Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddenin daha erişilebilir olması için konusuna göre başlıklara bölünmesi gerekmektedir. |
Akdamar Kilisesi, Ahtamar Kilisesi, Surp Haç Kilisesi veya Kutsal Haç Katedrali (Ermenice: Աղթամարի Սուրբ Խաչ եկեղեցի), Türkiye'nin doğusunda, Van Gölü üzerindeki Akdamar Adası'nda yer alan bir kilisedir. Kudüs'ten İran'a kaçırıldıktan sonra 7. yüzyılda Van yöresine getirildiği rivayet edilen Hakiki Haç'ın bir parçasını barındırmak maksadıyla Kral I. Gagik'in emriyle 915-921 yıllarında Mimar Manuel tarafından inşa edilmiştir. Ermeni Kırımı'ndan sonra cemaatsiz kalan dini yapı bugün müze olarak hizmet vermektedir.
 Kiliseden bir görüntü | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Akdamar Adası, Gevaş, Van, Türkiye |
| Koordinatlar | 38°20′30″K 43°02′07″D / 38.34167°K 43.03528°D |
| İnanç | Ermeni Apostolik |
| Açılış | 921 |
| Durum | Müze |
| Mimari | |
| Mimar(lar) | |
| İnşaat başlangıcı | 915 |
| Tamamlanma | 921 |
| Özellikler | |
| Genişlik (merkez) | 11,60 m |
| Kubbe yüksekliği (iç) | 20,40 m |
Adanın güney doğusuna kurulmuş olan kilise, mimari açıdan Orta Çağ Ermeni sanatının en parlak eserleri arasında sayılır. Kızıl andezit taşından inşa edilmiş olan kilisenin dış cephesi, alçak rölyef şeklinde işlenmiş zengin bitki ve hayvan motifleriyle ve Kutsal Kitap'tan alınma sahnelerle bezenmiştir. Kilise bu özelliğiyle de Ermeni mimari tarihi içinde eşsiz bir konuma sahiptir. Kilisenin kuzeydoğusundaki şapel 1296-1336 tarihlerinde, batısındaki jamadun (cemaat evi) 1793 tarihinde, güneyindeki çan kulesi 18. yüzyıl sonlarında ilave edilmiştir. Kuzeyindeki şapelin ise tarihi bilinmemektedir.
Doğudaki birçok başka Ermeni anıtı ile birlikte Akdamar Kilisesi'nin de 1951'de hükûmet emriyle yıkımı kararlaştırılmış, 25 Haziran 1951'de başlatılan yıkım çalışması o dönemde genç bir gazeteci olan ve tesadüfen olaydan haberdar olan Yaşar Kemal'in haber vermesiyle durdurulmuştur.
On yıllar boyunca bakımsız olarak kalan kilise 2005-2007 döneminde Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı öncülüğünde, Türkiye Ermenileri ve komşu Ermenistan ile ilişkilerin geliştirilmesine yönelik bir adım olarak, 1.5 milyon dolar harcanarak restore edilmiştir. Restorasyon çalışması bazı uluslararası kültür çevrelerinde "siyasi amaçlı" olarak tanımlanmıştır. Kilise 29 Mart 2007 tarihinde TC Kültür Bakanı Ertuğrul Günay ve Ermenistan Kültür Bakan Yardımcısının katılımıyla müze olarak tekrar açılmıştır. Restorasyon çalışması sonrası, kilisede 19 Eylül 2010 tarihinde Türkiye Ermenileri Patrikliği Ruhani Meclisi Patrik Genel Vekili Başpiskopos Aram Ateşyan yönetiminde bir ayin düzenlenmiştir, bu 95 yıl aradan sonra burada düzenlenen ilk ayindir.
23 Ekim 2011'de Van'da meydana gelen depremde kilise hafif hasar gördü. Kilisenin kubbesinde çatlak oluşurken, bazı cam ve seramikleri de kırıldı.
Galeri
-
![image]()
Akdamar kilisesi'nin tepeden görünümü. Karşıda Artos(Çadır Dağı) yer almaktadır. -
![image]()
Akdamar kilisesi -
![image]()
Akdamar kilisesi -
![image]()
Kutsal Haç Katedrali
Dış bağlantılar
Vikihaber'de bu konuyla ilgili haber var:
|
![image]()
Wikimedia Commons'ta Akdamar Island ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
Kaynakça
- ^ "Armenian Architecture - VirtualANI - The Restoration of the Aghtamar church". www.virtualani.org. 18 Nisan 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ocak 2024.
- ^ "95 yıllık tabu yıkıldı". Sabah. 19 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ocak 2024.
- ^ . web.archive.org. 1 Ocak 2012. 1 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2024.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddenin daha erisilebilir olmasi icin konusuna gore basliklara bolunmesi gerekmektedir Lutfen Bicem el kitabina uygun bir sekilde bolum baslik ve alt basliklari ekleyerek maddeyi duzenleyin Akdamar Kilisesi Ahtamar Kilisesi Surp Hac Kilisesi veya Kutsal Hac Katedrali Ermenice Աղթամարի Սուրբ Խաչ եկեղեցի Turkiye nin dogusunda Van Golu uzerindeki Akdamar Adasi nda yer alan bir kilisedir Kudus ten Iran a kacirildiktan sonra 7 yuzyilda Van yoresine getirildigi rivayet edilen Hakiki Hac in bir parcasini barindirmak maksadiyla Kral I Gagik in emriyle 915 921 yillarinda Mimar Manuel tarafindan insa edilmistir Ermeni Kirimi ndan sonra cemaatsiz kalan dini yapi bugun muze olarak hizmet vermektedir Surp Hac KatedraliKiliseden bir goruntuTemel bilgilerKonumAkdamar Adasi Gevas Van TurkiyeKoordinatlar38 20 30 K 43 02 07 D 38 34167 K 43 03528 D 38 34167 43 03528InancErmeni ApostolikAcilis921DurumMuzeMimariMimar lar Insaat baslangici915Tamamlanma921OzelliklerGenislik merkez 11 60 mKubbe yuksekligi ic 20 40 mAkdamar Adasi Haritasi Adanin guney dogusuna kurulmus olan kilise mimari acidan Orta Cag Ermeni sanatinin en parlak eserleri arasinda sayilir Kizil andezit tasindan insa edilmis olan kilisenin dis cephesi alcak rolyef seklinde islenmis zengin bitki ve hayvan motifleriyle ve Kutsal Kitap tan alinma sahnelerle bezenmistir Kilise bu ozelligiyle de Ermeni mimari tarihi icinde essiz bir konuma sahiptir Kilisenin kuzeydogusundaki sapel 1296 1336 tarihlerinde batisindaki jamadun cemaat evi 1793 tarihinde guneyindeki can kulesi 18 yuzyil sonlarinda ilave edilmistir Kuzeyindeki sapelin ise tarihi bilinmemektedir Dogudaki bircok baska Ermeni aniti ile birlikte Akdamar Kilisesi nin de 1951 de hukumet emriyle yikimi kararlastirilmis 25 Haziran 1951 de baslatilan yikim calismasi o donemde genc bir gazeteci olan ve tesadufen olaydan haberdar olan Yasar Kemal in haber vermesiyle durdurulmustur On yillar boyunca bakimsiz olarak kalan kilise 2005 2007 doneminde Turkiye Cumhuriyeti Kultur ve Turizm Bakanligi onculugunde Turkiye Ermenileri ve komsu Ermenistan ile iliskilerin gelistirilmesine yonelik bir adim olarak 1 5 milyon dolar harcanarak restore edilmistir Restorasyon calismasi bazi uluslararasi kultur cevrelerinde siyasi amacli olarak tanimlanmistir Kilise 29 Mart 2007 tarihinde TC Kultur Bakani Ertugrul Gunay ve Ermenistan Kultur Bakan Yardimcisinin katilimiyla muze olarak tekrar acilmistir Restorasyon calismasi sonrasi kilisede 19 Eylul 2010 tarihinde Turkiye Ermenileri Patrikligi Ruhani Meclisi Patrik Genel Vekili Baspiskopos Aram Atesyan yonetiminde bir ayin duzenlenmistir bu 95 yil aradan sonra burada duzenlenen ilk ayindir 23 Ekim 2011 de Van da meydana gelen depremde kilise hafif hasar gordu Kilisenin kubbesinde catlak olusurken bazi cam ve seramikleri de kirildi GaleriAkdamar kilisesi nin tepeden gorunumu Karsida Artos Cadir Dagi yer almaktadir Akdamar kilisesi Akdamar kilisesi Kutsal Hac KatedraliDis baglantilarVikihaber de bu konuyla ilgili haber var Akdamar Kilisesi nde tarihi ayinWikimedia Commons ta Akdamar Island ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunurKaynakca Armenian Architecture VirtualANI The Restoration of the Aghtamar church www virtualani org 18 Nisan 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Ocak 2024 95 yillik tabu yikildi Sabah 19 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Ocak 2024 web archive org 1 Ocak 2012 1 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Ocak 2024