Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Altın, Au (Latince aurum'dan) sembolü ile gösterilen ve atom numarası 79 olan element. Saf halinde parlak, hafif kırmızıya çalan sarı renkli, yumuşak, sünek ve dövülgen bir metaldir. Altının parlak sarı rengi, asitlere karşı dayanıklılığı, doğada serbest halde bulunabilmesi ve kolay işlenebilmesi gibi özellikleri, insanların İlk Çağlardan beri ilgisini çekmiştir.
Altın, parlak sarı rengi ve ışıltısıyla göz alan çok ağır bir metaldir. Üstelik kolay kolay tepkimeye girmeyen çok kararlı bir element olduğu için havadan ve sudan etkilenmez. Bu yüzden hiçbir zaman paslanmaz, kararmaz ve donuklaşmaz. Bir başka özelliği de saf haldeyken çok yumuşak olmasıdır; bu nedenle kolayca dövülerek biçimlendirilebilir. Altın bütün bu özellikleriyle tarih boyunca en kıymetli metallerden sayılmıştır. Günümüzde Dünyada 53 bin ton Altın rezervi kalmıştır eğer yeni rezervler keşfedilmezse Altın madeni rezervleri 18 yıl içinde tükeneceği tahmin ediliyor. Dünyada en çok Altın madeni rezervine sahip ülkeler Avustralya(9800 ton), Güney Afrika(6000 ton) ve Rusya(5800 ton)'dır.
Tarihçe
Tarihte bilinen kayıtlara göre Mısır hükümdarları zamanında MÖ 3200 yıllarında, altın darphanelerde eşit boyda çubuklar halinde çekilerek para olarak kullanıldı. Au sembolü Latince "altın" anlamına gelen aurum kelimesinden gelmektedir.
Peru'da MÖ 2000 yılına ait altın ziynet eşyaları kalıntılarına rastlanmış olup, Amerika kıtasındaki Aztekler ve İnkaların da altına tutkun oldukları bilinmektedir.
Altına önem veren eski medeniyetler arasında; Yunanları, İranlıları, Makedonları, Asurluları, Sümerleri ve Lidyalıları saymak yerinde olur.
MÖ 550 yıllarında Lidya Kralı , altını para olarak (sikke) bastırmış ve altının para olarak basılması ile de ticaret artmıştır. Şehirler zenginleşmiş ve dünya yeni bir refah dönemine girmiştir.
İskit ve (MÖ 1000) millî kahramanları konu alan altın toka yapımında ileri oldukları bilinmektedir. Dördüncü ve dokuzuncu yüzyıl aralarında ise altın kase, vazo işçiliğinde en güzel örnekleri vermişlerdir. Bu eserlerden bir kısmı New York, Morgan koleksiyonunda teşhir edilmektedir.
Türkler Müslümanlığı kabul ettikten sonra altından eşya yapımını azaltmışlardır. Altın eşyayı sadece süs olarak kullanmışlardır.
Türkiye'de Mersin, Hatay, Kayseri, Sivas, Niğde, Ankara, Konya, Eskişehir, Balıkesir, Kütahya, Bursa, Bilecik, İzmir, Uşak, Erzincan, Artvin, Ordu, Gümüşhane ve çevresinden çıkarılır.
Bulunuşu
Altın, dünyanın geniş bir bölümünde düşük konsantrasyonlarda bulunur. Yer küresinin tahminen 0,001 ppm (milyonda bir)ini teşkil eder. (Au2Te4), (Au2Ag2Te6) ve (Au8Te6) mineralleri olduğu gibi bakır ve kurşun minerallerinde de eser miktarları bulunabilir. Volkanik kuvarsların içinde, akarsuların kumlu yataklarında toz ve külçe halinde bulunur.
2006 sonu itibarı ile tarih boyunca çıkarılan altının 158.000 ton olduğu tahmin edilmektedir. Benzer bir görüş National Geographic dergisinin Ocak 2009 sayısında "Tüm tarih boyunca sadece 161.000 ton altın çıkarıldı, bu miktar iki olimpik havuzu doldurmaya ancak yetiyor." yorumu ile yer bulmuştur. Bahsedilen miktardaki altının hacmi 20,28 metre uzunlukta olan bir kübe eşittir. Eğer onsu 1000$'dan hesaplanırsa kübün değeri yaklaşık 5,2 trilyon dolar olacaktır.
Elde edilişi
Altın cevherleri, “metalik altın ihtiva eden cevherler” ve “bileşikleri halinde altın ihtiva eden cevherler” olarak sınıflandırılır.
Metalik altın içeren cevherlerden altın elde etmek için altın içeren küçük kuvars parçaları öğütme değirmenlerinde hamur haline getirilir. Bu hamur içinde altın tanecikleri kolloidal halde dağılır. Buradaki ürün malgama tekniği ile ayrıştırılır. Malgamalanmış hamurun konsantrasyonu arttırılarak çok seyreltik sodyum siyanür çözeltisiyle işlenir. altın ile reaksiyona girerek kompleks bileşik meydana getirir:
4 NaAu(CN)2 + 4 NaOH → 4 Au + 8 NaCN + 2 H2O + O2
Kompleks bileşikteki altın metalik çinko ile çöktürülür:
2 Na + 2 Au(CN)2 + Zn → 2 Au + Na2Zn(CN)4
Bu çökeltideki altın ve gümüş dışındaki maddeler, Kal metoduyla alınır. Gümüş de nitrik ve sülfürik asit etkisiyle çözülerek geriye saf altın kalır.
Bileşikleri
Altın bileşiklerinde +1 ve +3 değerlikli halde bulunur. Bütün bileşiklerinden kolayca metalik hale indirgenebilir.
Altının, AuCl, Au2S, AuCN gibi +1 değerlikli bileşikleri sulu çözeltilerde kararsız olup, +3 değere yükseltgenir veya metalik hale indirgenir. Bununla beraber sodyum ve potasyum siyanür ile verdiği kompleks tuzlarının sulu çözeltileri hazırlanabilir ve endüstride özellikle kaplamacılıkta kullanılır.
Organik tuzları da bilinmekte olup kararsızdırlar.
Altının +3 değerlikli bileşikleri genellikle kararlıdır.
AuCl3 su, alkol ve eterde çözünür, fotoğrafçılıkta ve kaplamada kullanılır.
AuBr3 alkol ve eterde çözünür. Bazı kimyasal analizlerde kullanılır.
Altın hidroksit, Au(OH)3, ışığa karşı hassas kahverengi bir tozdur. Suda çözünmez, hidroklorik asit ve diğer asitlerde çözünür. Yaldız yapımı ve kaplamacılıkta kullanılır.
Altının organik bileşikleri genellikle . Bu tuzlar R2AuX şeklindedir. Burada R organik molekül X ise halojen, kükürt, azot veya oksijendir.
Kullanılışı
Bugüne kadar yeryüzünden çıkarılan bütün altının yarıdan fazlası hükûmetlerin ve merkez bankalarının elindedir. Gerek her ülkede kâğıt para emisyonunun güvencesi olarak, gerek milletlerarası bir ödeme aracı olarak eskiden beri büyük önem taşıyan altın, metalle çalışan zanaatkârların gözünde de değerini korumaktadır. Kuyumculukta altının genellikle gümüşlü, paladyumlu, bakırlı veya platinli alaşımları çok kullanılır.
Elektrik iletkenliği yüksek (gümüş ve bakırdan sonra) ve kolayca kimyasal tepkimeye girmeyen altın en çok elektrik ve elektronik sanayilerde bağlantıların, terminallerin, baskı devrelerinin, transistörlerin ve yarı iletken sistemlerin kaplanmasında kullanılır. Üstüne düşen kızılötesi ışınların yaklaşık yüzde 98’ini yansıtarak geri çevirebilen ince altın levhalar, uzay elbiselerinin başlığındaki göz deliklerinde zararlı ışınlardan korunmayı ve sun’i uyduların yüzeylerinde sıcaklığın denetlenebilmesini sağlar. Büyük büro binalarının pencerelerinde de gene ince levhalar halinde altın kullanılması, yalnız estetik açısından değil, bu yansıtıcı yüzeyin çevreyle ısı alış-verişini büyük ölçüde azaltmasından kaynaklanır. Lal camlara parlak kırmızı rengini veren, camsı kütlenin içinde kolloidal halinde dağılmış olan çok az miktardaki altındır. Ancak insanlar çoğunlukla takı ve süs eşyası içinde kullanır.
Alaşımları
Altının bazı özelliklerini (kullanış gayesine göre) değiştirmek için çeşitli alaşımları yapılır.
Altın-gümüş alaşımları
- %75 altın, %25 gümüş alaşımı yeşil renkte olup mücevher yapımında kullanılır.
- %40 altın %60 gümüş alaşımı serttir.
Altın-nikel alaşımı
Mücevher yapımında kullanılan beyaz altının esasını teşkil eder. Bu alaşımda %80 altın, %16 nikel, %3 çinko ve %1 bakır kullanılır.
Altın-bakır alaşımı
Para basımında yaygın olarak kullanılır. Kolayca işlenebilir.
Altın-paladyum alaşımı
Kolayca işlenebilir. En fazla sertlik gösterenler %60-65 paladyum ihtiva edenlerdir. Düşük sıcaklıklardaki yüksek direnci sebebiyle potansiyometre yapımında kullanılır.
Altın ayarı
Altının kimyadaki saflığı “yüzde” ile, mücevhercilikteki saflığı ise “karat” veya “ayar” terimleriyle ifade edilir. Buna göre 24 ayar (veya karat) altın %100 saf altını, 22 ayar ise %91,6ü saf altını ifade etmektedir. 22 ayar altının %8,4’ü diğer metaller ile tamamlanmıştır. Altına gümüşün ilavesi yeşilimsi, nikel ve platinin ilavesi beyaz, çinkonun ilavesi sarı ve bakır ilavesi de bakır miktarına göre sarıdan kırmızıya kadar değişen renkler kazandırılabilir.
%100 saf altın doğada bulunmayıp, en saf altın binde 999,9 saflıktadır. 18 ayar altın %75,14 oranında, 14 ayar altın %58,5 oranında altın içerir. Tamamlayıcı metalin gümüş ağırlıklı olması durumunda kuyumculuk sektöründe yeşil altın denilen, halk arasında sarı altın denilen renk yakalanır. Tamamlayıcı metalin bakır ağırlıklı olması durumunda kırmızı altın denilen renk yakalanır. Beyaz altın ise beyaz renge yakın çeşitli metallerin tamamlayıcı olarak kullanılmasıyla ortaya çıkar. Beyaz altın, üretim sonunda kirli beyaz bir renge sahiptir, Rodyum kaplanmasıyla tam beyaz renge kavuşur.
Altın işi
Altından yapılan heykel, kap, kacak, mücevher süsleme ve paraların hepsine verilen ad. Altın metallerin en yumuşağı ve en kolay biçimlendirilebilenidir. 10 g altın dövülerek 11 m²'lik ince bir levha veya çekilerek 570 m uzunluğunda ince bir tel elde edilebilir. En rahat çalışılabilen metal olarak kalemle işlenerek, kakılarak, dövülerek, oyularak, kabartılarak, dökülerek varak haline getirilip ahşap, metal, deri ve parşömen başka eşyaları kaplamada da kullanılmıştır.
Altın suyu
Kral suyu olarak da bilinir. Hacimce bir birim derişik nitrik asit ile üç birim derişik hidroklorik asitten oluşan karışımdan meydana gelir. Bu karışım altını çözebildiğinden altın suyu adı verilmiştir.
Altın suyu (veya kral suyu), kimyasal çözme işlemlerinde bazı demir cevherlerini, fosfatlı kayaçları, curufları, nikel-krom alaşımlarını, antimonu, selenyumu ve cıva, arsenik, kurşun ve kobalt sülfürleri, çözünürlüğü az olan sülfürleri çözmek için kullanılır.
Altın Standardı Sistemi
Standart para biriminin, belirli bir ağırlıkta altın olarak kabul edildiği veya para değerinin belli ağırlıkta altının değerine denk tutulduğu para sistemi. Ülke içinde altın standardının benimsenmesi, milletlerarası seviyede de altın standardının uygulanması sonucunu getirir. Altın standardında ya altın sikkeler kanuni olarak para dolaşımına girer veya kâğıt para, istendiğinde sabit bir fiyatla altına çevrilebilir.
Hiçbir ülkede altın standardı uygulanmasa da milletlerarası seviyede altın standardı sistemi yürürlükte kalabilir. Bu durumda, ya altının kendisi veya sabit fiyat üzerinden altına çevrilebilen bir para birimi milletlerarası ödeme aracı olarak kullanılır. Bu sistemde, ülkeler arasındaki döviz kurları sabittir. Döviz kurları, altının bir ülkeden ötekine taşınma maliyetini aşarak sabit altın paritesinin üzerine çıkar veya altına düşerse, kurlar resmi seviyeye dönünceye kadar, ülkeden ülkeye büyük miktarlarda altın sikke ve külçe giriş veya çıkışı gerçekleşir.
Altın standardı ilk defa 1821'de İngiltere'de kondu. Birçok devre geçirdikten sonra 1937'ye gelindiğinde tam altın standardını sürdüren hiçbir ülke kalmadı. II. Dünya Savaşı sonrasında, döviz kurlarının genellikle dolara veya altına göre ayarlandığı bir sisteme geçildi. 1958'de yeniden bir tür altın standardı sistemine dönüldü. Buna göre, önde gelen Avrupa ülkeleri milletlerarası ödemelerde kendi paralarının altına veya dolara serbestçe çevrilebilirliğini garanti ediyorlardı. Millî seviyede altın standardına dönüş ise hiç görülmedi.
Altının tarih öncesi çağlardan beri değerli olduğu bilinmekle birlikte o ve ilk metaller insanlar tarafından süsleme ve ritüellerde de kullanılabilirliği sebebiyle değerli oldu. Gibi erken olarak MÖ 2600 olan kral Tushratta Mitanni ve "daha fazla kir bol" Mısır olduğunu iddia altın, tarif gelen Mısır hiyeroglif. [21] Mısır ve özellikle Nubia onları büyük altın için alanlarda üretim yapmak için kaynaklar vardı tarihinin çok. Erken bilinen harita Torino Papirüsü Haritası olarak bilinir ve yerel jeoloji endikasyonları ile Nubia bir altın madeni birlikte planını gösteriyor. Ilkel çalışma yöntemleri Strabon tarafından açıklanan ve ateş-ayar bulunmaktadır. Büyük mayın da Kızıldeniz genelinde şu anda Suudi Arabistan olduğunu oluştu.
