerindeki Katranci Koprusu nu ucurdu Trakya bolgesinin Yunan ordusunca isgali uzerine bagimsizlik mucadelesi baslatan Trakya Pasaeli Mudafaa i Hukuk Cemiyeti nin etkinlikleri de buyuk yara aldi Cemiyet in uyesinden bazilari Bulgaristan in Filibe ve Sofya sehirlerine gecerken bazilari da Anadolu ya gitti Ahirkoylu Ahmet Merter ve kayin biraderi Lutfu Bey Filibe ve Sofya ya giderek Yunanistan isgaline karsi Bulgaristan da kurulan Trakya Ihtilal Komitesi icinde yer aldi Trakya Pasaeli Cemiyeti nden Sakir Bey ile Ahirkoylu Ahmet Muhtar Talat Pasa ile gorusmek uzere Sofya dan Berlin e gitti Talat Pasa ile yapilan ilk gorusmede Ittihat ve Terakki ileri gelenlerinin Trakya Pasaeli Cemiyeti isleriyle ugrasmamalari uzerine mutabik kalindi Talat Pasa 16 Mart 1921 gunu de Sakir Bey ile Ahirkoylu Ahmet Muhtar i Hardenbergstrasse deki evine yemege davet etti Ancak Talat Pasa ogle vakti evinin onunde Ermeni suikastci Sogomon Tehliryan tarafindan vuruldu ve oldu Ahirkoylu Ahmet Muhtar ve Sakir Bey in Talat Pasa ile gorusmesinden sonra Bulgaristan da Cemiyet e bir Ittihat ve Terakki mudahalesinin onu kesilmis oldu Cumhuriyet sonrasi Merter Ailesi Istanbul da Haznedar Yogurtlari sirketi ile Haznedar Tugla sirketini kurdu Haznedar Tugla miras paylasiminda Merter in kiz kardesi Naile Saglam a kaldi Naile Saglam in kocasi Prof Dr Tevfik Saglam Pasa da esi veremden oldugu icin Veremle Savas Dernegi ve Vakfini kurup fabrikayi ve butun mal varligini oraya bagisladi Merter Eski Londra Asfalti na yakin yerlerde iki adet akaryakit istasyonu acti ve bir donem kirec ocagi isletti 1950 li yillarda bolgede toplu konut alanlari olusturma calismasi yapan Ahmet Merter Yarinin modern mahallesi Merter Sitesi slogani ile muteahhitlige basladi Merter in bu girisimi sonraki yillarda Simitas Bloklari na donustu ve 1960 li yillarda siteye yerlesim basladi Merter deki Simitas Bloklari ni Keresteciler Sitesi izledi Ancak kerestecilerin Merter e ilgi gostermemesi tekstilcilerin onunu acti Kendisi de eski bir guresci olan Ahmet Merter 1958 59 yillarinda Kirkpinar Agaligi yapti Merter in bir fotografi Anitkabir muzesinde bulunmaktadir Istanbul Gungoren semtinde ismini Ahmet Merter den alan 50 Yil Ahmet Merter Ilkokulu bulunmaktadir Ahmet Merter 2 Ekim 1959 da Istanbul da oldu AilesiMihrinusa Hanim la olan evliginden Hasan Tahsin Sofi Hanim la evliliginden Mehmet Rauf isminde cocuklari ve Mehmet Berke Nesip Mustafa Ahmet Attila Yasemin Kurt ve Ayse Neda isminde torunlari vardir Kaynakca a b c Kirtas Bayram 2 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Nisan 2018 a b c d e Biyiklioglu Tevfik Trakya da Milli Mucadele Cilt 1 Ataturk Kultur Dil ve Tarih Yuksek Kurumu Turk Tarih Kurumu Yayinlari 1992 Ankara a b Guner Zekai Trakya Pasaeli Mudafaa i Hukuk Cemiyeti nin Kurulusu ve Faaliyetleri 1 Aralik 1918 13 Mayis 1920 Ataturk Arastirma Merkezi S 11 176 1998 Ankara Aykut Mehmet Seref Trakya Milli Mucadele Tarihi Malta Hatirati ve Malta da Turkler Alfa Yayinlari s 7 124 2010 Istanbul Serez Mehmet Ataturk ve Milli Mucadele de Tekirdag Tekirdag Valiligi Yayinlari 1988 a b c Altinel B Cem Kurulusunun 100 Yilinda Trakya Pasaeli Mudafaa i Hukuk Dernegi Yoneticilerinin Yasam Oykuleri Edirne Belediye Baskanligi Yayinlari No 30 Edirne 2018 ISBN 978 605 67594 4 4 30 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Nisan 2018 7 Eylul 2003 Hurriyet Berke Merter in gozu arazide degil sanayide 2 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Nisan 2018