Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Akdamar Adası (Ahtamar veya Ağtamar biçimlerinde de yazılır; Ermenice: Աղթամար Akhtamar), Türkiye'nin Van ve Bitlis illeri arasında bulunan Van Gölü'nün içinde yer alan ikinci büyük adadır.
| Akdamar Adası | |
|---|---|
 | |
 | |
| Coğrafya | |
 | |
  Akdamar Adası | |
| Koordinatlar | 38°20′28″K 43°02′09″D / 38.34111°K 43.03583°D |
| Gölü | Van Gölü |
| Yüzölçümü | 0,7 km2 |
| Siyasi | |
| Adadaki ülke(ler) | |
| Bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| İl | Van |
Van'ın Gevaş ilçesi sınırları içerisinde yer alan adada Ermeniler´den kalma bir kilise bulunur. Yüzölçümü yaklaşık 163.753 metrekare olan adanın toplam kıyı uzunluğu 3 kilometreyi bulmaktadır. En yüksek noktası deniz seviyesinden 1912 metre yüksekte bulunan adanın batı uçlarında yüksekliği 80 metreye ulaşan dik kayalıklar vardır.
İsim Efsanesi
Adanın adının nereden geldiğine dair yaygın halk hikâyesine göre, zamanında bu adada yaşayan Ermeni baş keşişin güzelliği dillere destan Tamara adında bir kızı vardır. Adanın çevresindeki köylerde çobanlık yapan bir genç bu kıza âşık olur. Bu genç Tamara ile buluşmak için her gece adaya yüzer. Tamara ise ona gece karanlığında yerini belli etmek için onu bir fenerle bekler. Bundan haberdar olan kızın babası, fırtınalı bir gecede elinde fenerle adanın kıyısına iner ve sürekli yer değiştirerek gencin boşuna yüzüp, gücünü yitirmesine neden olur. Yüzmekten gücünü yitirip, yorulan genç çoban boğulur ve boğulmadan önce son nefesiyle "Ah Tamara!" diye haykırır. Bunu duyan kız da hemen ardından kendini gölün sularına bırakır O günden sonra ada Ah Tamara! ismi ile anlatılır. Bu hikâye Ermeni şair Hovhannes Tumanyan anlatımıyla efsaneleşmiştir.
Bu efsanenin tarihi gerçeklerle alakasının zayıf olduğu şüphesizdir. 9. yüzyıldan itibaren kaydedilmiş olan Ağtamar adının Arapça ĞMR kökünden "kabartı, tümsek" anlamına gelen bir türev olması daha kuvvetli bir olasılık olarak değerlendirilebilir.
Adın Türkçeleştirilmiş biçimi olarak Akdamar kullanılmaktadır.
Tarihçe
En eski kaynaklarda adanın adı, Gevaş bölgesinde hüküm süren Ermeni Rştuni sülalesine atfen Rştunik Adası olarak geçmektedir. 705 yılında Vard Rştuni'nin adada öldürülerek Rştuni beyliğine son verilmesinden sonra ada ve yöresi, daha önce Başkale'de (Ağbak) hüküm süren Ardzruni sülalesinin eline geçmiştir. 908'de I. Gagik Ardzruni bazı Ermeni ve Müslüman beyleriyle anlaşarak Gevaş'ta (Vostan) kendini Vaspuragan Kralı ilan etmiş ve bilahare başkentini adaya taşımaya karar vermiştir. I. Gagik adada halen mevcut olan kiliseden başka müstahkem bir kasaba, saray, çarşı ve liman inşa ettirmiştir. Ada üzerindeki sivil yerleşimin 16. yüzyıl başlarına kadar canlı olarak varlığını sürdürdüğü ve 1535 'nda tahrip edildiği anlaşılmaktadır.
16. yüzyıldan sonra sivil yerleşimin bulunmadığı adada Kutsal Haç'a (Surp Khaç) adanmış bir Ermeni manastırı hayatiyetini sürdürmüştür. 19. yüzyıl sonlarında 300 civarında keşişin ikamet ettiği manastır, 1895 ve 1915 olaylarından sonra terkedilmiştir.
Ermeni Kilisesinin ruhani başkanlığı olan Gatoğigosluk makamı 10. yüzyıl ortalarından 1101 yılına kadar Ahtamar Adasında bulunmuştur. Makamın 12. yüzyılda Kilikya'ya taşınmasından sonra da Ahtamar Kilisesi 19. yüzyıla dek önderlik iddiasını devam ettirmiştir..
Akdamar Kilisesi
Akdamar Adasındaki Surp Haç kilisesi, Kudüs'ten İran'a kaçırıldıktan sonra 7. yüzyılda Van yöresine getirildiği rivayet edilen Hakiki Haç'ın bir parçasını barındırmak maksadıyla Kral I. Gagik'in emriyle 915-921 yıllarında Mimar Manuel tarafından inşa edilmiştir. Adanın güney doğusuna kurulmuş olan kilise, mimari açıdan Orta Çağ Ermeni sanatının en parlak eserleri arasında sayılır. Kızıl andezit taşından inşa edilmiş olan kilisenin dış cephesi, alçak rölyef şeklinde işlenmiş zengin bitki ve hayvan motifleriyle ve Kutsal Kitap'tan alınma sahnelerle bezenmiştir. Kilise bu özelliğiyle de Ermeni mimari tarihi içinde eşsiz bir konuma sahiptir.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Akdamar Adası ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Uzaydan Akdamar Adası10 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
![image]()
Kaynakça
- ^ . Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü. Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü. 1 Haziran 2020. 19 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Akdamar Adasi Ahtamar veya Agtamar bicimlerinde de yazilir Ermenice Աղթամար Akhtamar Turkiye nin Van ve Bitlis illeri arasinda bulunan Van Golu nun icinde yer alan ikinci buyuk adadir Akdamar AdasiCografyaAkdamar AdasiAkdamar Adasi nin Van daki konumuKoordinatlar38 20 28 K 43 02 09 D 38 34111 K 43 03583 D 38 34111 43 03583GoluVan GoluYuzolcumu amp 0000000000000000 700000 0 7 km2SiyasiAdadaki ulke ler TurkiyeBolgeDogu Anadolu BolgesiIlVan Van in Gevas ilcesi sinirlari icerisinde yer alan adada Ermeniler den kalma bir kilise bulunur Yuzolcumu yaklasik 163 753 metrekare olan adanin toplam kiyi uzunlugu 3 kilometreyi bulmaktadir En yuksek noktasi deniz seviyesinden 1912 metre yuksekte bulunan adanin bati uclarinda yuksekligi 80 metreye ulasan dik kayaliklar vardir Isim EfsanesiAdanin adinin nereden geldigine dair yaygin halk hikayesine gore zamaninda bu adada yasayan Ermeni bas kesisin guzelligi dillere destan Tamara adinda bir kizi vardir Adanin cevresindeki koylerde cobanlik yapan bir genc bu kiza asik olur Bu genc Tamara ile bulusmak icin her gece adaya yuzer Tamara ise ona gece karanliginda yerini belli etmek icin onu bir fenerle bekler Bundan haberdar olan kizin babasi firtinali bir gecede elinde fenerle adanin kiyisina iner ve surekli yer degistirerek gencin bosuna yuzup gucunu yitirmesine neden olur Yuzmekten gucunu yitirip yorulan genc coban bogulur ve bogulmadan once son nefesiyle Ah Tamara diye haykirir Bunu duyan kiz da hemen ardindan kendini golun sularina birakir O gunden sonra ada Ah Tamara ismi ile anlatilir Bu hikaye Ermeni sair Hovhannes Tumanyan anlatimiyla efsanelesmistir Bu efsanenin tarihi gerceklerle alakasinin zayif oldugu suphesizdir 9 yuzyildan itibaren kaydedilmis olan Agtamar adinin Arapca GMR kokunden kabarti tumsek anlamina gelen bir turev olmasi daha kuvvetli bir olasilik olarak degerlendirilebilir Adin Turkcelestirilmis bicimi olarak Akdamar kullanilmaktadir TarihceAkdamar KilisesiAkdamar 1860 En eski kaynaklarda adanin adi Gevas bolgesinde hukum suren Ermeni Rstuni sulalesine atfen Rstunik Adasi olarak gecmektedir 705 yilinda Vard Rstuni nin adada oldurulerek Rstuni beyligine son verilmesinden sonra ada ve yoresi daha once Baskale de Agbak hukum suren Ardzruni sulalesinin eline gecmistir 908 de I Gagik Ardzruni bazi Ermeni ve Musluman beyleriyle anlasarak Gevas ta Vostan kendini Vaspuragan Krali ilan etmis ve bilahare baskentini adaya tasimaya karar vermistir I Gagik adada halen mevcut olan kiliseden baska mustahkem bir kasaba saray carsi ve liman insa ettirmistir Ada uzerindeki sivil yerlesimin 16 yuzyil baslarina kadar canli olarak varligini surdurdugu ve 1535 nda tahrip edildigi anlasilmaktadir 16 yuzyildan sonra sivil yerlesimin bulunmadigi adada Kutsal Hac a Surp Khac adanmis bir Ermeni manastiri hayatiyetini surdurmustur 19 yuzyil sonlarinda 300 civarinda kesisin ikamet ettigi manastir 1895 ve 1915 olaylarindan sonra terkedilmistir Ermeni Kilisesinin ruhani baskanligi olan Gatogigosluk makami 10 yuzyil ortalarindan 1101 yilina kadar Ahtamar Adasinda bulunmustur Makamin 12 yuzyilda Kilikya ya tasinmasindan sonra da Ahtamar Kilisesi 19 yuzyila dek onderlik iddiasini devam ettirmistir Akdamar KilisesiAkdamar Adasindaki Surp Hac kilisesi Kudus ten Iran a kacirildiktan sonra 7 yuzyilda Van yoresine getirildigi rivayet edilen Hakiki Hac in bir parcasini barindirmak maksadiyla Kral I Gagik in emriyle 915 921 yillarinda Mimar Manuel tarafindan insa edilmistir Adanin guney dogusuna kurulmus olan kilise mimari acidan Orta Cag Ermeni sanatinin en parlak eserleri arasinda sayilir Kizil andezit tasindan insa edilmis olan kilisenin dis cephesi alcak rolyef seklinde islenmis zengin bitki ve hayvan motifleriyle ve Kutsal Kitap tan alinma sahnelerle bezenmistir Kilise bu ozelligiyle de Ermeni mimari tarihi icinde essiz bir konuma sahiptir Dis baglantilarWikimedia Commons ta Akdamar Adasi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Uzaydan Akdamar Adasi10 Agustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca Tapu Kadastro Genel Mudurlugu Tapu Kadastro Genel Mudurlugu 1 Haziran 2020 19 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi