Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ahmet Tevfik İleri (1911, Hemşin, Rize - 31 Aralık 1961), Türk siyasetçi.
| Ahmet Tevfik İleri | |
|---|---|
| Türkiye Bayındırlık Bakanı | |
| Görev süresi 19 Ocak 1958 - 27 Mayıs 1960 | |
| Başbakan | Adnan Menderes |
| Yerine geldiği | İbrahim Ethem Menderes |
| Yerine gelen | Daniş Koper |
| 7. Türkiye Cumhuriyeti Başbakan Yardımcısı | |
| Görev süresi 25 Kasım 1957 - 19 Ocak 1958 | |
| Başbakan | Adnan Menderes |
| Yerine geldiği | Mehmet Fuad Köprülü |
| Yerine gelen | Medeni Berk |
| Türkiye Millî Eğitim Bakanı | |
| Görev süresi 13 Nisan 1957 - 25 Kasım 1957 | |
| Başbakan | Adnan Menderes |
| Yerine geldiği | Ahmet Özel |
| Yerine gelen | Hüseyin Celal Yardımcı |
| Görev süresi 11 Ağustos 1950 - 5 Nisan 1953 | |
| Başbakan | Adnan Menderes |
| Yerine geldiği | Nuri Özsan |
| Yerine gelen | Rıfkı Salim Burçak |
| Türkiye Ulaştırma Bakanı | |
| Görev süresi 22 Mayıs 1950 - 11 Ağustos 1950 | |
| Başbakan | Adnan Menderes |
| Yerine geldiği | Kemal Satır |
| Yerine gelen | Seyfi Kurtbek |
| Türkiye Büyük Millet Meclisi 9., 10. ve 11. Dönem Milletvekili | |
| Görev süresi 22 Mayıs 1950 - 25 Mayıs 1960 | |
| Seçim bölgesi | 1950 – Samsun 1954 – Samsun 1957 – Samsun |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1911 Hemşin, Rize |
| Ölüm | 31 Aralık 1961 (50 yaşında) Ankara |
| Partisi | Demokrat Parti |
| Bitirdiği okul | İstanbul Teknik Üniversitesi |
| Mesleği | Mühendis |
| Dini | İslam |
Hayatı
Babası Hafız Celal Efendi, annesi Fatma Hanım'dır. "İmamoğulları" adıyla bilinen bir aileye mensuptur. Ailesi, doğumdan birkaç yıl sonra İstanbul'a göçmüştü. İlk ve orta öğrenimini İstanbul'da Gelenbevi Ortaokulu'nda yaptıktan sonra 1933 yılında İTÜ Yüksek Mühendislik Okulu'nu bitirdi. Aynı yıl Vasfiye Hanım ile evlendi. Çiftin Cahide, Cahit, Ayşe adlarında üç çocukları oldu.
Öğrenciliğinin son yılında Millî Türk Talebe Birliği başkanlığını yaptı. Tevfik İleri, öğrencilik yıllarından itibaren hareketli bir hayat sürmüştü; öğrenciliğinde Bulgar gençleri tarafından Razgrad Türk mezarlığının tahribinin protestosu, Türkçenin daha yaygın bir şekilde kullanılması, yerli malına gerekli önemin verilmesi gibi amaçlarla miting ve gösterilerin yapılmasına öncülük etti. İstiklâl Marşı çalınırken ayağa kalkılması, 18 Mart günleri Çanakkale Şehitleri'nin anılması gibi gelenekler onun bu dönemdeki öncülüğünde başladı.
Mezuniyetten sonra 1933-1937 yılları arasında Erzurum'da karayolları mühendisliği, 1937- 1942 yıllarında Çanakkale'de, 1942- 1950 yılları arasında Samsun'da bayındırlık müdürlüğü yaptı. Samsun Karayolları 7. Bölge'nin ilk müdürüdür. 1950 seçimlerinde Demokrat Parti milletvekili olarak TBMM'ye girdi.
IX., X., XI. Dönem Samsun Milletvekilliği yapan İleri, meclise girişinin hemen ardından bakan olmuş ve uzun süre bakanlık yapmıştır. Ulaştırma (1950'de çok kısa bir süre), Millî Eğitim (1950-1953 ve 1957), Devlet Bakanlığı ve Başbakan Yardımcılığı (1957-1958) ve Bayındırlık Bakanlığı (1958-1960) görevlerinde bulunmuştur; 1953-1955 yılları arasında TBMM başkanvekilliği yapmıştır.