Altın Post efsanesi, antik dünyada placer mevduat gelen tuzak altın tozu için fleeces kullanımı anlamlara gelebilir. Altın sık sık Eski Ahit'te, Genesis 2:11 ile Havilah () başlayan ve belirtilen Matta Yeni Ahit'in ilk bölümlerde magi ve hediyeler bulunmaktadır. Vahiy 21:21 The Book of kristal açık olarak sokaklarda "saf altından yapılmış, sahip olarak" Yeni Kudüs şehri tanımlar. Güney-doğu Karadeniz köşesinde onun altın ünlenmişti. Sömürü Midas bir zaman ve bu altın muhtemelen MÖ 610 yılında Lidya, dünyanın ilk sikkeleri olduğu kurulmasında önemli olduğunu tarih söyleniyor. 6. veya 5. yüzyıl, Chu (devlet) Gönderen Ying Yuan sirküle, kare altın bir tür.
Romalılar büyük ölçekli hidrolik madencilik yöntemleri kullanarak tarihinde İspanya özellikle MÖ 25 itibaren altın çıkarma ve Romanya'da MS 150 itibaren için yeni yöntemler geliştirdi. Bir onların en büyük mayın (İspanya), where yedi uzun su kemerleri bunların büyük bir alüvyon mevduat en yıkamak için etkin oldu. Transilvanya içinde de mayınlar da çok büyük oldu ve çok yakın zamana kadar, hala opencast yöntemlerle mayınlı. Ayrıca İngiltere, Dolaucothi de placer ve sert-rock mevduat gibi küçük mevduat kullandı. Onlar kullanılan çeşitli yöntemler de Yaşlı Pliny tarafından Naturalis Historia ilk yüzyıl sonlarına doğru yaptığı yazılı ansiklopedi açıklanmıştır.
Mali İmparatorluğu'nun Afrika'daki altın geniş tutarlar için eski dünya çapında ünlenmişti. Mansa Musa, imparatorluk (1312-1337) hükümdarı Mekke'ye onun büyük hac için eski dünya genelinde 1324 yılında ünlü oldu. O Kahire ile Temmuz 1324 yılında vefat ettiğinde, şüphelinin bir deve tren eşlik etti, insanların dahil binlerce ve yaklaşık yüz deve. O uzak olduğu için bir on yıl içinde Mısır'da fiyat depresyona çok fazla altın verdi.
En çok altına sahip ülkeler
Altın kaynaklarının dağılımı ile sahip olunan altın miktarı büyük paralellik göstermemektedir. Dünya'daki altın rezervinin en fazla olduğu ülkeler ve rezerv yüzdeleri sırası: Avustralya (% 17), Rusya (% 14), Güney Afrika Cumhuriyeti (% 10,5), Amerika Birleşik Devletleri (% 5), Endonezya (% 5). 2018'de dünyada en çok altına sahip olan ülkeler ise sırasıyla şu şekildedir:
| En çok altına sahip ülkeler | Miktar |
|---|---|
| ABD | 8135 ton |
| Almanya | 3372 ton |
| IMF | 2814 ton |
| İtalya | 2451 ton |
| Fransa | 2436 ton |
| Rusya | 1890 ton |
| Çin | 1842 ton |
| İsviçre | 1040 ton |
| Japonya | 756 ton |
| Hollanda | 612 ton |
| Türkiye | 595 ton |
| Hindistan | 558 ton |
| Avrupa Merkez Bankası | 504 ton |
| Tayvan | 423 ton |
| Portekiz | 382 ton |
| En çok altın rezervine sahip ülkeler! Rezerv (ton) | |
|---|---|
| Avustralya | 9.100 |
| Rusya | 8.000 |
| Güney Afrika | 6.000 |
| ABD | 3.000 |
| Endonezya | 3.000 |
| Peru | 2.800 |
| Brezilya | 2.400 |
| Kanada | 2.000 |
| Çin | 1.900 |
| Özbekistan | 1.700 |
| Meksika | 1.400 |
| Papua Yeni Gine | 1.200 |
| Gana | 1.200 |
| Türkiye | 1.175 |
| Diğer | 11.125 |
| Toplam | 56.000 |
Kaynakça
- ^ . 21 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2008.
- ^ "National Geographic: "The Real Price of Gold" by Brook Larmer". 15 Haziran 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Nisan 2010.
- ^ Eğilmez, Mahfi. . Ekonomi Sözlüğü. 6 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2015.
- ^ . timeturk.com. 1 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2019.
- ^ Altın rezervine sahip ülkeler içerisinde 11. sırada yer alan Türkiye ilk 10'a girmeye daha da yaklaştı 2 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., AKŞAM, 03 Mayıs 2018, Erişim tarihi: 01 Haziran 2018
- ^ (PDF). mta.gov.tr. 19 Şubat 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2019.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Altin Au H Periyodik tablo HeLi Be B C N O F NeNa Mg Al Si P S Cl ArK Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br KrRb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I XeCs Ba Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At RnFr Ra Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr Temel ozellikleriAtom numarasi 79Element serisi Gecis metalleriGrup periyot blok 6 dGorunus Metalik sariKutle numarasi 196 966569 4 g molElektron dizilimi Xe 4f14 5d10 6s1Enerji seviyesi basina Elektronlar 2 8 18 32 18 1CAS kayit numarasi 7440 57 5Fiziksel OzellikleriMaddenin hali KatiYogunluk 19 3 g cm Sivi haldeki yogunlugu 17 31 g cm Ergime noktasi 1337 33 K 1064 18 CKaynama noktasi 3129 K 2856 CErgime isisi 12 55 kJ molBuharlasma isisi 324 kJ molIsi kapasitesi 25 418 J mol K Atom ozellikleriKristal yapisi Yuzey Merkezli KubikYukseltgenme seviyeleri 3 1Elektronegatifligi 2 54 Pauling olcegiIyonlasma enerjisi 890 1 kJ molAtom yaricapi 135 pmAtom yaricapi hes 174 pmKovalent yaricapi 144 pmVan der Waals yaricapi 166 pmDiger ozellikleriElektrik direnci 22 14 nW m 20 C de Isil iletkenlik 318 W m K Isil genlesme 14 2 µm m K 25 C de Ses hizi 2030 m s de Mohs sertligi 2 5Vickers sertligi 216 MPaBrinell sertligi 2450 MPa Altin Au Latince aurum dan sembolu ile gosterilen ve atom numarasi 79 olan element Saf halinde parlak hafif kirmiziya calan sari renkli yumusak sunek ve dovulgen bir metaldir Altinin parlak sari rengi asitlere karsi dayanikliligi dogada serbest halde bulunabilmesi ve kolay islenebilmesi gibi ozellikleri insanlarin Ilk Caglardan beri ilgisini cekmistir Altin parlak sari rengi ve isiltisiyla goz alan cok agir bir metaldir Ustelik kolay kolay tepkimeye girmeyen cok kararli bir element oldugu icin havadan ve sudan etkilenmez Bu yuzden hicbir zaman paslanmaz kararmaz ve donuklasmaz Bir baska ozelligi de saf haldeyken cok yumusak olmasidir bu nedenle kolayca dovulerek bicimlendirilebilir Altin butun bu ozellikleriyle tarih boyunca en kiymetli metallerden sayilmistir Gunumuzde Dunyada 53 bin ton Altin rezervi kalmistir eger yeni rezervler kesfedilmezse Altin madeni rezervleri 18 yil icinde tukenecegi tahmin ediliyor Dunyada en cok Altin madeni rezervine sahip ulkeler Avustralya 9800 ton Guney Afrika 6000 ton ve Rusya 5800 ton dir TarihceTarihte bilinen kayitlara gore Misir hukumdarlari zamaninda MO 3200 yillarinda altin darphanelerde esit boyda cubuklar halinde cekilerek para olarak kullanildi Au sembolu Latince altin anlamina gelen aurum kelimesinden gelmektedir Peru da MO 2000 yilina ait altin ziynet esyalari kalintilarina rastlanmis olup Amerika kitasindaki Aztekler ve Inkalarin da altina tutkun olduklari bilinmektedir Altina onem veren eski medeniyetler arasinda Yunanlari Iranlilari Makedonlari Asurlulari Sumerleri ve Lidyalilari saymak yerinde olur MO 550 yillarinda Lidya Krali altini para olarak sikke bastirmis ve altinin para olarak basilmasi ile de ticaret artmistir Sehirler zenginlesmis ve dunya yeni bir refah donemine girmistir Iskit ve MO 1000 milli kahramanlari konu alan altin toka yapiminda ileri olduklari bilinmektedir Dorduncu ve dokuzuncu yuzyil aralarinda ise altin kase vazo isciliginde en guzel ornekleri vermislerdir Bu eserlerden bir kismi New York Morgan koleksiyonunda teshir edilmektedir Turkler Muslumanligi kabul ettikten sonra altindan esya yapimini azaltmislardir Altin esyayi sadece sus olarak kullanmislardir Turkiye de Mersin Hatay Kayseri Sivas Nigde Ankara Konya Eskisehir Balikesir Kutahya Bursa Bilecik Izmir Usak Erzincan Artvin Ordu Gumushane ve cevresinden cikarilir BulunusuAltin cevheri Altin dunyanin genis bir bolumunde dusuk konsantrasyonlarda bulunur Yer kuresinin tahminen 0 001 ppm