Mümtaz Mahal (d. 27 Nisan 1593 - ö. 17 Haziran 1631) (Urduca: ممتاز محل; adının anlamı "sarayın sevgili süsü") (Devanagari: मुमताज़ महल) ya da Ercümend Banu Begüm, Hint-Türk-MoğolBabür İmparatorluğu'nun 5. Hükümdarı Şah Cihan'ın 3. ve en gözde eşi. Adına yapılan Tac Mahal anıt mezarı, tarihin en önemli mimari eserlerinden sayılmaktadır. 7 Temmuz 2007'de New7Wonders Vakfı tarafından düzenlenen oylama sonucunda Dünyanın Yeni Yedi Harikasından biri seçilmiştir.
Mümtaz Mahal | |||||
---|---|---|---|---|---|
Babür İmparatorluğu hükümdarı Şah Cihan'ın gözdesi Mümtaz Mahal | |||||
Hüküm süresi | 30 Ocak 1628 – 17 Haziran 1631 | ||||
Önce gelen | Nur Cihan | ||||
Sonra gelen | Cihanara Begüm | ||||
Doğum | 27 Nisan 1593 Agra, Babür İmparatorluğu | ||||
Ölüm | 17 Haziran 1631 (38 yaşında) Burhanpur, Babür İmparatorluğu | ||||
Defin | Tac Mahal | ||||
Eş(ler)i | Şah Cihan | ||||
Çocuk(lar)ı | Cihanara Begüm | ||||
| |||||
Dini | İslam |
Hayatı
1607'de imparatorluğun başkenti Agra'da doğdu. Babası İranlı soylu Abdül Hasan Asaf Han, halası ise Cihangir'in eşi Nur Cihan'dır.
Mümtaz Mahal, 14 yaşında sözlendiği ve daha sonra Babür İmparatoru olunca Şah Cihan adını alacak olan Şehzade Hürrem ile 10 Mayıs 1612'de 19 yaşındayken evlendi.
Bir isyanı bastırmak için ordularıyla Burhanpur'a giden Şah Cihan'a, dokuz aylık hamile olmasına rağmen her zamanki gibi eşlik eden Mümtaz Mahal, Burhanpur'da Gauhara Begüm adlı 14. çocuğunu doğururken 38 yaşında öldü. Tac Mahal bitip nakledilene kadar, bedeni 23 yıl boyunca Burhanpur'da kaldı, ardından Tac Mahal anıt mezarına gömüldü. Mimari eserlerde atalarının tercih ettiği sarı kum taşı yerine Şah Cihan, tutkuyu sembolize eden beyaz mermer kullanılmasını tercih etmiştir.
Şah Cihan, efsaneleşen sevgisi ve güvenini, imparatorluk mührünü Mümtaz Mahal'e emanet ederek göstermişti. Son yıllarında tahttan indirilerek oda hapsinde tutulan ölümsüz aşkı Şah Cihan, ölümünden sonra yanına defnedilmiştir.
Çocukları
1. Şahzadi Hürünnissa Begüm (1613 - 1616)
2. Şahzadi İmparatorluk Cihanara Begüm (1614 - 1681)
3. Şahzade İmparatorluk (1615 - 1659)
4. Şahzade Şah Şüca Muhammed Sultan Bahadır (1616 - 1660)
5. Şahzadi Roşanara Begüm (1617 - 1671)
6. Badşah Mohinnudin Muhammed Evrengzib (1618 - 1707)
7. Şahzade Sultan Ümmid Bakş (1619 - 1622)
8. Şahzadi Süreyya Banu Begüm (1621 - 1628)
9. Şahzade Sultan Murad Bakş (1624 - 1661)
10. Şahzade Sultan Lüftullah (1626 - 1628)
11. Şahzade Sultan Daulat Afza (1628 - ?)
12. Şahzadi Hüsnara Begüm (1630 - ?)
13. Şahzadi Gauhara Begüm (1631 - 1707)
Kaynakça
- ^ Marmaduke William Pickthall, Muhammad Asad Islamic Culture, 49. cilt https://books.google.com/books?id=839CAAAAYAAJ&q=17+april+1593 27 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ L. Canfield, Robert; Jonathan Haas (2002).Turko-Persia in Historical Perspective. Cambridge University Press. , 9780521522915, s.20.
- ^ TDV İslam Ansiklopedisi, cilt: 39, sayfa: 337 https://islamansiklopedisi.org.tr/tac-mahal 29 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ . 26 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2010.
- ^ The Complete Taj Mahal: And the Riverfront Gardens of Agra, Ebba Koch, Aug 2006, Thames & Hudson Ltd, , s.19.
Dış bağlantı
Wikimedia Commons'ta Mümtaz Mahal ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- (İngilizce). 16 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mumtaz Mahal d 27 Nisan 1593 o 17 Haziran 1631 Urduca ممتاز محل adinin anlami sarayin sevgili susu Devanagari म मत ज महल ya da Ercumend Banu Begum Hint Turk MogolBabur Imparatorlugu nun 5 Hukumdari Sah Cihan in 3 ve en gozde esi Adina yapilan Tac Mahal anit mezari tarihin en onemli mimari eserlerinden sayilmaktadir 7 Temmuz 2007 de New7Wonders Vakfi tarafindan duzenlenen oylama sonucunda Dunyanin Yeni Yedi Harikasindan biri secilmistir Mumtaz MahalBabur Imparatorlugu hukumdari Sah Cihan in gozdesi Mumtaz MahalHukum suresi30 Ocak 1628 17 Haziran 1631Once gelenNur CihanSonra gelenCihanara BegumDogum27 Nisan 1593 Agra Babur ImparatorluguOlum17 Haziran 1631 38 yasinda Burhanpur Babur ImparatorluguDefinTac MahalEs ler iSah CihanCocuk lar iCihanara BegumTam adiErcumend Banu BegumDiniIslamHayatiBabur Imparatoru Sah Cihan in dogum sirasinda olen esi Mumtaz Mahal in anisina Agra da yaptirdigi Tac Mahal anit mezarinin 1863 1869 yillari arasinda Samuel Bourne tarafindan cekilen fotografi Tac Mahal ve unlu yansimasi 1607 de imparatorlugun baskenti Agra da dogdu Babasi Iranli soylu Abdul Hasan Asaf Han halasi ise Cihangir in esi Nur Cihan dir Mumtaz Mahal 14 yasinda sozlendigi ve daha sonra Babur Imparatoru olunca Sah Cihan adini alacak olan Sehzade Hurrem ile 10 Mayis 1612 de 19 yasindayken evlendi Bir isyani bastirmak icin ordulariyla Burhanpur a giden Sah Cihan a dokuz aylik hamile olmasina ragmen her zamanki gibi eslik eden Mumtaz Mahal Burhanpur da Gauhara Begum adli 14 cocugunu dogururken 38 yasinda oldu Tac Mahal bitip nakledilene kadar bedeni 23 yil boyunca Burhanpur da kaldi ardindan Tac Mahal anit mezarina gomuldu Mimari eserlerde atalarinin tercih ettigi sari kum tasi yerine Sah Cihan tutkuyu sembolize eden beyaz mermer kullanilmasini tercih etmistir Sah Cihan efsanelesen sevgisi ve guvenini imparatorluk muhrunu Mumtaz Mahal e emanet ederek gostermisti Son yillarinda tahttan indirilerek oda hapsinde tutulan olumsuz aski Sah Cihan olumunden sonra yanina defnedilmistir Cocuklari1 Sahzadi Hurunnissa Begum 1613 1616 2 Sahzadi Imparatorluk Cihanara Begum 1614 1681 3 Sahzade Imparatorluk 1615 1659 4 Sahzade Sah Suca Muhammed Sultan Bahadir 1616 1660 5 Sahzadi Rosanara Begum 1617 1671 6 Badsah Mohinnudin Muhammed Evrengzib 1618 1707 7 Sahzade Sultan Ummid Baks 1619 1622 8 Sahzadi Sureyya Banu Begum 1621 1628 9 Sahzade Sultan Murad Baks 1624 1661 10 Sahzade Sultan Luftullah 1626 1628 11 Sahzade Sultan Daulat Afza 1628 12 Sahzadi Husnara Begum 1630 13 Sahzadi Gauhara Begum 1631 1707 Kaynakca Marmaduke William Pickthall Muhammad Asad Islamic Culture 49 cilt https books google com books id 839CAAAAYAAJ amp q 17 april 1593 27 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde L Canfield Robert Jonathan Haas 2002 Turko Persia in Historical Perspective Cambridge University Press ISBN 0 521 52291 9 9780521522915 s 20 TDV Islam Ansiklopedisi cilt 39 sayfa 337 https islamansiklopedisi org tr tac mahal 29 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde 26 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Ocak 2010 The Complete Taj Mahal And the Riverfront Gardens of Agra Ebba Koch Aug 2006 Thames amp Hudson Ltd ISBN 0 500 34209 1 s 19 Dis baglantiWikimedia Commons ta Mumtaz Mahal ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Ingilizce 16 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Aralik 2020