Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Altayca veya Altay Türkçesi, Türk dillerinin Sibirya grubunda yer alan bir dildir. Rusya içindeki Altay Cumhuriyeti’nin resmî dilidir. Altayca, 1948 yılına kadar Oyrot dili (ойрот) olarak adlandırılmıştır. Rusya'nın 2010 nüfus sayımı verilerine göre dil yaklaşık 55.000 kişi tarafından konuşulmaktadır.
| Altayca | |
|---|---|
| Алтай тили | |
| Telaffuz | Altay tili |
| Bölge | Altay Cumhuriyeti, Altay Krayı |
| Etnisite | Altaylar |
| Konuşan sayısı | 55,720 (2010) |
| Dil ailesi | Türk dilleri
|
| Yazı sistemi | Kiril alfabesi |
| Resmî durumu | |
| Resmî dil |  Rusya |
| Dil kodları | |
| ISO 639-2 | alt |
| ISO 639-3 | Çeşitli: atv – Kuzey Altayca alt – Güney Altayca |
Dil, Altay Krayı'nda konuşulan Kuzey Altayca ile Altay Cumhuriyeti'nde konuşulan Güney Altayca olmak üzere iki lehçeye sahiptir, ancak bu iki lehçe tamamıyla karşılıklı anlaşılabilir değildir. Dilin Kiril alfabesi ile yazılan standart formu Güney Altayca'yı baz almakta olup, 2006 yılında Kuzey Altayca'nın yazımı için Kiril alfabesi asıllı bir sistem de geliştirilmiştir.
Sınıflandırma
Altayca, Altay Dağlarının çevrelediği bir alanda konuşulur ve genellikle Şorca ve Hakasça dillerine coğrafi açıdan yakınlığı dolayısıyla Türki dillerin Kuzey (Sibirya) alt grubu içinde değerlendirilir, ancak coğrafi olarak diğer dillerden nispeten izole olması nedeniyle bu sınıflandırma tartışmalıdır. Kıpçak grubu içinde yer alan Kırgızcaya yakın özellikler göstermesi yüzünden bu sınıfa da dahil edilmiştir. Talat Tekin dilin güney lehçesini diğer Türk dilleri içerisinde ayrı bir alt gruba sokmuş iken, Kuzey lehçesini Şorcanın Kondoma lehçesi ve Çulımca ile birlikte sınıflandırmıştır.
Coğrafi dağılımı
Altayca, temel olarak Altay Cumhuriyeti’nde (Güney Altay) ve Altay Kray’da (Kuzey Altay) konuşulur.
Statüsü
Altayca, Rusça ile birlikte Altay Cumhuriyeti’nin resmî dilidir. Resmî dil olarak Altay dili, Altay-kiji olarak adlandırılan Güney diyalekti üzerinde gelişmiştir.
Diyalektleri
Altay dili, Kuzey ve Güney diyalektlerine ayrılır. Bu diyalektler de ayrıca pek çok alt diyalekti içerir. Başlıca diyalektleri aşağıdaki gibidir:
Kaynakça
- ^ "Population of the Russian Federation by Languages (in Russian)" (PDF). gks.ru. Russian Bureau of Statistics. 10 Aralık 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 1 Kasım 2017.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Ocak 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2014.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Haziran 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2014.
- ^ "Dillere göre Rusya Federasyonu nüfusu (Rusça)" (PDF). gks.ru. Rus İstatistik Bürosu. 10 Aralık 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 1 Kasım 2017.
- ^ Raymond G. Gordon Jr., ed. 2005. Ethnologue: Languages of the World. 15th edition. Dallas: Summer Institute of Linguistics.
- ^ "В Алтайском крае издана азбука кумандинского языка. 2006". 27 Eylül 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2020.
- ^ Gordon, Raymond G. Jr., (Ed.) (2005). "Ethnologue report for Northern Turkic". SIL International. 9 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Eylül 2007.
- ^ Tekin, Tâlat (Ocak 1989). "A New Classification of the Chuvash-Turkic Languages". Erdem. 5 (13). ss. 129-139. ISSN 1010-867X.
Dış bağlantılar
- Türkiye'de Altay Türkçesi üzerine yapılmış olan lisansüstü tezleri 1 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Altayca ve Türkçenin karşılaştırılmalı ses ve şekil bilgisi 5 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Altay alfabesi 19 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Altayca deyişler(27 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 2009-10-25)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Altayca veya Altay Turkcesi Turk dillerinin Sibirya grubunda yer alan bir dildir Rusya icindeki Altay Cumhuriyeti nin resmi dilidir Altayca 1948 yilina kadar Oyrot dili ojrot olarak adlandirilmistir Rusya nin 2010 nufus sayimi verilerine gore dil yaklasik 55 000 kisi tarafindan konusulmaktadir AltaycaAltaj tiliTelaffuzAltay tiliBolgeAltay Cumhuriyeti Altay KrayiEtnisiteAltaylarKonusan sayisi55 720 2010 Dil ailesiTurk dilleri SazSibirya grubuAltaycaYazi sistemiKiril alfabesiResmi durumuResmi dil Rusya Altay CumhuriyetiDil kodlariISO 639 2altISO 639 3Cesitli atv Kuzey Altayca alt Guney Altayca Dil Altay Krayi nda konusulan Kuzey Altayca ile Altay Cumhuriyeti nde konusulan Guney Altayca olmak uzere iki lehceye sahiptir ancak bu iki lehce tamamiyla karsilikli anlasilabilir degildir Dilin Kiril alfabesi ile yazilan standart formu Guney Altayca yi baz almakta olup 2006 yilinda Kuzey Altayca nin yazimi icin Kiril alfabesi asilli bir sistem de gelistirilmistir SiniflandirmaAltayca Altay Daglarinin cevreledigi bir alanda konusulur ve genellikle Sorca ve Hakasca dillerine cografi acidan yakinligi dolayisiyla Turki dillerin Kuzey Sibirya alt grubu icinde degerlendirilir ancak cografi olarak diger dillerden nispeten izole olmasi nedeniyle bu siniflandirma tartismalidir Kipcak grubu icinde yer alan Kirgizcaya yakin ozellikler gostermesi yuzunden bu sinifa da dahil edilmistir Talat Tekin dilin guney lehcesini diger Turk dilleri icerisinde ayri bir alt gruba sokmus iken Kuzey lehcesini Sorcanin Kondoma lehcesi ve Culimca ile birlikte siniflandirmistir Cografi dagilimiAltayca temel olarak Altay Cumhuriyeti nde Guney Altay ve Altay Kray da Kuzey Altay konusulur StatusuAltayca Rusca ile birlikte Altay Cumhuriyeti nin resmi dilidir Resmi dil olarak Altay dili Altay kiji olarak adlandirilan Guney diyalekti uzerinde gelismistir DiyalektleriAltay dili Kuzey ve Guney diyalektlerine ayrilir Bu diyalektler de ayrica pek cok alt diyalekti icerir Baslica diyalektleri asagidaki gibidir Guney Altay Asil Altay Mayma Telengit Tolos Cuy Teleut Kuzey Altay Tuba Kumandi Turacak Solton Starobardin Calkan ya da Calkandu Kuu Lebedin olarak da bilinir Kaynakca Population of the Russian Federation by Languages in Russian PDF gks ru Russian Bureau of Statistics 10 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 1 Kasim 2017 Arsivlenmis kopya 4 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2014 Arsivlenmis kopya 6 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2014 Dillere gore Rusya Federasyonu nufusu Rusca PDF gks ru Rus Istatistik Burosu 10 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 1 Kasim 2017 Raymond G Gordon Jr ed 2005 Ethnologue Languages of the World 15th edition Dallas Summer Institute of Linguistics V Altajskom krae izdana azbuka kumandinskogo yazyka 2006 27 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Ocak 2020 Gordon Raymond G Jr Ed 2005 Ethnologue report for Northern Turkic SIL International 9 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Eylul 2007 Tekin Talat Ocak 1989 A New Classification of the Chuvash Turkic Languages Erdem 5 13 ss 129 139 ISSN 1010 867X Dis baglantilarVikipedi Ozgur Ansiklopedi Vikipedi nin Altayca alt surumu Turkiye de Altay Turkcesi uzerine yapilmis olan lisansustu tezleri 1 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Altayca ve Turkcenin karsilastirilmali ses ve sekil bilgisi 5 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Altay alfabesi 19 Aralik 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Altayca deyisler 27 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2009 10 25