Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kültepe, Kayseri'de bulunan ve Kaniş (Kanesh) harabelerinin bulunduğu bir antik kent ve ören yeridir. 2014 yılından bu yana Türkiye'deki Dünya Mirası Alanları Geçici listesindedir. Ayrıca Hitit dilinin en erken izleri ile birlikte, MÖ 20. yüzyıla tarihlenen yazılı buluntularla, Hint-Avrupa dil ailesinin en eski izleri keşfedilmiştir.
| Arkeolojik Höyük | |
| Adı: | Kültepe |
| il: | Kayseri |
| İlçe: | Merkez |
| Köy: | Karaev |
| Türü: | Höyük |
| Tahribat: | |
| Tescil durumu: | Kayseri Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu’nun 06.11.1993 / 1621 tarih ve sayılı kararıyla 1. derece arkeolojik sit alanı ilan edilmiştir. |
| Tescil No ve derece: | 423 |
| Tescil tarihi: | 08.04.1977 |
| Araştırma yöntemi: | Kazı |
Konumu
Kayseri il merkezinin 20 – 21 km. kuzeydoğusunda, merkeze bağlı Karaev ya da Karahöyük, yeni adıyla Kültepe Köyü’nün hemen güneyindedir. Arkeoloji yayınlarına, uzaktan görünümüyle kül rengi bir tepe olması nedeniyle Kültepe adıyla girmiştir. Yakın çevrede ise Karahöyük olarak bilinmektedir. Türkiye’deki diğer Karahöyük adlı yerleşimlerle karışmaması için Kültepe-Karahöyük olarak adlandırılması önerilmektedir. Höyük günümüzde 20 metre yükseklikte, 550 x 450 metre boyutlarında bir tepe yerleşimidir. Yerleşim, 19. yüzyıl sonlarından itibaren büyük tahribat görmüştür. Tahsin Özgüç başkanlığındaki kazıların başlamasıyla koruma altına alınmıştır.
Tespiti ve kazı çalışmaları
19. yüzyılın sonunda, Ortadoğu’da arkeolojik keşif ve kazı faaliyetleri hızlanmıştı. O dönemdeki araştırmacıların pek çok farklı hedefi bulunuyordu: Estetik değeri yüksek arkeolojik eserleri belli başlı Avrupa müzelerine kazandırmak, kutsal kitap coğrafyasının kanıtlanmasına çalışmak, eski Ortadoğu dillerinin çözülmesini sağlamak ve siyasi amaçlı bilgi toplamak gibi... İşte bu araştırmacılar, Osmanlı İmparatorluğu topraklarında gerçekleşen arkeolojik çalışmaların da öncüleri olmuşlardır. Bu yıllarda Avrupa eski eser piyasasında "Kapadokya tabletleri" diye adlandırılan, çivi yazılı kil tabletler satılıyordu. Orta Anadolu’dan geldiği bilinen bu tabletlerin kaynağını bulmak üzere Th. G. Pinches, Ernst Chantre, Hugo Winckler ve H. Grothe, Kültepe’de kısa süreli kazılar yaptılar; ama hedefe ulaşan, Hititçe’nin çözülmesine de katkısı olan Çekoslovak dilbilimci Bedrich Hrozny oldu.
Th.G. Pinches tarafından bulunan kil tabletlerde arkeoloji dünyasına tanıtılmıştı. Daha sonra E. Chantre başkanlığında 1893 – 1894 yıllarında kazılmıştır. Bu çalışmaları 1906 yılında H. Winckler ve aynı yıl içinde H. Grothe'nin, ardından 1925 yılında B. Hrozny’nin kazıları izlemiştir. Tahsin Özgüç başkanlığında 1948 yılında geniş çaplı kazılar başlatılmıştır. Bu çalışmalar 2006 yılından itibaren tarafından yürütülmektedir.
