Altay dağları (Kazak Türkçesi; "Al Tay" Al dağ), Orta ve Doğu Asya'da bulunan; Rusya, Çin, Moğolistan ve Kazakistan'ın birleştiği ve İrtiş ve Obi nehirlerinin kaynaklarının bulunduğu sıradağdır. Sıradağ, kuzeydoğuda Sayan Dağları ile birleşir ve güneydoğuda giderek alçalarak Gobi Çölü'nün yüksek platosuyla birleşir. Yaklaşık 45° ila 52° K ve yaklaşık 84° ila 99° D arasında uzanır.
Altay Dağları | |
---|---|
![]() | |
![]() | |
En yüksek noktası | |
Yükseklik | 4506 (m). |
Coğrafya | |
Konum | Rusya, Çin, Moğolistan ve Kazakistan sınırlarına dahil dağ grubu |
Jeoloji | |
Dağ türü | Sıradağ |
Bölgede Ruslar, Kazaklar, Altaylar, Moğollar ve Volga Almanları da dahil olmak üzere seyrek ama etnik çeşitliliğe sahip bir nüfus yaşamaktadır, ancak ağırlıklı olarak yarı göçebe yerli etnik azınlıklar bulunmaktadır. Yerel ekonomi büyükbaş hayvan, koyun, at yetiştiriciliği, avcılık, tarım, ormancılık ve madenciliğe dayanmaktadır. Altay dil ailesi, adını bu sıradağlardan almaktadır.
Etimolojisi
"Al", Türk lehçelerinde "altın" anlamına gelir. Altay Dağı'nın adı aynı maksatla söylenmiş olup Al=altın, tay=tağ/dağ demek olup Al-tay = Altındağ anlamındadır. Orhun Yazıtları'nda geçen Altun-Yış (Altın Ormanı), Altayların eski adıdır.
Coğrafyası
Altay Dağları, Orta Asya'da 845.000 kilometrekarelik (326.000 sq mi) bir alanı kaplayan uzak dağlar sistemidir. Dağlar kuzeybatıdan güneydoğuya 2,525 kilometre (1,569 mil) boyunca uzanır.
Bölgenin kuzeyinde, Kolyvan Altayları olarak da bilinen yer alır. 49° K ve 86° D'den kuzeydoğuya, 51° 60' K ve 89° D'deki Sayan Dağları'nın batı ucuna doğru uzanır. Ortalama yükseklikleri 1.500 ila 1.750 m'dir. kuzey tarafta 2.000 m'de, güney tarafta ise 2.400 m'de yer alır ve bunun üzerinde engebeli zirveler yaklaşık 1.000 m daha yükselir. Sıradağlar boyunca dağ geçitleri az sayıda ve zordur; bunların başlıcaları güneyde 2.827 metrelik (Kozlov'a göre 2.879 m) Ulan-daban ve kuzeyde 3.217 metrelik Çapçan-daban'dır. Doğu ve güneydoğuda bu sıradağlar Moğolistan'ın büyük platosuyla çevrilidir, geçiş Pazırık Vadisi, Çuya (1.830 m), Kendıktı (2.500 m), Kak (2.520 m), (2.590 m) ve (2.410 m) ile Ukok (2.380 m) gibi birkaç küçük plato aracılığıyla kademeli olarak etkilenir.
Dağları
Altay sıradağlarının en yüksek dağı, adlı kazak şehrinin 300 km doğusunda bulunan, 4.506 m ile Beluça dağıdır.
İkinci yüksek dağı 4.374 m yüksekliğindeki 'dur. Rusya, Çin ve Moğolistan sınırlarının üçgeni üzerinde bulunur.
Altay'ın tanılan en yüksek dağları şunlardır:
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTh3THpBM0wwRnNkR0ZwSlRKRFgxUnBaVzV6WTJoaGJpMVBjblJsTG5CdVp5OHlNREJ3ZUMxQmJIUmhhU1V5UTE5VWFXVnVjMk5vWVc0dFQzSjBaUzV3Ym1jPS5wbmc=.png)
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTg1THprNUwwdGhlbUZyYUhOMFlXNWZRV3gwWVhsZk15NXFjR2N2TWpBd2NIZ3RTMkY2WVd0b2MzUmhibDlCYkhSaGVWOHpMbXB3Wnc9PS5qcGc=.jpg)
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTlqTDJNNEwwdGhlbUZyYUhOMFlXNWZRV3gwWVhsZk1pNXFjR2N2TWpBd2NIZ3RTMkY2WVd0b2MzUmhibDlCYkhSaGVWOHlMbXB3Wnc9PS5qcGc=.jpg)
- Beluça (4.506 m) - Rus Altay'ı
- (4.374 m) - Moğol Altay'ı
- (4.356 m) - Rus Altay'ı
- (4.231 m) - Moğol Altay'ı
- (4.208 m) - Moğol Altay'ı
- (4.193 m) - Moğol Altay'ı
- (4.090 m) - Moğol Altay'ı
- (3.957 m) - Gobi Altay'ı
- Beluça - Altay'ın en yüksek dağı
- Altay Özerk Cumhuriyeti'nde Kuçerla ovası ve gölü
- Kuçerla gölü
- Kuçerla ovası
- Kuçerla ırmağı
- Altay Dağlarından akan Katun Nehri
Literatür
- Gerhard Klotz u. al.: Hochgebirge der Erde und ihre Pflanzen und Tierwelt, Urania Verlag, 1989
- Ronald M. Nowak: Walker's Mammals of the World. Johns Hopkins University Press, 1999
Ayrıca bakınız
- (Altındağ (mitoloji))
Kaynakça
- ^ McColl, R. W. (14 Mayıs 2014). Encyclopedia of World Geography (İngilizce). Infobase Publishing. ISBN . 31 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Temmuz 2023.
Dış bağlantılar
- Rus Altayında koruma altında bulunan alanlar 20 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Altay dağlarında bulunan memelilerin listesi
![]() | Asya coğrafyası ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
![]() | Bir dağ veya dağ grubu ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar