Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Cafer Tayyar Eğilmez (1877, Priştine - 3 Ocak 1958, İstanbul), Türk asker ve siyasetçi.
| Halaskâr Cafer Tayyar Eğilmez 1316-Sv. 4 | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Cafer Tayyar 1877 Priştine, Osmanlı Devleti |
| Ölüm | 3 Ocak 1958 (81 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Bağlılığı |  Osmanlı (1901-1920) Türkiye (1920-1928) |
| Hizmet yılları | 1901-1928 |
| Rütbesi | Mirliva |
| Komutası | 1. Tümen, 2. Kolordu, 1. Kolordu, 2. Kolordu, 1. Kolordu Trakya Kuvâ-yi Milliye Komutanı, 7. Kolordu |
| Çatışma/savaşları | Balkan Savaşları I. Dünya Savaşı Türk Kurtuluş Savaşı |
| Ödülleri |      |
| Sonraki işi | TBMM Edirne Milletvekili |
Balkan ve I. Dünya savaşlarında önemli görevler üstlenmiş ve Millî Mücadele döneminde “Trakya Millî Kumandanı” olarak tanınmıştır. Kırmızı-Yeşil şeritli İstiklâl Madalyası sahibidir.
Millî Mücadele sonrasında TBMM'de II. dönem Edirne Milletvekili olarak yer aldı. 1924'te Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’na katıldı. Fırka kapatıldıktan sonra bağımsız olarak Milletvekilliğini 1 Kasım 1928'e kadar sürdürdü ve sonra aktif siyasetten çekildi.
Yaşamı
1877’de Osmanlı Devleti'nin Kosova Vilayeti’ne bağlı olan Priştine Sancağı’nda dünyaya geldi. Babası Plevne Savunması'nda hayatını kaybeden Yüzbaşı Emin Bey'dir.
1 Ocak 1901 tarihinde Harp Okulu'ndan Teğmen, 4 Ocak 1904 tarihinde de Harp Akademisi'nden Kurmay Yüzbaşı rütbesiyle mezun oldu. İlk görev yeri olan Makedonya'dayken İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne girdi. Rumeli'de çeşitli çatışmalara katıldı.
24 Ocak 1904 tarihinde 3. Ordu emrinde Kumanova bölgesinde eşkıya takibinde görevlendirildi. 27 Eylül 1909 tarihinde Genelkurmay Başkanlığı 3. Şubeye atandı. 3 Ekim 1909 tarihinde eşkıya takibiyle görevli Sait Paşa'nın refakatine atandı. 27 Nisan 1910 tarihinde Binbaşı rütbesine terfi etti. 3 Ağustos 1910 tarihinde İpek Sancağı Mutasarrıflığı'na atandı. 21 Eylül 1911 tarihinde Mutasarrıflıktan istifa ederek Genelkurmay Başkanlığı 4. Şubeye tayin edildi. 14 Kasım 1911 tarihinde Rumeli Müstahfız birliklerinin teşkiliyle görevlendirilerek Selanik ve Kosova bölgesine gönderildi. 29 Aralık 1911 tarihinde tekrar İpek Sancağı Mutasarrıflığı'na tayin edildi. 2 Ağustos 1912 tarihinde Mutasarrıflık görevinden istifa ederek Genelkurmay 4. Şubeye atandı.
Balkan Savaşları sırasında 29 Eylül 1912 tarihinde Mürettep 2. Kolordu Kurmaylığı'na, 29 Ocak 1913 tarihinde Garp Ordusu'na tayin edildi. Savaştan sonra İstanbul'a geri döndü.
14 Haziran 1913 tarihinde Üsküdar Bölge Komutanı, 10 Aralık 1913 tarihinde Askerî Mahkeme Üyesi, 8 Ocak 1914 tarihinde 4. Kolordu Kurmay Başkanı olarak görevlendirildi. 29 Kasım 1914 tarihinde Kaymakam rütbesine terfi etti. I. Dünya Savaşı'nın başlaması üzerine 3 Aralık 1914 tarihinde Çanakkale Cephesi'nde 1. Tümen Komutanlığı görevine atandı. 14 Aralık 1915 tarihinde Miralay rütbesine terfi etti. 5 Eylül 1916 tarihinde 2. Kolordu Komutanı, Nisan 1917 tarihinde 18. Kolordu Komutanı olarak görevlendirildi. Daha sonra Kuzey Kafkas Ordu Komutanlığı'na tayin edildi. Ancak 20 Temmuz 1918 tarihinde bu görevinden vazgeçilerek 1. Kolordu Komutanı olarak atandı.
