Alexander Dubček (27 Kasım 1921; Uhrovec, Slovakya - 7 Kasım 1992, Prag), Slovak asıllı Çekoslovak devlet adamı.
Alexander Dubček | |
---|---|
Çekoslovakya Komünist Partisi Birinci Sekreteri | |
Görev süresi 5 Ocak 1968 - 17 Nisan 1969 | |
Yerine geldiği | |
Yerine gelen | |
Görev süresi 28 Aralık 1989 - 25 Haziran 1992 | |
Yerine geldiği | |
Yerine gelen | Michal Kováč |
Görev süresi 28 Nisan 1969 - 15 Ekim 1969 | |
Yerine geldiği | Peter Colotka |
Yerine gelen | |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 27 Kasım 1921 , Çekoslovakya (şimdi Slovakya) |
Ölüm | 7 Kasım 1992 (70 yaşında) Prag, Çekoslovakya (şimdi Çekya) |
Partisi | Slovakya Komünist Partisi (1939-1948) Çekoslovakya Komünist Partisi (1948-1970) (1989-1992) (1992) |
İmzası |
Çekoslovakya Komünist Partisi (KSC) birinci sekreterliği sırasında uyguladığı reform programı, Çekoslovakya'nın Ağustos 1968'de SSCB ve Varşova Paktı üyesi devletler tarafından işgal edilmesiyle sona erdi.
Çocukluk yıllarında babası Stefan Dubçek'le birlikte gittiği Sovyetler Birliği'nde göçmen olarak yaşadı. Öğrenimini Kırgızistan'da gördü. Babası tarafından kurulan bir sanayi kooperatifinde monitörlük yaptı. 1938 yılında ailesiyle birlikte Çekoslovakya'ya döndü. 1939 yılında Çekoslovak Komünist Partisi'ne üye oldu. II. Dünya Savaşı sırasında Slovak Milli Ayaklanması adlı yeraltı direniş teşkilatına katıldı ve Alman işgal kuvvetlerine karşı savaştı. Bu savaşta iki defa yaralandı. Savaştan sonra Komünist Parti içinde devamlı olarak yükseldi. 1955 yılında Sovyetler Birliği'ne giderek Yüksek Siyasi Etütler Okulunu bitirdi. 1958'de memleketine dönerek Bratislava'daki bölge komitesinin birinci sekreteri ve hem Slovak, hem de Çekoslovak komünist partilerinde Merkez Komitesi Üyesi oldu. 1962'de KSC Merkez Komitesinin seçtiği parti prezidyumu asil üyeliğine getirildi. 1963'te Slovakya kolu birinci sekreterliğine seçildi. Ekim 1967'de Prag'da yapılan bir Merkez Komitesi toplantısında parti birinci sekreteri 'e karşı partinin ve ekonomik reform yanlılarından başka Slovak milliyetçilerinin de desteğini topladı. Novotny, 5 Ocak 1968'de yerine Alexander Dubçek'i bırakarak birinci sekreterlikten istifa etti.
Alexander Dubçek'in parti birinci sekreteri olmasından sonra 1968'in ilk aylarında Çekoslovak basınına daha geniş serbestlikler tanındı. Josef Stalin dönemindeki siyasi tasfiye kurbanlarına itibarları iade edildi. Nisan ayında Çekoslovakya'nın sosyalizm yolu adı verilen bir reform programı yürürlüğe kondu. Bu gelişmeler SSCB'de ihtiyatla karşılandı. 29 Temmuz - 2 Ağustos arasında iki ülkenin en yüksek düzeydeki liderleri Slovakya'daki Cierna şehrinde bir araya geldiler. Dubçek bazı küçük tavizler vermeyi kabul etti. 3 Ağustos 1968'de Bratislava'da diğer Doğu Avrupalı komünist liderlerin de onayladığı bir protokol imzalandı. Fakat Çekoslovakya'daki gelişmelerden ve liberalleşme eğilimlerinden memnun olmayan SSCB ve Varşova Paktı üyesi diğer ülkeler 20 Ağustos 1968 gecesi Çekoslovakya'yı işgal ettiler. Dubçek ve Prezidyum'un diğer beş üyesi tutuklanarak Moskova'ya götürüldü. Halkın başlattığı direniş neticesinde Sovyetler, Dubçek'le anlaşmak zorunda kaldı. Daha sonra Prag'a dönen Dubçek, hisli bir konuşma yaparak halkın daha fazla desteğini istedi. Fakat giderek durumu zayıflayan Dubçek'in yardımcıları vazifelerinden uzaklaştırıldı. Kendisi de Nisan 1969'da parti birinci sekreterliğinden alınarak Federal Meclis başkanlığına getirildi. Ocak 1970'te Türkiye'ye büyükelçi olarak tayin edildi. Aynı yıl Partiden ihraç edilerek Prag'a geri çağrıldı. Bratislava'da orman idaresi müfettişliğine getirildi. Bratislava'da gözetim altında yaşadı.
Çekoslovak Komünist Partisi ve Prezidyum üyelerinin topluca istifa etmelerinden sonra 28 Aralık 1989 tarihinde oy birliğiyle parlamento başkanlığına seçildi. 17 Ocak 1990 tarihinde Avrupa Parlamentosu tarafından verilen Saharov Ödülü'nü alırken yaptığı bir konuşmada Çekoslovakya'nın gelecekte Avrupa'daki yerini alması için her şeyi yapacağını ve ülkesinin Avrupa Topluluğu'na üyeliğinin yalnızca zaman meselesi olduğunu söyledi. 27 Haziran 1992 tarihinde yeni seçilen Çekoslovakya Parlamentosu'nun başkanlığına seçildi. Arzu ettiklerine ulaşamadan 7 Kasım 1992 tarihinde trafik kazası sonucu öldü.
Galeri
- Dubček adına yapılan anıt
- Dubček'in mezarı
Kaynakça
- ^ İsmi Ankara’nın Çankaya ilçesinde bir caddeye verilmiştir. Rehber Ansiklopedisi 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Peter Colotka | 1968-1969 | Sonra gelen: |
Önce gelen: | 1989-1992 | Sonra gelen: Michal Kováč |
Parti siyasi görevi | ||
Önce gelen: | Çekoslovakya Komünist Partisi Birinci Sekreteri 1968-1969 | Sonra gelen: |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Alexander Dubcek 27 Kasim 1921 Uhrovec Slovakya 7 Kasim 1992 Prag Slovak asilli Cekoslovak devlet adami Alexander DubcekCekoslovakya Komunist Partisi Birinci SekreteriGorev suresi 5 Ocak 1968 17 Nisan 1969Yerine geldigiYerine gelenGorev suresi 28 Aralik 1989 25 Haziran 1992Yerine geldigiYerine gelen Michal KovacGorev suresi 28 Nisan 1969 15 Ekim 1969Yerine geldigi Peter ColotkaYerine gelenKisisel bilgilerDogum 27 Kasim 1921 1921 11 27 Cekoslovakya simdi Slovakya Olum 7 Kasim 1992 70 yasinda Prag Cekoslovakya simdi Cekya Partisi Slovakya Komunist Partisi 1939 1948 Cekoslovakya Komunist Partisi 1948 1970 1989 1992 1992 Imzasi Cekoslovakya Komunist Partisi KSC birinci sekreterligi sirasinda uyguladigi reform programi Cekoslovakya nin Agustos 1968 de SSCB ve Varsova Pakti uyesi devletler tarafindan isgal edilmesiyle sona erdi Cocukluk yillarinda babasi Stefan Dubcek le birlikte gittigi Sovyetler Birligi nde gocmen olarak yasadi Ogrenimini Kirgizistan da gordu Babasi tarafindan kurulan bir sanayi kooperatifinde monitorluk yapti 1938 yilinda ailesiyle birlikte Cekoslovakya ya dondu 1939 yilinda Cekoslovak Komunist Partisi ne uye oldu II Dunya Savasi sirasinda Slovak Milli Ayaklanmasi adli yeralti direnis teskilatina katildi ve Alman isgal kuvvetlerine karsi savasti Bu savasta iki defa yaralandi Savastan sonra Komunist Parti icinde devamli olarak yukseldi 1955 yilinda Sovyetler Birligi ne giderek Yuksek Siyasi Etutler Okulunu bitirdi 1958 de memleketine donerek Bratislava daki bolge komitesinin birinci sekreteri ve hem Slovak hem de Cekoslovak komunist partilerinde Merkez Komitesi Uyesi oldu 1962 de KSC Merkez Komitesinin sectigi parti prezidyumu asil uyeligine getirildi 1963 te Slovakya kolu birinci sekreterligine secildi Ekim 1967 de Prag da yapilan bir Merkez Komitesi toplantisinda parti birinci sekreteri e karsi partinin ve ekonomik reform yanlilarindan baska Slovak milliyetcilerinin de destegini topladi Novotny 5 Ocak 1968 de yerine Alexander Dubcek i birakarak birinci sekreterlikten istifa etti Alexander Dubcek in parti birinci sekreteri olmasindan sonra 1968 in ilk aylarinda Cekoslovak basinina daha genis serbestlikler tanindi Josef Stalin donemindeki siyasi tasfiye kurbanlarina itibarlari iade edildi Nisan ayinda Cekoslovakya nin sosyalizm yolu adi verilen bir reform programi yururluge kondu Bu gelismeler SSCB de ihtiyatla karsilandi 29 Temmuz 2 Agustos arasinda iki ulkenin en yuksek duzeydeki liderleri Slovakya daki Cierna sehrinde bir araya geldiler Dubcek bazi kucuk tavizler vermeyi kabul etti 3 Agustos 1968 de Bratislava da diger Dogu Avrupali komunist liderlerin de onayladigi bir protokol imzalandi Fakat Cekoslovakya daki gelismelerden ve liberallesme egilimlerinden memnun olmayan SSCB ve Varsova Pakti uyesi diger ulkeler 20 Agustos 1968 gecesi Cekoslovakya yi isgal ettiler Dubcek ve Prezidyum un diger bes uyesi tutuklanarak Moskova ya goturuldu Halkin baslattigi direnis neticesinde Sovyetler Dubcek le anlasmak zorunda kaldi Daha sonra Prag a donen Dubcek hisli bir konusma yaparak halkin daha fazla destegini istedi Fakat giderek durumu zayiflayan Dubcek in yardimcilari vazifelerinden uzaklastirildi Kendisi de Nisan 1969 da parti birinci sekreterliginden alinarak Federal Meclis baskanligina getirildi Ocak 1970 te Turkiye ye buyukelci olarak tayin edildi Ayni yil Partiden ihrac edilerek Prag a geri cagrildi Bratislava da orman idaresi mufettisligine getirildi Bratislava da gozetim altinda yasadi Cekoslovak Komunist Partisi ve Prezidyum uyelerinin topluca istifa etmelerinden sonra 28 Aralik 1989 tarihinde oy birligiyle parlamento baskanligina secildi 17 Ocak 1990 tarihinde Avrupa Parlamentosu tarafindan verilen Saharov Odulu nu alirken yaptigi bir konusmada Cekoslovakya nin gelecekte Avrupa daki yerini almasi icin her seyi yapacagini ve ulkesinin Avrupa Toplulugu na uyeliginin yalnizca zaman meselesi oldugunu soyledi 27 Haziran 1992 tarihinde yeni secilen Cekoslovakya Parlamentosu nun baskanligina secildi Arzu ettiklerine ulasamadan 7 Kasim 1992 tarihinde trafik kazasi sonucu oldu GaleriDubcek adina yapilan anit Dubcek in mezariKaynakca Ismi Ankara nin Cankaya ilcesinde bir caddeye verilmistir Rehber Ansiklopedisi 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Siyasi goreviOnce gelen Peter Colotka 1968 1969 Sonra gelen Once gelen 1989 1992 Sonra gelen Michal KovacParti siyasi goreviOnce gelen Cekoslovakya Komunist Partisi Birinci Sekreteri 1968 1969 Sonra gelen