Kaya kartalı (Aquila chrysaetos), atmacagiller (Accipitridae) familyasından büyük ve kahverengi bir kartal türü.
Kaya kartalı | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Korunma durumu | ||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Aquila chrysaetos Linnaeus, 1758 | ||||||||||||||
Açık yeşil = Sadece üreme için Mavi = Sadece kışı geçirmek için Koyu yeşil= Bütün-yıl | ||||||||||||||
Sinonimler | ||||||||||||||
Falco chrysaëtos Linnaeus, 1758 |
Özellikleri
Gencinin gövdesi siyaha yakındır, uçuşta beyaz kanat içi ve kuyruk dibiyle rahatça ayrılır. Başını ve boynunu ileri uzatır, kanadı gövdesine doğru daralır, kuyruğu diğer kartallardan uzun ve deniz kartalları gibi kamalı değil, küttür.
Yaşam şekli
Tüm yaşamları boyunca bir tek eşleri olur ve genellikle her yıl aynı yuvayı tercih ederler, genellikle zor erişilen yerlerdedir. Ötüşü şahin gibi bir 'tuii-u'. Diğer bir ötüşü havlamaya benzer. Kayalık dağlarda ve dağlık ormanlarda yaşar.
Uçuşta görkemli ve zariftir, gerektiğinde avına ilerlerken pike yaparak saatte 320 km hıza ulaşabilir, bu da onu gökdoğandan sonra en hızlı kuş yapar. Diğer kartallardan farklı olarak süzülürken ve dönerek yükselirken kanatlarını yukarı kaldırır.
İnsan kültüründe
Kuşçuluk
Kaya kartalı avcılar tarafından eğitilebilir.Kazakistan, Kırgızistan, Batı Moğolistan ve Çin'de, Kaya kartalları Kazak ve Kırgız göçerleri tarafından kurt avlamada hala kullanılır. Kaya kartalı Türk Halklarınca 'bürgüt' veya 'berkut' olarak bilinir.Tilkiler kartallar tarafından doğrudan doğruya öldürülür fakat kurtlar büyüklük ve güçleri nedeniyle genellikle öldürme işini avcı kendisi yapar.
Armacılık
Kaya kartalı Roma Lejyon standartları için bir modeldi. Bu sembol Mısır, Romanya ve pek çok diğer ülkelerde arma olarak kullanıldı.
Din
Kartal bazı kültürlerde kutsal bir kuştur ve kartal tüyleri özellikle Orta Amerika halkaları içinde olduğu kadar, Kızılderili ve Kanada'daki ilk uluslar pek çok dinin ve ruhsal geleneklerin merkezidir. Bazı yerli Amerikan halkları kartalı kutsal olarak kabul eder. Kartalın tüyleri ve çıplak kafası baş giysisi olarak kullanılır. incil ve İsa sembolü ile karşılaştırılır. Kartal tüyleri çoğu zaman yerli seremonilerde olağanüstü liderlik ve kahramanlıklar gibi başarıları şereflendirmek için kullanılır.
- Potavatomi şefi Kack-Kack kartal tüyü savaş başlığıyla y. 1925
- 1870'li yıllarda doğu Türkistan'da kartalla avlanan avcılar canlandırması
Günlük hayatta kullanımı
- Hak ve Eşitlik Partisi / Osman Pamukoğlu HEPAR amblemi
- Orta Asya'da Türklerin simgesi olan hayvan
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kaya kartali Aquila chrysaetos atmacagiller Accipitridae familyasindan buyuk ve kahverengi bir kartal turu Kaya kartaliKorunma durumuAsgari endise altinda IUCN 2 3 Biyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataSinif AvesTakim Falconiformes Gunduz yirtici kuslari Familya Accipitridae Atmacagiller Cins AquilaTur A chrysaetosIkili adlandirmaAquila chrysaetos Linnaeus 1758Acik yesil Sadece ureme icin Mavi Sadece kisi gecirmek icin Koyu yesil Butun yilSinonimlerFalco chrysaetos Linnaeus 1758Aquila chrysaetosOzellikleriGencinin govdesi siyaha yakindir ucusta beyaz kanat ici ve kuyruk dibiyle rahatca ayrilir Basini ve boynunu ileri uzatir kanadi govdesine dogru daralir kuyrugu diger kartallardan uzun ve deniz kartallari gibi kamali degil kuttur Yasam sekliTum yasamlari boyunca bir tek esleri olur ve genellikle her yil ayni yuvayi tercih ederler genellikle zor erisilen yerlerdedir Otusu sahin gibi bir tuii u Diger bir otusu havlamaya benzer Kayalik daglarda ve daglik ormanlarda yasar Ucusta gorkemli ve zariftir gerektiginde avina ilerlerken pike yaparak saatte 320 km hiza ulasabilir bu da onu gokdogandan sonra en hizli kus yapar Diger kartallardan farkli olarak suzulurken ve donerek yukselirken kanatlarini yukari kaldirir Insan kulturundeKusculuk Kaya kartali avcilar tarafindan egitilebilir Kazakistan Kirgizistan Bati Mogolistan ve Cin de Kaya kartallari Kazak ve Kirgiz gocerleri tarafindan kurt avlamada hala kullanilir Kaya kartali Turk Halklarinca burgut veya berkut olarak bilinir Tilkiler kartallar tarafindan dogrudan dogruya oldurulur fakat kurtlar buyukluk ve gucleri nedeniyle genellikle oldurme isini avci kendisi yapar Armacilik Kaya kartali Roma Lejyon standartlari icin bir modeldi Bu sembol Misir Romanya ve pek cok diger ulkelerde arma olarak kullanildi Din Kartal bazi kulturlerde kutsal bir kustur ve kartal tuyleri ozellikle Orta Amerika halkalari icinde oldugu kadar Kizilderili ve Kanada daki ilk uluslar pek cok dinin ve ruhsal geleneklerin merkezidir Bazi yerli Amerikan halklari kartali kutsal olarak kabul eder Kartalin tuyleri ve ciplak kafasi bas giysisi olarak kullanilir incil ve Isa sembolu ile karsilastirilir Kartal tuyleri cogu zaman yerli seremonilerde olaganustu liderlik ve kahramanliklar gibi basarilari sereflendirmek icin kullanilir Potavatomi sefi Kack Kack kartal tuyu savas basligiyla y 1925 1870 li yillarda dogu Turkistan da kartalla avlanan avcilar canlandirmasiGunluk hayatta kullanimiHak ve Esitlik Partisi Osman Pamukoglu HEPAR amblemi Orta Asya da Turklerin simgesi olan hayvanKaynakca Gates 1990 Azerice Berqut Kazakca Bүrkit Burqit Turkmence Burgut Gordon 1955