Mustafa Kemal Paşa'nın Samsun'a çıkmasından itibaren kendisiyle temas kurması sonucu Trakya'da Müdafaa-i Hukuk teşkilatına katıldı. 12 Kasım 1919 tarihinde Mustafa Kemal Paşa'ya çektiği telgrafla bağlılığını bildirdi.
16 Mart 1920 tarihinde İstanbul'un işgalini protesto eden bir beyanname yayımlayarak Edirne'de sıkıyönetim ilan etti. 20 Nisan 1920 tarihinde İstanbul Hükümeti'nin kendisini görevden alması üzerine kuruculuğunu Edirne Milletvekili Faik Kaltakkıran, Edirne Belediye Başkanı Şevket Dağdeviren, Avukat Şeref Aykut ve Tüccar Kasım Yolageldili'nin yaptığı Trakya-Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Merkez Heyeti'nin kararıyla "Trakya Millî Komutanı" olarak görevine devam etti. TBMM I. dönem Edirne Milletvekili seçildi. Ancak görevi dolayısıyla Edirne'den ayrılamadı.
Yunan ordusunun 20 Temmuz 1920 tarihinde başlayan taarruzunun beşinci gününde Havsa-Bostanlı arasında Yunan kuvvetlerine esir düşerek Atina'ya gönderildi. Esaretin mahiyetini şöyle tasvir eder; "Rumeli'nin bütün münevverleri (aydınları), eşrafı (şanı şerefi olanları), muteberanı (itibarlı kişileri), ağzı düzgün lakırdı yapanları, hemen kâmilen geceleri evlerinden gecelikleriyle kaldırılarak, parasız, pulsuz, sevk edilerek; yollarda her türlü işkence ve hakarete maruz bırakılmış, pek çokları vapurda pek çok işkenceler yüzünden vefat etmiş veya suveri mahsusa da öldürülmüşlerdir."
Mart 1923 sonuna kadar esarette kaldı. Serbest bırakılınca 11 Nisan 1923 tarihinde Ankara'ya gelerek TBMM'ye katıldı. 12 Ağustos 1923 tarihinde 7. Kolordu Komutanı olarak atandı. 24 Eylül 1923 tarihinde Mirliva rütbesine terfi etti ve Paşa oldu.
1924 yılında Güneydoğu Anadolu’da çıkan Nasturi Ayaklanması’nı bastırmakla görevlendirildi. İsyan 26 Eylül'de bastırıldı. Cafer Tayyar Paşa, hareket sırasında Musul’a yönelmek için Ankara’yla görüştüğünü ancak bu sırada yeni bir savaşı göze alamayan Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti’nin kendisine izin vermediğini zaman zaman dile getirmiştir.
II. dönem TBMM'de tekrar Edirne Milletvekili seçildi. Ancak görevi sebebiyle izinli sayıldı. 31 Ekim 1923 tarihinde Kolordu Komutanlığı görevine son verildi. Savaştaki hizmetlerinden ötürü 21 Kasım 1923 tarihinde Kırmızı-Yeşil şeritli İstiklâl Madalyası ile taltif edildi. 17 Kasım 1924 tarihinde kurulan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nın kurucuları arasında yer aldı. 1926 yılında Mustafa Kemal Paşa'ya karşı düzenlenen İzmir Suikastı olayına adı karıştığından İstiklal Mahkemesi'ndeki yargılama sonucu aklandı.
1 Kasım 1927 tarihinde Milletvekilliği görevi sona erince orduya döndüyse de tekrar ordu açığına alındı. 9 Ocak 1928 tarihinde askerlikten emekliye ayrıldı.
3 Ocak 1958 tarihinde İstanbul'da öldü. Cenazesi Karacaahmet Mezarlığı'na defnedildi.
Dış bağlantılar
- NUTUK'tan, Trakya'da Cafer Tayyar Bey'in Tuttuğu Yanlış Yol 26 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
| Wikimedia Commons'ta Cafer Tayyar Eğilmez ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ T.C. Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Yayınları, Türk İstiklâl Harbine Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, Genelkurmay Başkanlığı Basımevi, Ankara, 1972, s. 129.
- ^ Güner Zekai ,Trakya Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin Kuruluşu ve Faaliyetleri (1 Aralık 1918 - 13 Mayıs 1920) Atatürk Araştırma Merkezi Ankara 1998 s: 203
- ^ Bıyıklıoğlu Tevfik, Trakya'da Millî Mücadele Cilt 2, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu Yayınları Resim: 32 1992 Ankara
- ^ Altınel B. Cem 1863 - 1931 Şevket Dağdeviren ve Edirne'si Edirne Belediyesi Yayınları No: 27 sayfa: 62 Nisan 2017 İstanbul
- ^ Türk Tarih Kurumu Kütüphanesi Tevfik Bıyıklıoğlu Arşivi Belge No: 32 TB D: 151 N: 76
- ^ Bıyıklıoğlu Tevfik, Trakya'da Millî Mücadele Cilt I, Sayfa 121 - 125 Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu Yayınları 1992 Ankara
- ^ Keleş, Zülal. . Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt 15, Sayı 44, Temmuz 1999. 26 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2016.
- ^ Altınel B. Cem Kuruluşunun 100. Yılında Trakya Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Derneği Yöneticilerinin Yaşam Öyküleri Edirne Belediye Başkanlığı Yayınları No:30 Edirne 2018
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cafer Tayyar Egilmez 1877 Pristine 3 Ocak 1958 Istanbul Turk asker ve siyasetci Halaskar Cafer Tayyar Egilmez 1316 Sv 4DogumCafer Tayyar 1877 Pristine Osmanli DevletiOlum3 Ocak 1958 81 yasinda Istanbul TurkiyeBagliligi Osmanli 1901 1920 Turkiye 1920 1928 Hizmet yillari1901 1928RutbesiMirlivaKomutasi1 Tumen 2 Kolordu 1 Kolordu 2 Kolordu 1 Kolordu Trakya Kuva yi Milliye Komutani 7 KolorduCatisma savaslariBalkan Savaslari I Dunya Savasi Turk Kurtulus SavasiOdulleriSonraki isiTBMM Edirne MilletvekiliTrakya Pasaeli Mudafaa i Hukuk Cemiyeti Luleburgaz Kongresi Idare Heyeti 31 Mart 1920 Oturanlar soldan saga Sakir Kesebir Cafer Tayyar Pasa Sevket Bey Hilmi Ergene Ayaktakiler soldan Salih Cevdet Cemal Bey Nazmi beyzade Ismail Salih Cemal Sevket OdulTurk Kurtulus Savasi nda gorev yapan ust duzey komutanlar sagdan ikinci Cafer Tayyar Pasa Balkan ve I Dunya savaslarinda onemli gorevler ustlenmis ve Milli Mucadele doneminde Trakya Milli Kumandani olarak taninmistir Kirmizi Yesil seritli Istiklal Madalyasi sahibidir Milli Mucadele sonrasinda TBMM de II donem Edirne Milletvekili olarak yer aldi 1924 te Terakkiperver Cumhuriyet Firkasi na katildi Firka kapatildiktan sonra bagimsiz olarak Milletvekilligini 1 Kasim 1928 e kadar surdurdu ve sonra aktif siyasetten cekildi Yasami1877 de Osmanli Devleti nin Kosova Vilayeti ne bagli olan Pristine Sancagi nda