Cupressus sempervirens(Akdeniz Servisi), Cupressus cinsine bağlı Akdeniz'e ögzü bir bitki türüdür. Yunanistan, Kıbrıs, İran, İsrail, Ürdün, Lübnan, Libya ve Türkiye'de bulunur. 90-1,700 m (295,28-5,58 ft) rakım aralığında yetişir.
Cupressus sempervirens | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Korunma durumu | |||||||||||||||
Asgari endişe altında (IUCN 3.1) | |||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
İkili adlandırma | |||||||||||||||
Cupressus sempervirens L., Sp. Pl. 2: 1002 (1753). | |||||||||||||||
Sinonimler | |||||||||||||||
|
Özellikleri
Çok uzun ömürlüdür. 1000 yıldan fazla ömürleri olabilmektedir. Türkiye'de en geniş yayılımı 436 hektar ile Antalya Köprülü Kanyon Milli Parkı içerisinde yapmaktadır. Kuraklığa dayanıklı oluşu özel toprak isteğinin olmaması ve yangına dayanıklı olması gibi sebeplerden dolayı ağaçlandırma için uygun bir türdür. Çok az yağış alan çeşitli bölgelerde diğer pinales üyeleri ve servi ile yapılan dikimlerin ardından yüzde 90 oranında servi türünün canlı kaldığı tespit edilmiştir. Servi kökleri ile toprağı çok iyi kavradığından dolayı erozyonu gözle görülür ölçüde engellemiştir. Çeşitli bölgelerde narenciye bahçelerinin etrafında rüzgar önleyici olarak dikilmektedir. Dayanıklı ve ucuz bir tür olan Akdeniz Servisi kent ormancılığı için tercih edilen bir türdür. Diğer orman ağaçlarına göre Akdeniz Servisi yangınlara karşı daha dayanıklıdır. Servi mezarlık ağacı olarak da bilinir. Bunun nedeni mezarlıklara bol miktarda dikilmesidir. Batıl bir inanışa göre ölenlerin ruhları bu ağaç sayesinde göklere yükselir. Ayrıca rüzgarı önleyici set etkisi de vardır. İran Yezd Eyaletinde bulunan en az 4 bin yaşında olduğu tahmin edilen Eberkuh Servisinin boyu 28 metre gövde çapı 4 metre dalları ise 2.5 metreyi bulmaktadır.
Tür adı olan sempervirens, Latincede "her dem yeşil" anlamındaki bir kelimeden gelmektedir.
Morfoloji
Boyu 35 metreye kadar uzayabilir. Yılda 1 metreye kadar büyüyebilir. Koyu yeşil renkli, yoğun spreyler halinde yaprakları vardır. Yapraklar pullu, 2–5 mm uzunluğunda ve yuvarlak (düzleşmemiş) sürgünler şeklindedir. Tohum kozalakları oval veya dikdörtgen, 25–40 mm uzunluğunda, 10-14 pullu, önce yeşil, tozlaşmadan yaklaşık 20-24 ay sonra kahverengi renge dönüşür. Erkek kozalaklar 3–5 mm uzunluğundadır ve kış sonlarında polen salgılarlar. Seiridium cardinale mantarının neden olduğu selvi kanserine karşı orta derecede hassastır ve bu hastalığın yaygın olduğu yerlerde yoğun ölümlere maruz kalabilir.
Taksonomi
Cupressus sempervirens türüne bağlı alttürler (2024):
Konuyla ilgili yayınlar
- Farjon, A. (2005). Monograph of Cupressaceae and Sciadopitys. Royal Botanic Gardens, Kew. .
- Zsolt Debreczy, Istvan Racz (2012). Conifers Around the World (1.1editör=Kathy Musial bas.). DendroPress. s. 1089. ISBN .
- Panconesi, A. 2007 The cypress from myth to future. [Italian] 456 p. Ed. Centro Promozione Pubblicità,
- Farjon, A. & D. Filer (2013) In: An Atlas of the World’s conifers. An analysis of their distribution, biogeography, diversity and conservation status. Brill, Leiden & Boston. 512 pp.
- Krüssmann, G. (1983) Handbuch der Nadelgehölze, 2. Auflage: Paul Parey, Berlin & Hamburg
- L. (1753) In: Sp. Pl. 2: 1002.
- Schroeter, A.L. & Panasiuk, V.A. (1999) Dictionary of plant names: Koeltz Scientific Books, Koenigstein
- Taylor, S. (1984) A traveller's guide to the woody plants of Turkey: Redhouse Press, Istanbul
- Vidakovic, M. (1982) Cetinjace – morfologija I varijabilnost: Jugoslavenska Akademija Znanosti I Umjetnosti; SNL, Zagreb
- Farjon, A. (2010) In: A Handbook of the World’s Conifers.Vol. 1 & 2. E. J. Brill, Leiden & Boston. 1112 pp.
