Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Akbaş Anadolu'ya özgü bir köpek ırkıdır. Kangal ile aynı soy ailesindendir.
| Akbaş | |
|---|---|
 Akbaş | |
| Ülke | Türkiye |
| Köpek (Canis lupus familiaris) | |
Türkiye'nin yerli köpek ırklarından biri olup sürü koruma köpeği olarak yetiştirilmektedir. Eskişehir, Sivrihisar, Emirdağ arasında, ender olarak da Polatlı-Haymana arasında rastlanmaktadır. Akbaşlar Amerika'da da birçok çiftlikte yetiştirilmeye başlanmıştır.
Özellikleri
| Akbaş Köpeğinin Özellikleri | ||
|---|---|---|
| Ağırlık: | 40-64 kg | |
| Boy: | 71-86 cm | |
| Tüy: | Düz, uzun | |
| Coat (cont): | long on tail & body | |
| Aktivite düzeyi: | Düşük | |
| Öğrenme düzeyi: | Yüksek | |
| Huy: | Sakin, Sessiz | |
| Temperament (cont) | Koruyucu | |
| Koruyuculuk: | Yüksek | |
| Bekçilik ve gözetleme | Yüksek | |
| Kızgınlık: | Senede 2 kez, ort. 21 gün | |
| Çiftleşme zamanı: | Kızgınlığın 9-13 üncü gün | |
| Gebelik süresi: | 58-63 gün | |
| Yavru sayısı: | 8-9 yavru | |
| Yaşam süresi: | 10-15 yıl | |
Himayesinde gördüğü inek, koyun gibi hayvanlara ve birlikte yaşadığı insanlara karşı çok korumacı davranır. Ama kurt, çakal, ayı gibi hayvanlara karşı çok saldırgan olur. Evine gelen konuklara da kuşkuyla bakar. Anadolu'nun en eski koruma ve çoban köpeğidir. Bir koyun sürüsünü dağıtmadan tek başına ağıla kadar getirebilir. Safkan bir köpektir, özgürlüğüne çok düşkündür.
Kökeni
Türkiye'de şimdi yaygın olarak yaşadığı bölgeye, Ural Dağları ve Balkaş Gölü arasından, Altınordu Devleti ve türevi olan İlhanlılar Devleti döneminde buraya yerleştirilen Orta Asyalı Türk boyları ve Moğol soylarının karışması ile oluşan Karatatar Türkmenleri tarafından getirildiği düşünülmektedir. Hayvan yetiştiriciliği konusunda başarılı olan Oğuz Türkleri, Asya'nın kuzeyinden güneyin sıcak ve nemli iklimine uyum sağlaması için Akbaş ve Karabaşları melezleştirerek bölge iklimine uyumlu hâle getirmişlerdir. Göçebe kavimlerle Anadolu'ya gelen Akbaşlar, Osmanlı'nın Zorunlu İskân dönemine kadar, hayvancılıkla uğraşan yarı-göçebe topluluklarla birlikte gezgin yaşam tarzını sürdürmüşlerdir.
Tarihçe
Aynı zamanda, Kangal (Karabaş) ile birlikte Anadolu Çoban Köpeği olarak da anılan bu ırk, Türkiye'de Batı ve Orta Anadolu Bölgesi'nde, özellikle Eskişehir, Kütahya dolaylarında yaşamaktadır. Bundan 3000 yıl önce üretildiği ve atalarının diğer çoban köpekleri olabileceği sanılmaktadır. Beyaz renkli köpekler koyun sürülerinin içinde diğer hayvanlarla karışarak yırtıcı hayvanlar için ilk hedef hâline gelmemesi ve vahşi köpeklerle farklarının belirginleşmesi için özellikle seçilmiştir. Karabaşların da (Kangal) aynı nedenlerle, koyu renkli hayvan sürülerini korumak için yetiştirildiği düşünülmektedir.
Genetik bilimciler, çoban köpeği ırklarının genetik atasının Orta Asya kurdu olduğunu belirlediler. Eski Çağ'ın en yaygın çoban toplumları olan Türkler, Moğollar, Tacikler, Orta Asya uluslarıdır. Ural-Altay Dağları arasında yaşamış Orta Asyalı çoban toplumların, siyasi ve sosyal tarihlerini araştırmakla, doğal safkan çoban köpeği ırklarının oluşma ve yayılmaları ile ilgili bilgilere ulaşılabilir.
Akbaşlar, Macaristan'da bulunan Kuvasz cinsi köpeklerle akrabadır, gerek fiziki, gerek karakter özellikleri birbirine tıpa tıp benzemektedir. Kuvasz'ın, kavimler göçü sırasında Karadeniz'in kuzeyinden Avrupa'ya inen Hun boylarıyla birlikte bölgeye geldiği düşünülmektedir.
Neler Yapar
Koyun, inek gibi çiftlik hayvanlarına karşı iyi ve koruyucu, fakat kurt, ayı, çakal gibi yabani hayvanlara karşı çok saldırgandır. Genellikle yabancılara karşı saldırgan olduğu için bulunduğu evin veya bahçenin çevresi, dış ortamı görmemesi için kapatılır. Aksi hâlde yürüyen ve hareket eden her şeye havlayabilir. Üzerinde çalışılarak sosyalleştirildiğinde ise bu özellikleri rahatsız edici boyutlara varmaz. Akbaş köpekler doğaları gereği aşırı korumacı ve şüphecidirler, bu nedenle hemen herkesi ilk etapta potansiyel tehlike olarak görebilirler, bu özelliklerini törpülemek için sabırlı bir şekilde sosyalleştirilmeleri gerekir. Geceleri, gündüz vaktine göre daha fazla dikkatli ve bekçidirler. Günümüzde bekçi köpeği olmanın yanı sıra çoban köpeği olarak da kullanılmaktadır. Akbaş ırkı, uluslararası pek çok yarışmada çobanlık ve sürü koruma konusunda birinci olmuştur.
Temel Özellikleri
Akbaş; iri cüsseli, atletik yapılı, dururken ve hareket hâlinde son derece güzel ve zariftir. Anadolu'da kullanılan en eski koruma köpeklerinden birisidir.
Apartman hayatına pek uygun değildir fakat her köpek gibi uyum yeteneği vardır. Hareket etmek ve mutlu olmak için geniş alanlara ihtiyaç duyar, yeterli sıklıkta dolaştırıldığında ve en azından günün bir bölümünde kapalı bir bahçede zaman geçirme şansı olduğunda, şehirde de rahatlıkla yaşayabilmektedir. Amerika'da uzun süreden beri yetiştirilen Akbaş cinsi köpeklerin hemen her ortama uyum sağladığı gözlemlenmiştir. Bağımsız ve yer yer dominant karakteri nedeniyle yetişkin döneme gelene kadar Akbaş köpeklerin eğitimlerini ara vermeden sürdürmek gerekir. 3-6 aylık dönemde temel eğitim, 6-9 aylık dönemde ise ileri eğitim alabilecek kapasitededirler. Kırsal alanda 5 aylık Akbaşlar sürülere çobanlık yapmaya başlarlar.
Galeri
-
![image]()
Akbaş ırkı bir köpek -
![image]()
Akbaş ırkı bir köpek -
![image]()
Akbaş ırkı bir köpek
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b . 13 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2010.
- ^ "Rancher hopes to improve plight of sheep industry's canines". mtexpress. 6 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mayıs 2020.
- ^ . akbashclub (İngilizce). 6 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2020.
- ^ . 12 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2009.
- ^ . 8 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2010.
- ^ . petdostu.net. Pet Dostu. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2016.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Akbas Anadolu ya ozgu bir kopek irkidir Kangal ile ayni soy ailesindendir AkbasAkbasUlkeTurkiyeKopek Canis lupus familiaris Turkiye nin yerli kopek irklarindan biri olup suru koruma kopegi olarak yetistirilmektedir Eskisehir Sivrihisar Emirdag arasinda ender olarak da Polatli Haymana arasinda rastlanmaktadir Akbaslar Amerika da da bircok ciftlikte yetistirilmeye baslanmistir OzellikleriAkbas Kopeginin OzellikleriAgirlik 40 64 kgBoy 71 86 cmTuy Duz uzunCoat cont long on tail amp bodyAktivite duzeyi DusukOgrenme duzeyi YuksekHuy Sakin SessizTemperament cont KoruyucuKoruyuculuk YuksekBekcilik ve gozetleme YuksekKizginlik Senede 2 kez ort 21 gunCiftlesme zamani Kizginligin 9 13 uncu gunGebelik suresi 58 63 gunYavru sayisi 8 9 yavruYasam suresi 10 15 yil Himayesinde gordugu inek koyun gibi hayvanlara ve birlikte yasadigi insanlara karsi cok korumaci davranir Ama kurt cakal ayi gibi hayvanlara karsi cok saldirgan olur Evine gelen konuklara da kuskuyla bakar Anadolu nun en eski koruma ve coban kopegidir Bir koyun surusunu dagitmadan tek basina agila kadar getirebilir Safkan bir kopektir ozgurlugune cok duskundur KokeniTurkiye de simdi yaygin olarak yasadigi bolgeye Ural Daglari ve Balkas Golu arasindan Altinordu Devleti ve turevi olan Ilhanlilar Devleti doneminde buraya yerlestirilen Orta Asyali Turk boylari ve Mogol soylarinin karismasi ile olusan Karatatar Turkmenleri tarafindan getirildigi dusunulmektedir Hayvan yetistiriciligi konusunda basarili olan Oguz Turkleri Asya nin kuzeyinden guneyin sicak ve nemli iklimine uyum saglamasi icin Akbas ve Karabaslari melezlestirerek bolge iklimine uyumlu hale getirmislerdir Gocebe kavimlerle Anadolu ya gelen Akbaslar Osmanli nin Zorunlu Iskan donemine kadar hayvancilikla ugrasan yari gocebe topluluklarla birlikte gezgin yasam tarzini surdurmuslerdir TarihceAyni zamanda Kangal Karabas ile birlikte Anadolu Coban Kopegi olarak da anilan bu irk Turkiye de Bati ve Orta Anadolu Bolgesi nde ozellikle Eskisehir Kutahya dolaylarinda yasamaktadir Bundan 3000 yil once uretildigi ve atalarinin diger coban kopekleri olabilecegi sanilmaktadir Beyaz renkli kopekler koyun surulerinin icinde diger hayvanlarla karisarak yirtici hayvanlar icin ilk hedef haline gelmemesi ve vahsi kopeklerle farklarinin belirginlesmesi icin ozellikle secilmistir Karabaslarin da Kangal ayni nedenlerle koyu renkli hayvan surulerini korumak icin yetistirildigi dusunulmektedir Genetik bilimciler coban kopegi irklarinin genetik atasinin Orta Asya kurdu oldugunu belirlediler Eski Cag in en yaygin coban toplumlari olan Turkler Mogollar Tacikler Orta Asya uluslaridir Ural Altay Daglari arasinda yasamis Orta Asyali coban toplumlarin siyasi ve sosyal tarihlerini arastirmakla dogal safkan coban kopegi irklarinin olusma ve yayilmalari ile ilgili bilgilere ulasilabilir Akbaslar Macaristan da bulunan Kuvasz cinsi kopeklerle akrabadir gerek fiziki gerek karakter ozellikleri birbirine tipa tip benzemektedir Kuvasz in kavimler gocu sirasinda Karadeniz in kuzeyinden Avrupa ya inen Hun boylariyla birlikte bolgeye geldigi dusunulmektedir Neler YaparKoyun inek gibi ciftlik hayvanlarina karsi iyi ve koruyucu fakat kurt ayi cakal gibi yabani hayvanlara karsi cok saldirgandir Genellikle yabancilara karsi saldirgan oldugu icin bulundugu evin veya bahcenin cevresi dis ortami gormemesi icin kapatilir Aksi halde yuruyen ve hareket eden her seye havlayabilir Uzerinde calisilarak sosyallestirildiginde ise bu ozellikleri rahatsiz edici boyutlara varmaz Akbas kopekler dogalari geregi asiri korumaci ve suphecidirler bu nedenle hemen herkesi ilk etapta potansiyel tehlike olarak gorebilirler bu ozelliklerini torpulemek icin sabirli bir sekilde sosyallestirilmeleri gerekir Geceleri gunduz vaktine gore daha fazla dikkatli ve bekcidirler Gunumuzde bekci kopegi olmanin yani sira coban kopegi olarak da kullanilmaktadir Akbas irki uluslararasi pek cok yarismada cobanlik ve suru koruma konusunda birinci olmustur Temel OzellikleriAkbas iri cusseli atletik yapili dururken ve hareket halinde son derece guzel ve zariftir Anadolu da kullanilan en eski koruma kopeklerinden birisidir Apartman hayatina pek uygun degildir fakat her kopek gibi uyum yetenegi vardir Hareket etmek ve mutlu olmak icin genis alanlara ihtiyac duyar yeterli siklikta dolastirildiginda ve en azindan gunun bir bolumunde kapali bir bahcede zaman gecirme sansi oldugunda sehirde de rahatlikla yasayabilmektedir Amerika da uzun sureden beri yetistirilen Akbas cinsi kopeklerin hemen her ortama uyum sagladigi gozlemlenmistir Bagimsiz ve yer yer dominant karakteri nedeniyle yetiskin doneme gelene kadar Akbas kopeklerin egitimlerini ara vermeden surdurmek gerekir 3 6 aylik donemde temel egitim 6 9 aylik donemde ise ileri egitim alabilecek kapasitededirler Kirsal alanda 5 aylik Akbaslar surulere cobanlik yapmaya baslarlar GaleriAkbas irki bir kopek Akbas irki bir kopek Akbas irki bir kopekAyrica bakinizKangal kopegi Zagar Aksaray Malaklisi Kars kopegi Rize koyun kopegi Tonya Finosu ZerdavaKaynakca a b 13 Nisan 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Mart 2010 Rancher hopes to improve plight of sheep industry s canines mtexpress 6 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mayis 2020 akbashclub Ingilizce 6 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Mayis 2020 12 Mart 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Ocak 2009 8 Ekim 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Kasim 2010 petdostu net Pet Dostu 6 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Mart 2016