dunyaya geldi Babasi Plevne Savunmasi nda hayatini kaybeden Yuzbasi Emin Bey dir 1 Ocak 1901 tarihinde Harp Okulu ndan Tegmen 4 Ocak 1904 tarihinde de Harp Akademisi nden Kurmay Yuzbasi rutbesiyle mezun oldu Ilk gorev yeri olan Makedonya dayken Ittihat ve Terakki Cemiyeti ne girdi Rumeli de cesitli catismalara katildi 24 Ocak 1904 tarihinde 3 Ordu emrinde Kumanova bolgesinde eskiya takibinde gorevlendirildi 27 Eylul 1909 tarihinde Genelkurmay Baskanligi 3 Subeye atandi 3 Ekim 1909 tarihinde eskiya takibiyle gorevli Sait Pasa nin refakatine atandi 27 Nisan 1910 tarihinde Binbasi rutbesine terfi etti 3 Agustos 1910 tarihinde Ipek Sancagi Mutasarrifligi na atandi 21 Eylul 1911 tarihinde Mutasarrifliktan istifa ederek Genelkurmay Baskanligi 4 Subeye tayin edildi 14 Kasim 1911 tarihinde Rumeli Mustahfiz birliklerinin teskiliyle gorevlendirilerek Selanik ve Kosova bolgesine gonderildi 29 Aralik 1911 tarihinde tekrar Ipek Sancagi Mutasarrifligi na tayin edildi 2 Agustos 1912 tarihinde Mutasarriflik gorevinden istifa ederek Genelkurmay 4 Subeye atandi Balkan Savaslari sirasinda 29 Eylul 1912 tarihinde Murettep 2 Kolordu Kurmayligi na 29 Ocak 1913 tarihinde Garp Ordusu na tayin edildi Savastan sonra Istanbul a geri dondu 14 Haziran 1913 tarihinde Uskudar Bolge Komutani 10 Aralik 1913 tarihinde Askeri Mahkeme Uyesi 8 Ocak 1914 tarihinde 4 Kolordu Kurmay Baskani olarak gorevlendirildi 29 Kasim 1914 tarihinde Kaymakam rutbesine terfi etti I Dunya Savasi nin baslamasi uzerine 3 Aralik 1914 tarihinde Canakkale Cephesi nde 1 Tumen Komutanligi gorevine atandi 14 Aralik 1915 tarihinde Miralay rutbesine terfi etti 5 Eylul 1916 tarihinde 2 Kolordu Komutani Nisan 1917 tarihinde 18 Kolordu Komutani olarak gorevlendirildi Daha sonra Kuzey Kafkas Ordu Komutanligi na tayin edildi Ancak 20 Temmuz 1918 tarihinde bu gorevinden vazgecilerek 1 Kolordu Komutani olarak atandi Mustafa Kemal Pasa nin Samsun a cikmasindan itibaren kendisiyle temas kurmasi sonucu Trakya da Mudafaa i Hukuk teskilatina katildi 12 Kasim 1919 tarihinde Mustafa Kemal Pasa ya cektigi telgrafla bagliligini bildirdi 16 Mart 1920 tarihinde Istanbul un isgalini protesto eden bir beyanname yayimlayarak Edirne de sikiyonetim ilan etti 20 Nisan 1920 tarihinde Istanbul Hukumeti nin kendisini gorevden almasi uzerine kuruculugunu Edirne Milletvekili Faik Kaltakkiran Edirne Belediye Baskani Sevket Dagdeviren Avukat Seref Aykut ve Tuccar Kasim Yolageldili nin yaptigi Trakya Pasaeli Mudafaa i Hukuk Cemiyeti Merkez Heyeti nin karariyla Trakya Milli Komutani olarak gorevine devam etti TBMM I donem Edirne Milletvekili secildi Ancak gorevi dolayisiyla Edirne den ayrilamadi Yunan ordusunun 20 Temmuz 1920 tarihinde baslayan taarruzunun besinci gununde Havsa Bostanli arasinda Yunan kuvvetlerine esir duserek Atina ya gonderildi Esaretin mahiyetini soyle tasvir eder Rumeli nin butun munevverleri aydinlari esrafi sani serefi olanlari muteberani itibarli kisileri agzi duzgun lakirdi yapanlari hemen kamilen geceleri evlerinden gecelikleriyle kaldirilarak parasiz pulsuz sevk edilerek yollarda her turlu iskence ve hakarete maruz birakilmis pek coklari vapurda pek cok iskenceler yuzunden vefat etmis veya suveri mahsusa da oldurulmuslerdir Mart 1923 sonuna kadar esarette kaldi Serbest birakilinca 11 Nisan 1923 tarihinde Ankara ya gelerek TBMM ye katildi 12 Agustos 1923 tarihinde 7 Kolordu Komutani olarak atandi 24 Eylul 1923 tarihinde Mirliva rutbesine terfi etti ve Pasa oldu 1924 yilinda Guneydogu Anadolu da cikan Nasturi Ayaklanmasi ni bastirmakla gorevlendirildi Isyan 26 Eylul de bastirildi Cafer Tayyar Pasa hareket sirasinda Musul a yonelmek icin Ankara yla gorustugunu ancak bu sirada yeni bir savasi goze alamayan Turkiye Cumhuriyeti Hukumeti nin kendisine izin vermedigini zaman zaman dile getirmistir II donem TBMM de tekrar Edirne Milletvekili secildi Ancak gorevi sebebiyle izinli sayildi 31 Ekim 1923 tarihinde Kolordu Komutanligi gorevine son verildi Savastaki hizmetlerinden oturu 21 Kasim 1923 tarihinde Kirmizi Yesil seritli Istiklal Madalyasi ile taltif edildi 17 Kasim 1924 tarihinde kurulan Terakkiperver Cumhuriyet Firkasi nin kuruculari arasinda yer aldi 1926 yilinda Mustafa Kemal Pasa ya karsi duzenlenen Izmir Suikasti olayina adi karistigindan Istiklal Mahkemesi ndeki yargilama sonucu aklandi 1 Kasim 1927 tarihinde Milletvekilligi gorevi sona erince orduya donduyse de tekrar ordu acigina alindi 9 Ocak 1928 tarihinde askerlikten emekliye ayrildi Cafer Tayyar Egilmez in mezari 3 Ocak 1958 tarihinde Istanbul da oldu Cenazesi Karacaahmet Mezarligi na defnedildi Dis baglantilarNUTUK tan Trakya da Cafer Tayyar Bey in Tuttugu Yanlis Yol 26 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde KaynakcaWikimedia Commons ta Cafer Tayyar Egilmez ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir T C Genelkurmay Harp Tarihi Baskanligi Yayinlari Turk Istiklal Harbine Katilan Tumen ve Daha Ust Kademelerdeki Komutanlarin Biyografileri Genelkurmay Baskanligi Basimevi Ankara 1972 s 129 Guner Zekai Trakya Pasaeli Mudafaa i Hukuk Cemiyeti nin Kurulusu ve Faaliyetleri 1 Aralik 1918 13 Mayis 1920 Ataturk Arastirma Merkezi Ankara 1998 s 203 Biyiklioglu Tevfik Trakya da Milli Mucadele Cilt 2 Ataturk Kultur Dil ve Tarih Yuksek Kurumu Turk Tarih Kurumu Yayinlari Resim 32 1992 Ankara Altinel B Cem 1863 1931 Sevket Dagdeviren ve Edirne si Edirne Belediyesi Yayinlari No 27 sayfa 62 Nisan 2017 Istanbul Turk Tarih Kurumu Kutuphanesi Tevfik Biyiklioglu Arsivi Belge No 32 TB D 151 N 76 Biyiklioglu Tevfik Trakya da Milli Mucadele Cilt I Sayfa 121 125 Ataturk Kultur Dil ve Tarih Yuksek Kurumu Turk Tarih Kurumu Yayinlari 1992 Ankara Keles Zulal Ataturk Arastirma Merkezi Dergisi Cilt 15 Sayi 44 Temmuz 1999 26 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Ocak 2016 Altinel B Cem Kurulusunun 100 Yilinda Trakya Pasaeli Mudafaa i Hukuk Dernegi Yoneticilerinin Yasam Oykuleri Edirne Belediye Baskanligi Yayinlari No 30 Edirne 2018 ISBN 978 605 67594 4 4