Bakanlıkları döneminde gerçekleştirdiği icraatların bazıları şunlardır: Din derslerini ilkokul programlarına soktu; din derslerinin okutulup okutulmama kararını velilerin seçimine bıraktı; 1930 yılında kapatılan İmam Hatip Liseleri'nin yirmi yıl sonra yeniden açılmasına öncülük etti. İstanbul Yüksek İslam Enstitüsü'nü kurdu. Köy Enstitüleri'ni yeniden düzenleyerek öğretmen okullarıyla birleştirdi. Atatürk ve Orta Doğu Teknik üniversitelerinin açılışını gerçekleştirdi. İlk Boğaz Köprüsü projesi onun zamanında ihale seviyesine kadar geldi, ancak 60 ihtilali nedeniyle proje 10 yıl sonra gerçekleşebildi.
Ölümü
27 Mayıs 1960 darbesinin ardından Yassıada mahkemelerinde idama mahkûm edilmiş, cezası ömür boyu hapse çevrilmiştir. Yargılamanın ardından Kayseri bölge cezaevine yollanan İleri, hastalanması üzerine Ankara Hastanesine kaldırıldı ve 31 Aralık 1961 günü öldü.
Anısına isminin verildiği birçok okul ve cadde bulunmaktadır.
Dış bağlantılar
- Tevfik İleri Hakkında Röportaj 6 Kasım 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: İbrahim Ethem Menderes | Türkiye Bayındırlık Bakanı 19 Ocak 1958 - 27 Mayıs 1960 | Sonra gelen: Daniş Koper |
| Önce gelen: Mehmet Fuad Köprülü | Türkiye Başbakan Yardımcısı 25 Kasım 1957 - 19 Ocak 1958 | Sonra gelen: Medeni Berk |
| Önce gelen: Hüseyin Celal Yardımcı | Türkiye Millî Eğitim Bakanı (vekil) 22 Mayıs 1959 - 8 Aralık 1959 | Sonra gelen: Mehmet Atıf Benderlioğlu |
| Önce gelen: Ahmet Özel | Türkiye Millî Eğitim Bakanı 13 Nisan 1957 - 25 Kasım 1957 | Sonra gelen: Hüseyin Celal Yardımcı |
| Önce gelen: Nuri Özsan | Türkiye Millî Eğitim Bakanı 11 Ağustos 1950 - 5 Nisan 1953 | Sonra gelen: Rıfkı Salim Burçak |
| Önce gelen: Kemal Satır | Türkiye Ulaştırma Bakanı 22 Mayıs 1950 - 11 Ağustos 1950 | Sonra gelen: Seyfi Kurtbek |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ahmet Tevfik Ileri 1911 Hemsin Rize 31 Aralik 1961 Turk siyasetci Ahmet Tevfik IleriTurkiye Bayindirlik BakaniGorev suresi 19 Ocak 1958 27 Mayis 1960Basbakan Adnan MenderesYerine geldigi Ibrahim Ethem MenderesYerine gelen Danis Koper7 Turkiye Cumhuriyeti Basbakan YardimcisiGorev suresi 25 Kasim 1957 19 Ocak 1958Basbakan Adnan MenderesYerine geldigi Mehmet Fuad KopruluYerine gelen Medeni BerkTurkiye Milli Egitim BakaniGorev suresi 13 Nisan 1957 25 Kasim 1957Basbakan Adnan MenderesYerine geldigi Ahmet OzelYerine gelen Huseyin Celal YardimciGorev suresi 11 Agustos 1950 5 Nisan 1953Basbakan Adnan MenderesYerine geldigi Nuri OzsanYerine gelen Rifki Salim BurcakTurkiye Ulastirma BakaniGorev suresi 22 Mayis 1950 11 Agustos 1950Basbakan Adnan MenderesYerine geldigi Kemal SatirYerine gelen Seyfi KurtbekTurkiye Buyuk Millet Meclisi 9 10 ve 11 Donem MilletvekiliGorev suresi 22 Mayis 1950 25 Mayis 1960Secim bolgesi 1950 Samsun 1954 Samsun 1957 SamsunKisisel bilgilerDogum 1911 Hemsin RizeOlum 31 Aralik 1961 50 yasinda AnkaraPartisi Demokrat PartiBitirdigi okul Istanbul Teknik UniversitesiMeslegi MuhendisDini IslamHayatiBabasi Hafiz Celal Efendi annesi Fatma Hanim dir Imamogullari adiyla bilinen bir aileye mensuptur Ailesi dogumdan birkac yil sonra Istanbul a gocmustu Ilk ve orta ogrenimini Istanbul da Gelenbevi Ortaokulu nda yaptiktan sonra 1933 yilinda ITU Yuksek Muhendislik Okulu nu bitirdi Ayni yil Vasfiye Hanim ile evlendi Ciftin Cahide Cahit Ayse adlarinda uc cocuklari oldu Ogrenciliginin son yilinda Milli Turk Talebe Birligi baskanligini yapti Tevfik Ileri ogrencilik yillarindan itibaren hareketli bir hayat surmustu ogrenciliginde Bulgar gencleri tarafindan Razgrad Turk mezarliginin tahribinin protestosu Turkcenin daha yaygin bir sekilde kullanilmasi yerli malina gerekli onemin verilmesi gibi amaclarla miting ve gosterilerin yapilmasina onculuk etti Istiklal Marsi calinirken ayaga kalkilmasi 18 Mart gunleri Canakkale Sehitleri nin anilmasi gibi gelenekler onun bu donemdeki onculugunde basladi Mezuniyetten sonra 1933 1937 yillari arasinda Erzurum da karayollari muhendisligi 1937 1942 yillarinda Canakkale de 1942 1950 yillari arasinda Samsun da bayindirlik mudurlugu yapti Samsun Karayollari 7 Bolge nin ilk mudurudur 1950 secimlerinde Demokrat Parti milletvekili olarak TBMM ye girdi IX X XI Donem Samsun Milletvekilligi yapan Ileri meclise girisinin hemen ardindan bakan olmus ve uzun sure bakanlik yapmistir Ulastirma 1950 de cok kisa bir sure Milli Egitim 1950 1953 ve 1957 Devlet Bakanligi ve Basbakan Yardimciligi 1957 1958 ve Bayindirlik Bakanligi 1958 1960 gorevlerinde bulunmustur 1953 1955 yillari arasinda TBMM baskanvekilligi yapmistir Bakanliklari doneminde gerceklestirdigi icraatlarin bazilari sunlardir Din derslerini ilkokul programlarina soktu din derslerinin okutulup okutulmama kararini velilerin secimine birakti 1930 yilinda kapatilan Imam Hatip Liseleri nin yirmi yil sonra yeniden acilmasina onculuk etti Istanbul Yuksek Islam Enstitusu nu kurdu Koy Enstituleri ni yeniden duzenleyerek ogretmen okullariyla birlestirdi Ataturk ve Orta Dogu Teknik universitelerinin acilisini gerceklestirdi Ilk Bogaz Koprusu projesi onun zamaninda ihale seviyesine kadar geldi ancak 60 ihtilali nedeniyle proje 10 yil sonra gerceklesebildi OlumuTevfik Ileri nin mezari Cebeci Asri Mezarligi 27 Mayis 1960 darbesinin ardindan Yassiada mahkemelerinde idama mahkum edilmis cezasi omur boyu hapse cevrilmistir Yargilamanin ardindan Kayseri bolge cezaevine yollanan Ileri hastalanmasi uzerine Ankara Hastanesine kaldirildi ve 31 Aralik 1961 gunu oldu Anisina isminin verildigi bircok okul ve cadde bulunmaktadir Dis baglantilarTevfik Ileri Hakkinda Roportaj 6 Kasim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde KaynakcaSiyasi goreviOnce gelen Ibrahim Ethem Menderes Turkiye Bayindirlik Bakani 19 Ocak 1958 27 Mayis 1960 Sonra gelen Danis KoperOnce gelen Mehmet Fuad Koprulu Turkiye Basbakan Yardimcisi 25 Kasim 1957 19 Ocak 1958 Sonra gelen Medeni BerkOnce gelen Huseyin Celal Yardimci Turkiye Milli Egitim Bakani vekil 22 Mayis 1959 8 Aralik 1959 Sonra gelen Mehmet Atif BenderliogluOnce gelen Ahmet Ozel Turkiye Milli Egitim Bakani 13 Nisan 1957 25 Kasim 1957 Sonra gelen Huseyin Celal YardimciOnce gelen Nuri Ozsan Turkiye Milli Egitim Bakani 11 Agustos 1950 5 Nisan 1953 Sonra gelen Rifki Salim BurcakOnce gelen Kemal Satir Turkiye Ulastirma Bakani 22 Mayis 1950 11 Agustos 1950 Sonra gelen Seyfi Kurtbek