- López Gonzáles, G.A. (2001) Los árboles y arbustos de la Península Ibérica e Islas Baleares, Vol. 1: Ediciones Mundi-Prensa, Madrid
- Mitchell, A. (1976) Elseviers bomengids: Elsevier, Amsterdam
- Wrobel, M. & Creber, G. (1996) Elsevier's dictionary of plant names: Elsevier, Amsterdam
- Bean, W.J. (1980) Trees and shrubs hardy in the British Isles, ed. 8, Vols. 1-4: John Murray, London
- Hegi, G. (1981) Illustrierte Flora von Mittel-europa, Band 1, Teil 2 [third edition]: Verlag Paul Parey, Berlin - Hamburg
- Zsolt, D. & Rácz, I. (2000) Fenyok a föld körül: Dendrológiai Alapítvány, Budapest
Kaynakça
- ^ a b "IUCN". 18 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Nisan 2024.
- ^ "GBIF". 10 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Nisan 2024.
- ^ "PaleoBioDB". 5 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Nisan 2024.
- ^ . 24 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
|başlık=
dış bağlantı () - ^ . 14 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
|başlık=
dış bağlantı () - ^ . 24 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
|başlık=
dış bağlantı () - ^ . www.aa.com.tr. 3 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2023.
- ^ (PDF). 16 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
|başlık=
dış bağlantı ()
Dış bağlantılar
- Wikimedia Commons'ta Cupressus sempervirens ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
- Vikitür'de Cupressus sempervirens ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
Cupressus ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cupressus sempervirens Akdeniz Servisi Cupressus cinsine bagli Akdeniz e ogzu bir bitki turudur Yunanistan Kibris Iran Israil Urdun Lubnan Libya ve Turkiye de bulunur 90 1 700 m 295 28 5 58 ft rakim araliginda yetisir Cupressus sempervirensKorunma durumuAsgari endise altinda IUCN 3 1 Biyolojik siniflandirmaAlem PlantaeSube TracheophytaSinif PinopsidaTakim PinalesFamilya CupressaceaeCins CupressusTur C sempervirensIkili adlandirmaCupressus sempervirensL Sp Pl 2 1002 1753 SinonimlerChamaecyparis thujiformis R Sm Chamaecyparis thujiformis R Sm ex Godr Chamaecyparis thujiformis R Sm ex Gordon Cupressus conoidea Spadoni Cupressus elongata Salisb Cupressus expansa Targ Tozz Cupressus expansa Targ Tozz ex Steud Cupressus fastigiata DC Cupressus fastigiata Mill 1768 Cupressus foemina Garsault Cupressus globulifera Parl Cupressus horizontalis Mill Voss Cupressus horizontalis Mill Cupressus horizontalis var pendula hort Cupressus horizontalis var pendula hort ex Endl Cupressus lugubris Salisb Cupressus mariae Sennen Cupressus mas Garsault Cupressus orientalis Beissn Cupressus patula Pers Cupressus patula Spadoni Cupressus pyramidalis O Targ Tozz Cupressus roylei Carriere Cupressus sempervirens f horizontalis Mill Voss Cupressus sempervirens f numidica Trab Cupressus sempervirens f stricta Aiton Rehder Cupressus sempervirens subsp fma L Cupressus sempervirens subsp horizontalis Mill A Camus Cupressus sempervirens var globulifera Parl Cupressus sempervirens var horizontalis Mill G Don Cupressus sempervirens var horizontalis Mill Gordon Cupressus sempervirens var horizontalis Mill Loudon Cupressus sempervirens var numidica Trab Cupressus sempervirens var numidica Trab ex G Barron Cupressus sempervirens var pendula Endl A Camus Cupressus sempervirens var pyramidalis Nyman Cupressus sempervirens var sphaerocarps Parl Parl Cupressus sempervirens var stricta Aiton Cupressus sempervirens var umbilicata Parl Parl Cupressus sphaerocarpa Parl Cupressus stricta Mill Cupressus stricta Mill ex Godr Cupressus stricta Mill ex Gordon amp Glend Cupressus thujifolia Knight Cupressus thujifolia Knight ex Godr Cupressus thujifolia Knight ex Gordon amp Glend Cupressus thujiformis Parker Cupressus thujiformis Parker ex Godr Cupressus thujiformis Parker ex Gordon Cupressus thujioides H Low Cupressus thujioides H Low ex Godr Cupressus thujioides H Low ex Gordon Cupressus tournefortii Audib ex Carriere Cupressus umbilicata Parl Juniperus whitleyana Miq Thuja orientalis var pendula Endl CarriereOzellikleriCok uzun omurludur 1000 yildan fazla omurleri olabilmektedir Turkiye de en genis yayilimi 436 hektar ile Antalya Koprulu Kanyon Milli Parki icerisinde yapmaktadir Kurakliga dayanikli olusu ozel toprak isteginin olmamasi ve yangina dayanikli olmasi gibi sebeplerden dolayi agaclandirma icin uygun bir turdur Cok az yagis alan cesitli bolgelerde diger pinales uyeleri ve servi ile yapilan dikimlerin ardindan yuzde 90 oraninda servi turunun canli kaldigi tespit edilmistir Servi kokleri ile topragi cok iyi kavradigindan dolayi erozyonu gozle gorulur olcude engellemistir Cesitli bolgelerde narenciye bahcelerinin etrafinda ruzgar onleyici olarak dikilmektedir Dayanikli ve ucuz bir tur olan Akdeniz Servisi kent ormanciligi icin tercih edilen bir turdur Diger orman agaclarina gore Akdeniz Servisi yanginlara karsi daha dayaniklidir Servi mezarlik agaci olarak da bilinir Bunun nedeni mezarliklara bol miktarda dikilmesidir Batil bir inanisa gore olenlerin ruhlari bu agac sayesinde goklere yukselir Ayrica ruzgari onleyici set etkisi de vardir Iran Yezd Eyaletinde bulunan en az 4 bin yasinda oldugu tahmin edilen Eberkuh Servisinin boyu 28 metre govde capi 4 metre dallari ise 2 5 metreyi bulmaktadir Tur adi olan sempervirens Latincede her dem yesil anlamindaki bir kelimeden gelmektedir MorfolojiBoyu 35 metreye kadar uzayabilir Yilda 1 metreye kadar buyuyebilir Koyu yesil renkli yogun spreyler halinde yapraklari vardir Yapraklar pullu 2 5 mm uzunlugunda ve yuvarlak duzlesmemis surgunler seklindedir Tohum kozalaklari oval veya dikdortgen 25 40 mm uzunlugunda 10 14 pullu once yesil tozlasmadan yaklasik 20 24 ay sonra kahverengi renge donusur Erkek kozalaklar 3 5 mm uzunlugundadir ve kis sonlarinda polen salgilarlar Seiridium cardinale mantarinin neden oldugu selvi kanserine karsi orta derecede hassastir ve bu hastaligin yaygin oldugu yerlerde yogun olumlere maruz kalabilir TaksonomiCupressus sempervirens turune bagli altturler 2024 Cupressus sempervirens indica Cupressus sempervirens sempervirensKonuyla ilgili yayinlarFarjon A 2005 Monograph of Cupressaceae and Sciadopitys Royal Botanic Gardens Kew 1 84246 068 4 Zsolt Debreczy Istvan Racz 2012 Conifers Around the World 1 1editor Kathy Musial bas DendroPress s 1089 ISBN 978 9632190617 Panconesi A 2007 The cypress from myth to future Italian 456 p Ed Centro Promozione Pubblicita 9788888228204 Farjon A amp D Filer 2013 In An Atlas of the World s conifers An analysis of their distribution biogeography diversity and conservation status Brill Leiden amp Boston 512 pp Krussmann G 1983 Handbuch der Nadelgeholze 2 Auflage Paul Parey Berlin amp Hamburg L 1753 In Sp Pl 2 1002 Schroeter A L amp Panasiuk V A 1999 Dictionary of plant names Koeltz Scientific Books Koenigstein Taylor S 1984 A traveller s guide to the woody plants of Turkey Redhouse Press Istanbul Vidakovic M 1982 Cetinjace morfologija I varijabilnost Jugoslavenska Akademija Znanosti I Umjetnosti SNL Zagreb Farjon A 2010 In A Handbook of the World s Conifers Vol 1 amp 2 E J Brill Leiden amp Boston 1112 pp Lopez Gonzales G A 2001 Los arboles y arbustos de la Peninsula Iberica e Islas Baleares Vol 1 Ediciones Mundi Prensa Madrid Mitchell A 1976 Elseviers bomengids Elsevier Amsterdam Wrobel M amp Creber G 1996 Elsevier s dictionary of plant names Elsevier Amsterdam Bean W J 1980 Trees and shrubs hardy in the British Isles ed 8 Vols 1 4 John Murray London Hegi G 1981 Illustrierte Flora von Mittel europa Band 1 Teil 2 third edition Verlag Paul Parey Berlin Hamburg Zsolt D amp Racz I 2000 Fenyok a fold korul Dendrologiai Alapitvany BudapestKaynakca a b IUCN 18 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Nisan 2024 GBIF 10 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Nisan 2024 PaleoBioDB 5 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Nisan 2024 24 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi baslik dis baglanti yardim 14 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi baslik dis baglanti yardim 24 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi baslik dis baglanti yardim www aa com tr 3 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Mayis 2023 PDF 16 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi baslik dis baglanti yardim Dis baglantilarWikimedia Commons ta Cupressus sempervirens ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Vikitur de Cupressus sempervirens ile ilgili ayrintili taksonomik bilgiler bulunur Cupressus ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz