Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Alişar Höyüğü, Yozgat’ın 45 km güneydoğusunda, Alişar köyünün kuzeyinde bulunan bir höyüktür.
| Arkeolojik Höyük | |
| Adı: | Alişar Höyüğü |
| il: | Yozgat |
| İlçe: | Sorgun |
| Köy: | Alişar |
| Türü: | Höyük |
| Tahribat: | Tabaklanma: Son Kalkolitik Çağ/İlk Tunç Çağı I. evre |
| Tescil durumu: | |
| Tescil No ve derece: | |
| Tescil tarihi: | |
| Araştırma yöntemi: | Kazı Chicago Üniversitesi Doğu Bilimleri Enstitüsü |
Tarih
Alişar Höyük, MÖ 4. binyılda Bakır Çağında MÖ 1. binyıl arasında yerleşilmiştir. MÖ 3. binyıldaki Erken ve Orta Tunç çağında Alişar surlarla çevrili bir kent haline geldi. Nihayet bölgenin en önemli şehri haline geldi. Güneyindeki Kaniş (Kültepe) gibi, MÖ 2. binyılda Asurlu tüccarların geldiği bir ticaret merkezi haline geldi. Sonra şehir imha oldu; bu, yarı-efsanevi Hitit kralı Anitta'nın istilası sonucu olmuş olabilir. Anitta'nın Kussar adında bir şehri ele geçirdiğine dair kayıtlar vardır ve bu şehrin Alişar Höyük olduğu anlaşılabilmektedir. Hititler sonra kuzeyde bulunan Hattuşaş'ı başkent yaptılar. MÖ 1400-1200 döneminde Alişar muhtemelen Ankuwa adlı bir taşra kasabası idi. Çoğu Hitit yerleşkeleri gibi Geç Tunç Çağının sonunda, MÖ 12. yüzyılda yanıp imha edildi. Daha sonra Frigler burayı ele geçirdiler. Alişar yakınlarında Kerkenes'te Friglerden kalma büyük bir Demir Çağ kenti bulunmaktadır.
Kazılar
Bir çukura kurulan höyük 520x350 m ölçülerinde olup, 30 m yüksekliği ile Anadolu'nun büyük höyüklerinden biridir. Burası 1927-32 yıllari arasında Chicago Üniversitesi'nden Hans Henning von der Oste başkanlığında bir ekip tarafından kazılmıştır. Sonunda eski, (doğu-batı), (güney - kuzey) yollarının birleştiği merkeze yakın yerde Alişar Höyük meydana çıkarılmıştır. Burada bulunan kalıntılar Ankara'daki Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde sergilenmektedir. Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri Projesi aracılığıyla 1992 kazılar tekrar başlatılmıştır. Kazılar Ronald Gorny idaresinde Chicago Üniversitesi'nden bir ekip tarafından yürütülmektedir.
Höyüğün ilk kuruluşundaki hali (MÖ 3200-2600) dörtgen planlı, kerpiç duvarlı, düz damlı evleriyle basit bir köy görünümündedir. Bundan sonraki devirlerde şehrin iç kalesi olduğu, evlerin belirli bir plana göre yapıldığı ve bazılarında duvarların içten ve dıştan sıvandığı görülür. Bu devirde şehir surla çevrilmiştir. Mezopotamya ile kültür alış verişinin bu devirde başladığı anlaşılmaktadır.
Üçüncü devirde ise, iki sur da, yani iç kale ve dış kale kuvvetlendirilmiş, iç kalenin alanı genişletilmiştir. Bu devir, MÖ 2200-2000 yılları arasında olup, Hitit çağına kadar devam eder.
Dördüncü devre gelince, Alişar’ın gelişmeleri iyice seçilebilmektedir. MÖ 2000-1500 yılları arasında Alişar büyük bir şehir hüviyetine bürünmüştür. Eski tunç çağının tersine, Hititler alt şehri yurtlandırmışlardır, yine alt şehir eski Hitit çağını karakterlendiren büyük bir surla sağlamlaştırılmıştır. Şehir, geniş planlı kale kapıları, yeraltı yolları ve yer yer kulelerle kuvvetlendirilerek savunmalı bir hale getirilmiştir. Büyük Hitit çağında (MÖ 1400-1200) önemini kaybetmeyen höyük, yine küçük bir yerleşme alanı olmuştur.
Beşinci devirde MÖ 1200 - 700 yıllarında Alişar’da, Hitit - Frig Kültürü görülür. Artık bu devirden sonra alt şehir önemini kaybetmiştir. Bundan sonra şehirde ortaya çıkan eserler Frig kültürünün ağırlığını ortaya koymuştur. Bu çağda iç kale eski temelleri üzerine yeniden yapılmışsa da MÖ 19. yüzyıla ait olan ilk yapı katının iç kale suru bir yangınla ortadan kalkmıştır.
Frig devrinden sonra önemini iyice kaybeden Alişar; Med, Pers, Helenistik çağ, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı devirlerini yaşamışsa da bu devirlerden söz edilebilecek önemli izler yoktur.
Kaynakça
- Ronald L. Gorny, Hittite Imperialism and Anti-Imperial resistance as viewed from Alişar Höyük. Bulletin of the American Schools of Oriental Research 299/300, 1995, 65-89 (The American Schools of Oriental Research). Bulletin of the American Schools of Oriental Research 299/300, 1995, 65-89 (The American Schools of Oriental Research).[1] 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Branting, S. 1996. Branting, S. 1996. The Alisar Regional Survey 1993-1994: A Preliminary Report. The Alisar Regional Survey 1993-1994: A Preliminary Report. Anatolica
- Ronald L. Gorny 1995 "Alişar Höyük in the Late Second Millennium BC", in Carruba, O., Giorgieri, M. and Mora, C. (Hrsg.) Atti dell Congresso Internazionale di Hittitologia, Studia Mediterranea 9, 1995, 159-171. Ronald L. Gorny 1995 "Alişar Höyük Late in the second millennium BC," in Carruba, O., Giorgieri, M. and Mora, C. (eds) Atti dell Congresso Internazionale di Hittitologia, Studia Mediterranea 9, 1995, 159-171.
Dış bağlantılar
- TAY projesi [2] 3 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Türkiye İlk Tunç Çağı Araştırmaları Üzerine Bir Değerlendirme [3] 7 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- TAY projesi tahribat belgeleri [4] 22 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Kerkenes kazı projesi
- ^ "–TAY Dönem Ayrıntıları". 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Alisar Hoyugu Yozgat in 45 km guneydogusunda Alisar koyunun kuzeyinde bulunan bir hoyuktur Arkeolojik HoyukAdi Alisar Hoyuguil YozgatIlce SorgunKoy AlisarTuru HoyukTahribat Tabaklanma Son Kalkolitik Cag Ilk Tunc Cagi I evreTescil durumu Tescil No ve derece Tescil tarihi Arastirma yontemi Kazi Chicago Universitesi Dogu Bilimleri EnstitusuTarihAlisar Hoyuk MO 4 binyilda Bakir Caginda MO 1 binyil arasinda yerlesilmistir MO 3 binyildaki Erken ve Orta Tunc caginda Alisar surlarla cevrili bir kent haline geldi Nihayet bolgenin en onemli sehri haline geldi Guneyindeki Kanis Kultepe gibi MO 2 binyilda Asurlu tuccarlarin geldigi bir ticaret merkezi haline geldi Sonra sehir imha oldu bu yari efsanevi Hitit krali Anitta nin istilasi sonucu olmus olabilir Anitta nin Kussar adinda bir sehri ele gecirdigine dair kayitlar vardir ve bu sehrin Alisar Hoyuk oldugu anlasilabilmektedir Hititler sonra kuzeyde bulunan Hattusas i baskent yaptilar MO 1400 1200 doneminde Alisar muhtemelen Ankuwa adli bir tasra kasabasi idi Cogu Hitit yerleskeleri gibi Gec Tunc Caginin sonunda MO 12 yuzyilda yanip imha edildi Daha sonra Frigler burayi ele gecirdiler Alisar yakinlarinda Kerkenes te Friglerden kalma buyuk bir Demir Cag kenti bulunmaktadir KazilarBir cukura kurulan hoyuk 520x350 m olculerinde olup 30 m yuksekligi ile Anadolu nun buyuk hoyuklerinden biridir Burasi 1927 32 yillari arasinda Chicago Universitesi nden Hans Henning von der Oste baskanliginda bir ekip tarafindan kazilmistir Sonunda eski dogu bati guney kuzey yollarinin birlestigi merkeze yakin yerde Alisar Hoyuk meydana cikarilmistir Burada bulunan kalintilar Ankara daki Anadolu Medeniyetleri Muzesi nde sergilenmektedir Turkiye Arkeolojik Yerlesmeleri Projesi araciligiyla 1992 kazilar tekrar baslatilmistir Kazilar Ronald Gorny idaresinde Chicago Universitesi nden bir ekip tarafindan yurutulmektedir Hoyugun ilk kurulusundaki hali MO 3200 2600 dortgen planli kerpic duvarli duz damli evleriyle basit bir koy gorunumundedir Bundan sonraki devirlerde sehrin ic kalesi oldugu evlerin belirli bir plana gore yapildigi ve bazilarinda duvarlarin icten ve distan sivandigi gorulur Bu devirde sehir surla cevrilmistir Mezopotamya ile kultur alis verisinin bu devirde basladigi anlasilmaktadir Ucuncu devirde ise iki sur da yani ic kale ve dis kale kuvvetlendirilmis ic kalenin alani genisletilmistir Bu devir MO 2200 2000 yillari arasinda olup Hitit cagina kadar devam eder Dorduncu devre gelince Alisar in gelismeleri iyice secilebilmektedir MO 2000 1500 yillari arasinda Alisar buyuk bir sehir huviyetine burunmustur Eski tunc caginin tersine Hititler alt sehri yurtlandirmislardir yine alt sehir eski Hitit cagini karakterlendiren buyuk bir surla saglamlastirilmistir Sehir genis planli kale kapilari yeralti yollari ve yer yer kulelerle kuvvetlendirilerek savunmali bir hale getirilmistir Buyuk Hitit caginda MO 1400 1200 onemini kaybetmeyen hoyuk yine kucuk bir yerlesme alani olmustur Besinci devirde MO 1200 700 yillarinda Alisar da Hitit Frig Kulturu gorulur Artik bu devirden sonra alt sehir onemini kaybetmistir Bundan sonra sehirde ortaya cikan eserler Frig kulturunun agirligini ortaya koymustur Bu cagda ic kale eski temelleri uzerine yeniden yapilmissa da MO 19 yuzyila ait olan ilk yapi katinin ic kale suru bir yanginla ortadan kalkmistir Frig devrinden sonra onemini iyice kaybeden Alisar Med Pers Helenistik cag Roma Bizans Selcuklu ve Osmanli devirlerini yasamissa da bu devirlerden soz edilebilecek onemli izler yoktur KaynakcaRonald L Gorny Hittite Imperialism and Anti Imperial resistance as viewed from Alisar Hoyuk Bulletin of the American Schools of Oriental Research 299 300 1995 65 89 The American Schools of Oriental Research Bulletin of the American Schools of Oriental Research 299 300 1995 65 89 The American Schools of Oriental Research 1 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Branting S 1996 Branting S 1996 The Alisar Regional Survey 1993 1994 A Preliminary Report The Alisar Regional Survey 1993 1994 A Preliminary Report Anatolica Ronald L Gorny 1995 Alisar Hoyuk in the Late Second Millennium BC in Carruba O Giorgieri M and Mora C Hrsg Atti dell Congresso Internazionale di Hittitologia Studia Mediterranea 9 1995 159 171 Ronald L Gorny 1995 Alisar Hoyuk Late in the second millennium BC in Carruba O Giorgieri M and Mora C eds Atti dell Congresso Internazionale di Hittitologia Studia Mediterranea 9 1995 159 171 Dis baglantilarTAY projesi 2 3 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkiye Ilk Tunc Cagi Arastirmalari Uzerine Bir Degerlendirme 3 7 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde TAY projesi tahribat belgeleri 4 22 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kerkenes kazi projesi TAY Donem Ayrintilari 26 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Agustos 2021