Aleksandır Morozi Bey (Yunanca: Αλέξανδρος Μουρούζης Aleksandros Muruzis, Rumence: Alexandru Moruzi, 1750/1760 – 1816) Boğdan voyvodası (Prens) ve Eflak prensi olarak görev yapan Osmanlı İmparatorluğu'nun Büyük Tercümanı. Aydınlanma fikirlerine açık olan ve hidroloji mühendisliğine olan ilgisiyle dikkat çeken Morozi, Osman Pazvantoğlu'nun asi birliklerinin müdahaleleriyle uğraşmak zorunda kaldı. Dönemi için ender bir jestle, Eflak'taki tahttan feragat etti ve Boğdan'daki ikinci dönemı, Fransız diplomat Horace Sébastiani'nin entrikaları tarafından yarıda kesildi. Moruzi ailesi, önde gelen Fenerli Rumlardan (Fenerliler) idi.
Aleksandır Morozi | |
---|---|
Boğdan Prensi (1. dönem) | |
Hüküm süresi | Mart 1792 – Ocak 1793 |
Önce gelen | |
Sonra gelen | Drakozade Mihal Suço |
Eflâk Prensi (1. dönem) | |
Hüküm süresi | Ocak 1793 – Ağustos 1796 |
Önce gelen | Drakozade Mihal Suço |
Sonra gelen | Aleksander İpsilanti |
Eflâk Prensi (2. dönem) | |
Hüküm süresi | Mart 1799 – Ekim 1801 |
Önce gelen | |
Sonra gelen | Drakozade Mihal Suço |
Boğdan Prensi (2. dönem) | |
Hüküm süresi | 4 Ekim 1802 – Ağustos 1806 |
Önce gelen | |
Sonra gelen | İskerlet Kalimaki |
Boğdan Prensi (3. dönem) | |
Hüküm süresi | 17 Ekim 1806 – 19 Mart 1807 |
Önce gelen | İskerlet Kalimaki |
Sonra gelen | Aleksander Hançerli |
Doğum | 1750 Kostantiniye |
Ölüm | 1816 Kostantiniye |
Dini | Doğu Ortodoks |
Kostantin Morozi'nin oğlu olarak, ana dili Rumca'ya ek olarak altı dil konuşabilecek şekilde özenle yetiştirildi ve iyi bir eğitim aldı ve aynı zamanda Batı'dan gelen yeni fikirlere açıktı. III. Selim'in isteğiyle ocak 1792'de Boğdan tahtına yükseldi ve bir yıl sonra Eflâk tahtına (1793-1796) geçti. Osmanlı hükümdarları adına halkı sömüren biri olarak görülüyordu. Büyük miktarlarda buğday satın aldılar ve daha sonra açlıktan ölmek üzere olan sakinlere neredeyse dört kat daha yüksek bir fiyata sattılar. Kostantiniyye'deki (günümüzdeki İstanbul'daki) entrikalar nedeniyle görevden alındı ve 1798 senesinden 1801 senesine kadar yeniden göreve getirildi.
Yağma ve kanlı Osmanlı akınlarına karşı güçsüz kalan Aleksandır Morozi Bey, buradaki görevinden alınmasını istedi. Fransızların ısrarı üzerine tekrar Boğdan Voyvodası (1802-1806 ve 1806-1807 dönemleri) olarak atandı. Başarıları arasında bir hastane ve bir kağıt fabrikası inşa etmek vardı, ayrıca her iki başkentinin su tedarikini iyileştirdi ve bir posta servisi kurdu. Babası gibi o da birçok okul kurdu ve burslar sağladı.
Olumlu etkisine rağmen padişah IV. Mustafa, Aleksandır Morozi Bey'in kadırgalara gönderilmesini emretti, ancak kısa süre sonra affedildi. Konstantiniyye'deki evinde öldü ve söylentiye göre zehirlendi.
Kaynaklar
- Marinescu, Florin, Etude genealogique sur la famille Mourouzi, Centre de recherches neohelleniques, Athens, 1987
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Aleksandir Morozi Bey Yunanca Ale3andros Moyroyzhs Aleksandros Muruzis Rumence Alexandru Moruzi 1750 1760 1816 Bogdan voyvodasi Prens ve Eflak prensi olarak gorev yapan Osmanli Imparatorlugu nun Buyuk Tercumani Aydinlanma fikirlerine acik olan ve hidroloji muhendisligine olan ilgisiyle dikkat ceken Morozi Osman Pazvantoglu nun asi birliklerinin mudahaleleriyle ugrasmak zorunda kaldi Donemi icin ender bir jestle Eflak taki tahttan feragat etti ve Bogdan daki ikinci donemi Fransiz diplomat Horace Sebastiani nin entrikalari tarafindan yarida kesildi Moruzi ailesi onde gelen Fenerli Rumlardan Fenerliler idi Aleksandir MoroziBogdan Prensi 1 donem Hukum suresiMart 1792 Ocak 1793Once gelenSonra gelenDrakozade Mihal SucoEflak Prensi 1 donem Hukum suresiOcak 1793 Agustos 1796Once gelenDrakozade Mihal SucoSonra gelenAleksander IpsilantiEflak Prensi 2 donem Hukum suresiMart 1799 Ekim 1801Once gelenSonra gelenDrakozade Mihal SucoBogdan Prensi 2 donem Hukum suresi4 Ekim 1802 Agustos 1806Once gelenSonra gelenIskerlet KalimakiBogdan Prensi 3 donem Hukum suresi17 Ekim 1806 19 Mart 1807Once gelenIskerlet KalimakiSonra gelenAleksander HancerliDogum1750 KostantiniyeOlum1816 KostantiniyeDiniDogu Ortodoks Kostantin Morozi nin oglu olarak ana dili Rumca ya ek olarak alti dil konusabilecek sekilde ozenle yetistirildi ve iyi bir egitim aldi ve ayni zamanda Bati dan gelen yeni fikirlere acikti III Selim in istegiyle ocak 1792 de Bogdan tahtina yukseldi ve bir yil sonra Eflak tahtina 1793 1796 gecti Osmanli hukumdarlari adina halki somuren biri olarak goruluyordu Buyuk miktarlarda bugday satin aldilar ve daha sonra acliktan olmek uzere olan sakinlere neredeyse dort kat daha yuksek bir fiyata sattilar Kostantiniyye deki gunumuzdeki Istanbul daki entrikalar nedeniyle gorevden alindi ve 1798 senesinden 1801 senesine kadar yeniden goreve getirildi Yagma ve kanli Osmanli akinlarina karsi gucsuz kalan Aleksandir Morozi Bey buradaki gorevinden alinmasini istedi Fransizlarin israri uzerine tekrar Bogdan Voyvodasi 1802 1806 ve 1806 1807 donemleri olarak atandi Basarilari arasinda bir hastane ve bir kagit fabrikasi insa etmek vardi ayrica her iki baskentinin su tedarikini iyilestirdi ve bir posta servisi kurdu Babasi gibi o da bircok okul kurdu ve burslar sagladi Olumlu etkisine ragmen padisah IV Mustafa Aleksandir Morozi Bey in kadirgalara gonderilmesini emretti ancak kisa sure sonra affedildi Konstantiniyye deki evinde oldu ve soylentiye gore zehirlendi KaynaklarMarinescu Florin Etude genealogique sur la famille Mourouzi Centre de recherches neohelleniques Athens 1987