milyonda bir ini teskil eder Au2Te4 Au2Ag2Te6 ve Au8Te6 mineralleri oldugu gibi bakir ve kursun minerallerinde de eser miktarlari bulunabilir Volkanik kuvarslarin icinde akarsularin kumlu yataklarinda toz ve kulce halinde bulunur 2006 sonu itibari ile tarih boyunca cikarilan altinin 158 000 ton oldugu tahmin edilmektedir Benzer bir gorus National Geographic dergisinin Ocak 2009 sayisinda Tum tarih boyunca sadece 161 000 ton altin cikarildi bu miktar iki olimpik havuzu doldurmaya ancak yetiyor yorumu ile yer bulmustur Bahsedilen miktardaki altinin hacmi 20 28 metre uzunlukta olan bir kube esittir Eger onsu 1000 dan hesaplanirsa kubun degeri yaklasik 5 2 trilyon dolar olacaktir Elde edilisiCVT ile uretilmis 99 99 saflikta altin kristali Altin cevherleri metalik altin ihtiva eden cevherler ve bilesikleri halinde altin ihtiva eden cevherler olarak siniflandirilir Metalik altin iceren cevherlerden altin elde etmek icin altin iceren kucuk kuvars parcalari ogutme degirmenlerinde hamur haline getirilir Bu hamur icinde altin tanecikleri kolloidal halde dagilir Buradaki urun malgama teknigi ile ayristirilir Malgamalanmis hamurun konsantrasyonu arttirilarak cok seyreltik sodyum siyanur cozeltisiyle islenir altin ile reaksiyona girerek kompleks bilesik meydana getirir 4 NaAu CN 2 4 NaOH 4 Au 8 NaCN 2 H2O O2 Kompleks bilesikteki altin metalik cinko ile cokturulur 2 Na 2 Au CN 2 Zn 2 Au Na2Zn CN 4 Bu cokeltideki altin ve gumus disindaki maddeler Kal metoduyla alinir Gumus de nitrik ve sulfurik asit etkisiyle cozulerek geriye saf altin kalir BilesikleriAltin bilesiklerinde 1 ve 3 degerlikli halde bulunur Butun bilesiklerinden kolayca metalik hale indirgenebilir Altinin AuCl Au2S AuCN gibi 1 degerlikli bilesikleri sulu cozeltilerde kararsiz olup 3 degere yukseltgenir veya metalik hale indirgenir Bununla beraber sodyum ve potasyum siyanur ile verdigi kompleks tuzlarinin sulu cozeltileri hazirlanabilir ve endustride ozellikle kaplamacilikta kullanilir Organik tuzlari da bilinmekte olup kararsizdirlar Altinin 3 degerlikli bilesikleri genellikle kararlidir AuCl3 su alkol ve eterde cozunur fotografcilikta ve kaplamada kullanilir AuBr3 alkol ve eterde cozunur Bazi kimyasal analizlerde kullanilir Altin hidroksit Au OH 3 isiga karsi hassas kahverengi bir tozdur Suda cozunmez hidroklorik asit ve diger asitlerde cozunur Yaldiz yapimi ve kaplamacilikta kullanilir Altinin organik bilesikleri genellikle Bu tuzlar R2AuX seklindedir Burada R organik molekul X ise halojen kukurt azot veya oksijendir KullanilisiIslemci bacaklari altin alasimi malzemeden yapilir Elektronik malzemelerdeki geri donusumlerde altin alasimdan ayrilarak tekrar kullanacak hale getirilir Dogal altin kulcesi Bugune kadar yeryuzunden cikarilan butun altinin yaridan fazlasi hukumetlerin ve merkez bankalarinin elindedir Gerek her ulkede kagit para emisyonunun guvencesi olarak gerek milletlerarasi bir odeme araci olarak eskiden beri buyuk onem tasiyan altin metalle calisan zanaatkarlarin gozunde de degerini korumaktadir Kuyumculukta altinin genellikle gumuslu paladyumlu bakirli veya platinli alasimlari cok kullanilir Elektrik iletkenligi yuksek gumus ve bakirdan sonra ve kolayca kimyasal tepkimeye girmeyen altin en cok elektrik ve elektronik sanayilerde baglantilarin terminallerin baski devrelerinin transistorlerin ve yari iletken sistemlerin kaplanmasinda kullanilir Ustune dusen kizilotesi isinlarin yaklasik yuzde 98 ini yansitarak geri cevirebilen ince altin levhalar uzay elbiselerinin basligindaki goz deliklerinde zararli isinlardan korunmayi ve sun i uydularin yuzeylerinde sicakligin denetlenebilmesini saglar Buyuk buro binalarinin pencerelerinde de gene ince levhalar halinde altin kullanilmasi yalniz estetik acisindan degil bu yansitici yuzeyin cevreyle isi alis verisini buyuk olcude azaltmasindan kaynaklanir Lal camlara parlak kirmizi rengini veren camsi kutlenin icinde kolloidal halinde dagilmis olan cok az miktardaki altindir Ancak insanlar cogunlukla taki ve sus esyasi icinde kullanir AlasimlariAltinin bazi ozelliklerini kullanis gayesine gore degistirmek icin cesitli alasimlari yapilir Altin gumus alasimlari 75 altin 25 gumus alasimi yesil renkte olup mucevher yapiminda kullanilir 40 altin 60 gumus alasimi serttir Altin nikel alasimi Mucevher yapiminda kullanilan beyaz altinin esasini teskil eder Bu alasimda 80 altin 16 nikel 3 cinko ve 1 bakir kullanilir Altin bakir alasimi Para basiminda yaygin olarak kullanilir Kolayca islenebilir Altin paladyum alasimi Kolayca islenebilir En fazla sertlik gosterenler 60 65 paladyum ihtiva edenlerdir Dusuk sicakliklardaki yuksek direnci sebebiyle potansiyometre yapiminda kullanilir Altin ayari Altinin kimyadaki safligi yuzde ile mucevhercilikteki safligi ise karat veya ayar terimleriyle ifade edilir Buna gore 24 ayar veya karat altin 100 saf altini 22 ayar ise 91 6u saf altini ifade etmektedir 22 ayar altinin 8 4 u diger metaller ile tamamlanmistir Altina gumusun ilavesi yesilimsi nikel ve platinin ilavesi beyaz cinkonun ilavesi sari ve bakir ilavesi de bakir miktarina gore saridan kirmiziya kadar degisen renkler kazandirilabilir 100 saf altin dogada bulunmayip en saf altin binde 999 9 safliktadir 18 ayar altin 75 14 oraninda 14 ayar altin 58 5 oraninda altin icerir Tamamlayici metalin gumus agirlikli olmasi durumunda kuyumculuk sektorunde yesil altin denilen halk arasinda sari altin denilen renk yakalanir Tamamlayici metalin bakir agirlikli olmasi durumunda kirmizi altin denilen renk yakalanir Beyaz altin ise beyaz renge yakin cesitli metallerin tamamlayici olarak kullanilmasiyla ortaya cikar Beyaz altin uretim sonunda kirli beyaz bir renge sahiptir Rodyum kaplanmasiyla tam beyaz renge kavusur Altin isi Altindan yapilan heykel kap kacak mucevher susleme ve paralarin hepsine verilen ad Altin metallerin en yumusagi ve en kolay bicimlendirilebilenidir 10 g altin dovulerek 11 m lik ince bir levha veya cekilerek 570 m uzunlugunda ince bir tel elde edilebilir En rahat calisilabilen metal olarak kalemle islenerek kakilarak dovulerek oyularak kabartilarak dokulerek varak haline getirilip ahsap metal deri ve parsomen baska esyalari kaplamada da kullanilmistir Altin suyu Kral suyu olarak da bilinir Hacimce bir birim derisik nitrik asit ile uc birim derisik hidroklorik asitten olusan karisimdan meydana gelir Bu karisim altini cozebildiginden altin suyu adi verilmistir Altin suyu veya kral suyu kimyasal cozme islemlerinde bazi demir cevherlerini fosfatli kayaclari curuflari nikel krom alasimlarini antimonu selenyumu ve civa arsenik kursun ve kobalt sulfurleri cozunurlugu az olan sulfurleri cozmek icin kullanilir Altin Standardi Sistemi1 kg Standart para biriminin belirli bir agirlikta altin olarak kabul edildigi veya para degerinin belli agirlikta altinin degerine denk tutuldugu para sistemi Ulke icinde altin standardinin benimsenmesi milletlerarasi seviyede de altin standardinin uygulanmasi sonucunu getirir Altin standardinda ya altin sikkeler kanuni olarak para dolasimina girer veya kagit para istendiginde sabit bir fiyatla altina cevrilebilir Hicbir ulkede altin standardi uygulanmasa da milletlerarasi seviyede altin standardi sistemi yururlukte kalabilir Bu durumda ya altinin kendisi veya sabit fiyat uzerinden altina cevrilebilen bir para birimi milletlerarasi odeme araci olarak kullanilir Bu sistemde ulkeler arasindaki doviz kurlari sabittir Doviz kurlari altinin bir ulkeden otekine tasinma maliyetini asarak sabit altin paritesinin uzerine cikar veya altina duserse kurlar resmi seviyeye donunceye kadar ulkeden ulkeye buyuk miktarlarda altin sikke ve kulce giris veya cikisi gerceklesir Altin standardi ilk defa 1821 de Ingiltere de kondu Bircok devre gecirdikten sonra 1937 ye gelindiginde tam altin standardini surduren hicbir ulke kalmadi II Dunya Savasi sonrasinda doviz kurlarinin genellikle dolara veya altina gore ayarlandigi bir sisteme gecildi 1958 de yeniden bir tur altin standardi sistemine donuldu Buna gore onde gelen Avrupa ulkeleri milletlerarasi odemelerde kendi paralarinin altina veya dolara serbestce cevrilebilirligini garanti ediyorlardi Milli seviyede altin standardina