Evrengzib veya I. Alemgir Şah tam adıyla Âlemgîr Ebü’l-Muzaffer Muhammed Muhyiddîn Evrengzib (Özbekçe: Aurang Alamgir, 3 Kasım 1618, - 3 Mart 1707, Ahmednagar), 6. Bâbürlü hükümdarı.
Evrengzib | |||||
---|---|---|---|---|---|
6. Babür İmparatoru | |||||
Hüküm süresi | 31 Temmuz 1658 - 3 Mart 1707 | ||||
Taç giymesi | 15 Haziran 1659, Delhi | ||||
Önce gelen | Şah Cihan | ||||
Sonra gelen | I. Bahadır Şah | ||||
Doğum | 4 Kasım 1618 | ||||
Ölüm | 3 Mart 1707 (88 yaşında) Ahmednagar | ||||
| |||||
Hanedan | Timurlu hanedanı | ||||
Babası | Şah Cihan | ||||
Annesi | Mümtaz Mahal | ||||
Dini | İslam |
İlk yılları
Alemgir Şah, Şah Cihan'ın üçüncü oğluydu. Babasına karşı isyan ettikten sonra Şah Cihan onu büyükbabası Cihangir Şah'ın yanına sürmüştü. Cihangir 1627'de öldükten sonra ailesinin yanına geri dönmüştür.
Şah Cihan eski Türk geleneğine göre oğullarına valilikler vermiştir. Alemgir'i de şubedar (vali) olarak bölgesine atadı. 1644 yılında Alemgir'in ablası Agra da kaza sonucu ölünce babası Alemgir'i valilik görevinden aldı.
Alemgir 1647 yılında babası tarafından kardeşinin yerine Badahşan bölgesine vali olarak atandı. O sürede Alemgir Şah askeri yeteneklerini kanıtladı. Daha sonra Multan bölgesine atandı ve Safeviler'e karşı bir operasyon başlatıp Kandehar'ı almaya çalıştı ancak başarısız olup yine babasının gözünden düştü.
1652 yılında yeniden Deccan bölgesine atandı. Ancak artık değişmişti. Diğer dinlere karşı hoşgörüsüzlüğü bu dönemde başlamıştı. İlk yıktırdığı Hindu tapınağı bu dönemdedir. Alemgir Şah, 1657 yılında 'na ve 1658 yılında 'na saldırmış ve her iki saldırıda da tam zaferin eşiğindeyken babası tarafından geri çağrılmıştır.
Tahta Geçişi
Şah Cihan 1657 yılında hastalanmış ve öldüğü bildirilmiştir. Bunun üzerine Babür İmparatorluğu'nda taht kavgası başlamıştır. (Şah Cihan'ın ikinci oğlu) kendini Babür İmparatoru ilan etmişti. Ancak Alemgir'in ve Dara'nın (Şah Cihan'ın ilk oğlu) baskısıyla geri çekilir.
Daha sonra Alemgir'in kardeşi Murat, Alemgir'in gizli desteğiyle kendini Gücerat İmparatoru ilan eder. Alemgir kardeşiyle beraber 'ın kuzeyine doğru ilerleyip soyluların ve generallerin desteğini kazanırlar. Bir dizi zaferden sonra Alemgir, Dara'nın tahta hakkı olmadığını ilan eder.
Şah Cihan, Dara'nın onu durduracağına inanarak bütün imparatorluğu Dara'ya bırakır. Alemgir'e ve Murad'a karşı çıkan Hindu bir lord olan onlarla savaşmış ve onları güçsüz bırakmıştır. Alemgir Jaswant Singh'i sonunda yenerek birkaç ay içinde Agra'yı teslim alır. Hayatından endişe eden Dara babası olan Şah Cihan'ı bırakarak Agra'dan kaçar. Şah Cihan Agra Kalesi'nde Alemgir'in soylularına teslim olur. Ancak Alemgir onunla konuşmayı reddeder. Çünkü Dara onun düşmanıdır.
Tam İmparatorluk Unvanı
Al-Sultan al-Azam wal Khaqan al-Mukarram Hazrat Abul Muzaffar Muhy-ud-Din Muhammad Aurangzeb Bahadur Alamgir I, Badshah Ghazi, Shahanshah-e-Sultanat-ul-Hindiyyah Wal Mughaliyyah
Mirası
Alemgir'in mirası yüzyıllarca devam etti. Gayrimüslim çoğunlukta bir halka şeriat kanunlarını uygulayan ilk Müslüman hükümdardı. Müslümanlarca alkışlanmış ve kimi zaman pir veya halife olarak çağrılmıştı. Şeriatı uygulatmayı başarmış ancak çok sayıda insanda İmparatorluğa karşı yabancılaşma oluşmasına neden olmuştu. Sadece Hindular'ın değil Şiilerin de nefretini kazanmıştı. Onun yaptıkları Marathalar'ın, Sihler'in ve Rajputlar'ın ayrıca diğer gayrimüslim halkların da daha militan davranmalarına ve öldükten sonra onların ayaklanıp kendi bölgelerini geri almalarına ve Hindistanlı Müslümanlar'a saldırmalarına neden oldu. Onun Hindu tapınaklarını imha ettirmesi Hindistan'daki Hindu-Müslüman ilişkilerinin bugün kötü olmasının sebeplerinden biridir. Ayrıca Alemgir kendisinden önceki diğer Babür hükümdarlarının tersine az sayıda mimari eser yaptırtmıştır.
Seleflerinden farklı olarak Alemgir Şah, basit bir hayat sürmüştür. Hacc'a gidecek olanlar için takkeler yaptığı ve kendi yazdığı Mushaf'ları anonim olarak sattığı bilinmektedir.
Kaynakça
- ^ []
Wikimedia Commons'ta Evrengzib ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Evrengzib Doğumu: 4 Kasım 1618 Ölümü: 3 Mart 1707 | ||
Resmî unvanlar | ||
---|---|---|
Önce gelen Şah Cihan | Babür İmparatoru 31 Temmuz 1658 - 3 Mart 1707 | Sonra gelen I. Bahadır Şah |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Evrengzib veya I Alemgir Sah tam adiyla Alemgir Ebu l Muzaffer Muhammed Muhyiddin Evrengzib Ozbekce Aurang Alamgir 3 Kasim 1618 3 Mart 1707 Ahmednagar 6 Baburlu hukumdari Evrengzib6 Babur ImparatoruHukum suresi31 Temmuz 1658 3 Mart 1707Tac giymesi15 Haziran 1659 DelhiOnce gelenSah CihanSonra gelenI Bahadir SahDogum4 Kasim 1618 1618 11 04 Olum3 Mart 1707 88 yasinda AhmednagarTam adiEbul Muzaffer Muhiddin Mohammed Evrengzib AlemgirHanedanTimurlu hanedaniBabasiSah CihanAnnesiMumtaz MahalDiniIslamIlk yillariAlemgir Sah Sah Cihan in ucuncu ogluydu Babasina karsi isyan ettikten sonra Sah Cihan onu buyukbabasi Cihangir Sah in yanina surmustu Cihangir 1627 de oldukten sonra ailesinin yanina geri donmustur Sah Cihan eski Turk gelenegine gore ogullarina valilikler vermistir Alemgir i de subedar vali olarak bolgesine atadi 1644 yilinda Alemgir in ablasi Agra da kaza sonucu olunce babasi Alemgir i valilik gorevinden aldi Alemgir 1647 yilinda babasi tarafindan kardesinin yerine Badahsan bolgesine vali olarak atandi O surede Alemgir Sah askeri yeteneklerini kanitladi Daha sonra Multan bolgesine atandi ve Safeviler e karsi bir operasyon baslatip Kandehar i almaya calisti ancak basarisiz olup yine babasinin gozunden dustu 1652 yilinda yeniden Deccan bolgesine atandi Ancak artik degismisti Diger dinlere karsi hosgorusuzlugu bu donemde baslamisti Ilk yiktirdigi Hindu tapinagi bu donemdedir Alemgir Sah 1657 yilinda na ve 1658 yilinda na saldirmis ve her iki saldirida da tam zaferin esigindeyken babasi tarafindan geri cagrilmistir I Alemgir i Gosteren Bir GravurTahta GecisiSah Cihan 1657 yilinda hastalanmis ve oldugu bildirilmistir Bunun uzerine Babur Imparatorlugu nda taht kavgasi baslamistir Sah Cihan in ikinci oglu kendini Babur Imparatoru ilan etmisti Ancak Alemgir in ve Dara nin Sah Cihan in ilk oglu baskisiyla geri cekilir Daha sonra Alemgir in kardesi Murat Alemgir in gizli destegiyle kendini Gucerat Imparatoru ilan eder Alemgir kardesiyle beraber in kuzeyine dogru ilerleyip soylularin ve generallerin destegini kazanirlar Bir dizi zaferden sonra Alemgir Dara nin tahta hakki olmadigini ilan eder Sah Cihan Dara nin onu durduracagina inanarak butun imparatorlugu Dara ya birakir Alemgir e ve Murad a karsi cikan Hindu bir lord olan onlarla savasmis ve onlari gucsuz birakmistir Alemgir Jaswant Singh i sonunda yenerek birkac ay icinde Agra yi teslim alir Hayatindan endise eden Dara babasi olan Sah Cihan i birakarak Agra dan kacar Sah Cihan Agra Kalesi nde Alemgir in soylularina teslim olur Ancak Alemgir onunla konusmayi reddeder Cunku Dara onun dusmanidir Tam Imparatorluk UnvaniAl Sultan al Azam wal Khaqan al Mukarram Hazrat Abul Muzaffar Muhy ud Din Muhammad Aurangzeb Bahadur Alamgir I Badshah Ghazi Shahanshah e Sultanat ul Hindiyyah Wal MughaliyyahMirasiAlemgir in mirasi yuzyillarca devam etti Gayrimuslim cogunlukta bir halka seriat kanunlarini uygulayan ilk Musluman hukumdardi Muslumanlarca alkislanmis ve kimi zaman pir veya halife olarak cagrilmisti Seriati uygulatmayi basarmis ancak cok sayida insanda Imparatorluga karsi yabancilasma olusmasina neden olmustu Sadece Hindular in degil Siilerin de nefretini kazanmisti Onun yaptiklari Marathalar in Sihler in ve Rajputlar in ayrica diger gayrimuslim halklarin da daha militan davranmalarina ve oldukten sonra onlarin ayaklanip kendi bolgelerini geri almalarina ve Hindistanli Muslumanlar a saldirmalarina neden oldu Onun Hindu tapinaklarini imha ettirmesi Hindistan daki Hindu Musluman iliskilerinin bugun kotu olmasinin sebeplerinden biridir Ayrica Alemgir kendisinden onceki diger Babur hukumdarlarinin tersine az sayida mimari eser yaptirtmistir Seleflerinden farkli olarak Alemgir Sah basit bir hayat surmustur Hacc a gidecek olanlar icin takkeler yaptigi ve kendi yazdigi Mushaf lari anonim olarak sattigi bilinmektedir Aurangzeb in yazmis oldugu MushafKaynakca yalin URL Wikimedia Commons ta Evrengzib ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir EvrengzibTimurlu HanedaniDogumu 4 Kasim 1618 Olumu 3 Mart 1707Resmi unvanlarOnce gelen Sah Cihan Babur Imparatoru 31 Temmuz 1658 3 Mart 1707 Sonra gelen I Bahadir Sah