Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Aletsch buzulu, yüzölçümü açısından Alpler'in en büyük ve en uzun buzuludur. Wallis Kantonu 'nda Bern Alpleri'nin güney çatısında, İsviçre'de bulunur. Buzul 23,6 km uzunluğunda (2002) olup 117,6 km²'lik bir alanı örter. Yaklaşık 27 milyar ton buzdan oluşur.
| Aletsch Buzulu | |
|---|---|
 | |
| Ülke | İsviçre |
| Sıradağ | Bern Alpleri |
| Koordinatlar | 46°26′31.99″K 8°4′37.99″D / 46.4422194°K 8.0772194°D |
| Deniz seviyesinden yükseklik | 2.333 metre |
| Uzunluk | 22,75 kilometre |
| Alan | 117,6 kilometrekare |
Özellikler
Büyük Aletsch Buzulu'nun kaynağı 3800 m yükseklikte bulunan Jungfrau bölgesidir. Konkordiaplatz'daki 6 km²'lik büyüklüğe sahip ve sadece çok az eğimli buz alanı, üç görkemli koldan aşağıya akar.
- Batıdan , Aletschhorn 'nun (Aletsch Boynuzu) etekleri ve (Üçgen Boynuzu) boyunca aşağıya akar. Büyük Aletschfirn, kuzeyden başka üç kar yığını ile beslenir. Bunlar , ve 'dir. Bu üç kar alanının da çıkış noktaları deniz seviyesinden 3800 m yüksekliktedir. Ebnefluhfirn ile beraber Büyük Aletschfirn'in Konkordiaplatz'a kadar olan uzunluğu 9 km ve ortalama genişliği 1,5 km'dir. Batıya doğru Büyük Aletschfirn 3173 m yükseklikte Lötschen Boşluğu 'nun buzul geçidinde, 'ne akan Lang Buzulu ile birleşir.
- Kuzeybatıdan akan Aletsch Buzulu'nun devamı olsa da üçlü buzul kütlenin en kısasıdır. Kaynağı Mönch'ün güney kanadı ile Jungfraujoch noktası ve Jungfrau'nun doğu kanadıdır. Konkordiaplatz'a kadar Jungfraufirn 7 km kadar yolu kat eder Kranzberg 'in batısı ve Trugberg 'in doğusunda kavis alır.Üst kısımlarında 2 km altlarda ise 1 km genişliğindedir.
- Kuzeyden akar. Çıkış noktası Mönch'ün doğu kanadı olup bir kavis alarak Trugberg'i dolanır. Aynı şekilde Fiescherhorn ve 'un doğusunda Konkordiaplatz 'a akar. Buraya kadar 8 km uzunluğunda ve ortalama 1,2 km genişliğindedir. Konkordiaplatz'a açılan ağız % 25 - 30 luk bir yokuşla dik bir şekilde ulaşır ve buzul burada uçurumlaşır. Kuzeye doğru Ewigschneefeld, karla kaplı geçiş üstünde Aşağı Mönchsjochs 'da 3529 m yükseklikte Aşağı Grindelwald Buzulu ile birleşir. Mönch ve Trugberg arasında, (3627 m) noktasıdan Jungfraufirn'e bir bağlantı oluşur. Konkordiaplatz'a doğudan nispeten küçük açılır (3 km uzunluğunda ve ortalama 600 m genişliğinde). Bu ise doğuya doğru 'nun (3280 m) buzul geçidi ile Fiescher Buzulu ile birleşir.
Konkordiaplatz'dan buz kütlesi yaklaşık 1.5 km genişlikle yıllık 180 m yi bulan hızla güneydoğu istikametinde, Rhône Vadisi 'ne doğru akar. Batıda Dreieckhorn ve doğudaysa Büyük Wannenhorn tarafından durağan hale getirilir. Daha sonra sağa doğru büyük bir viraj çizerek sürekli daha fazla güneybatıya sapar ve Eggishorn ve Bettmerhorn'un sırtları vasıtasıyla 'nden ayrılır. Büyük Aletsch Buzulu'nun en alt kısmı, kenar ve orta kısımlarda sürüklediği materyallerle örtülüdür. Buzul dili 1560 m yükseklikte, lokal orman sınırının epey altında yer alır.
Büyük Aletsch Buzulu dikkate değer bir buz kalınlığı gösterir. Konkordiaplatz'da buzulun 900 m den fazla buz kalınlığı vardır. Güneye doğru buzun bu görkemi yavaş yavaş yaklaşık 150 m ye kadar düşer. Karakteristik özelliği, hemen hemen Büyük Aletsch Buzulu'nun orta kısmında bulunan iki adet koyu, kayalar ve çöküntülerle oluşan buzultaşı izidir ki bu izler Konkordiaplatz'dan buzul diline kadar bütün mesafe boyunca sürer. Bunlar orta kısım buzultaşı olup, üç ana karın (firn) buzunu birbirinden ayırır. Batı buzultaşı Kranzberg Buzultaşı diye adlandırılırken, doğudaki Trugberg Buzultaşı adını taşır.
Buzul hareketleri
Küçük Buz Çağı'nda 19. yüzyılın ortalarında Aletsch Buzulu 2.5 km daha vadi aşağıya uzanırdı. Küresel ısınma sebebiyle yaklaşık 1970'ten itibaren, özellikle Konkordiaplatz'dan aşağı bölümlerde buzul hacmini yitirmiştir. Hem kenar kısımlarda hem de buzul dili alanında kilometrelerce büyüklükteki alan kaybolmuştur. 1850'den beri buz kalınlığı yer yer 100 m den fazla azalma göstermiştir. Daha önceleri ile doğrudan Büyük Aletsch Buzulu'yla birleşiyordu. Strahlhornile Eggishorn 'un çukurunda 19. yüzyılda buzulların set oluşturmasıyla, tam bir buzul kenarı gölü haline gelmiştir. Buzulun parçalanması ile olan ani taşmalar sonucu Massa Nehri'nin kuvvetli sel taşkınlarına sebep olur.
Kısa süreli iklim değişkenliklerine karşı buzul, kütlesinin büyüklüğünden dolayı görece bağışıklıdır. Diper birçok buzulun aksine yetmişli yılların sonu ile seksenlerin başında Aletsch Buzulu geçici soğumalara ve aynı şekilde sıcaklıklara çok az tepki vermiştir. 1983'ten beri son yıllardaki sürekli artan aşırı sıcaklıklar sebebiyle, diğer tüm Alp buzulları gibi Aletsch de belirgin bir şekilde çekilmektedir.
Turizm
Aletsch Buzulu çok eski zamandan beri seyahat edenler için görülmeye değer özel bir yer olup, araştırmacılar için önemli bir inceleme objesidir. 1937'den beri Jungfraujoch'da ve 1976'dan beri Riederfurka araştırma istasyonları bulnnmaktadır. Çok sayıda teleferik hatlarıyla Riederhorn ile 'un sırtlarından buzulun aşağı kısımının buzul dili kesimine bakış yakalanır. 1912 yılında Jungfrau raylı hattının inşasından sonra Jungfraujoch'da burada yaşamayan insanlar için de buzulun üst kısımlarını seyretmek mümkün hale gelmiştir.
Konkordiaplat'ın doğusunda Fülberg'in yamacında 2850 m yükseklikte 'nün Konkordia kulübeleri bulunur. Bu kulubeler yüksek alplerdeki buzul rotasında, Grinsel Geçidi bölgesine giderken önemli etap yeri olarak hizmet eder.
UNESCO-Dünya doğa mirası
Büyük Aletsch Buzulu bölgesi, özgün ve çevresindeki bölgeleri ile birlikte 13 Aralık 2001'den beri UNESCO Dünya Doğa Mirası altındaki 'ın bir parçasıdır.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Aletsch Buzulu ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
- Längenveränderung des Grossen Aletschgletschers seit 1870 28 Ekim 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Aletsch buzulu yuzolcumu acisindan Alpler in en buyuk ve en uzun buzuludur Wallis Kantonu nda Bern Alpleri nin guney catisinda Isvicre de bulunur Buzul 23 6 km uzunlugunda 2002 olup 117 6 km lik bir alani orter Yaklasik 27 milyar ton buzdan olusur Aletsch BuzuluUlkeIsvicreSiradagBern AlpleriKoordinatlar46 26 31 99 K 8 4 37 99 D 46 4422194 K 8 0772194 D 46 4422194 8 0772194Deniz seviyesinden yukseklik2 333 metreUzunluk22 75 kilometreAlan117 6 kilometrekareAletschhorn ve Aletsch Buzulu manzarasiAletschfirn uzerinden Konkordiaplatz a bakis Fiescherhornlar ve FinsteraarhornOzelliklerBuyuk Aletsch Buzulu nun kaynagi 3800 m yukseklikte bulunan Jungfrau bolgesidir Konkordiaplatz daki 6 km lik buyukluge sahip ve sadece cok az egimli buz alani uc gorkemli koldan asagiya akar Batidan Aletschhorn nun Aletsch Boynuzu etekleri ve Ucgen Boynuzu boyunca asagiya akar Buyuk Aletschfirn kuzeyden baska uc kar yigini ile beslenir Bunlar ve dir Bu uc kar alaninin da cikis noktalari deniz seviyesinden 3800 m yuksekliktedir Ebnefluhfirn ile beraber Buyuk Aletschfirn in Konkordiaplatz a kadar olan uzunlugu 9 km ve ortalama genisligi 1 5 km dir Batiya dogru Buyuk Aletschfirn 3173 m yukseklikte Lotschen Boslugu nun buzul gecidinde ne akan Lang Buzulu ile birlesir Kuzeybatidan akan Aletsch Buzulu nun devami olsa da uclu buzul kutlenin en kisasidir Kaynagi Monch un guney kanadi ile Jungfraujoch noktasi ve Jungfrau nun dogu kanadidir Konkordiaplatz a kadar Jungfraufirn 7 km kadar yolu kat eder Kranzberg in batisi ve Trugberg in dogusunda kavis alir Ust kisimlarinda 2 km altlarda ise 1 km genisligindedir Kuzeyden akar Cikis noktasi Monch un dogu kanadi olup bir kavis alarak Trugberg i dolanir Ayni sekilde Fiescherhorn ve un dogusunda Konkordiaplatz a akar Buraya kadar 8 km uzunlugunda ve ortalama 1 2 km genisligindedir Konkordiaplatz a acilan agiz 25 30 luk bir yokusla dik bir sekilde ulasir ve buzul burada ucurumlasir Kuzeye dogru Ewigschneefeld karla kapli gecis ustunde Asagi Monchsjochs da 3529 m yukseklikte Asagi Grindelwald Buzulu ile birlesir Monch ve Trugberg arasinda 3627 m noktasidan Jungfraufirn e bir baglanti olusur Konkordiaplatz a dogudan nispeten kucuk acilir 3 km uzunlugunda ve ortalama 600 m genisliginde Bu ise doguya dogru nun 3280 m buzul gecidi ile Fiescher Buzulu ile birlesir Konkordiaplatz dan buz kutlesi yaklasik 1 5 km genislikle yillik 180 m yi bulan hizla guneydogu istikametinde Rhone Vadisi ne dogru akar Batida Dreieckhorn ve dogudaysa Buyuk Wannenhorn tarafindan duragan hale getirilir Daha sonra saga dogru buyuk bir viraj cizerek surekli daha fazla guneybatiya sapar ve Eggishorn ve Bettmerhorn un