Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
IV. Mustafa (Osmanlıca: مصطفى رابع, romanize: Mustafa-i Râbi', 8 Eylül 1779 – 17 Kasım 1808), 29. Osmanlı padişahı ve 108. İslam halifesidir. Babası I. Abdülhamid, annesi Ayşe Sineperver Sultan'dır.
| IV. Mustafa | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| İslâm Halifesi Emîrü'l-mü'minîn İki Kutsal Caminin Hizmetkârı | |||||
 IV. Mustafa'nın Konstantin Kapıdağlı tarafından çizilmiş portresi, y. 1804–1806. | |||||
| 29. Osmanlı Padişahı | |||||
| Hüküm süresi | 29 Mayıs 1807 - 28 Temmuz 1808 (1 yıl, 1 ay ve 29 gün) | ||||
| Önce gelen | III. Selim | ||||
| Sonra gelen | II. Mahmud | ||||
| 108. İslâm Halifesi | |||||
| Hüküm süresi | 29 Mayıs 1807 - 28 Temmuz 1808 | ||||
| Önce gelen | III. Selim | ||||
| Sonra gelen | II. Mahmud | ||||
| Doğum | 8 Eylül 1779 Konstantiniyye, Osmanlı İmparatorluğu | ||||
| Ölüm | 16 Kasım 1808 (29 yaşında) Konstantiniyye, Osmanlı İmparatorluğu | ||||
| Defin | I. Abdülhamid Türbesi, Fatih, İstanbul | ||||
| Eş(ler)i |
| ||||
| Çocuk(lar)ı | Şehzade Ahmed Emine Sultan | ||||
| |||||
| Hanedan | Osmanlı Hanedanı | ||||
| Babası | I. Abdülhamid | ||||
| Annesi | Ayşe Sineperver Sultan | ||||
| Dini | İslam | ||||
| İmza |  | ||||
Kabakçı Mustafa İsyanı sonunda tahttan indirilen amcâzadesi Sultan III. Selim'in yerine, 29 Mayıs 1807 günü tahta çıktığında 28 yaşındaydı. Saltanatı döneminde imparatorluk iç karışıklıklar ile çalkalandı.
Saltanatı dönemindeki olaylar
Sultan IV. Mustafa hırçın bir tabiata sahipti. Babası I. Abdülhamid öldüğünde 10 yaşında olan padişah, III. Selim'in saltanatı boyunca sarayda özgürce bir hayat yaşadı. Ancak Kabakçı Mustafa İsyanı sırasında III. Selim'in tahttan indirilmesine göz yumması hatta neden olması söz konusudur. 14 ay süren saltanatında III. Selim'in ıslahat için kurduğu Nizam-ı Cedit 1 Haziran 1807 tarihinde ortadan kaldırılmıştır.
IV. Mustafa'nın tahta çıkmasıyla birlikte imparatorluğun merkezi otoritesinde çöküş yaşandı. Devlet yönetiminde üst düzeydeki kişiler öldürüldü. III. Selim'in mabeyincisi Ahmed Muhtar Bey, Umur-ı Bahriye Nazırı Hacı İbrahim Efendi, Sır Katibi Ahmed Faiz Efendi öldürülen kişiler arasındaydı. Nizam-ı Cedid ordusu dağıtıldı, yanlıları İstanbul'dan kaçtı veya yakalanıp cezalandırıldı. Bunun yanı sıra, Sultan III. Selim'in tahttan inişine sebep olan Kabakçı Mustafa ve isyanın diğer önemli isimleri devlet yönetiminde önemli mevkilere getiriliyorlardı. Örneğin, Kabakçı Mustafa turnacıbaşılıkla Rumeli Kaleleri Nazırı ve Ağası, Bayburtlu Süleyman ise Tersane-i Amire Sancak Kaptanı oldu.
Osmanlı Devleti bu isyandan sonra yeniçerilere çok büyük tavizler verdi.Osmanlı tarihinde ilk defa daha önce rastlanmamış bir antlaşma yapıldı. Antlaşmaya göre isyanda ön planda olan Yeniçeri Ağaları ve yamaklar hiçbir ceza almayacak, isyandan sorumlu tutulmayacak ve buna karşılık bir daha ayaklanmayacaklardı.