Anadolu’daki en eski yazılı belgeler, 1800’lü yıllarda burada ortaya çıkarıldı. Eski Assurca çivi yazısı metinlerin çözülmesi ve 1948’de başlayıp hâlen devam eden arkeolojik kazılar sayesinde, Hititler öncesinde Anadolu’nun siyasi yapısı, Kültepe ve Kültepe'nin yakın civarında koloni kurmuş olan Assurlu tüccarların varlığı ve günlük hayata dair bilgiler aydınlanmaya başladı.
Tabakalanma
Kazılarda ortaya çıkarılan buluntularla MÖ 3. binyıl başından Roma Dönemi’ne kadar yerleşim olduğu anlaşılmaktadır. Arkeolojik ve tarihsel olarak en önemli yerleşim Asur Ticaret Kolonileri Çağı’ndaki adıyla Kaniş’tir. Yerleşimdeki yapı katları, eskiden yeniye doğru,
- 18. yapı katı (Höyük); (Erken Tunç Çağı I)
- 17. – 14. yapı katları; (Erken Tunç Çağı II)
- 13. – 11. yapı katları; (Erken Tunç Çağı III)
- 10, – 9. yapı katları / Karum 3 – 4; Erken Tunç Çağı III - Orta Tunç Çağı
- 8. yapı katı / Karum 2; Asur Koloni Dönemi
- 7. yapı katı / Karum 1b; Asur Koloni Dönemi
- 6 – 5. yapı katları / Karum 1a; Asur Koloni ve Hitit Dönemi
- 4. – 3. yapı katları; Demir Çağı
- 2. - 1. yapı katları; Helenistik Dönem ve Roma Dönemi
Buluntular
Tahsin Özgüç’ün 1948 yılından bu yana yürüttüğü kazılarda ortaya çıkarılan Asur çivi yazılı tabletlerden sadece Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde ve Kayseri Arkeoloji Müzesi’nde 13 binin üzerinde bulunmaktadır. Genel olarak “Kapadokya Tabletleri” olarak bilinen bu tabletlerden British Museum, Louvre Müzesi ve Amerikan müzelerinde çok sayıda tablet bulunmaktadır.
Tarihlendirme ve yorumlar
Kazılarda ortaya çıkartılan kil tabletler ve diğer buluntulardan MÖ 19. – 17. yüzyıllar arasında Mezopotamya ile Anadolu arasındaki zengin ticari ilişkileri ortaya koymaktadır. Bu haliyle İç Anadolu’daki birkaç önemli yerleşmeden biri olarak görülür. Bu ticari ilişkilerin MÖ 3. binyılın ikinci yarısında, yine zengin bir Hatti kenti olduğu dönemde ortaya çıktığı anlaşılmaktadır. Kültepe, Kızılırmak güneyi için Erken Tunç Çağı’nın tüm evreleri ile Erken Tunç Çağı’ndan Orta Tunç Çağı’na geçişi açıklayan çok değerli bilgiler sunan bir yerleşmedir.
-
![image]()
Karum’da bulunan aslan şeklindeki kâse. -
![image]()
Kültepe'de ortaya çıkarılmış bir iki başlı tanrıça figürini -
![image]()
Kültepe'de ortaya çıkarılmış altın süsler -
![image]()
Kültepe'de ortaya çıkarılmış Hitit ritonları -
![image]()
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c d "TAY Yerleşme Ayrıntıları". 23 Şubat 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Şubat 2019.
- ^ "Archaeological Site of Kültepe-Kanesh". 27 Nisan 2014 tarihinde kaynağından .
- ^ a b c d "TAY Yerleşme Dönem Ayrıntıları". 23 Şubat 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Şubat 2019.