donus ise hic gorulmedi Altinin tarih oncesi caglardan beri degerli oldugu bilinmekle birlikte o ve ilk metaller insanlar tarafindan susleme ve rituellerde de kullanilabilirligi sebebiyle degerli oldu Gibi erken olarak MO 2600 olan kral Tushratta Mitanni ve daha fazla kir bol Misir oldugunu iddia altin tarif gelen Misir hiyeroglif 21 Misir ve ozellikle Nubia onlari buyuk altin icin alanlarda uretim yapmak icin kaynaklar vardi tarihinin cok Erken bilinen harita Torino Papirusu Haritasi olarak bilinir ve yerel jeoloji endikasyonlari ile Nubia bir altin madeni birlikte planini gosteriyor Ilkel calisma yontemleri Strabon tarafindan aciklanan ve ates ayar bulunmaktadir Buyuk mayin da Kizildeniz genelinde su anda Suudi Arabistan oldugunu olustu Altin Post efsanesi antik dunyada placer mevduat gelen tuzak altin tozu icin fleeces kullanimi anlamlara gelebilir Altin sik sik Eski Ahit te Genesis 2 11 ile Havilah baslayan ve belirtilen Matta Yeni Ahit in ilk bolumlerde magi ve hediyeler bulunmaktadir Vahiy 21 21 The Book of kristal acik olarak sokaklarda saf altindan yapilmis sahip olarak Yeni Kudus sehri tanimlar Guney dogu Karadeniz kosesinde onun altin unlenmisti Somuru Midas bir zaman ve bu altin muhtemelen MO 610 yilinda Lidya dunyanin ilk sikkeleri oldugu kurulmasinda onemli oldugunu tarih soyleniyor 6 veya 5 yuzyil Chu devlet Gonderen Ying Yuan sirkule kare altin bir tur Romalilar buyuk olcekli hidrolik madencilik yontemleri kullanarak tarihinde Ispanya ozellikle MO 25 itibaren altin cikarma ve Romanya da MS 150 itibaren icin yeni yontemler gelistirdi Bir onlarin en buyuk mayin Ispanya where yedi uzun su kemerleri bunlarin buyuk bir aluvyon mevduat en yikamak icin etkin oldu Transilvanya icinde de mayinlar da cok buyuk oldu ve cok yakin zamana kadar hala opencast yontemlerle mayinli Ayrica Ingiltere Dolaucothi de placer ve sert rock mevduat gibi kucuk mevduat kullandi Onlar kullanilan cesitli yontemler de Yasli Pliny tarafindan Naturalis Historia ilk yuzyil sonlarina dogru yaptigi yazili ansiklopedi aciklanmistir Mali Imparatorlugu nun Afrika daki altin genis tutarlar icin eski dunya capinda unlenmisti Mansa Musa imparatorluk 1312 1337 hukumdari Mekke ye onun buyuk hac icin eski dunya genelinde 1324 yilinda unlu oldu O Kahire ile Temmuz 1324 yilinda vefat ettiginde suphelinin bir deve tren eslik etti insanlarin dahil binlerce ve yaklasik yuz deve O uzak oldugu icin bir on yil icinde Misir da fiyat depresyona cok fazla altin verdi En cok altina sahip ulkelerAltin kaynaklarinin dagilimi ile sahip olunan altin miktari buyuk paralellik gostermemektedir Dunya daki altin rezervinin en fazla oldugu ulkeler ve rezerv yuzdeleri sirasi Avustralya 17 Rusya 14 Guney Afrika Cumhuriyeti 10 5 Amerika Birlesik Devletleri 5 Endonezya 5 2018 de dunyada en cok altina sahip olan ulkeler ise sirasiyla su sekildedir En cok altina sahip ulkeler MiktarABD 8135 tonAlmanya 3372 tonIMF 2814 tonItalya 2451 tonFransa 2436 tonRusya 1890 tonCin 1842 tonIsvicre 1040 tonJaponya 756 tonHollanda 612 tonTurkiye 595 tonHindistan 558 tonAvrupa Merkez Bankasi 504 tonTayvan 423 tonPortekiz 382 tonEn cok altin rezervine sahip ulkeler Rezerv ton Avustralya 9 100Rusya 8 000Guney Afrika 6 000ABD 3 000Endonezya 3 000Peru 2 800Brezilya 2 400Kanada 2 000Cin 1 900Ozbekistan 1 700Meksika 1 400Papua Yeni Gine 1 200Gana 1 200Turkiye 1 175Diger 11 125Toplam 56 000Kaynakca 21 Kasim 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Temmuz 2008 National Geographic The Real Price of Gold by Brook Larmer 15 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Nisan 2010 Egilmez Mahfi Ekonomi Sozlugu 6 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Nisan 2015 timeturk com 1 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Ocak 2019 Altin rezervine sahip ulkeler icerisinde 11 sirada yer alan Turkiye ilk 10 a girmeye daha da yaklasti 2 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde AKSAM 03 Mayis 2018 Erisim tarihi 01 Haziran 2018 PDF mta gov tr 19 Subat 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 1 Ocak 2019