İsyandan sonra Sultan III. Selim yanlıları, Rusçuk ayanı Alemdar Mustafa Paşa'ya sığınmışlardır. Alemdar Mustafa Paşa, 1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında büyük başarılar göstermiş bir Osmanlı paşasıdır ve Sultan IV. Mustafa'nın tahttan indirilip, II. Mahmud'un yerine geçmesinde aldığı rol ile bu dönemin en önemli isimlerindendir.
Rusçuk Ayanı Alemdar Mustafa Paşa'nın İstanbul'a Gelmesi
Alemdar Mustafa Paşa ve yandaşları III. Selim'i tekrar tahta geçirmek için bazı görüşmeler yapmaya başladılar. Nihayet 16.000 kişilik bir ordu ile İstanbul'a yürüyen Alemdar Mustafa Paşa, Hacı Ali Ağa'yı İstanbul'a göndererek Kabakçı Mustafa'yı öldürttü (19 Temmuz 1808). Ordusuyla birlikte İstanbul'a gelen Alemdar Mustafa Paşa birçok isyancıyı da öldürdükten sonra Babıali'ye geldi. Arif Efendiyi (Arapzade) şeyhülislam yaptıktan sonra saraya gitti.
Sultan IV. Mustafa, Alemdar Mustafa Paşa'nın Sultan III. Selim'i padişah yapmak için geldiğini söyleyen şeyhülislamı kovdu ve kardeşi Şehzade Mahmud ve III. Selim'in öldürülmesini emretti. Sultan III. Selim hemen öldürüldü. Şehzade Mahmud ise cariyelerin ve hizmetkarlarının yardımıyla sarayın çatısına kaçırıldı. Alemdar Mustafa Paşa, Sultan IV. Mustafa'yı tahtan indirerek yerine Sultan II. Mahmud'u getirdi. Sultan II. Mahmud, kendisinin tahta çıkarılmasını sağlayan Alemdar Mustafa Paşa'yı sadrazam yaptı.
Alemdar Mustafa Paşa'nın sadrazamlığı ve II. Mahmud'un padişahlığı sırasında sarayda yaşayan IV. Mustafa yeniçerilerin onu tekrar padişah yapmaya çalıştıkları bir ayaklanma sırasında Sultan II. Mahmud'un emriyle 17 Kasım 1808'de öldürüldü. Babasının Eminönü'ndeki türbesine defnedildi. Acımasız bir tabiata sahip olan ve ihtirasları karşısında zayıf durumlara düşerek ülkede kaos ortamı oluşmasına sebep olan Sultan IV. Mustafa ıslahat hareketlerine karşı tutumuyla Osmanlı tarihine geçti.
Hat sanatıyla uğraşmıştır. Osmanlı tarihinde Sultan V. Murad'dan sonra en kısa süre tahtta kalan padişahlardan birisidir.
Öldürülmesi
II. Mahmud, yeniçerilerin onu tekrar tahta geçirmek istemesinden endişe duyarak kardeşi IV. Mustafa'yı 17 Kasım 1808 tarihinde boğdurttu.
Ailesi
Eşleri
- Şevkinur Sultan
- Dilpezir Sultan
- Seyyare Sultan
- Peykidil Sultan
Kız çocukları
- Esma Sultan
Kaynakça
- ^ a b Necdet Sakaoğlu, Bu Mülkün Kadın Sultanları, 4. baskı, sayfa: 354
- ^ a b TDV, İslam Ansiklopedisi, cilt: 31, sayfa: 283
- ^ Sakaoğlu, 2005.s.449.
- ^ . 18 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2011.
- ^ Lamartine, 2005.s.419.
- ^ . 17 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2011.
- ^ Finkel, 2007.s.372.
- ^ Sakaoğlu, 2005.s.460.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Ekim 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ekim 2011.
- ^ a b c d Sakaoğlu, 2005.s.461.
- ^ . 14 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020.
Dış bağlantılar
![image]()
Wikimedia Commons'ta Mustafa IV ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur- Finkel, Caroline (1999). Rüyadan İmparatorluğa Osmanlı. İstanbul: Timaş Yayınları. 978-975-263-510-4.
- Sakaoğlu, Necdet (1999). Bu Mülkün Sultanları. İstanbul: Oğlak Yayınları. . say.403-414
- Lamartine, Alphonse De (2005). Sona Doğru. İstanbul: Bilgi Sanat Yapım Yayınları. .
IV. Mustafa Doğumu: 8 Eylül 1779 Ölümü: 15 Kasım 1808 | ||
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen III. Selim |  Osmanlı Sultanı 29 Mayıs 1807 - 15 Kasım 1808 | Sonra gelen II. Mahmud |
| Sünni İslam unvanları | ||
| Önce gelen III. Selim | İslam Halifesi 29 Mayıs 1807 - 5 Kasım 1808 | Sonra gelen II. Mahmud |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
IV Mustafa Osmanlica مصطفى رابع romanize Mustafa i Rabi 8 Eylul 1779 17 Kasim 1808 29 Osmanli padisahi ve 108 Islam halifesidir Babasi I Abdulhamid annesi Ayse Sineperver Sultan dir IV MustafaIslam Halifesi Emiru l mu minin Iki Kutsal Caminin HizmetkariIV Mustafa nin Konstantin Kapidagli tarafindan cizilmis portresi y 1804 1806 29 Osmanli PadisahiHukum suresi29 Mayis 1807 28 Temmuz 1808 1 yil 1 ay ve 29 gun Once gelenIII SelimSonra gelenII Mahmud108 Islam HalifesiHukum suresi29 Mayis 1807 28 Temmuz 1808Once gelenIII SelimSonra gelenII MahmudDogum8 Eylul 1779 Konstantiniyye Osmanli ImparatorluguOlum16 Kasim 1808 29 yasinda Konstantiniyye Osmanli ImparatorluguDefinI Abdulhamid Turbesi Fatih IstanbulEs ler iSevkinur Kadin Peykidil Kadin Dilpezir Kadin Seyare KadinCocuk lar iSehzade Ahmed Emine SultanTam adiMustafa bin Abdul HamidHanedanOsmanli HanedaniBabasiI AbdulhamidAnnesiAyse Sineperver SultanDiniIslamImza Kabakci Mustafa Isyani sonunda tahttan indirilen amcazadesi Sultan III Selim in yerine 29 Mayis 1807 gunu tahta ciktiginda 28 yasindaydi Saltanati doneminde imparatorluk ic karisikliklar ile calkalandi Saltanati donemindeki olaylarSultan IV Mustafa hircin bir tabiata sahipti Babasi I Abdulhamid oldugunde 10 yasinda olan padisah III Selim in saltanati boyunca sarayda ozgurce bir hayat yasadi Ancak Kabakci Mustafa Isyani sirasinda III Selim in tahttan indirilmesine goz yummasi hatta neden olmasi soz konusudur 14 ay suren saltanatinda III Selim in islahat icin kurdugu Nizam i Cedit 1 Haziran 1807 tarihinde ortadan kaldirilmistir Sultan IV Mustafa Han IV Mustafa nin tahta cikmasiyla birlikte imparatorlugun merkezi otoritesinde cokus yasandi Devlet yonetiminde ust duzeydeki kisiler olduruldu III Selim in mabeyincisi Ahmed Muhtar Bey Umur i Bahriye Naziri Haci Ibrahim Efendi Sir Katibi Ahmed Faiz Efendi oldurulen kisiler arasindaydi Nizam i Cedid ordusu dagitildi yanlilari Istanbul dan kacti veya yakalanip cezalandirildi Bunun yani sira Sultan III Selim in tahttan inisine sebep olan Kabakci Mustafa ve isyanin diger onemli isimleri devlet yonetiminde onemli mevkilere getiriliyorlardi Ornegin Kabakci Mustafa turnacibasilikla Rumeli Kaleleri Naziri ve Agasi Bayburtlu Suleyman ise Tersane i Amire Sancak Kaptani oldu Osmanli Devleti bu isyandan sonra yenicerilere cok buyuk tavizler verdi Osmanli tarihinde ilk defa daha once rastlanmamis bir antlasma yapildi Antlasmaya gore isyanda on planda olan Yeniceri Agalari ve yamaklar hicbir ceza almayacak isyandan sorumlu tutulmayacak ve buna karsilik bir daha ayaklanmayacaklardi Isyandan sonra Sultan III Selim yanlilari Ruscuk ayani Alemdar Mustafa Pasa ya siginmislardir Alemdar Mustafa Pasa 1806 1812 Osmanli Rus Savasi sirasinda buyuk basarilar gostermis bir Osmanli pasasidir ve Sultan IV Mustafa nin tahttan indirilip II Mahmud un yerine gecmesinde aldigi rol ile bu donemin en onemli isimlerindendir Ruscuk Ayani Alemdar Mustafa Pasa nin Istanbul a Gelmesi Alemdar Mustafa Pasa ve yandaslari III Selim i tekrar tahta gecirmek icin bazi gorusmeler yapmaya basladilar Nihayet 16 000 kisilik bir ordu ile Istanbul a yuruyen Alemdar Mustafa Pasa Haci Ali Aga yi Istanbul a gondererek Kabakci Mustafa yi oldurttu 19 Temmuz 1808 Ordusuyla birlikte Istanbul a gelen Alemdar Mustafa Pasa bircok isyanciyi da oldurdukten sonra Babiali ye geldi Arif Efendiyi Arapzade seyhulislam yaptiktan sonra saraya gitti Sultan IV Mustafa Alemdar Mustafa Pasa nin Sultan III Selim i padisah yapmak icin geldigini soyleyen seyhulislami kovdu ve kardesi Sehzade Mahmud ve III Selim in oldurulmesini emretti Sultan III Selim hemen olduruldu Sehzade Mahmud ise cariyelerin ve hizmetkarlarinin yardimiyla sarayin catisina kacirildi Alemdar Mustafa Pasa Sultan IV Mustafa yi tahtan indirerek yerine Sultan II Mahmud u getirdi Sultan II Mahmud kendisinin tahta cikarilmasini saglayan Alemdar Mustafa Pasa yi sadrazam yapti Alemdar Mustafa Pasa nin sadrazamligi ve II Mahmud un padisahligi sirasinda sarayda yasayan IV Mustafa yenicerilerin onu tekrar padisah yapmaya calistiklari bir ayaklanma sirasinda Sultan II Mahmud un emriyle 17 Kasim 1808 de olduruldu Babasinin Eminonu ndeki turbesine defnedildi Acimasiz bir tabiata sahip olan ve ihtiraslari karsisinda zayif durumlara duserek ulkede kaos ortami olusmasina sebep olan Sultan IV Mustafa islahat hareketlerine karsi tutumuyla Osmanli tarihine gecti Hat sanatiyla ugrasmistir Osmanli tarihinde Sultan V Murad dan sonra en kisa sure tahtta kalan padisahlardan birisidir Sultan IV Mustafa HanOldurulmesiII Mahmud yenicerilerin onu tekrar tahta gecirmek istemesinden endise duyarak kardesi IV Mustafa yi 17 Kasim 1808 tarihinde bogdurttu AilesiEsleri Sevkinur Sultan Dilpezir Sultan Seyyare Sultan Peykidil SultanKiz cocuklari Esma SultanKaynakca a b Necdet Sakaoglu Bu Mulkun Kadin Sultanlari 4 baski sayfa 354 a b TDV Islam Ansiklopedisi cilt 31 sayfa 283 Sakaoglu 2005 s 449 18 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Haziran 2011 Lamartine 2005 s 419 17 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Haziran 2011 Finkel 2007 s 372 Sakaoglu 2005 s 460 Arsivlenmis kopya 6 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ekim 2011 a b c d Sakaoglu 2005 s 461 14 Subat 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2020 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Mustafa IV ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Finkel Caroline 1999 Ruyadan Imparatorluga Osmanli Istanbul Timas Yayinlari 978 975 263 510 4 Sakaoglu Necdet 1999 Bu Mulkun Sultanlari Istanbul Oglak Yayinlari ISBN 875 329 299 6 say 403 414 Lamartine Alphonse De 2005 Sona Dogru Istanbul Bilgi Sanat Yapim Yayinlari ISBN 975 6316 53 5 IV MustafaOsmanli HanedaniDogumu 8 Eylul 1779 Olumu 15 Kasim 1808Resmi unvanlarOnce gelen III Selim Osmanli Sultani 29 Mayis 1807 15 Kasim 1808 Sonra gelen II MahmudSunni Islam unvanlariOnce gelen III Selim Islam Halifesi 29 Mayis 1807 5 Kasim 1808 Sonra gelen II Mahmud