- ^ Turgut Yiğit, “İlk Tunç Çağı’nın Son Evresinde Anadolu’nun Siyasal Görünümü” 2 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . sh.: 169
- ^ Hüseyin Sever, sh.: 247
- ^ Tahsin Özgüç, sh.: 24
Yararlanılan kaynaklar
- TAY Yerleşme Ayrıntıları 23 Şubat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- TAY Yerleşme Dönem Ayrıntıları 23 Şubat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Hüseyin Sever, “Kültepe Tabletlerinin Anadolu Tarihi ve Kültür Tarihi Bakımından Önemi” 23 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Tahsin Özgüç, “Yeni Araştırmaların Işığında Eski Anadolu Arkeolojisi” 19 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
 | Kayseri ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Arkeoloji ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kultepe Kayseri de bulunan ve Kanis Kanesh harabelerinin bulundugu bir antik kent ve oren yeridir 2014 yilindan bu yana Turkiye deki Dunya Mirasi Alanlari Gecici listesindedir Ayrica Hitit dilinin en erken izleri ile birlikte MO 20 yuzyila tarihlenen yazili buluntularla Hint Avrupa dil ailesinin en eski izleri kesfedilmistir Arkeolojik HoyukAdi Kultepeil KayseriIlce MerkezKoy KaraevTuru HoyukTahribat Tescil durumu Kayseri Kultur Varliklarini Koruma Kurulu nun 06 11 1993 1621 tarih ve sayili karariyla 1 derece arkeolojik sit alani ilan edilmistir Tescil No ve derece 423Tescil tarihi 08 04 1977Arastirma yontemi KaziKultepe nin baslica Hitit ve Asur Sehirleri arasindaki konumunu gosteren harita Kanesh Kultepe HoyuguKultepeKultepe de Karum harabeleri KonumuKayseri il merkezinin 20 21 km kuzeydogusunda merkeze bagli Karaev ya da Karahoyuk yeni adiyla Kultepe Koyu nun hemen guneyindedir Arkeoloji yayinlarina uzaktan gorunumuyle kul rengi bir tepe olmasi nedeniyle Kultepe adiyla girmistir Yakin cevrede ise Karahoyuk olarak bilinmektedir Turkiye deki diger Karahoyuk adli yerlesimlerle karismamasi icin Kultepe Karahoyuk olarak adlandirilmasi onerilmektedir Hoyuk gunumuzde 20 metre yukseklikte 550 x 450 metre boyutlarinda bir tepe yerlesimidir Yerlesim 19 yuzyil sonlarindan itibaren buyuk tahribat gormustur Tahsin Ozguc baskanligindaki kazilarin baslamasiyla koruma altina alinmistir Tespiti ve kazi calismalari19 yuzyilin sonunda Ortadogu da arkeolojik kesif ve kazi faaliyetleri hizlanmisti O donemdeki arastirmacilarin pek cok farkli hedefi bulunuyordu Estetik degeri yuksek arkeolojik eserleri belli basli Avrupa muzelerine kazandirmak kutsal kitap cografyasinin kanitlanmasina calismak eski Ortadogu dillerinin cozulmesini saglamak ve siyasi amacli bilgi toplamak gibi Iste bu arastirmacilar Osmanli Imparatorlugu topraklarinda gerceklesen arkeolojik calismalarin da onculeri olmuslardir Bu yillarda Avrupa eski eser piyasasinda Kapadokya tabletleri diye adlandirilan civi yazili kil tabletler satiliyordu Orta Anadolu dan geldigi bilinen bu tabletlerin kaynagini bulmak uzere Th G Pinches Ernst Chantre Hugo Winckler ve H Grothe Kultepe de kisa sureli kazilar yaptilar ama hedefe ulasan Hititce nin cozulmesine de katkisi olan Cekoslovak dilbilimci Bedrich Hrozny oldu Th G Pinches tarafindan bulunan kil tabletlerde arkeoloji dunyasina tanitilmisti Daha sonra E Chantre baskanliginda 1893 1894 yillarinda kazilmistir Bu calismalari 1906 yilinda H Winckler ve ayni yil icinde H Grothe nin ardindan 1925 yilinda B Hrozny nin kazilari izlemistir Tahsin Ozguc baskanliginda 1948 yilinda genis capli kazilar baslatilmistir Bu calismalar 2006 yilindan itibaren tarafindan yurutulmektedir Anadolu daki en eski yazili belgeler 1800 lu yillarda burada ortaya cikarildi Eski Assurca civi yazisi metinlerin cozulmesi ve 1948 de baslayip halen devam eden arkeolojik kazilar sayesinde Hititler oncesinde Anadolu nun siyasi yapisi Kultepe ve Kultepe nin yakin civarinda koloni kurmus olan Assurlu tuccarlarin varligi ve gunluk hayata dair bilgiler aydinlanmaya basladi TabakalanmaKazilarda ortaya cikarilan buluntularla MO 3 binyil basindan Roma Donemi ne kadar yerlesim oldugu anlasilmaktadir Arkeolojik ve tarihsel olarak en onemli yerlesim Asur Ticaret Kolonileri Cagi ndaki adiyla Kanis tir Yerlesimdeki yapi katlari eskiden yeniye dogru 18 yapi kati Hoyuk Erken Tunc Cagi I 17 14 yapi katlari Erken Tunc Cagi II 13 11 yapi katlari Erken Tunc Cagi III 10 9 yapi katlari Karum 3 4 Erken Tunc Cagi III Orta Tunc Cagi 8 yapi kati Karum 2 Asur Koloni Donemi 7 yapi kati Karum 1b Asur Koloni Donemi 6 5 yapi katlari Karum 1a Asur Koloni ve Hitit Donemi 4 3 yapi katlari Demir Cagi 2 1 yapi katlari Helenistik Donem ve Roma DonemiBuluntularTahsin Ozguc un 1948 yilindan bu yana yuruttugu kazilarda ortaya cikarilan Asur civi yazili tabletlerden sadece Ankara Anadolu Medeniyetleri Muzesi nde ve Kayseri Arkeoloji Muzesi nde 13 binin uzerinde bulunmaktadir Genel olarak Kapadokya Tabletleri olarak bilinen bu tabletlerden British Museum Louvre Muzesi ve Amerikan muzelerinde cok sayida tablet bulunmaktadir Tarihlendirme ve yorumlarKazilarda ortaya cikartilan kil tabletler ve diger buluntulardan MO 19 17 yuzyillar arasinda Mezopotamya ile Anadolu arasindaki zengin ticari iliskileri ortaya koymaktadir Bu haliyle Ic Anadolu daki birkac onemli yerlesmeden biri olarak gorulur Bu ticari iliskilerin MO 3 binyilin ikinci yarisinda yine zengin bir Hatti kenti oldugu donemde ortaya ciktigi anlasilmaktadir Kultepe Kizilirmak guneyi icin Erken Tunc Cagi nin tum evreleri ile Erken Tunc Cagi ndan Orta Tunc Cagi na gecisi aciklayan cok degerli bilgiler sunan bir yerlesmedir Karum da bulunan aslan seklindeki kase Kultepe de ortaya cikarilmis bir iki basli tanrica figurini Kultepe de ortaya cikarilmis altin susler Kultepe de ortaya cikarilmis Hitit ritonlari Kultepe de bulunan Kussara Krali Anitta ya ait bronz hancer Ayrica bakinizAsur Ticaret Kolonileri CagiKaynakca a b c d TAY Yerlesme Ayrintilari 23 Subat 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Subat 2019 Archaeological Site of Kultepe Kanesh 27 Nisan 2014 tarihinde kaynagindan a b c d TAY Yerlesme Donem Ayrintilari 23 Subat 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Subat 2019 Turgut Yigit Ilk Tunc Cagi nin Son Evresinde Anadolu nun Siyasal Gorunumu 2 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde sh 169 Huseyin Sever sh 247 Tahsin Ozguc sh 24Yararlanilan kaynaklarTAY Yerlesme Ayrintilari 23 Subat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde TAY Yerlesme Donem Ayrintilari 23 Subat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Huseyin Sever Kultepe Tabletlerinin Anadolu Tarihi ve Kultur Tarihi Bakimindan Onemi 23 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tahsin Ozguc Yeni Arastirmalarin Isiginda Eski Anadolu Arkeolojisi 19 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kayseri ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Arkeoloji ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz