Alaungpaya (Birmanca ya da Burmaca: အလောင််ဘုရ််), Alaunghpaya veya Alaung-Phra olarak da telaffuz edilir, (d. 24 Ağustos 1714 - ö. 11 Mayıs 1760), Burma(Myanmar)'da Konbaung Hanedanlığı'nın kurucusudur. Bir zamanlar Yukarı Burma'daki küçük bir köyün eski şefi olan Alaungpaya, Siyam'a düzenlediği sefer sırasında hastalıktan öldüğünde, Burma'yı birleştirmiş, Manipur'u ele geçirmiş, Lan Na'yı fethetmiş ve restore edilen Hanthawaddy Krallığı'na yardım eden Fransız ve İngilizleri yenmişti. Dagon çevresine yeni yerleşim yerleri ekleyerek genişletmiş ve şehri Yangon şehri olarak adlandırmıştır. Burma'yı üçüncü kez birleştirdiği için Burma tarihinde, Anawrahta ve Bayinnaung ile birlikte Burma'nın en büyük üç hükümdarından biri olarak kabul edilir.
Alaungpaya အလောင်းဘုရား | |||||
---|---|---|---|---|---|
Alaungpaya Heykeli Myanmar Ulusal Müzesi önü (Yangon) | |||||
Hüküm süresi | 29 Şubat 1752 – 11 Mayıs 1760 | ||||
Taç giymesi | 17 Nisan 1752 | ||||
Önce gelen | |||||
Sonra gelen | |||||
Doğum | 24 Ağustos 1714 | ||||
Ölüm | 14 Mayıs 1760 (45 yaşında) Kinywa, | ||||
Defin | |||||
Eş(ler)i | |||||
Çocuk(lar)ı | Bodawpaya | ||||
| |||||
Hanedan | |||||
Babası | |||||
Annesi | |||||
Dini | Theravada Budizm |
Kökeni
Gelecekteki Kral Alaungpaya, Min Nyo San(မင်းညိုစံ) ve eşi Saw Nyein Oo(စောငြိမ်းဦး)’nun çocukları olarak, 24 Ağustos 1714'te Ava'nın (Inwa) yaklaşık 100 kilometre(62 mil) kuzeybatısında bulunan ve Mu Nehri Vadisi'ndeki birkaç yüz haneden oluşan Moksobo köyünde Aung Zeya (အောင်ဇေယျ"Muzaffer Galip") olarak doğdu. Mu Vadisi'ni nesiller boyu idare eden soylu bir ailenin ikinci oğludur. Babası Moksobo köyünün şefiydi ve amcası Kyawswa Thing(ကျော်စွာထင်) ya da daha çok bilinen adıyla Sitha Mingyi (စည်သာမင်းကြီး) ise Mu Vadisi Bölgesinin efendisiydi. Alaungpaya Pagan kraliyet çizgisinden olan Ava kralları Mohnyin Thado, Narapati I ve Thihathura’nın soyundan geldiğini iddia etmiştir. Alaungpaya, 1730 yılında komşu köy olan Siboktara (စည်ပုတ္တရာ) şefinin kızı ve aynı zamanda da kuzeni olan Yun San (ယွန်းစံ) ile evlendi. Bu evlilikten altı oğlu ve hayatta kalan üç kızı oldu.(Dördüncü kızı genç yaşta ölmüştür.)
(Kral Alaungpaya'nın Aile Soy Ağacı)
1413–1468 r. 1442–1468 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1431–1480 r. 1468–1480 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bodaw Shin Medaw | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Min Thinkhaya | Min Shwe Chu | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Min Ne Wun | Min Padamya | Min Ne Tun | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Min Ye Saw | Min Ye Htwe | Khin Myo Hpaw | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Hmantha Mingyi | Min Chit Ma-Nyi | Mingyi Shwe | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Min Mya-Kon | Min Toe Khin | Min Nandi | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Siboktara Min | Min Sit Naing of Talok | Khin Min Pyo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Aung Zeya 1714–1760 r. 1752–1760 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Moksobo şefi ve Mu vadisinin şef yardımcısı
Aung Zeya, Taungoo Hanedanının otoritesinin hızla gerilediği bir dönemde büyüdü. 1724'ten beri Yukarı Burma'nın giderek daha derin kısımlarını yağmalayan Manipuri baskınlarına karşı, Ava'daki "saray kralları" savunma yapamamışlardı. Ava, 1727'de ayaklanan güney Lanna'yı (Chiang Mai) geri alamadı ve 1730'larda kuzey Shan eyaletlerinin Mançu Qing hanedanlığı tarafından ilhakını engelleyecek hiçbir şey yapamadı.
Mu Vadisi, her yıl yapılan Manipuri baskınlarının doğrudan güzergahı üzerindeydi. Burma, Manipur'dan çok daha büyük olmasına rağmen, Ava baskınlarını önleyemedi veya Manipur'u cezalandırmak için üzerlerine sefer düzenleyemedi. Burma halkı, akıncıların köyleri yakmalarını, tapınakları yağmalamalarını ve esir almaları çaresizce izledi.
Kraliyet otoritesinin yokluğundaki bu sıkıntılı zamanlarda Aung Zeya gibi insanlar öne çıkmaya başladı. Henüz yirmili yaşlarının başında köyünün şefi olarak babasının sorumluluklarını üstlendi. Bir ingiliz elçisinin tarifine göre herkesten oldukça uzundu, (1,80 m) boyunda, sağlam yapılı ve yüzünde güneş yanığı bulunan Aung Zeya, liderlik etme konusundaki doğal yeteneği ile vadi boyunca soylu kişiler tarafından lider olarak görülmekteydi. Vadi halkı tekrarlanan baskınlara karşı savunma yapabilmek için konuyu kendi ellerine almaya başladılar.
Ava'daki hastalıklı rejim potansiyel rakiplere karşı oldukça ihtiyatlıydı. 1736 yılında Ava ordusu başkomutanı Taungoo Yaza, köy şefinin mevcut rejim için potansiyel bir tehdit olup olmadığını kontrol etmek için Aung Zeya'yı Ava'ya çağırdı. Taungoo Yaza, 22 yaşında olan Aung Zeya'nın tahtla ilgili herhangi bir planının olmamasından memnun olmuş ve ona kral adına Bala Nanda Kyaw (ဗလနန္ဒကျော်) unvanını vermiştir. Aung Zeya, Mu Vadisi'nin efendisi olan amcasının yardımcısı ve vergi tahsilatından ve düzenin korunmasından sorumlu idari yönetici olan kyegaing (ကြေးကိုင်, [tɕéɡàɪɰ̃]) olmuştur.
Konbaung hanedanlığının kuruluşu
Ava yönetiminin otoritesi ilerleyen yıllarda azalmaya devam etmiştir. 1740 yılında Aşağı Burma Krallığı dağıldı ve Bago'da başkentle birlikte Restore Edilmiş Hanthawaddy Krallığı kuruldu. Ava yönetiminin güneyi kurtarmak için yaptığı zayıf girişimler başarısızlıkla sonuçlandı. Ava ve Bago arasındaki düşük yoğunluklu savaş, Bago'nun son saldırıyı başlattığı ve Yukarı Burma'yı tam güçle istila ettiği 1751 yılının sonlarına dek devam etmiştir. Fransız Doğu Hindistan Şirketi tarafından tedarik edilen ateşli silahlar ve Hollandalı ve Portekizli paralı askerler tarafından desteklenen Hanthawaddy kuvvetleri, 1752'nin başlarında Ava'nın kapılarına ulaşmıştır. Hanthawaddy veliahtı Upayaza, Yukarı Burma'daki tüm idari yöneticilere boyun eğme çağrısında bulunmuştur. Bazıları iş birliği yapmayı seçmiş, fakat Aung Zeya gibi olanlar ise direnmeyi tercih etmiştir.
Aung Zeya, Mu Vadisi'ndeki 46 köyü direnişe katılmaya ikna etmişti. Yukarı Burma'da bir zamanların gururlu krallığının maruz kaldığı sayısız küçük düşürmeyi telafi etmeye hazır olan "son derece gururlu bir kadın ve erkek grubu"nu etrafında bulmuştur. Hanthawaddy kuvvetleri Ava'nın dış duvarlarını yıkmak üzereyken, Aung Zeya kendisini 29 Şubat 1752'de (Tabaung dolunayı, 1113 ME) Alaungpaya ("Geleceğin Budası", Maitreya) kraliyet adı ile kral ilan etti ve Konbaung Hanedanlığını kurdu. Kraliyet adı tam olarak Thiri Pwara Wizaya Nanda Zahta Maha Dhamma Yazadiyaza Alaung Mintayagyi''dir (သီရိပဝရ ဝိဇယနန္ဒဇာထ မဟာဓမ္မ ရာဇာဓိရာဇာ အလောင်းမင်းတရားကြီး).
Herkes ikna olmamış ve 23 Mart 1752'de Ava düştükten sonra Alaungpaya'nın öz babası olan Nyo San onu boyun eğmeye çağırmıştır. Ona göre ağır tahkim edilmiş Ava'yı yağmalamış olan iyi donanımlı Hanthawaddy ordusuna karşı Alaungpaya'nın çok sayıda savaşmak isteyen adamı olmasına rağmen, sadece birkaç tüfek ve küçük tahkimatla hiç şansı yoktu. Alaungpaya yaşanan bu durum karşısında yılmamış ve “Ülkeniz için savaşırken, az mı çok mu olduğunuzun önemi yoktur. Önemli olan, yoldaşlarınızın kalpten olması ve güçlü kollara sahip olmasıdır” demiştir. Günümüzde Shwebo olarak yeniden adlandırılan köyünde tahkimat yapmış ve etrafına hendek inşa ederek savunmaya hazırlamıştır. Ormanda kazıklardan setler yapmış, göletleri yok etmiş ve kuyuları doldurmuştur.
Burma'nın yeniden birleşmesi (1752-1759)
Yukarı Burma (1752–1754)
Konbaung, paniğe kapılmış Yukarı Burma'da bağımsız olarak ortaya çıkan birçok direniş gücünden sadece biriydi. Hanthawaddy komutanlığı önemli bir hata yaparak Ava zaferini Yukarı Burma'yı da ele geçirmek olarak adlandırmış ve işgal esnasında kullandığı kuvvetlerin üçte ikisini Bago'ya geri çekerek, sadece püskürtme olarak gördüğü operasyon için kuvvetlerinin üçte birini (10.000'den az kişi) geride bırakmıştır. İlk başlarda uyguladıkları bu strateji işe yaramış ve Hanthawaddy kuvvetleri, bugünkü kuzey Sagaing bölgesine kadar olan yerlere karakollar kurmuş ve bugünkü kuzey Mandalay bölgesindeki Gwe Shan Madaya halkından müttefikler bulmuştur.
Her şeye rağmen, Alaungpaya'nın güçleri, biat etmesini sağlamak için üzerine gönderilen ilk iki Hanthawaddy müfrezesini yok etti. Daha sonra, General Talaban'ın liderliğindeki birkaç bin kişilik Hanthawaddy ordusu tarafından bir ay süren kuşatmadan kurtuldular ve işgalcileri yenilgiye uğratarak kovdular. Bu haber yayıldıktan kısa bir süre sonra Alaungpaya, Mu Vadisi ve ötesinden gerçek bir ordu toplamış, aile bağlantılarını da kullanarak diğer soylu liderleri de kilit görevlere atamıştır. Bu başarı kendisine Yukarı Burma'nın birçok bölgesinden her gün yeni askerler kazandırmıştır. Dağılan Saray Muhafızlarından subayların yanı sıra diğer direniş güçlerinin çoğu da ellerinde bulundurdukları silahlarla ona katılmıştır. 1752 yılının ekim ayına gelindiğinde, Hanthawaddy'nin baş rakibi konumuna gelmiş ve Ava'nın kuzeyindeki tüm Hanthawaddy karakollarını ve müttefikleri olan Gwe Shan'ı kovmuştur. İsminin etrafında efsaneler dolaşmaya başlamış ve erkekler, onlara liderlik ettiğinde başarısız olmayacaklarını hissetmişlerdir. Bago, yaşanan aksiliklere rağmen Alaungpaya'nın Yukarı Burma'daki kazanımlarını pekiştirmesi karşısında takviye birlik göndermedi. 3 Ocak 1754'te Konbaung kuvvetleri Ava'yı geri aldı.
1754 yılının mart ayında, Hanthawaddy nihayet bütün ordusunu gönderdi, Ava'yı kuşattı ve Shwebo'dan birkaç mil uzakta olan Kyaukmyaung'a kadar ilerledi. Alaungpaya, Konbaung karşı saldırısını bizzat yönetti ve mayıs ayında güney ordularını topraklarından sürdü.
Aşağı Burma (1755–1757)
Çatışmalar giderek Bamar kuzeyi ile Mon güneyi arasında etnik bir çatışmaya dönüştü. Hanthawaddy liderliği, güney Bamarlar'a zulmetmeye yönelik "kendini yenilgiye uğratan" politikalarını tırmandırdı. Ayrıca 1754 yılının ekim ayında tutsak Taungoo kralını idam ettiler. Alaungpaya, bu durumdan hem mutluluk duyarak hem de yararlanarak kalan Bamar birliklerini kendisine katılmaya teşvik etti. Yukarı Burma'nın dört bir yanından gelen vergilerin büyümesi üzerine Shan, Kachin ve Kuki birlikleriyle 1755 yılının ocak ayında sürpriz bir atakla Aşağı Burma'ya yönelik büyük bir istila başlattı. Mayıs ayına kadar orduları tüm Irrawaddy Deltasını fethetti ve Yangon adını verdiği Dagon'u ele geçirdi. Ancak ilerlemesi, Fransızların savunduğu ana liman kenti Thanlyin'de ani bir durma noktasına geldi ve birkaç Konbaung hücumu geri püskürtüldü.
Alaungpaya, daha fazla silaha sahip olmak için Doğu Hindistan Şirketi ile ittifak arayışına girdi fakat başarılı olamadı. Konbaung kuvvetleri 14 aylık bir kuşatmadan sonra 1756 yılının temmuz ayında şehri ele geçirdi ve Fransızların savaşa müdahalesine son verdi. Konbaung kuvvetleri daha sonra kararlı Hanthawaddy savunmasını büyük ölçüde aştı ve 1757 yılının Mayıs ayında Bago'yu buradan çıkardı. 17 yaşındaki krallık artık bitmişti.
Daha sonra, Chiang Mai ve bugünkü kuzeybatı Tayland'da bulunan ve 1727'ten bu yana ayaklanan diğer devletler hemen armağanlar gönderdi. Güneyde bulunan Mottama ve Dawei valileri de armağan gönderdi.
Uzaktaki Shan Eyaletleri (1758-1759)
1758 yılında Alaungpaya, 1730'ların ortasından beri Qing tarafından ilhak edilmiş olan kuzey Shan ve Tai eyaletlerine (bugünkü kuzey ve doğu Kachin Eyaleti, kuzey Shan Eyaleti ve Xishuangbanna Dai Özerk Vilayeti) sefer düzenledi. 1759 yılının başlarında, Birmanya'da otoritesini başarıyla kurdu. Daha sonrasında Qing'in bölgeyi yeniden fethetme girişimi, Sin-Birmanya Savaşı'na (1765-69) yol açmıştır.
Cape Negrais (1759)
Alaungpaya daha sonra dikkatini Doğu Hindistan Şirketi (EIC) ileri karakolunun bulunduğu Irrawaddy Deltası'nın güneybatı ucundaki Cape Negrais'e çevirdi. Fransız destekli Hanthawaddy’nin başarıları üzerine İngilizler 1753 yılında adaya dönerek bir kale inşa etmişti. Hanthawaddy ile savaş sırasında Alaungpaya, askeri yardım karşılığında adayı İngilizlere bırakmayı teklif etmiştir. Ancak İngilizler, Alaungpaya'nın bu teklifini geri çevirerek, kendilerinin de Fransızlara karşı kendi savaşlarını verdikleri iddiasında bulunup kuvvetlerini bölmemiştir. 1758 yılında Alaungpaya, Doğu Hindistan Şirketine bağlı ajanların Mon isyancılarına mühimmat ve silah (500 tüfek) sattığı haberini aldı. (Tarihçi GE Harvey, haberin Alaungpaya'nın danışmanlarının uydurması olduğunu ve verilen silahların 500 değil beş tüfek olduğunu iddia eder.) 6 Ekim 1759'da, 2000 kişilik Konbaung taburu kaleyi ele geçirmiş ve çekilirken yıkmıştır.
Yabancı ülkelerle olan savaşlar
Manipur (1756-1758)
Manipuri'nin her yıl kendi bölgesini yağmalayan baskınlarını izleyerek büyüyen Alaungpaya, mümkün olan en kısa sürede buna cevap vermeye kararlıydı. Güçlerinin çoğu Syriam'ı kuşatmışken, Manipur'a "saygıyı aşılamak" için sefer düzenledi. 1756 yılının başlarında, Birmanya ordusu Manipuri ordusunu yendi ve tüm ülkeyi yağmaladı. Manipuriler bunu "İlk Yıkım" olarak adlandırmıştır. Aşağı Burma yenildikten sonra, Alaungpaya Kasım 1758'de Birmanya temsilcisini Manipuri tahtına yerleştirmek için yapılan akınlara öncülük etti. Orduları, Mainpur vadisindeki Khumbat yolunu kapattı ve Manipuri'nin başkenti Imphal'e yürüyerek Pallel’de yaşanan şiddetli Manipuri direnişini alt etti. Pallel'den sonra Birmanya tek kurşun atmadan başkent Imphal'e girdi. Manipurilere göre, Konbaung orduları halka karşı "tarif edilemez derecede acımasız" suçlar işledi ve "tarihinin en kötü felaketlerinden birini" yaşattı. Ancak durumla ilgili tarihçi GE Harvey şöyle yazar: Alaungpaya "onların halkına yaptıklarının aynısını onlara yaptı". Alaungpaya kendi taht adayını temsilcisi olarak Manipuri tahtına oturttu ve ordusunu da alarak geri döndü. Ayrıca Burma ordusunda seçkin süvari birlikleri (Cassay Horse olarak bilinir) haline gelen birçok Manipuri süvarisini de yanına aldı. Bu, Konbaung hanedanı ile Manipur'un uzun ve yorucu ilişkisinin başlangıcıdır. Küçük krallık, 1764, 1768-1770 ve 1775-1782 yıllarında düzenli olarak isyanlar çıkarmıştır.
Siyam (1759–1760)
1759'un yağışlı mevsiminden sonra Alaungpaya ve orduları hala istikrarsız durumda olan Aşağı Burma sorunu ile başa çıkabilmek için güneye döndü. Bir yıl önce, Pegu'nun (Bago) Konbaung valisinin geçici olarak kovulmasına neden olan büyük bir Mon isyanı patlak vermişti. İsyan bastırılmış olmasına rağmen, Mon direnişi hala Konbaung kontrolünün büyük ölçüde düşük olduğu yukarı Tenasserim sahilinde (bugünkü Mon Eyaleti) devam ediyordu. Siyam, isyancı liderlere ve direniş birliklerine sığınak sağladı. Alaungpaya, Siyam kralından Burma'nın işlerine müdahale etmemesini ve isyancı liderleri teslim edeceğine dair güvence istedi. Fakat Siyam kralı Birmanya'nın taleplerini reddetti ve savaşa hazırlandı.
Ölümü
Alaungpaya, 11 Mayıs 1760 Pazar günü şafakta, Martaban yakınlarındaki Kinywa'da, Siyam cephesinde öncü muhafızlar tarafından geri püskürtüldükten sonra öldü. Ölümü Yangon'da halka açıklandı ve naaşı saltanat kayığıyla akıntıya doğru taşındı. Shwebo yakınlarındaki Kyaukmyaung iniş kapısında, bütün saray halkı onu karşılamaya çıktı ve naaşı ciddiyetle Shwebo'nun Hlaingtha Kapısından geçti. Krallara ait ritüellerle halkın matemi arasında bir zamanlar mütevazı bir köy olan kral şehrinde gömüldü. Yalnızca sekiz yıl hüküm sürdü ve öldüğünde daha 46 yaşında bile değildi. İkinci oğlu Hsinbyushin'in tahta geçme girişimine rağmen en büyük oğlu Naungdawgyi, Alaungpaya'nın yerine tahta geçti.
Yönetimi
Rejim
Alaungpaya saltanatının çoğunu askeri seferlerde geçirdi. Yeni kazandığı toprakların yönetimi için, Taungoo krallarının politikalarını büyük ölçüde sürdürdü ve en önemli hareketi ise kalıtsal vali sayısını azaltmak oldu.
Altyapı
1752 yılında Shwebo'yu krallığının başkenti olarak belirledi ve bir zamanlar orta büyüklükte bir köy olan yerleşimi genişleterek oldukça büyük bir şehre dönüştürdü.
Yargı
Ülke yasası için, 1755 yılında Manu Kye dhamma'yı görevlendirdi (bkz. Manu Kye Kanun Kitabı), mevcut yasa ve geleneklerin ve önceki kanun kitaplarında bulunan kararların bir derlemesi yapıldı. Kanunları içerir kitap her ne kadar çelişkilerle dolu ve yeteri kadar açıklayıcı olmasa da, ansiklopedik doğası ve küçük Pali ile basit Birmanya dilinde yazılması nedeniyle muazzam bir popülerlik kazanmıştır.
Liderlik tarzı
Alaungpaya, halkına daha büyük şeyler yapmaları için derinden ilham veren karizmatik birinci kalite askeri bir liderdi. Övgü ve ödüllendirme konusunda cömertti ama aynı zamanda başarısızlık konusunda acımasızdı.
Mirası
Konbaung hanedanlığının yükselişi
Alaungpaya'nın en önemli mirası, kırk yıl içinde ilk kez Burma'daki merkezi idarenin restorasyonu ve Konbaung Hanedanının yükselmesi oldu.
Bamar milliyetçiliği iddiaları
Alaungpaya ayrıca, etnik kimliği askeri ve politik tahakküm aracı olarak bilinçli şekilde manipüle eden ilk Burma kralıdır. Bugün bile, Mon milliyetçileri onu Mon ülkesinin tamamen tahrip edilmesinden ve Aşağı Burma'da yüzlerce yıl süren Mon hakimiyetinin sona ermesinden sorumlu tutmaktalar.
Anmalar
Üçüncü Birmanya İmparatorluğu'nun kurucusu olan Alaungpaya, sırasıyla Birinci ve İkinci Birmanya İmparatorluklarının kurucuları olan Anawrahta ve Bayinnaung ile birlikte en büyük üç Burma kralından biri olarak kabul edilir.
- Birmanya okullarındaki beş öğrenci takımından biri olan Alaungpaya takımı
- Alaungpaya Heykeli, Naypyidaw meydanı üzerinde yükselen üç kral heykelinden biridir. Diğer ikisi Anawrahta ve Bayinnaung heykelleridir.
- Alaungpaya Heykeli, Savunma Hizmetleri Akademisi önündeki üç kral heykelinden biridir. Diğer ikisi Anawrahta ve Bayinnaung heykelleridir.
- UMS Aung Zeya, Myanmar Donanması Fırkateyni
- Aung Zeya Köprüsü, Yangon'da bir asma köprü
- Aung Zeya Yolu, Yangon'da bir yol
- Kral Alaungpaya'nın Büyük Britanya Kralı II. George'a 7 Mayıs 1756 tarihli Altın Mektubu, UNESCO Dünya Belleği kütüğüne kaydedilmiştir. Burma'dan günümüze kalan tek altın mektup olan 24 yakutla süslenmiş, saf altından bir yaprağa kazınmış metinde iki ülke arasında ticaret yapılması teklif edilmektedir.
Ailesi
Eşleri
- Me Yun San, Baş Kraliçe
- Shin Pyei
- Shin Min Du
- Thida Mahay
- Shin Kla
- Shin Shwe Kho Gyi
- Shin Shwe Kho Gale
Oğulları
- Naungdawgyi, 1734–1763
- Hsinbyushin, 1736–1776
- Amyint Mintha, 1743–1777
- Bodawpaya, 1745–1819
- Pakhan Mintha, 1749–1802
- Sitha Mintha, 1753–1782
- Pindale Mintha, 1754–1785
- Myingun Mintha, d. 1804
- Kodaw-gyi, genç yaşta öldü
- Myawaddy Mintha, d. 1792
Kızları
- Khin Myat Hla, genç yaşta öldü
- Me Tha, Sri Maha Mangala Devi prensesi, b. 1738
- Me Myat Hla, 1745–1788
- Me Sin, Bago prensesi, 1747–1767
- Me Minkhaung, Pandaung prensesi
- Min Shwe Hmya, Zindaw prensesi, b. 1754
- Me Nyo Mya, Pin prensesi
Bibliyografi
- Charney, Michael W. (2006). Güçlü Öğrenme: Budist Edebiyatçılar ve Burma'nın Son Hanedanlığında Taht, 1752-1885. Ann Arbor: Michigan Üniversitesi.
- Hall, D.G.E. (1960). Burma (3. baskı). Hutchinson Üniversitesi Kütüphanesi. .
- Harvey, G.E. (1925). Burma Tarihi: En Eski Zamanlardan 10 Mart 1824'e. Londra: Frank Cass & Co. Ltd.
- Htin Aung, Maung (1967). Burma'nın Tarihi. New York ve Londra: Cambridge Üniversitesi Yayınları.
- James, Helen (2004). "Burma-Siyam Savaşları". Keat Gin Ooi'de (ed.). Güneydoğu Asya: Angkor Wat'tan Doğu Timor'a tarih ansiklopedisi, Cilt 2. ABC-CLİO. .
- Koenig, William J. (1990). "Birmanya Devleti, 1752-1819: Erken Kon-baung Döneminde Siyaset, Yönetim ve Sosyal Örgütlenme", Güney ve Güneydoğu Asya üzerine Michigan Belgeleri, Sayı 34. Ann Arbor: Michigan Üniversitesi.
- Kyaw Thet (1962). Burma Birliği Tarihi (Burmaca). Yangon: Yangon Üniversitesi Yayınları.
- Letwe Nawrahta; Twinthin'li Maha Sithu (1961) [c. 1770]. Hla Thamein (ed.). Alaungpaya Ayedawbon (Burmaca). Kültür Bakanlığı, Burma Birliği.
- Lieberman, Victor B. (1996), "Erken Konbaung Hanedanlığı Döneminde Burma'da Siyasi Konsolidasyon, 1752-c. 1820.", Asya Tarihi Dergisi, cilt. 30, no. 2, s. 152-168
- Lieberman, Victor B. (2003). Garip Paralellikler: Küresel Bağlamda Güneydoğu Asya, c. 800-1830, cilt 1, Anakaraya Entegrasyon. Cambridge Üniversitesi Yayınları. .
- Maung Maung Tin, U (1905). Konbaung, Maha Hset Yazawin (Burmaca). Cilt. 1-3 (2004 baskı.). Yangon: Üniversiteler Tarih Araştırmaları Bölümü, Yangon Üniversitesi.
- Myint-U, Thant (2006). Kayıp Ayak Sesleri Nehri-Burma'nın Tarihi. Farrar, Straus ve Giroux. .
- Phayre, Korgeneral Sir Arthur P. (1883). Burma Tarihi (1967 ed.). Londra: Susil Gupta.
- Burma Kraliyet Tarih Komisyonu (1832). Hmannan Yazawin (Burmaca). Cilt. 3 (2003 ed.). Yangon: Bilgi Bakanlığı, Myanmar.
- Güney, Ashley (2003). Mon Milliyetçiliği ve Burma'da iç Savaş: Altın Ördek. Psikoloji Basını. .
Kaynakça
- ^ Maung Maung Tin Vol. 1 1905: 246
- ^ Maung Maung Tin Vol. 1 1905: 52
- ^ a b Buyers, Alaungpaya
- ^ Letwe Nawrahta and Maha Sithu of Twinthin 1961: 190–191
- ^ Htin Aung, U. (1967). A history of Burma. Internet Archive. New York, Columbia University Press.
- ^ Hmannan Vol. 3 1829: 391
- ^ Myint-U 2006: 90
- ^ Letwe Nawrahta 1961: 12
- ^ a b c Myint-U 2006: 88–91
- ^ Harvey, p. 243
- ^ Phayre 1883: 149–150
- ^ Rajanubhab, D., 2001, Our Wars With the Burmese, Bangkok: White Lotus Co. Ltd., ISBN
- ^ "Wayback Machine" (PDF). web.archive.org. 20 Temmuz 2004. 20 Temmuz 2004 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2022.
- ^ Harvey 1925: 220–221
- ^ Phayre 1883: 150–152
- ^ Harvey 1925: 222–224
- ^ Lieberman 2003: 202–206
- ^ Phayre 1883: 156
- ^ a b Harvey 1925: 241
- ^ Myint-U 2006: 100–101
- ^ Myint-U 2006: 92–93
- ^ Harvey 1925: 240
- ^ Phayre 1883: 168
- ^ Harvey 1925: 228
- ^ Hall 1960: X-20
- ^ Hall 1960: X-24
- ^ a b c Harvey 1925: 238–239
- ^ Phayre 1883: 168–170
- ^ Htin Aung 1967: 168–170
- ^ Lieberman 2003: 184–187
- ^ South 2003: 80
- ^ Htin Aung 1967: 157–172 (Chapter: Alaungpaya and the Third Burmese Empire)
- ^ "golden-letter-of-the-burmese-king-alaungphaya-to-king-george-ii-of-great-britain". 31 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Bibliyografya
- Charney, Michael W. (2006). Powerful Learning: Buddhist Literati and the Throne in Burma's Last Dynasty, 1752–1885. Ann Arbor: University of Michigan.
- Hall, D.G.E. (1960). Burma. 3rd. Hutchinson University Library. ISBN .
- Harvey, G. E. (1925). History of Burma: From the Earliest Times to 10 March 1824. Londra: Frank Cass & Co. Ltd.
- (1967). A History of Burma. New York and London: Cambridge University Press.
- James, Helen (2004). "Burma–Siam Wars". Keat Gin Ooi (Ed.). Southeast Asia: a historical encyclopedia, from Angkor Wat to East Timor, Volume 2. ABC-CLIO. ISBN .
- Koenig, William J. (1990). "The Burmese Polity, 1752–1819: Politics, Administration, and Social Organization in the early Kon-baung Period", Michigan Papers on South and Southeast Asia, Number 34. Ann Arbor: University of Michigan.
- (1962). History of Union of Burma (Birmanca). Yangon: Yangon University Press.
- Letwe Nawrahta; (1961) [c. 1770]. Hla Thamein (Ed.). Alaungpaya Ayedawbon (Birmanca). Ministry of Culture, Union of Burma.
- (1996), "Political Consolidation in Burma Under the Early Konbaung Dynasty, 1752-c. 1820.", Journal of Asia History, 30 (2), ss. 152-168
- (2003). Strange Parallels: Southeast Asia in Global Context, c. 800–1830, volume 1, Integration on the Mainland. Cambridge University Press. ISBN .
- Maung Maung Tin, U (1905). Konbaung Hset Maha Yazawin. 2004 (Birmanca). 1–3. Yangon: Department of Universities History Research, University of Yangon.
- Myint-U, Thant (2006). The River of Lost Footsteps—Histories of Burma. Farrar, Straus and Giroux. ISBN .
- Phayre, Lt. Gen. Sir Arthur P. (1883). History of Burma. 1967. Londra: Susil Gupta.
- (1832). . 2003 (Birmanca). 3. Yangon: Ministry of Information, Myanmar.
- South, Ashley (2003). Mon Nationalism and Civil War in Burma: the Golden Sheldrake. Psychology Press. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Alaungpaya Birmanca ya da Burmaca အလ င ဘ ရ Alaunghpaya veya Alaung Phra olarak da telaffuz edilir d 24 Agustos 1714 o 11 Mayis 1760 Burma Myanmar da Konbaung Hanedanligi nin kurucusudur Bir zamanlar Yukari Burma daki kucuk bir koyun eski sefi olan Alaungpaya Siyam a duzenledigi sefer sirasinda hastaliktan oldugunde Burma yi birlestirmis Manipur u ele gecirmis Lan Na yi fethetmis ve restore edilen Hanthawaddy Kralligi na yardim eden Fransiz ve Ingilizleri yenmisti Dagon cevresine yeni yerlesim yerleri ekleyerek genisletmis ve sehri Yangon sehri olarak adlandirmistir Burma yi ucuncu kez birlestirdigi icin Burma tarihinde Anawrahta ve Bayinnaung ile birlikte Burma nin en buyuk uc hukumdarindan biri olarak kabul edilir Alaungpaya အလ င ဘ ရ Alaungpaya Heykeli Myanmar Ulusal Muzesi onu Yangon Hukum suresi29 Subat 1752 11 Mayis 1760Tac giymesi17 Nisan 1752Once gelenSonra gelenDogum24 Agustos 1714Olum14 Mayis 1760 45 yasinda Kinywa DefinEs ler iCocuk lar iBodawpayaTam adiSiri Pavara Vijaya Nanda Jatha Mahadhammaraja သ ရ ပဝရ ဝ ဇယ နန ဒ ဇဌ မဟ ဓမ မရ ဇ HanedanBabasiAnnesiDiniTheravada BudizmKokeniGelecekteki Kral Alaungpaya Min Nyo San မင ည စ ve esi Saw Nyein Oo စ င မ ဦ nun cocuklari olarak 24 Agustos 1714 te Ava nin Inwa yaklasik 100 kilometre 62 mil kuzeybatisinda bulunan ve Mu Nehri Vadisi ndeki birkac yuz haneden olusan Moksobo koyunde Aung Zeya အ င ဇ ယ Muzaffer Galip olarak dogdu Mu Vadisi ni nesiller boyu idare eden soylu bir ailenin ikinci ogludur Babasi Moksobo koyunun sefiydi ve amcasi Kyawswa Thing က စ ထင ya da daha cok bilinen adiyla Sitha Mingyi စည သ မင က ise Mu Vadisi Bolgesinin efendisiydi Alaungpaya Pagan kraliyet cizgisinden olan Ava krallari Mohnyin Thado Narapati I ve Thihathura nin soyundan geldigini iddia etmistir Alaungpaya 1730 yilinda komsu koy olan Siboktara စည ပ တ တရ sefinin kizi ve ayni zamanda da kuzeni olan Yun San ယ န စ ile evlendi Bu evlilikten alti oglu ve hayatta kalan uc kizi oldu Dorduncu kizi genc yasta olmustur Kral Alaungpaya nin Aile Soy Agaci 1413 1468 r 1442 14681431 1480 r 1468 1480Bodaw Shin MedawMin ThinkhayaMin Shwe ChuMin Ne WunMin PadamyaMin Ne TunMin Ye SawMin Ye HtweKhin Myo HpawHmantha MingyiMin Chit Ma NyiMingyi ShweMin Mya KonMin Toe KhinMin NandiSiboktara MinMin Sit Naing of TalokKhin Min PyoAung Zeya 1714 1760 r 1752 1760Moksobo sefi ve Mu vadisinin sef yardimcisiAung Zeya Taungoo Hanedaninin otoritesinin hizla geriledigi bir donemde buyudu 1724 ten beri Yukari Burma nin giderek daha derin kisimlarini yagmalayan Manipuri baskinlarina karsi Ava daki saray krallari savunma yapamamislardi Ava 1727 de ayaklanan guney Lanna yi Chiang Mai geri alamadi ve 1730 larda kuzey Shan eyaletlerinin Mancu Qing hanedanligi tarafindan ilhakini engelleyecek hicbir sey yapamadi Mu Vadisi her yil yapilan Manipuri baskinlarinin dogrudan guzergahi uzerindeydi Burma Manipur dan cok daha buyuk olmasina ragmen Ava baskinlarini onleyemedi veya Manipur u cezalandirmak icin uzerlerine sefer duzenleyemedi Burma halki akincilarin koyleri yakmalarini tapinaklari yagmalamalarini ve esir almalari caresizce izledi Kraliyet otoritesinin yoklugundaki bu sikintili zamanlarda Aung Zeya gibi insanlar one cikmaya basladi Henuz yirmili yaslarinin basinda koyunun sefi olarak babasinin sorumluluklarini ustlendi Bir ingiliz elcisinin tarifine gore herkesten oldukca uzundu 1 80 m boyunda saglam yapili ve yuzunde gunes yanigi bulunan Aung Zeya liderlik etme konusundaki dogal yetenegi ile vadi boyunca soylu kisiler tarafindan lider olarak gorulmekteydi Vadi halki tekrarlanan baskinlara karsi savunma yapabilmek icin konuyu kendi ellerine almaya basladilar Ava daki hastalikli rejim potansiyel rakiplere karsi oldukca ihtiyatliydi 1736 yilinda Ava ordusu baskomutani Taungoo Yaza koy sefinin mevcut rejim icin potansiyel bir tehdit olup olmadigini kontrol etmek icin Aung Zeya yi Ava ya cagirdi Taungoo Yaza 22 yasinda olan Aung Zeya nin tahtla ilgili herhangi bir planinin olmamasindan memnun olmus ve ona kral adina Bala Nanda Kyaw ဗလနန ဒက unvanini vermistir Aung Zeya Mu Vadisi nin efendisi olan amcasinin yardimcisi ve vergi tahsilatindan ve duzenin korunmasindan sorumlu idari yonetici olan kyegaing က က င tɕeɡaɪɰ olmustur Konbaung hanedanliginin kurulusuAva yonetiminin otoritesi ilerleyen yillarda azalmaya devam etmistir 1740 yilinda Asagi Burma Kralligi dagildi ve Bago da baskentle birlikte Restore Edilmis Hanthawaddy Kralligi kuruldu Ava yonetiminin guneyi kurtarmak icin yaptigi zayif girisimler basarisizlikla sonuclandi Ava ve Bago arasindaki dusuk yogunluklu savas Bago nun son saldiriyi baslattigi ve Yukari Burma yi tam gucle istila ettigi 1751 yilinin sonlarina dek devam etmistir Fransiz Dogu Hindistan Sirketi tarafindan tedarik edilen atesli silahlar ve Hollandali ve Portekizli parali askerler tarafindan desteklenen Hanthawaddy kuvvetleri 1752 nin baslarinda Ava nin kapilarina ulasmistir Hanthawaddy veliahti Upayaza Yukari Burma daki tum idari yoneticilere boyun egme cagrisinda bulunmustur Bazilari is birligi yapmayi secmis fakat Aung Zeya gibi olanlar ise direnmeyi tercih etmistir Aung Zeya Mu Vadisi ndeki 46 koyu direnise katilmaya ikna etmisti Yukari Burma da bir zamanlarin gururlu kralliginin maruz kaldigi sayisiz kucuk dusurmeyi telafi etmeye hazir olan son derece gururlu bir kadin ve erkek grubu nu etrafinda bulmustur Hanthawaddy kuvvetleri Ava nin dis duvarlarini yikmak uzereyken Aung Zeya kendisini 29 Subat 1752 de Tabaung dolunayi 1113 ME Alaungpaya Gelecegin Budasi Maitreya kraliyet adi ile kral ilan etti ve Konbaung Hanedanligini kurdu Kraliyet adi tam olarak Thiri Pwara Wizaya Nanda Zahta Maha Dhamma Yazadiyaza Alaung Mintayagyi dir သ ရ ပဝရ ဝ ဇယနန ဒဇ ထ မဟ ဓမ မ ရ ဇ ဓ ရ ဇ အလ င မင တရ က Herkes ikna olmamis ve 23 Mart 1752 de Ava dustukten sonra Alaungpaya nin oz babasi olan Nyo San onu boyun egmeye cagirmistir Ona gore agir tahkim edilmis Ava yi yagmalamis olan iyi donanimli Hanthawaddy ordusuna karsi Alaungpaya nin cok sayida savasmak isteyen adami olmasina ragmen sadece birkac tufek ve kucuk tahkimatla hic sansi yoktu Alaungpaya yasanan bu durum karsisinda yilmamis ve Ulkeniz icin savasirken az mi cok mu oldugunuzun onemi yoktur Onemli olan yoldaslarinizin kalpten olmasi ve guclu kollara sahip olmasidir demistir Gunumuzde Shwebo olarak yeniden adlandirilan koyunde tahkimat yapmis ve etrafina hendek insa ederek savunmaya hazirlamistir Ormanda kaziklardan setler yapmis goletleri yok etmis ve kuyulari doldurmustur Burma nin yeniden birlesmesi 1752 1759 Yukari Burma 1752 1754 Konbaung panige kapilmis Yukari Burma da bagimsiz olarak ortaya cikan bircok direnis gucunden sadece biriydi Hanthawaddy komutanligi onemli bir hata yaparak Ava zaferini Yukari Burma yi da ele gecirmek olarak adlandirmis ve isgal esnasinda kullandigi kuvvetlerin ucte ikisini Bago ya geri cekerek sadece puskurtme olarak gordugu operasyon icin kuvvetlerinin ucte birini 10 000 den az kisi geride birakmistir Ilk baslarda uyguladiklari bu strateji ise yaramis ve Hanthawaddy kuvvetleri bugunku kuzey Sagaing bolgesine kadar olan yerlere karakollar kurmus ve bugunku kuzey Mandalay bolgesindeki Gwe Shan Madaya halkindan muttefikler bulmustur Her seye ragmen Alaungpaya nin gucleri biat etmesini saglamak icin uzerine gonderilen ilk iki Hanthawaddy mufrezesini yok etti Daha sonra General Talaban in liderligindeki birkac bin kisilik Hanthawaddy ordusu tarafindan bir ay suren kusatmadan kurtuldular ve isgalcileri yenilgiye ugratarak kovdular Bu haber yayildiktan kisa bir sure sonra Alaungpaya Mu Vadisi ve otesinden gercek bir ordu toplamis aile baglantilarini da kullanarak diger soylu liderleri de kilit gorevlere atamistir Bu basari kendisine Yukari Burma nin bircok bolgesinden her gun yeni askerler kazandirmistir Dagilan Saray Muhafizlarindan subaylarin yani sira diger direnis guclerinin cogu da ellerinde bulundurduklari silahlarla ona katilmistir 1752 yilinin ekim ayina gelindiginde Hanthawaddy nin bas rakibi konumuna gelmis ve Ava nin kuzeyindeki tum Hanthawaddy karakollarini ve muttefikleri olan Gwe Shan i kovmustur Isminin etrafinda efsaneler dolasmaya baslamis ve erkekler onlara liderlik ettiginde basarisiz olmayacaklarini hissetmislerdir Bago yasanan aksiliklere ragmen Alaungpaya nin Yukari Burma daki kazanimlarini pekistirmesi karsisinda takviye birlik gondermedi 3 Ocak 1754 te Konbaung kuvvetleri Ava yi geri aldi 1754 yilinin mart ayinda Hanthawaddy nihayet butun ordusunu gonderdi Ava yi kusatti ve Shwebo dan birkac mil uzakta olan Kyaukmyaung a kadar ilerledi Alaungpaya Konbaung karsi saldirisini bizzat yonetti ve mayis ayinda guney ordularini topraklarindan surdu Asagi Burma 1755 1757 Asagi Burma 1755 1757 Konbaung isgali Bago nun dususunden sonra Sandoway Chiang Mai Martaban Tavoy tarafindan gonderilen harac Catismalar giderek Bamar kuzeyi ile Mon guneyi arasinda etnik bir catismaya donustu Hanthawaddy liderligi guney Bamarlar a zulmetmeye yonelik kendini yenilgiye ugratan politikalarini tirmandirdi Ayrica 1754 yilinin ekim ayinda tutsak Taungoo kralini idam ettiler Alaungpaya bu durumdan hem mutluluk duyarak hem de yararlanarak kalan Bamar birliklerini kendisine katilmaya tesvik etti Yukari Burma nin dort bir yanindan gelen vergilerin buyumesi uzerine Shan Kachin ve Kuki birlikleriyle 1755 yilinin ocak ayinda surpriz bir atakla Asagi Burma ya yonelik buyuk bir istila baslatti Mayis ayina kadar ordulari tum Irrawaddy Deltasini fethetti ve Yangon adini verdigi Dagon u ele gecirdi Ancak ilerlemesi Fransizlarin savundugu ana liman kenti Thanlyin de ani bir durma noktasina geldi ve birkac Konbaung hucumu geri puskurtuldu Alaungpaya daha fazla silaha sahip olmak icin Dogu Hindistan Sirketi ile ittifak arayisina girdi fakat basarili olamadi Konbaung kuvvetleri 14 aylik bir kusatmadan sonra 1756 yilinin temmuz ayinda sehri ele gecirdi ve Fransizlarin savasa mudahalesine son verdi Konbaung kuvvetleri daha sonra kararli Hanthawaddy savunmasini buyuk olcude asti ve 1757 yilinin Mayis ayinda Bago yu buradan cikardi 17 yasindaki krallik artik bitmisti Daha sonra Chiang Mai ve bugunku kuzeybati Tayland da bulunan ve 1727 ten bu yana ayaklanan diger devletler hemen armaganlar gonderdi Guneyde bulunan Mottama ve Dawei valileri de armagan gonderdi Uzaktaki Shan Eyaletleri 1758 1759 1758 yilinda Alaungpaya 1730 larin ortasindan beri Qing tarafindan ilhak edilmis olan kuzey Shan ve Tai eyaletlerine bugunku kuzey ve dogu Kachin Eyaleti kuzey Shan Eyaleti ve Xishuangbanna Dai Ozerk Vilayeti sefer duzenledi 1759 yilinin baslarinda Birmanya da otoritesini basariyla kurdu Daha sonrasinda Qing in bolgeyi yeniden fethetme girisimi Sin Birmanya Savasi na 1765 69 yol acmistir Cape Negrais 1759 Alaungpaya daha sonra dikkatini Dogu Hindistan Sirketi EIC ileri karakolunun bulundugu Irrawaddy Deltasi nin guneybati ucundaki Cape Negrais e cevirdi Fransiz destekli Hanthawaddy nin basarilari uzerine Ingilizler 1753 yilinda adaya donerek bir kale insa etmisti Hanthawaddy ile savas sirasinda Alaungpaya askeri yardim karsiliginda adayi Ingilizlere birakmayi teklif etmistir Ancak Ingilizler Alaungpaya nin bu teklifini geri cevirerek kendilerinin de Fransizlara karsi kendi savaslarini verdikleri iddiasinda bulunup kuvvetlerini bolmemistir 1758 yilinda Alaungpaya Dogu Hindistan Sirketine bagli ajanlarin Mon isyancilarina muhimmat ve silah 500 tufek sattigi haberini aldi Tarihci GE Harvey haberin Alaungpaya nin danismanlarinin uydurmasi oldugunu ve verilen silahlarin 500 degil bes tufek oldugunu iddia eder 6 Ekim 1759 da 2000 kisilik Konbaung taburu kaleyi ele gecirmis ve cekilirken yikmistir Yabanci ulkelerle olan savaslarManipur 1756 1758 Konbaung ordusunun hizmetinde bir Manipuri Cassay suvarisi Manipuri nin her yil kendi bolgesini yagmalayan baskinlarini izleyerek buyuyen Alaungpaya mumkun olan en kisa surede buna cevap vermeye kararliydi Guclerinin cogu Syriam i kusatmisken Manipur a saygiyi asilamak icin sefer duzenledi 1756 yilinin baslarinda Birmanya ordusu Manipuri ordusunu yendi ve tum ulkeyi yagmaladi Manipuriler bunu Ilk Yikim olarak adlandirmistir Asagi Burma yenildikten sonra Alaungpaya Kasim 1758 de Birmanya temsilcisini Manipuri tahtina yerlestirmek icin yapilan akinlara onculuk etti Ordulari Mainpur vadisindeki Khumbat yolunu kapatti ve Manipuri nin baskenti Imphal e yuruyerek Pallel de yasanan siddetli Manipuri direnisini alt etti Pallel den sonra Birmanya tek kursun atmadan baskent Imphal e girdi Manipurilere gore Konbaung ordulari halka karsi tarif edilemez derecede acimasiz suclar isledi ve tarihinin en kotu felaketlerinden birini yasatti Ancak durumla ilgili tarihci GE Harvey soyle yazar Alaungpaya onlarin halkina yaptiklarinin aynisini onlara yapti Alaungpaya kendi taht adayini temsilcisi olarak Manipuri tahtina oturttu ve ordusunu da alarak geri dondu Ayrica Burma ordusunda seckin suvari birlikleri Cassay Horse olarak bilinir haline gelen bircok Manipuri suvarisini de yanina aldi Bu Konbaung hanedani ile Manipur un uzun ve yorucu iliskisinin baslangicidir Kucuk krallik 1764 1768 1770 ve 1775 1782 yillarinda duzenli olarak isyanlar cikarmistir Siyam 1759 1760 Birmanya Siyam Savasinda ana savas rotasi 1759 un yagisli mevsiminden sonra Alaungpaya ve ordulari hala istikrarsiz durumda olan Asagi Burma sorunu ile basa cikabilmek icin guneye dondu Bir yil once Pegu nun Bago Konbaung valisinin gecici olarak kovulmasina neden olan buyuk bir Mon isyani patlak vermisti Isyan bastirilmis olmasina ragmen Mon direnisi hala Konbaung kontrolunun buyuk olcude dusuk oldugu yukari Tenasserim sahilinde bugunku Mon Eyaleti devam ediyordu Siyam isyanci liderlere ve direnis birliklerine siginak sagladi Alaungpaya Siyam kralindan Burma nin islerine mudahale etmemesini ve isyanci liderleri teslim edecegine dair guvence istedi Fakat Siyam krali Birmanya nin taleplerini reddetti ve savasa hazirlandi OlumuAlaungpaya nin Shwebo daki mezari Alaungpaya 11 Mayis 1760 Pazar gunu safakta Martaban yakinlarindaki Kinywa da Siyam cephesinde oncu muhafizlar tarafindan geri puskurtuldukten sonra oldu Olumu Yangon da halka aciklandi ve naasi saltanat kayigiyla akintiya dogru tasindi Shwebo yakinlarindaki Kyaukmyaung inis kapisinda butun saray halki onu karsilamaya cikti ve naasi ciddiyetle Shwebo nun Hlaingtha Kapisindan gecti Krallara ait rituellerle halkin matemi arasinda bir zamanlar mutevazi bir koy olan kral sehrinde gomuldu Yalnizca sekiz yil hukum surdu ve oldugunde daha 46 yasinda bile degildi Ikinci oglu Hsinbyushin in tahta gecme girisimine ragmen en buyuk oglu Naungdawgyi Alaungpaya nin yerine tahta gecti YonetimiRejim Alaungpaya saltanatinin cogunu askeri seferlerde gecirdi Yeni kazandigi topraklarin yonetimi icin Taungoo krallarinin politikalarini buyuk olcude surdurdu ve en onemli hareketi ise kalitsal vali sayisini azaltmak oldu Altyapi Bugunku Yangon 1752 yilinda Shwebo yu kralliginin baskenti olarak belirledi ve bir zamanlar orta buyuklukte bir koy olan yerlesimi genisleterek oldukca buyuk bir sehre donusturdu Yargi Ulke yasasi icin 1755 yilinda Manu Kye dhamma yi gorevlendirdi bkz Manu Kye Kanun Kitabi mevcut yasa ve geleneklerin ve onceki kanun kitaplarinda bulunan kararlarin bir derlemesi yapildi Kanunlari icerir kitap her ne kadar celiskilerle dolu ve yeteri kadar aciklayici olmasa da ansiklopedik dogasi ve kucuk Pali ile basit Birmanya dilinde yazilmasi nedeniyle muazzam bir populerlik kazanmistir Liderlik tarzi Alaungpaya halkina daha buyuk seyler yapmalari icin derinden ilham veren karizmatik birinci kalite askeri bir liderdi Ovgu ve odullendirme konusunda comertti ama ayni zamanda basarisizlik konusunda acimasizdi MirasiDSA onunde Alaungpaya HeykeliKonbaung hanedanliginin yukselisi Alaungpaya nin en onemli mirasi kirk yil icinde ilk kez Burma daki merkezi idarenin restorasyonu ve Konbaung Hanedaninin yukselmesi oldu Bamar milliyetciligi iddialari Alaungpaya ayrica etnik kimligi askeri ve politik tahakkum araci olarak bilincli sekilde manipule eden ilk Burma kralidir Bugun bile Mon milliyetcileri onu Mon ulkesinin tamamen tahrip edilmesinden ve Asagi Burma da yuzlerce yil suren Mon hakimiyetinin sona ermesinden sorumlu tutmaktalar Anmalar DSA onunde Anawrahta en solda ve Bayinnaung ortada heykelleri ile birlikte Alaungpaya Heykeli en sagda Ucuncu Birmanya Imparatorlugu nun kurucusu olan Alaungpaya sirasiyla Birinci ve Ikinci Birmanya Imparatorluklarinin kuruculari olan Anawrahta ve Bayinnaung ile birlikte en buyuk uc Burma kralindan biri olarak kabul edilir Birmanya okullarindaki bes ogrenci takimindan biri olan Alaungpaya takimi Alaungpaya Heykeli Naypyidaw meydani uzerinde yukselen uc kral heykelinden biridir Diger ikisi Anawrahta ve Bayinnaung heykelleridir Alaungpaya Heykeli Savunma Hizmetleri Akademisi onundeki uc kral heykelinden biridir Diger ikisi Anawrahta ve Bayinnaung heykelleridir UMS Aung Zeya Myanmar Donanmasi Firkateyni Aung Zeya Koprusu Yangon da bir asma kopru Aung Zeya Yolu Yangon da bir yol Kral Alaungpaya nin Buyuk Britanya Krali II George a 7 Mayis 1756 tarihli Altin Mektubu UNESCO Dunya Bellegi kutugune kaydedilmistir Burma dan gunumuze kalan tek altin mektup olan 24 yakutla suslenmis saf altindan bir yapraga kazinmis metinde iki ulke arasinda ticaret yapilmasi teklif edilmektedir AilesiEsleri Me Yun San Bas Kralice Shin Pyei Shin Min Du Thida Mahay Shin Kla Shin Shwe Kho Gyi Shin Shwe Kho GaleOgullari Naungdawgyi 1734 1763 Hsinbyushin 1736 1776 Amyint Mintha 1743 1777 Bodawpaya 1745 1819 Pakhan Mintha 1749 1802 Sitha Mintha 1753 1782 Pindale Mintha 1754 1785 Myingun Mintha d 1804 Kodaw gyi genc yasta oldu Myawaddy Mintha d 1792Kizlari Khin Myat Hla genc yasta oldu Me Tha Sri Maha Mangala Devi prensesi b 1738 Me Myat Hla 1745 1788 Me Sin Bago prensesi 1747 1767 Me Minkhaung Pandaung prensesi Min Shwe Hmya Zindaw prensesi b 1754 Me Nyo Mya Pin prensesiBibliyografiCharney Michael W 2006 Guclu Ogrenme Budist Edebiyatcilar ve Burma nin Son Hanedanliginda Taht 1752 1885 Ann Arbor Michigan Universitesi Hall D G E 1960 Burma 3 baski Hutchinson Universitesi Kutuphanesi ISBN 978 1 4067 3503 1 Harvey G E 1925 Burma Tarihi En Eski Zamanlardan 10 Mart 1824 e Londra Frank Cass amp Co Ltd Htin Aung Maung 1967 Burma nin Tarihi New York ve Londra Cambridge Universitesi Yayinlari James Helen 2004 Burma Siyam Savaslari Keat Gin Ooi de ed Guneydogu Asya Angkor Wat tan Dogu Timor a tarih ansiklopedisi Cilt 2 ABC CLIO ISBN 1 57607 770 5 Koenig William J 1990 Birmanya Devleti 1752 1819 Erken Kon baung Doneminde Siyaset Yonetim ve Sosyal Orgutlenme Guney ve Guneydogu Asya uzerine Michigan Belgeleri Sayi 34 Ann Arbor Michigan Universitesi Kyaw Thet 1962 Burma Birligi Tarihi Burmaca Yangon Yangon Universitesi Yayinlari Letwe Nawrahta Twinthin li Maha Sithu 1961 c 1770 Hla Thamein ed Alaungpaya Ayedawbon Burmaca Kultur Bakanligi Burma Birligi Lieberman Victor B 1996 Erken Konbaung Hanedanligi Doneminde Burma da Siyasi Konsolidasyon 1752 c 1820 Asya Tarihi Dergisi cilt 30 no 2 s 152 168 Lieberman Victor B 2003 Garip Paralellikler Kuresel Baglamda Guneydogu Asya c 800 1830 cilt 1 Anakaraya Entegrasyon Cambridge Universitesi Yayinlari ISBN 978 0 521 80496 7 Maung Maung Tin U 1905 Konbaung Maha Hset Yazawin Burmaca Cilt 1 3 2004 baski Yangon Universiteler Tarih Arastirmalari Bolumu Yangon Universitesi Myint U Thant 2006 Kayip Ayak Sesleri Nehri Burma nin Tarihi Farrar Straus ve Giroux ISBN 978 0 374 16342 6 Phayre Korgeneral Sir Arthur P 1883 Burma Tarihi 1967 ed Londra Susil Gupta Burma Kraliyet Tarih Komisyonu 1832 Hmannan Yazawin Burmaca Cilt 3 2003 ed Yangon Bilgi Bakanligi Myanmar Guney Ashley 2003 Mon Milliyetciligi ve Burma da ic Savas Altin Ordek Psikoloji Basini ISBN 0 7007 1609 2 Kaynakca Maung Maung Tin Vol 1 1905 246 Maung Maung Tin Vol 1 1905 52 a b Buyers Alaungpaya Letwe Nawrahta and Maha Sithu of Twinthin 1961 190 191 Htin Aung U 1967 A history of Burma Internet Archive New York Columbia University Press Hmannan Vol 3 1829 391 Myint U 2006 90 Letwe Nawrahta 1961 12 a b c Myint U 2006 88 91 Harvey p 243 Phayre 1883 149 150 Rajanubhab D 2001 Our Wars With the Burmese Bangkok White Lotus Co Ltd ISBN 9747534584 Wayback Machine PDF web archive org 20 Temmuz 2004 20 Temmuz 2004 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 2 Ekim 2022 Harvey 1925 220 221 Phayre 1883 150 152 Harvey 1925 222 224 Lieberman 2003 202 206 Phayre 1883 156 a b Harvey 1925 241 Myint U 2006 100 101 Myint U 2006 92 93 Harvey 1925 240 Phayre 1883 168 Harvey 1925 228 Hall 1960 X 20 Hall 1960 X 24 a b c Harvey 1925 238 239 Phayre 1883 168 170 Htin Aung 1967 168 170 Lieberman 2003 184 187 South 2003 80 Htin Aung 1967 157 172 Chapter Alaungpaya and the Third Burmese Empire golden letter of the burmese king alaungphaya to king george ii of great britain 31 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi BibliyografyaCharney Michael W 2006 Powerful Learning Buddhist Literati and the Throne in Burma s Last Dynasty 1752 1885 Ann Arbor University of Michigan Hall D G E 1960 Burma 3rd Hutchinson University Library ISBN 978 1 4067 3503 1 Harvey G E 1925 History of Burma From the Earliest Times to 10 March 1824 Londra Frank Cass amp Co Ltd 1967 A History of Burma New York and London Cambridge University Press James Helen 2004 Burma Siam Wars Keat Gin Ooi Ed Southeast Asia a historical encyclopedia from Angkor Wat to East Timor Volume 2 ABC CLIO ISBN 1 57607 770 5 Koenig William J 1990 The Burmese Polity 1752 1819 Politics Administration and Social Organization in the early Kon baung Period Michigan Papers on South and Southeast Asia Number 34 Ann Arbor University of Michigan 1962 History of Union of Burma Birmanca Yangon Yangon University Press Letwe Nawrahta 1961 c 1770 Hla Thamein Ed Alaungpaya Ayedawbon Birmanca Ministry of Culture Union of Burma 1996 Political Consolidation in Burma Under the Early Konbaung Dynasty 1752 c 1820 Journal of Asia History 30 2 ss 152 168 2003 Strange Parallels Southeast Asia in Global Context c 800 1830 volume 1 Integration on the Mainland Cambridge University Press ISBN 978 0 521 80496 7 Maung Maung Tin U 1905 Konbaung Hset Maha Yazawin 2004 Birmanca 1 3 Yangon Department of Universities History Research University of Yangon Myint U Thant 2006 The River of Lost Footsteps Histories of Burma Farrar Straus and Giroux ISBN 978 0 374 16342 6 Phayre Lt Gen Sir Arthur P 1883 History of Burma 1967 Londra Susil Gupta 1832 2003 Birmanca 3 Yangon Ministry of Information Myanmar South Ashley 2003 Mon Nationalism and Civil War in Burma the Golden Sheldrake Psychology Press ISBN 0 7007 1609 2