Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Alerjik stomatit (kontakt stomatit; kontakt mukozit), olguları benzer mekanizmayla ortaya çıkan patolojilerdir: bir maddenin deriye ya da mukozaya temas ettiği yerde oluşan alerjik nitelikteki yangısal tepkilerdir (kontakt alerji).
Bulgular
Alerjen içeren maddelerin, tükürük sıvısının sulandırıcı etkisi nedeniyle konsantrasyonlarının azalması ve kimyasal yapılarının değişmesi, mukozadaki zengin damar ağı tarafından kısa sürede emilerek ortamdan uzaklaştırılması gibi nedenler kontakt stomatitlerin oluşmasını önemli ölçüde engeller. Yüksek konsantrasyondaki alerjik maddenin uzun süren etkisi sonrasında gelişen tepkilerin ilk belirtisi ağızda yanma duyusu ve tükürük salgısı artışıdır (hipersalivasyon). Zamanla ağrı, dudaklarda kaşıntı ve tat alma yakınmaları eklenir. Klinik incelemelerde “ilaç stomatiti” olgularındaki tablolara benzer bulgularla karşılaşılır; hiperemik lezyonlar, , likenoid lezyonlar, veziküller ve erozyonlar başlıcalarıdır.
Nikel (yüzük, küpe, vb), makyaj malzemeleri, antibiyotikli pomatlar, petrol ürünleri kontakt dermatitlere neden olan maddelerin başında gelir. Eritemli lezyonlar genellikle ödemle birliktedir ve akut alerjilerin sonrasında ortaya çıkar.
Ağız mukozasındaki tepkiler akrilatlar (diş protez maddeleri), sakız, diş macunu, vb. maddelerin içerisinde bulunan kimyasallara karşı oluşur. Ağızdaki yanma duyusu en önemli yakınmadır (ağız yanması sendromu). Akrilik protez alerjilerinde, protezin altında kalan ağız mukozasındaki kırmızılık ve ağrı bulgusuna ek olarak, dudak ve yanak çevresi derisinde kaşıntılı plaklar da görülebilir.
Ağız mukozasının ağır metallere karşı verdiği en önemli tepki yüzeyde kalın bir keratin katmanının ortaya çıkmasıdır (hiperkeratoz); bu görünüm, lezyonlar andırır.
Likenoid alerjik reaksiyonların büyük bölümü amalgam dolgulara karşı oluşan tepkilere bağlıdır. Amalgam dolguya temas eden mukoza yüzeyinde likenoid lezyonlar oluşur. Dolgunun sökülmesiyle birlikte lezyonlar da silinir. Altın, bakır sülfat ve palladyum klorür benzer lezyonlara neden olabilir.
Ürtiker niteliğindeki lezyonların en önemli nedeni ağız çalkalama sıvılarındaki kimyasal maddeler () ve diş hekiminin ya da KBB uzmanının kullandığı lastik eldivenlerdir. Kontakt stomatite kıyasla daha yaygın bir tepki görülür (anafilaksi); dil, dudak, yanak, dişetlerinde ödem (angioödem) oluşur, yaygın ödemlerde larinks obstrüksiyonuna bağlı asfiksi gelişebilir.
Tedavi
Öncelikle etkeni belirlemek gerekir; hastaya, tepki uyaran maddeleri içeren diş macunu, ağız yıkama sıvıları, vb. maddelerin kullanmaması önerilir. Protez akrilatları, hastaya alerji testi yapılarak seçilmelidir. Terkedilmekte olan amalgam diş dolguları çok gerekmedikçe uygulanmamalıdır.
Kaynakça
- ^ a b Barnhill R, Crowson AN, Magro C, Piepkorn M, Kutzner H, Desman G. Barnhill’s Dermatopathology, Fourth Edition 4th Edition, McGraw Hill Education, New York, 2020
- ^ a b c d Çöloğlu AS. Oral Patoloji (Ağız Patolojisi). Yeditepe Üniv.Yayınları, Mor Ajans, İstanbul, 2007
- ^ Regezzi JA, Sciubba JJ, Jordan RCK. Oral Pathology: Clinical Pathologic Correlations. 7th edition. Elsevier, Amsterdam-Berkeley-Houston, 2017
- ^ a b Jinbu Y, Demitsu T. Oral ulcerations due to drug medications. Japanese Dental Science Review, 50(2):40-46, 2014
- ^ Lamey PJ, Lewis MA, Rees TD, et al. Sensitivity reaction to the cinnamonaldehyde component of toothpaste. Br Dent J. 168:115-118, 1990
- ^ Davis CC, Squier CA, Lilly GE. Irritant contact stomatitis: a review of the condition. J Periodontol. 69:620-631, 1998
- ^ Guerra L, Vincenzi C, Peluso AM. Role of contact sensitizers in the burning mouth syndrome. Am J Contact Dermatitis 3:154-157, 1993
- ^ a b Issa Y, Brunton PA, Glenny AM, Duxbury AJ (2004) Healing of oral lichenoid lesions after replacing amalgam restorations: A systematic review. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod. 98:553-565, 2004
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Alerjik stomatit kontakt stomatit kontakt mukozit olgulari benzer mekanizmayla ortaya cikan patolojilerdir bir maddenin deriye ya da mukozaya temas ettigi yerde olusan alerjik nitelikteki yangisal tepkilerdir kontakt alerji BulgularKontakt dermatit Alerjen iceren maddelerin tukuruk sivisinin sulandirici etkisi nedeniyle konsantrasyonlarinin azalmasi ve kimyasal yapilarinin degismesi mukozadaki zengin damar agi tarafindan kisa surede emilerek ortamdan uzaklastirilmasi gibi nedenler kontakt stomatitlerin olusmasini onemli olcude engeller Yuksek konsantrasyondaki alerjik maddenin uzun suren etkisi sonrasinda gelisen tepkilerin ilk belirtisi agizda yanma duyusu ve tukuruk salgisi artisidir hipersalivasyon Zamanla agri dudaklarda kasinti ve tat alma yakinmalari eklenir Klinik incelemelerde ilac stomatiti olgularindaki tablolara benzer bulgularla karsilasilir hiperemik lezyonlar likenoid lezyonlar vezikuller ve erozyonlar baslicalaridir Nikel yuzuk kupe vb makyaj malzemeleri antibiyotikli pomatlar petrol urunleri kontakt dermatitlere neden olan maddelerin basinda gelir Eritemli lezyonlar genellikle odemle birliktedir ve akut alerjilerin sonrasinda ortaya cikar Agiz mukozasindaki tepkiler akrilatlar dis protez maddeleri sakiz dis macunu vb maddelerin icerisinde bulunan kimyasallara karsi olusur Agizdaki yanma duyusu en onemli yakinmadir agiz yanmasi sendromu Akrilik protez alerjilerinde protezin altinda kalan agiz mukozasindaki kirmizilik ve agri bulgusuna ek olarak dudak ve yanak cevresi derisinde kasintili plaklar da gorulebilir Yanak mukozasinda likenoid lezyon Agiz mukozasinin agir metallere karsi verdigi en onemli tepki yuzeyde kalin bir keratin katmaninin ortaya cikmasidir hiperkeratoz bu gorunum lezyonlar andirir Likenoid alerjik reaksiyonlarin buyuk bolumu amalgam dolgulara karsi olusan tepkilere baglidir Amalgam dolguya temas eden mukoza yuzeyinde likenoid lezyonlar olusur Dolgunun sokulmesiyle birlikte lezyonlar da silinir Altin bakir sulfat ve palladyum klorur benzer lezyonlara neden olabilir Urtiker niteligindeki lezyonlarin en onemli nedeni agiz calkalama sivilarindaki kimyasal maddeler ve dis hekiminin ya da KBB uzmaninin kullandigi lastik eldivenlerdir Kontakt stomatite kiyasla daha yaygin bir tepki gorulur anafilaksi dil dudak yanak disetlerinde odem angioodem olusur yaygin odemlerde larinks obstruksiyonuna bagli asfiksi gelisebilir TedaviOncelikle etkeni belirlemek gerekir hastaya tepki uyaran maddeleri iceren dis macunu agiz yikama sivilari vb maddelerin kullanmamasi onerilir Protez akrilatlari hastaya alerji testi yapilarak secilmelidir Terkedilmekte olan amalgam dis dolgulari cok gerekmedikce uygulanmamalidir Kaynakca a b Barnhill R Crowson AN Magro C Piepkorn M Kutzner H Desman G Barnhill s Dermatopathology Fourth Edition 4th Edition McGraw Hill Education New York 2020 a b c d Cologlu AS Oral Patoloji Agiz Patolojisi Yeditepe Univ Yayinlari Mor Ajans Istanbul 2007 Regezzi JA Sciubba JJ Jordan RCK Oral Pathology Clinical Pathologic Correlations 7th edition Elsevier Amsterdam Berkeley Houston 2017 a b Jinbu Y Demitsu T Oral ulcerations due to drug medications Japanese Dental Science Review 50 2 40 46 2014 Lamey PJ Lewis MA Rees TD et al Sensitivity reaction to the cinnamonaldehyde component of toothpaste Br Dent J 168 115 118 1990 Davis CC Squier CA Lilly GE Irritant contact stomatitis a review of the condition J Periodontol 69 620 631 1998 Guerra L Vincenzi C Peluso AM Role of contact sensitizers in the burning mouth syndrome Am J Contact Dermatitis 3 154 157 1993 a b Issa Y Brunton PA Glenny AM Duxbury AJ 2004 Healing of oral lichenoid lesions after replacing amalgam restorations A systematic review Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod 98 553 565 2004