sirtlari vasitasiyla nden ayrilir Buyuk Aletsch Buzulu nun en alt kismi kenar ve orta kisimlarda surukledigi materyallerle ortuludur Buzul dili 1560 m yukseklikte lokal orman sinirinin epey altinda yer alir Buyuk Aletsch Buzulu dikkate deger bir buz kalinligi gosterir Konkordiaplatz da buzulun 900 m den fazla buz kalinligi vardir Guneye dogru buzun bu gorkemi yavas yavas yaklasik 150 m ye kadar duser Karakteristik ozelligi hemen hemen Buyuk Aletsch Buzulu nun orta kisminda bulunan iki adet koyu kayalar ve cokuntulerle olusan buzultasi izidir ki bu izler Konkordiaplatz dan buzul diline kadar butun mesafe boyunca surer Bunlar orta kisim buzultasi olup uc ana karin firn buzunu birbirinden ayirir Bati buzultasi Kranzberg Buzultasi diye adlandirilirken dogudaki Trugberg Buzultasi adini tasir Buzul hareketleriAletsch Buzulu nun buzul dili Kucuk Buz Cagi nda 19 yuzyilin ortalarinda Aletsch Buzulu 2 5 km daha vadi asagiya uzanirdi Kuresel isinma sebebiyle yaklasik 1970 ten itibaren ozellikle Konkordiaplatz dan asagi bolumlerde buzul hacmini yitirmistir Hem kenar kisimlarda hem de buzul dili alaninda kilometrelerce buyuklukteki alan kaybolmustur 1850 den beri buz kalinligi yer yer 100 m den fazla azalma gostermistir Daha onceleri ile dogrudan Buyuk Aletsch Buzulu yla birlesiyordu Strahlhornile Eggishorn un cukurunda 19 yuzyilda buzullarin set olusturmasiyla tam bir buzul kenari golu haline gelmistir Buzulun parcalanmasi ile olan ani tasmalar sonucu Massa Nehri nin kuvvetli sel taskinlarina sebep olur Kisa sureli iklim degiskenliklerine karsi buzul kutlesinin buyuklugunden dolayi gorece bagisiklidir Diper bircok buzulun aksine yetmisli yillarin sonu ile seksenlerin basinda Aletsch Buzulu gecici sogumalara ve ayni sekilde sicakliklara cok az tepki vermistir 1983 ten beri son yillardaki surekli artan asiri sicakliklar sebebiyle diger tum Alp buzullari gibi Aletsch de belirgin bir sekilde cekilmektedir TurizmAletsch Buzulu cok eski zamandan beri seyahat edenler icin gorulmeye deger ozel bir yer olup arastirmacilar icin onemli bir inceleme objesidir 1937 den beri Jungfraujoch da ve 1976 dan beri Riederfurka arastirma istasyonlari bulnnmaktadir Cok sayida teleferik hatlariyla Riederhorn ile un sirtlarindan buzulun asagi kisiminin buzul dili kesimine bakis yakalanir 1912 yilinda Jungfrau rayli hattinin insasindan sonra Jungfraujoch da burada yasamayan insanlar icin de buzulun ust kisimlarini seyretmek mumkun hale gelmistir Konkordiaplat in dogusunda Fulberg in yamacinda 2850 m yukseklikte nun Konkordia kulubeleri bulunur Bu kulubeler yuksek alplerdeki buzul rotasinda Grinsel Gecidi bolgesine giderken onemli etap yeri olarak hizmet eder UNESCO Dunya doga mirasiBuyuk Aletsch Buzulu bolgesi ozgun ve cevresindeki bolgeleri ile birlikte 13 Aralik 2001 den beri UNESCO Dunya Doga Mirasi altindaki in bir parcasidir Dis baglantilarWikimedia Commons ta Aletsch Buzulu ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Langenveranderung des Grossen Aletschgletschers seit 1870 28 Ekim 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde