Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Cevat Çobanlı (14 Eylül 1870,İstanbul - 13 Mart 1938,Kadıköy, İstanbul), Türk asker ve siyasetçi.
| Halaskâr Cevat Çobanlı 1307-P. 4 | |
|---|---|
 Cevat Paşa | |
| Lakabı | 18 Mart Kahramanı |
| Doğum | 14 Eylül 1870 İstanbul, Osmanlı Devleti |
| Ölüm | 13 Mart 1938 (67 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Bağlılığı |  Osmanlı (1891-1920) Türkiye (1922-1935) |
| Hizmet yılları | 1891-1935 |
| Rütbesi |  Orgeneral |
| Komutası | Çanakkale Müstahkem Mevkii Komutanlığı, 14. Kolordu, 15. Kolordu, 14. Kolordu, 8. Kolordu, 2. Ordu (vekil), 8. Ordu, Harbiye Nazırı, Erkân-ı Harbiye-i Umumî Reisi, El-Cezire Cephesi Komutanı, 3. Ordu, Yüksek Askerî Şûra üyesi |
| Çatışma/savaşları | Trablusgarp Savaşı Balkan Savaşları I. Dünya Savaşı Kurtuluş Savaşı |
| Ödülleri |         |
Yaşamı
1870'te İstanbul'da doğdu. Müşir Şakir Paşa'nın oğludur. Aslen Malatya'nın Arapgir ilçesindendir.
Galatasaray Lisesi'nden mezun olduktan sonra, 1888 yılında girdiği Harp Okulu'ndan 1891 yılında Üsteğmen rütbesiyle mezun oldu. 1892 yılında girdiği Harp Akademisi'ni 1894 yılında birinci olarak bitirdi ve Kurmay Yüzbaşı rütbesiyle mezun oldu. 1894-1900 yılları arasında "Padişah Yaveri" sıfatıyla Maiyet-i Şer'iye Erkan-ı Harbiyesi'nde görev aldı. Bu sırada depremden zarar gören askeri binaları onarımının yapılması yönünde çaba sarf etti. 26 Ağustos 1895 tarihinde Orleans'ta yapılan Fransız Ordusu Manevraları'nda bulunmak üzere Paris'e gitti. Burada dört yıl kaldıktan sonra 7 Şubat 1899 tarihinde, Babası Şakir Paşa'nın refakatinde görevle Bulgaristan'a ve sonra aynı yıl Lahey'de toplanan Silahların Yasaklanması-Silahsızlanma Konferansı'na gönderildi. 1905 yılında Edirne'nin tahkimi için Tophane-i Amire'de teşkil eden kurumda görev aldı. 1907 yılında ise yeni örgütlenmenin süratle uygulanması için dört ay 2. Ordu'da görev yaptı. 1907 yılında Birinci Ferik rütbesine terfi ettiyse de çok çabuk ilerleyenlerin rütbeleri 1909 yılında Tasfiye-i Rütbe Kanunu gereğince geri alınınca, Kaymakam rütbesine tenzil edildi. 1909-1910 yılları arasında Harp Akademisi Komutanı olarak görev yaptı. Görevi gereği Temmuz 1910'da Alman Ordusu'nun geçit resminde bulunmak üzere Almanya'ya gitti. Askeri yeteneği sayesinde devlet idaresi ve ordu yönetiminde hızla yükseldi. Ocak 1911 ve 1912'de 1. Ordu Kurmay Başkanı oldu. Bu sıfatla Mayıs 1911'de İngiltere Kralı'nın taç giyme töreninde padişah adına bulunan Veliaht Şehzade Müşir Yusuf İzzeddin Efendi'nin maiyetinde Londra'ya gitti.
Balkan Savaşları
Londra'dan dönünce Balkan Savaşları'nda Eylül 1912-1913 tarihleri arasında Şark Ordusu Kurmay Başkanı, Çatalca Ordusu Topçu Komutanlığı Kurmay Başkanı olarak görev yaptı. Savaş sonrası Şubat 1913-1914 tarihleri arasında 9. Tümen Komutanı ve iki defa Osmanlı-Bulgar Sınır Komisyonu Başkanlığı görevinde bulundu.
I. Dünya Savaşı
10 Ağustos 1914 tarihinde Çanakkale Müstahkem Mevkii Komutanlığı görevine atandı. 29 Kasım 1914 tarihinde tekrar Mirliva rütbesine terfi etti ve Paşa oldu. Komutanlık boğazın ve kıyıların savunmasından sorumluydu. 18 Mart 1915 tarihindeki Çanakkale Deniz Savaşları'ndaki üstün başarıları dolayısıyla "18 Mart Kahramanı" unvanını aldı.
9 Ekim 1915 tarihinde 14. Kolordu Komutanı, 1916 yılında 15. Kolordu Komutanı olarak Galiçya Cephesi'nde görev yaptı. Dönemin Avusturya basınında çıkan bir anekdota göre Viyana sarayında, imparatorun basın dairesi genel müdürü , devletin özellikle Slav tebaası tarafından çok sevilen 18. yüzyılda yaşamış Ukraynalı kâhin 'nın kehanetini sık sık hatırlatıyordu. O tuhaf kehanette, Türk atını Dinyester'den suladığında Polonya ayağa kalkacaktır deniyordu. Cevat Paşa atını Dinyester'de suladı. Savaşın sonunda Polonya devleti doğdu. Bu anlamda onun ile bu kehanet ilişkilendirildi.
19 Ağustos 1917 tarihinde tekrar 14. Kolordu Komutanı, 8 Kasım 1917 tarihinde 8. Kolordu Komutanı, 24 Kasım 1917 tarihinde de 2. Ordu Komutan Vekili olarak atandı.
2 Aralık 1917 tarihinde Yıldırım Ordular Grubu komutası altındaki 8. Ordu Komutanlığı görevine atanarak Filistin Cephesi'ne gönderildi. Burada Yıldırım Ordular Grubu komutanı Müşir Liman von Sanders, 7. Ordu komutanı Mirliva Mustafa Kemal Paşa ve 4. Ordu komutanı Mirliva Mersinli Cemal Paşa ile birlikte görev yaptı. Ordusuyla Şeria Nehrinin batısında, sahil kesiminde konuşlandırıldı. 29 Eylül 1918'de başlayan genel düşman taarruzunda ilk darbeyi yiyen ordusu kendisinden on misli güçlü olan İngiliz Orduları karşısında kendi cephe hattını tutamadı ve cepheyi yaran düşman süvarisi ikmal hatlarına kadar ilerleyerek ordunun geriyle bağlantısını kesti. Yıldırım Orduları ardı ardına çekilmeye başlarken Cevat Paşa ve kurmay heyetinin amacı Şeria Nehri istikametindeki Bisan'a doğru, doğu yönünde çekilmek oldu. Ordusuna bağlı unsurların tamamı imha yahut tutsak edilen Cevat Paşa yanındakilerle birlikte kendini Şeria Nehri'nin doğusuna atabildi. Kısa süre sonra cephede görevi kalmadığı gerekçesiyle Liman von Sanders tarafından İstanbul'a yollandı.
Mütareke Dönemi
3 Kasım 1918 tarihinde Umumî Karargâh Reisi olarak atandı. 19 Aralık 1918 - 13 Ocak 1919 tarihleri arasında Harbiye Nazırı olarak görev yaptı. Mondros Mütarekesi imzalandığı sırada Genelkurmay Başkanlığı görevini Fevzi Paşa'nın vekili olarak yürütüyordu. Fevzi Paşa, İngiliz Ordusu'nun İstanbul'u işgal edeceği belli olunca, onları karşılamamak için 20 gün hastalık izni almıştı. Daha sonra Yunanların İzmir'e çıkmalarından hemen önce 14 Mayıs 1919 tarihinde Fevzi Paşa görevden alındı. Aynı gün Fevzi Paşa'nın yerine Erkân-ı Harbiye-i Umumîye Reisi olarak atandı. Bu görevini 2 Aralık 1919 tarihine kadar sürdürdü.
Malta Sürgünü
16 Mart 1920 tarihinde İstanbul'u işgal eden İngiliz kuvvetleri tarafından tutuklandı, Bekirağa Bölüğü'nde bir hafta alıkonulduktan sonra 22 Mart'ta bir savaş gemisiyle Malta'ya nakledildi ve 2773 no'lu sürgün olarak kaydedildi.
Kurtuluş Savaşı Dönemi
23 Ekim 1921 tarihinde TBMM ve İngiltere Hükûmeti arasında imzalanan takas anlaşması ile 15 Ocak 1922 tarihinde Türkiye'ye geri dönerek Ankara'ya geldi. 9 Şubat 1922 tarihinde karargâhı Diyarbakır'da olan El-Cezire Bölgesi Komutanlığı görevine atandı. 21 Ekim 1922 tarihinde yeniden oluşturulan 3. Ordu Müfettişi oldu. 31 Ekim 1922 tarihinde bu görevinden istifa ederek Elaziz mebusu oldu.
Cumhuriyet Dönemi
17 Kasım 1924 tarihinde hem ordudaki görevlerini sürdüren hem de Mecliste bulunan yüksek rütbeli subaylara birini tercih etmeleri istenmesi üzerine 25 Aralık 1924 tarihinde mebusluktan istifa etti ve aynı gün Askeri Şura Üyeliği'ne atandı. Mısır Sorunu ve Irak Sınırı Sorunu sırasında Milletler Cemiyetine Mümessil olarak gönderildi. 1932 yılında Cenevre Silahları Sınırlandırma Konferansı'na delege olarak gönderildi. 14 Eylül 1935 tarihinde Orgeneral rütbesinde Askeri Şûra Üyesi olarak görev yaparken yaş haddinden emekli oldu.
İstanbul, Kadıköy'deki evine çekildi. 13 Mart 1938 tarihinde 68 yaşında öldü. Erenköy Mezarlığı'nda toprağa verildi. Türkiye Cumhuriyeti cumhurbaşkanları ve Atatürk'ün silah arkadaşları için Atatürk Orman Çiftliği arazisinde oluşturulan Devlet Mezarlığı'na kemikleri nakledildi.
Nişan, Madalya ve Takdirnameleri
- Gümüş Liyakat Nişanı (1894)
- Bulgar Liyakat Nişanı (1898)
- 2. Rütbeden Alman Prusya Taç Nişanı (1903)
- 2. Rütbeden Saint Aleksandr Nişanı (1911)
- Altın Muharebe Liyakat Madalyası (1915)
- Altın Muharebe İmtiyaz Madalyası (1915)
- 1. ve 2. Rütbeden Alman Demir Haç Nişanı (1915)
- 2. Rütbeden Alman Kırmızı Kartal Nişanı (1916)
- 1. Rütbeden Kılıçlı Mecidi Nişanı (1917)
- Kılıçlı Alman Prusya Taç Nişanı (1917)
- 1. ve 2. Rütbeden Avusturya-Macaristan Demir Haç Nişanı (1917)
- Kırmızı şeritli İstiklâl Madalyası (1923)
Kaynakça
| Wikimedia Commons'ta Cevat Çobanlı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ a b T.C. Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Yayınları, Türk İstiklâl Harbine Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, Genelkurmay Başkanlığı Basımevi, Ankara, 1972, s. 22.
- ^ "TBMM Albümü 1. Cilt (1920-1950)" (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 6 Şubat 2016 tarihinde kaynağından (PDF).
- ^ Mesut Aydın, Türkiye ve Irak Hudûdu Mes'elesi, Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi Yayınları, 2001, s. 53. 3 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ (PDF). 21 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ . 9 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2012.
- ^ a b Özhan, Hatice Özlem (31 Ekim 2018). "Çanakkale Cephesi'nde Cevat Paşa (Çobanlı)". Uluslararası Beşeri Bilimler ve Eğitim Dergisi. 4 (8): 333-349. 17 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ağustos 2022.
