Mehmed Cemal Mersinli (1875, Mersin - 7 Ekim 1941, Ankara), Türk asker ve siyasetçidir.
Mehmed Cemal Mersinli 1311 (1895) P.-12 | |
---|---|
Doğum | 1875 Mersin, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 7 Ekim 1941 (66 yaşında) Erzurum, Türkiye |
Bağlılığı | Osmanlı (1895-1920) Türkiye (1920-1924) |
Hizmet yılları | 1895-1924 |
Rütbesi | Ferik |
Komutası | 2. Ordu Kurmay Başkanı, Kurmay Başkanı, 42. Tümen, 10. Tümen, 1. Ordu Müfettişliği Kurmay Başkanı, Komutan Yardımcısı, 8. Kolordu, 4. Ordu, Yıldırım Kıtaatı Müfettişliği, 2. Ordu, Askeri Okullar Genel Müdürü, Savaş Bakanı |
Çatışma/savaşları | Balkan Savaşları I. Dünya Savaşı Türk Kurtuluş Savaşı |
Ödülleri | |
Sonraki işi | Milletvekili |
Hayatı
1875'te Mersin'de doğdu. Osman Hasip Bey'in oğludur. 1892'de Harbiye Mektebi (Harp Okulu)'ne girerek 1895'te Piyade Teğmen rütbesiyle mezun oldu. Ardından Erkânı Harbiye Mektebi (Harp Akademisi)ne girerek 1898'de Kurmay Yüzbaşı olarak bitirdi.
Genelkurmay 3. Şubesinden sonra 1898'de 2. Ordu emrine verildi. 1900'da Kolağası (Kıdemli Yüzbaşı) olarak Trakya'da Demiryolları ve İstasyonların müfettişliğine getirildi. 1903'te Binbaşılığa yükseldikten sonra yarbay okarak 4. Ordu emrine verildi. Dersim İsyânı'nı bastırmasında gösterdiği üstün hizmetinden dolayı 1908'de Albay olup Harbiye Mektebi Kurmay Ödevleri Öğretmenliğine atandı. 1909'da ek görev olarak Tabya Öğretmenliğine de atandı. Genelkurmay Başkanlığı ve 2. Ordu Kurmay Başkanlığında görevlendirildikten sonra 1912'de İştip, Köprülü ve Üsküp yörelerinde tahkimat için kurulan komisyonda yer aldı.
Balkan Savaşı'na Kurmay Başkanı, 42. Fırka ve 10. Fırka komutanı olarak katıldı. Kasım 1913'te 1. Ordu Müfettişliği Kurmay Başkanı, Nisan 1914'te Edirne Müstahkem Mevki Komutanı Yardımcılığına atandı. Ağustos 1914'te 8. Kolordu Komutanı olup Kasım 1914'te Mirliva (Tümgeneral)lığa yükseltildi. Birinci Kanal Seferi'ne katılan 8. Kolorduyu komutan sıfatıyla yönetti. Kurmay başkanı Von Kress ile birlikte çalıştığı bu seferde lojistik ve ikmal-bütünleme eksiklikleri nedeniyle başarılı olamadı.
Ocak 1918'de 4. Ordu Komutanlığına atandı ve Şeria Nehrinin doğusunu müdafaa etme görevi aldı. Bu mıntıkada Arap isyancılara karşı imkânlar nispetinde başarılı sayılabilecek harekâtlar yapıldı.
Temmuz 1918'de Ferik (Korgeneral)liğe yükseltildi. Nablus Hezimeti'nde Liman von Sanders Paşa'nın Yıldırım Ordular Grubu birliklerini 8. Ordu Komutanı İsmail Cevat Çobanlı ve 7. Ordu Komutanı Mustafa Kemal Paşa (Atatürk) ile birlikte yönetti. Savaşın başlangıcında Şeria nehrinin batısında bulunan VIII. Ordu cephesinin yarılması ve akabinde ordunun dağılması, bunu müteakip VII. Ordunun da imha olmamak için Şeria nehrinin doğusuna çekilmeye başlaması üzerine Arap asilerin baskısı altında ordusuna geri çekilme emri verdi. Kendisine bağlı birlikler çekilme esnasında Arap asilerin katliam amaçlı saldırılarına maruz kaldı. Elinde kalan kuvvetlerle Şam'a ulaştığında Liman Paşa tarafından şehri savunmakla görevlendirildiyse de Enver Paşadan kuvvetleri geri çekme emri verildi. Düşman Şam'ı 1 Ekim 1918'de ele geçirdi. Cemal Paşa Istanbul'a çağrıldı.
Mondros mütarekesinin ardından Ocak 1919'da Yıldırım Kıt'aatı Müfettişliğine atandıktan sonra Konya'da bulunan 2.Ordu'nun Komutanı olarak Mustafa Kemal Paşa'nın düşüncelerine katıldığını bildirdi. Temmuz 1919'da Askerî Okullar Genel Müfettişliğine atandıktan sonra Ekim 1919'da Ali Rıza Paşa kabinesinde Harbiye Nazırı oldu. 20 Ekim 1919 tarihli Amasya Protokolü imzalandıktan sonra 16 Kasım'da Kuvâ-yi Milliye'ye her türlü yardımın yapılacağını bildirdi. 20 Ocak 1920'de İtilaf Devletlerinin İsmail Cevat Paşa (Çobanlı) ile kendisinin görevden alınmasını istediği için istifa etti. 15 Mart'ta İngilizler tarafından tutuklanarak 18 Mart'ta Malta Adası'na sürgün edildi.
1 Kasım 1921'de İnebolu'ya çıkarak 29 Aralık 1921'de Isparta Milletvekili olarak TBMM'ye katıldı. İkinci Grup'ta yer aldı. 17 Haziran 1926'da Mustafa Kemal Paşa'ya suikast girişimi olay ile ilgili görülerek İzmir'de Ankara İstiklal Mahkemesince yargılandıysa da 13 Temmuz'da beraat etti. Daha sonra VI. Dönem İçel Milletvekilliği yapmıştır.
Konuyla ilgili yayınlar
Wikimedia Commons'ta Cemal Mersinli ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Kaynakça
- ^ Harp Akademileri Komutanlığı, Harp Akademilerinin 120 Yılı, İstanbul, 1968, s. 52.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mehmed Cemal Mersinli 1875 Mersin 7 Ekim 1941 Ankara Turk asker ve siyasetcidir Mehmed Cemal Mersinli 1311 1895 P 12Dogum1875 Mersin Osmanli ImparatorluguOlum7 Ekim 1941 66 yasinda Erzurum TurkiyeBagliligi Osmanli 1895 1920 Turkiye 1920 1924 Hizmet yillari1895 1924RutbesiFerikKomutasi2 Ordu Kurmay Baskani Kurmay Baskani 42 Tumen 10 Tumen 1 Ordu Mufettisligi Kurmay Baskani Komutan Yardimcisi 8 Kolordu 4 Ordu Yildirim Kitaati Mufettisligi 2 Ordu Askeri Okullar Genel Muduru Savas BakaniCatisma savaslariBalkan Savaslari I Dunya Savasi Turk Kurtulus SavasiOdulleriSonraki isiMilletvekiliHayati1875 te Mersin de dogdu Osman Hasip Bey in ogludur 1892 de Harbiye Mektebi Harp Okulu ne girerek 1895 te Piyade Tegmen rutbesiyle mezun oldu Ardindan Erkani Harbiye Mektebi Harp Akademisi ne girerek 1898 de Kurmay Yuzbasi olarak bitirdi Genelkurmay 3 Subesinden sonra 1898 de 2 Ordu emrine verildi 1900 da Kolagasi Kidemli Yuzbasi olarak Trakya da Demiryollari ve Istasyonlarin mufettisligine getirildi 1903 te Binbasiliga yukseldikten sonra yarbay okarak 4 Ordu emrine verildi Dersim Isyani ni bastirmasinda gosterdigi ustun hizmetinden dolayi 1908 de Albay olup Harbiye Mektebi Kurmay Odevleri Ogretmenligine atandi 1909 da ek gorev olarak Tabya Ogretmenligine de atandi Genelkurmay Baskanligi ve 2 Ordu Kurmay Baskanliginda gorevlendirildikten sonra 1912 de Istip Koprulu ve Uskup yorelerinde tahkimat icin kurulan komisyonda yer aldi Balkan Savasi na Kurmay Baskani 42 Firka ve 10 Firka komutani olarak katildi Kasim 1913 te 1 Ordu Mufettisligi Kurmay Baskani Nisan 1914 te Edirne Mustahkem Mevki Komutani Yardimciligina atandi Agustos 1914 te 8 Kolordu Komutani olup Kasim 1914 te Mirliva Tumgeneral liga yukseltildi Birinci Kanal Seferi ne katilan 8 Kolorduyu komutan sifatiyla yonetti Kurmay baskani Von Kress ile birlikte calistigi bu seferde lojistik ve ikmal butunleme eksiklikleri nedeniyle basarili olamadi Ocak 1918 de 4 Ordu Komutanligina atandi ve Seria Nehrinin dogusunu mudafaa etme gorevi aldi Bu mintikada Arap isyancilara karsi imkanlar nispetinde basarili sayilabilecek harekatlar yapildi Temmuz 1918 de Ferik Korgeneral lige yukseltildi Nablus Hezimeti nde Liman von Sanders Pasa nin Yildirim Ordular Grubu birliklerini 8 Ordu Komutani Ismail Cevat Cobanli ve 7 Ordu Komutani Mustafa Kemal Pasa Ataturk ile birlikte yonetti Savasin baslangicinda Seria nehrinin batisinda bulunan VIII Ordu cephesinin yarilmasi ve akabinde ordunun dagilmasi bunu muteakip VII Ordunun da imha olmamak icin Seria nehrinin dogusuna cekilmeye baslamasi uzerine Arap asilerin baskisi altinda ordusuna geri cekilme emri verdi Kendisine bagli birlikler cekilme esnasinda Arap asilerin katliam amacli saldirilarina maruz kaldi Elinde kalan kuvvetlerle Sam a ulastiginda Liman Pasa tarafindan sehri savunmakla gorevlendirildiyse de Enver Pasadan kuvvetleri geri cekme emri verildi Dusman Sam i 1 Ekim 1918 de ele gecirdi Cemal Pasa Istanbul a cagrildi Mondros mutarekesinin ardindan Ocak 1919 da Yildirim Kit aati Mufettisligine atandiktan sonra Konya da bulunan 2 Ordu nun Komutani olarak Mustafa Kemal Pasa nin dusuncelerine katildigini bildirdi Temmuz 1919 da Askeri Okullar Genel Mufettisligine atandiktan sonra Ekim 1919 da Ali Riza Pasa kabinesinde Harbiye Naziri oldu 20 Ekim 1919 tarihli Amasya Protokolu imzalandiktan sonra 16 Kasim da Kuva yi Milliye ye her turlu yardimin yapilacagini bildirdi 20 Ocak 1920 de Itilaf Devletlerinin Ismail Cevat Pasa Cobanli ile kendisinin gorevden alinmasini istedigi icin istifa etti 15 Mart ta Ingilizler tarafindan tutuklanarak 18 Mart ta Malta Adasi na surgun edildi 1 Kasim 1921 de Inebolu ya cikarak 29 Aralik 1921 de Isparta Milletvekili olarak TBMM ye katildi Ikinci Grup ta yer aldi 17 Haziran 1926 da Mustafa Kemal Pasa ya suikast girisimi olay ile ilgili gorulerek Izmir de Ankara Istiklal Mahkemesince yargilandiysa da 13 Temmuz da beraat etti Daha sonra VI Donem Icel Milletvekilligi yapmistir Konuyla ilgili yayinlarWikimedia Commons ta Cemal Mersinli ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Kaynakca Harp Akademileri Komutanligi Harp Akademilerinin 120 Yili Istanbul 1968 s 52