Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ali Bey Çeşmesi ya da Halkalı Çeşmesi, İstanbul'un Fatih ilçesindeki bir çeşmeydi. Ali Bey tarafından, yine kendisinin yaptırdığı okulun bir duvarına bitişik olacak şekilde 1706 ya da 1707 yılında yaptırıldı. Millet Caddesi'nin inşası nedeniyle 1957 yılında yıkıldı.
 1911-1912 tarihli Alman Mavileri haritalarında çeşme ile okulun konumu | |
 | |
| Diğer ad(lar) | Halkalı Çeşmesi |
|---|---|
| Genel bilgiler | |
| Durum | Yıkılmış |
| Tür | Duvar çeşmesi |
| Mimari tarz | Klasik Osmanlı mimarisi |
| Konum | Fatih, İstanbul, Türkiye |
| Koordinatlar | 41°01′03″K 28°55′41″D / 41.01750°K 28.92806°D |
| Yaptıran | Ali Bey |
| Tamamlanma | 1706 ya da 1707 |
| Yıkılma | 1957 |
| Teknik ayrıntılar | |
| Malzeme | Taş |
| Kitâbesini yazan | Nehrî |
| Su kaynağı | Ebusuud suyolu |
Mevlanakapı Mahallesi'nde konumlanan çeşme, klasik Osmanlı mimarisi üslubundaydı. Kesme taşla yapılan çeşmenin ayna taşı, kemerli bir niş içindeydi. Kemerin üstünde ise Nehrî tarafından yazılan altı beyitlik yapım kitâbesi yer alıyordu.
Tarihi
Ali Bey tarafından 1706 ya da 1707 yılında yaptırıldı.İbrahim Hilmi Tanışık, Ali Bey için "kara kethüda" lakabını kullansa da çeşmenin kitâbesine göre Ali Bey, "eski vezir kara kethüda"nın yeğeniydi ve bu kişi, Veli Mehmed Paşa'nın kethüdası Kara İbrahim Ağa'ydı. Ali Bey, çeşme haznesinin üzerine bir taş okul binası yaptırmış ve bu bina 1922 yılında yıkılmıştı. Çeşmenin suyu, Halkalı sularının bir parçası olan Ebusuud suyolundan geliyor ve bundan ötürü halk arasında Halkalı Çeşmesi olarak da biliniyordu.
Millet Caddesi'nin inşası esnasında, yol hizasında kaldığı gerekçesiyle 1957 yılında yıkıldı.İbrahim Hilmi Tanışık, 1943'te yayımlanan eserinde çeşmenin kitâbesinden bahsederken yıkımından önce çeşmeyi ziyaret eden Behçet Ünsal, kitâbesinin olmadığını kaydeder.
Konumu ve mimarisi
İstanbul'un Fatih ilçesinin Mevlanakapı Mahallesi'nde, daha önceleri Taş Mektep olarak adlandırılan Karanfilli Çavuş Sokağı'nın Millet Caddesi'ne bakan cephesinde, haznesinin üstündeki okul binasının bir duvarında konumlanan bir duvar çeşmesiydi. Klasik Osmanlı mimarisi üslubundaki kesme taşla yapılan çeşmenin ayna taşı, kemerli bir niş içindeydi. Kemerin üstünde konumlanan altı beyitlik, iki sütun ve altı satırdan oluşan yapım kitâbesinin Nehrî tarafından sülüs üslubuyla yazılan metni şu şekildeydi:
صاحب الخيرات علي بك پاك زات |
Sâhibü'l-hayrât Alî Bey pâk-ı zât |
Ayrıca bakınız
Notlar
- ^ Kitâbesindeki 1118 yılı, miladi takvimde 1706 ya da 1707'ye denk gelir.
Kaynakça
- ^ a b c d Tanışık, İbrahim Hilmi (1943). "108 - Ali Bey Çeşmesi". İstanbul Çeşmeleri. 1. İstanbul: Maarif Matbaası. s. 106.
- ^ a b Aynur, Hatice; Karateke, Hakan T. (2022). III. Ahmed Devri İstanbul Çeşmeleri (1703-1730) (yeniden düzenlenmiş 2. bas.). İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kütüphane ve Müzeler Müdürlüğü. ss. 85-86. ISBN .
- ^ Süreyya, Mehmed (Nisan 1996). "İbrahim Ağa (Kara)". Akbayar, Nuri (Ed.). Sicill-i Osmanî. 3. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları. s. 739. ISBN .
- ^ a b c Ünsal, Behçet (1969). "İstanbul'un imarı ve eski eser kaybı". Türk Sanatı Tarihi Araştırma ve İncelemeleri II. İstanbul: İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Türk Sanat Tarihi Enstitüsü Yayınları: 6-61.
- ^ a b c Bulut, Nazlıgül, (Ed.) (2010). "Ali Bey Çeşmesi". Fatih'in Kayıp Çeşmeleri-I. İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Koruma Uygulama ve Denetim Müdürlüğü. ss. 34-35.
- ^ İstanbul Su Külliyatı XIII: 19 ve 20. Yüzyılda İstanbul Suları (PDF). 13. İstanbul: İSKİ Genel Müdürlüğü. 2000. ss. 135, 209. ISBN . 27 Eylül 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 7 Mart 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ali Bey Cesmesi ya da Halkali Cesmesi Istanbul un Fatih ilcesindeki bir cesmeydi Ali Bey tarafindan yine kendisinin yaptirdigi okulun bir duvarina bitisik olacak sekilde 1706 ya da 1707 yilinda yaptirildi Millet Caddesi nin insasi nedeniyle 1957 yilinda yikildi Ali Bey Cesmesi1911 1912 tarihli Alman Mavileri haritalarinda cesme ile okulun konumuDiger ad lar Halkali CesmesiGenel bilgilerDurumYikilmisTurDuvar cesmesiMimari tarzKlasik Osmanli mimarisiKonumFatih Istanbul TurkiyeKoordinatlar41 01 03 K 28 55 41 D 41 01750 K 28 92806 D 41 01750 28 92806YaptiranAli BeyTamamlanma1706 ya da 1707Yikilma1957Teknik ayrintilarMalzemeTasKitabesini yazanNehriSu kaynagiEbusuud suyolu Mevlanakapi Mahallesi nde konumlanan cesme klasik Osmanli mimarisi uslubundaydi Kesme tasla yapilan cesmenin ayna tasi kemerli bir nis icindeydi Kemerin ustunde ise Nehri tarafindan yazilan alti beyitlik yapim kitabesi yer aliyordu TarihiAli Bey tarafindan 1706 ya da 1707 yilinda yaptirildi Ibrahim Hilmi Tanisik Ali Bey icin kara kethuda lakabini kullansa da cesmenin kitabesine gore Ali Bey eski vezir kara kethuda nin yegeniydi ve bu kisi Veli Mehmed Pasa nin kethudasi Kara Ibrahim Aga ydi Ali Bey cesme haznesinin uzerine bir tas okul binasi yaptirmis ve bu bina 1922 yilinda yikilmisti Cesmenin suyu Halkali sularinin bir parcasi olan Ebusuud suyolundan geliyor ve bundan oturu halk arasinda Halkali Cesmesi olarak da biliniyordu Millet Caddesi nin insasi esnasinda yol hizasinda kaldigi gerekcesiyle 1957 yilinda yikildi Ibrahim Hilmi Tanisik 1943 te yayimlanan eserinde cesmenin kitabesinden bahsederken yikimindan once cesmeyi ziyaret eden Behcet Unsal kitabesinin olmadigini kaydeder Konumu ve mimarisiIstanbul un Fatih ilcesinin Mevlanakapi Mahallesi nde daha onceleri Tas Mektep olarak adlandirilan Karanfilli Cavus Sokagi nin Millet Caddesi ne bakan cephesinde haznesinin ustundeki okul binasinin bir duvarinda konumlanan bir duvar cesmesiydi Klasik Osmanli mimarisi uslubundaki kesme tasla yapilan cesmenin ayna tasi kemerli bir nis icindeydi Kemerin ustunde konumlanan alti beyitlik iki sutun ve alti satirdan olusan yapim kitabesinin Nehri tarafindan sulus uslubuyla yazilan metni su sekildeydi Metin صاحب الخيرات علي بك پاك زات حسن خلق امي دروني پر كمال قاره كتخدا وزير سابقڭ يگنيدى اول كل باغ كمال نوره غرق ايده تر نازكترن فخر عالم حرمتينه بى زوال بو معلم خانه ايله چشمه ايكي خيرات ايلدى كيم بى مثال واهب الآمال قبول ايلرسه گر عدن قد وسه يترلر آنى دال چقدى اچلر نهر تاريخ ايچون قصر فردوسى بر ين ماى زلال Ceviri yazi Sahibu l hayrat Ali Bey pak i zat Husn i hulk ummi derunu pur kemal Kara Kethuda vezir i sabikin Yegeni idi gul i bag i kemal Nura gark ede ten i nazikterin Fahr i alem hurmetine bi zeval Bu muallim hane ile cesmeyi Iki hayrat eyledi kim bi misal Vahibu l amal kabul eylerse ger Adn i Kuddus e yiterler onu dal Cikdi ucler Nehriya tarih icun Kasr i Firdevs i berrin ma i zulalAyrica bakinizFatih teki cesmeler listesiNotlar Kitabesindeki 1118 yili miladi takvimde 1706 ya da 1707 ye denk gelir Kaynakca a b c d Tanisik Ibrahim Hilmi 1943 108 Ali Bey Cesmesi Istanbul Cesmeleri 1 Istanbul Maarif Matbaasi s 106 a b Aynur Hatice Karateke Hakan T 2022 III Ahmed Devri Istanbul Cesmeleri 1703 1730 yeniden duzenlenmis 2 bas Istanbul Istanbul Buyuksehir Belediyesi Kutuphane ve Muzeler Mudurlugu ss 85 86 ISBN 978 605 9507 53 0 Sureyya Mehmed Nisan 1996 Ibrahim Aga Kara Akbayar Nuri Ed Sicill i Osmani 3 Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari s 739 ISBN 975 333 041 3 a b c Unsal Behcet 1969 Istanbul un imari ve eski eser kaybi Turk Sanati Tarihi Arastirma ve Incelemeleri II Istanbul Istanbul Devlet Guzel Sanatlar Akademisi Turk Sanat Tarihi Enstitusu Yayinlari 6 61 a b c Bulut Nazligul Ed 2010 Ali Bey Cesmesi Fatih in Kayip Cesmeleri I Istanbul Istanbul Buyuksehir Belediyesi Koruma Uygulama ve Denetim Mudurlugu ss 34 35 Istanbul Su Kulliyati XIII 19 ve 20 Yuzyilda Istanbul Sulari PDF 13 Istanbul ISKI Genel Mudurlugu 2000 ss 135 209 ISBN 9758215760 27 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 7 Mart 2021