- ^ Mustafa Kemal Paşa, diğer tüm muvazzaf general milletvekillerinden istediği gibi İsmail Cevat Paşa ve Cafer Tayyar Paşa'ya da iki görevden birisini tercih etmesini bildirdi. Tereddüt göstermeleri üzerine ikisinin de ordudaki görevlerine son verildi.
| Askerî görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Yeni makam | 3. Ordu Komutanı 21 Ekim 1922 - 31 Ekim 1924 | Sonra gelen: Kâzım İnanç |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cevat Cobanli 14 Eylul 1870 Istanbul 13 Mart 1938 Kadikoy Istanbul Turk asker ve siyasetci Halaskar Cevat Cobanli 1307 P 4Cevat PasaLakabi18 Mart KahramaniDogum14 Eylul 1870 1870 09 14 Istanbul Osmanli DevletiOlum13 Mart 1938 67 yasinda Istanbul TurkiyeBagliligi Osmanli 1891 1920 Turkiye 1922 1935 Hizmet yillari1891 1935RutbesiOrgeneralKomutasiCanakkale Mustahkem Mevkii Komutanligi 14 Kolordu 15 Kolordu 14 Kolordu 8 Kolordu 2 Ordu vekil 8 Ordu Harbiye Naziri Erkan i Harbiye i Umumi Reisi El Cezire Cephesi Komutani 3 Ordu Yuksek Askeri Sura uyesiCatisma savaslariTrablusgarp Savasi Balkan Savaslari I Dunya Savasi Kurtulus SavasiOdulleriYasami1870 te Istanbul da dogdu Musir Sakir Pasa nin ogludur Aslen Malatya nin Arapgir ilcesindendir Galatasaray Lisesi nden mezun olduktan sonra 1888 yilinda girdigi Harp Okulu ndan 1891 yilinda Ustegmen rutbesiyle mezun oldu 1892 yilinda girdigi Harp Akademisi ni 1894 yilinda birinci olarak bitirdi ve Kurmay Yuzbasi rutbesiyle mezun oldu 1894 1900 yillari arasinda Padisah Yaveri sifatiyla Maiyet i Ser iye Erkan i Harbiyesi nde gorev aldi Bu sirada depremden zarar goren askeri binalari onariminin yapilmasi yonunde caba sarf etti 26 Agustos 1895 tarihinde Orleans ta yapilan Fransiz Ordusu Manevralari nda bulunmak uzere Paris e gitti Burada dort yil kaldiktan sonra 7 Subat 1899 tarihinde Babasi Sakir Pasa nin refakatinde gorevle Bulgaristan a ve sonra ayni yil Lahey de toplanan Silahlarin Yasaklanmasi Silahsizlanma Konferansi na gonderildi 1905 yilinda Edirne nin tahkimi icin Tophane i Amire de teskil eden kurumda gorev aldi 1907 yilinda ise yeni orgutlenmenin suratle uygulanmasi icin dort ay 2 Ordu da gorev yapti 1907 yilinda Birinci Ferik rutbesine terfi ettiyse de cok cabuk ilerleyenlerin rutbeleri 1909 yilinda Tasfiye i Rutbe Kanunu geregince geri alininca Kaymakam rutbesine tenzil edildi 1909 1910 yillari arasinda Harp Akademisi Komutani olarak gorev yapti Gorevi geregi Temmuz 1910 da Alman Ordusu nun gecit resminde bulunmak uzere Almanya ya gitti Askeri yetenegi sayesinde devlet idaresi ve ordu yonetiminde hizla yukseldi Ocak 1911 ve 1912 de 1 Ordu Kurmay Baskani oldu Bu sifatla Mayis 1911 de Ingiltere Krali nin tac giyme toreninde padisah adina bulunan Veliaht Sehzade Musir Yusuf Izzeddin Efendi nin maiyetinde Londra ya gitti Balkan SavaslariLondra dan donunce Balkan Savaslari nda Eylul 1912 1913 tarihleri arasinda Sark Ordusu Kurmay Baskani Catalca Ordusu Topcu Komutanligi Kurmay Baskani olarak gorev yapti Savas sonrasi Subat 1913 1914 tarihleri arasinda 9 Tumen Komutani ve iki defa Osmanli Bulgar Sinir Komisyonu Baskanligi gorevinde bulundu I Dunya SavasiCanakkale Mustahkem Mevkii Komutani Miralay Cevat BeyCevat Pasa 29 Kasim 1914 tarihinde Canakkale Mustahkem Mevkii Komutanligi gorevine atandiCevat Pasa ve Mustafa Kemal Bey Tasvir i Efkar gazetesinin 29 Ekim 1915 tarihli sayisindaCevat Cobanli nin Sahrayicedid Mezarligi nda bulunan makam mezariDevlet Buyukleri Anit Mezarligi nda Cevat Cobanli nin kabri 10 Agustos 1914 tarihinde Canakkale Mustahkem Mevkii Komutanligi gorevine atandi 29 Kasim 1914 tarihinde tekrar Mirliva rutbesine terfi etti ve Pasa oldu Komutanlik bogazin ve kiyilarin savunmasindan sorumluydu 18 Mart 1915 tarihindeki Canakkale Deniz Savaslari ndaki ustun basarilari dolayisiyla 18 Mart Kahramani unvanini aldi 9 Ekim 1915 tarihinde 14 Kolordu Komutani 1916 yilinda 15 Kolordu Komutani olarak Galicya Cephesi nde gorev yapti Donemin Avusturya basininda cikan bir anekdota gore Viyana sarayinda imparatorun basin dairesi genel muduru devletin ozellikle Slav tebaasi tarafindan cok sevilen 18 yuzyilda yasamis Ukraynali kahin nin kehanetini sik sik hatirlatiyordu O tuhaf kehanette Turk atini Dinyester den suladiginda Polonya ayaga kalkacaktir deniyordu Cevat Pasa atini Dinyester de suladi Savasin sonunda Polonya devleti dogdu Bu anlamda onun ile bu kehanet iliskilendirildi 19 Agustos 1917 tarihinde tekrar 14 Kolordu Komutani 8 Kasim 1917 tarihinde 8 Kolordu Komutani 24 Kasim 1917 tarihinde de 2 Ordu Komutan Vekili olarak atandi 2 Aralik 1917 tarihinde Yildirim Ordular Grubu komutasi altindaki 8 Ordu Komutanligi gorevine atanarak Filistin Cephesi ne gonderildi Burada Yildirim Ordular Grubu komutani Musir Liman von Sanders 7 Ordu komutani Mirliva Mustafa Kemal Pasa ve 4 Ordu komutani Mirliva Mersinli Cemal Pasa ile birlikte gorev yapti Ordusuyla Seria Nehrinin batisinda sahil kesiminde konuslandirildi 29 Eylul 1918 de baslayan genel dusman taarruzunda ilk darbeyi yiyen ordusu kendisinden on misli guclu olan Ingiliz Ordulari karsisinda kendi cephe hattini tutamadi ve cepheyi yaran dusman suvarisi ikmal hatlarina kadar ilerleyerek ordunun geriyle baglantisini kesti Yildirim Ordulari ardi ardina cekilmeye baslarken Cevat Pasa ve kurmay heyetinin amaci Seria Nehri istikametindeki Bisan a dogru dogu yonunde cekilmek oldu Ordusuna bagli unsurlarin tamami imha yahut tutsak edilen Cevat Pasa yanindakilerle birlikte kendini Seria Nehri nin dogusuna atabildi Kisa sure sonra cephede gorevi kalmadigi gerekcesiyle Liman von Sanders tarafindan Istanbul a yollandi Mutareke Donemi3 Kasim 1918 tarihinde Umumi Karargah Reisi olarak atandi 19 Aralik 1918 13 Ocak 1919 tarihleri arasinda Harbiye Naziri olarak gorev yapti Mondros Mutarekesi imzalandigi sirada Genelkurmay Baskanligi gorevini Fevzi Pasa nin vekili olarak yurutuyordu Fevzi Pasa Ingiliz Ordusu nun Istanbul u isgal edecegi belli olunca onlari karsilamamak icin 20 gun hastalik izni almisti Daha sonra Yunanlarin Izmir e cikmalarindan hemen once 14 Mayis 1919 tarihinde Fevzi Pasa gorevden alindi Ayni gun Fevzi Pasa nin yerine Erkan i Harbiye i Umumiye Reisi olarak atandi Bu gorevini 2 Aralik 1919 tarihine kadar surdurdu Malta Surgunu16 Mart 1920 tarihinde Istanbul u isgal eden Ingiliz kuvvetleri tarafindan tutuklandi Bekiraga Bolugu nde bir hafta alikonulduktan sonra 22 Mart ta bir savas gemisiyle Malta ya nakledildi ve 2773 no lu surgun olarak kaydedildi Kurtulus Savasi Donemi23 Ekim 1921 tarihinde TBMM ve Ingiltere Hukumeti arasinda imzalanan takas anlasmasi ile 15 Ocak 1922 tarihinde Turkiye ye geri donerek Ankara ya geldi 9 Subat 1922 tarihinde karargahi Diyarbakir da olan El Cezire Bolgesi Komutanligi gorevine atandi 21 Ekim 1922 tarihinde yeniden olusturulan 3 Ordu Mufettisi oldu 31 Ekim 1922 tarihinde bu gorevinden istifa ederek Elaziz mebusu oldu Cumhuriyet Donemi17 Kasim 1924 tarihinde hem ordudaki gorevlerini surduren hem de Mecliste bulunan yuksek rutbeli subaylara birini tercih etmeleri istenmesi uzerine 25 Aralik 1924 tarihinde mebusluktan istifa etti ve ayni gun Askeri Sura Uyeligi ne atandi Misir Sorunu ve Irak Siniri Sorunu sirasinda Milletler Cemiyetine Mumessil olarak gonderildi 1932 yilinda Cenevre Silahlari Sinirlandirma Konferansi na delege olarak gonderildi 14 Eylul 1935 tarihinde Orgeneral rutbesinde Askeri Sura Uyesi olarak gorev yaparken yas haddinden emekli oldu Istanbul Kadikoy deki evine cekildi 13 Mart 1938 tarihinde 68 yasinda oldu Erenkoy Mezarligi nda topraga verildi Turkiye Cumhuriyeti cumhurbaskanlari ve Ataturk un silah arkadaslari icin Ataturk Orman Ciftligi arazisinde olusturulan Devlet Mezarligi na kemikleri nakledildi Nisan Madalya ve TakdirnameleriGumus Liyakat Nisani 1894 Bulgar Liyakat Nisani 1898 2 Rutbeden Alman Prusya Tac Nisani 1903 2 Rutbeden Saint Aleksandr Nisani 1911 Altin Muharebe Liyakat Madalyasi 1915 Altin Muharebe Imtiyaz Madalyasi 1915 1 ve 2 Rutbeden Alman Demir Hac Nisani 1915 2 Rutbeden Alman Kirmizi Kartal Nisani 1916 1 Rutbeden Kilicli Mecidi Nisani 1917 Kilicli Alman Prusya Tac Nisani 1917 1 ve 2 Rutbeden Avusturya Macaristan Demir Hac Nisani 1917 Kirmizi seritli Istiklal Madalyasi 1923 KaynakcaWikimedia Commons ta Cevat Cobanli ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir a b T C Genelkurmay Harp Tarihi Baskanligi Yayinlari Turk Istiklal Harbine Katilan Tumen ve Daha Ust Kademelerdeki Komutanlarin Biyografileri Genelkurmay Baskanligi Basimevi Ankara 1972 s 22 TBMM Albumu 1 Cilt 1920 1950 PDF TBMM Basin ve Halkla Iliskiler Mudurlugu 6 Subat 2016 tarihinde kaynagindan PDF Mesut Aydin Turkiye ve Irak Hududu Mes elesi Avrasya Stratejik Arastirmalar Merkezi Yayinlari 2001 s 53 3 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde PDF 21 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi 9 Mart 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Mart 2012 a b Ozhan Hatice Ozlem 31 Ekim 2018 Canakkale Cephesi nde Cevat Pasa Cobanli Uluslararasi Beseri Bilimler ve Egitim Dergisi 4 8 333 349 17 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Agustos 2022 Mustafa Kemal Pasa diger tum muvazzaf general milletvekillerinden istedigi gibi Ismail Cevat Pasa ve Cafer Tayyar Pasa ya da iki gorevden birisini tercih etmesini bildirdi Tereddut gostermeleri uzerine ikisinin de ordudaki gorevlerine son verildi Askeri goreviOnce gelen Yeni makam 3 Ordu Komutani 21 Ekim 1922 31 Ekim 1924 Sonra gelen Kazim Inanc