Destek
www.wikipedia.tr-tr.nina.az
Amerika Birlesik Devletleri ekonomisi oldukca gelismis bir liberal kapitalist piyasa ekonomisidir Nominal olarak dunyanin en buyuk ve satinalma gucu paritesi bakimindan ikinci buyuk ekonomisi olup nominal olarak dunya GSYIH sinin 22 sini olusturmaktadir Birlesik Devletler ekonomisiBirlesik Devletler in finans merkezi New York Derece1 Nominal 2 SAGP Para birimiAmerikan dolariMali yil1 Ekim 2016 30 Eylul 2016Ticaret organizasyonlariNAFTA OECD DTO G 20 G8 ve digerleriIstatistiklerGSYIHUS 26 854 trilyon 2023 GSYIH buyume1 6 2023f Kisi basi GSYIH 80 034 2023 Sektorel GSYIH dagilimiTarim 1 6 Endustri 20 8 Hizmet 77 6 2015 Enflasyon TUFE 1 7 Mayis 2015 Yoksulluk siniri altindaki nufus 13 66 2015 Gini katsayisi38 2013 Isgucu164 409 million 2022 Issizlik3 4 2023 10 4 genc issizligi 2022 16 ila 19 yasindakiler Ana endustrilerPetrol celik motorlu tasitlar havacilik ve uzay telekomunikasyon kimyasallar savunma sanayi elektronik gida isleme tuketim mallari ahsap madencilikIs yapilma kolayligi siralamasi7 Dis ticaretIhracat 3 009 trillion 2022 Ihrac mallarimakine ara mallar tuketim mallari motorlu tasitlar ve parcalar gida yem ve icecekler 2014 Ana ihracat ortaklari Kanada 18 6 Meksika 15 7 Cin 7 7 Japonya 4 2 2015 IthalatUS 2 35 trilyon 2014 Ithalat mallarisermaye mallari tuketim mallari endustriyel gerecler motorlu tasitlar ve parcalar ham petrol gida yem ve icecekler 2014 Ana ithalat ortaklari Cin 21 5 Kanada 13 2 Meksika 13 2 Japonya 5 9 Almanya 5 5 2015 DYY sermayesiUS 2 8 trilyon 2013 Kamu maliyesiUS 19 268 trilyon 2015 1 C GelirlerUS 3 trilyonGiderlerUS 3 5 trilyonEkonomik yardimODA US 48 milyar 2012 Kredi derecelendirmeStandard amp Poor s AA Ic AA Dis AAA T amp C degerlendirmesi Gorunum Istikrarli Moody s AAA Gorunum Istikrarli Fitch AAA Gorunum IstikrarliDis rezervlerUS 0 14 trilyon 16 Mayis 2014 Ana veri kaynagi CIA World Fact Book Diger bir bilgi verilmemis degerlerin tumu ABD Dolari ile ifade edilmistir ABD dunyadaki teknolojik olarak en guclu ekonomiye sahiptir ve sirketleri teknolojik ilerlemelerde on siralarda ya da on siralara yakin yer almaktadir Ekonomisi istikrarli bir GSYIH buyume hizi ilimli bir issizlik orani yuksek seviyede arastirma ve sermaye yatirimlarini muhafaza etmistir ABD genis dogal kaynaklara gelismis bir altyapiya ve yuksek is verimliligine sahiptir ABD dunyanin en buyuk ticaret ulkelerinden biridir ve dunyanin ikinci buyuk imalatcisidir Ayrica dunyanin en buyuk petrol ve dogalgaz ureticisidir 2013 yili itibari ile dunyanin dokuzuncu yuksek kisi basina GSYIH e nominal ve 10 yuksek kisi basina GSYIH e SAGP sahiptir ABD diger OECD ulkeleri ile kiyaslandiginda ortalama en yuksek hane ve calisan gelirine sahiptir ve 2010 yili itibari ile dorduncu yuksek ortalama hane gelirine sahiptir ABD dunyanin en buyuk tuketici pazarini temsil etmektedir Dunyanin en buyuk 500 sirketinin 128 i ABD merkezlidir Amerika Birlesik Devletleri dunyanin en buyuk ve en etkili finansal piyasalardan birine sahiptir New York Menkul Kiymetler Borsasi piyasa degeri bakimindan dunyanin en buyuk menkul kiymetler borsasidir Amerikan dolari cogu uluslararasi islemlerde kullanilan ve dunyanin onde gelen rezerv para birimi olup II Dunya Savasi ndan bu yana uluslararasi kuruluslarda merkezi bir rol oynamaktadir GecmisSomurge donemi ve 18 yuzyil Amerika Birlesik Devletleri nin ekonomi tarihi 17 ve 18 yuzyillarda Amerika daki yerlesimlerle basladi Amerikan kolonileri marjinal olarak basarili somurge ekonomilerinden 1776 da Amerika Birlesik Devletleri haline gelen kole emegini kullanan kucuk bagimsiz bir tarim ekonomisine gecis yapti 19 yuzyil Worcester Massachusetts 1876 ABD 180 yilda dunya ekonomisinin beste birini olusturan devasa butunlesik sanayilesmis bir ekonomiye donustu Sonuc olarak kisi basina dusen ABD GSYIH si Birlesik Krallik in yani sira daha once ekonomik olarak takip ettigi diger ulkeleri de sonunda asti Ekonomi dunyanin her yerinden milyonlarca insanin gocmenlerini cekerek yuksek ucretlerini surdurdu kaynak belirtilmeli 1800 lerin basinda Amerika Birlesik Devletleri ciftliklerdeki nufusun yuzde 80 inden fazlasiyla buyuk olcude tarimsallasti Uretimin cogu kereste ve testere degirmenleri dokuma cizme ve ayakkabi ile hammadde donusumunun ilk asamalarina odaklanmisti Zengin kaynak bagislari on dokuzuncu yuzyilda hizli ekonomik genislemeye katkida bulundu Genis arazi kullanilabilirligi ciftcilerin sayisinin buyumeye devam etmesine izin vermis ancak uretim hizmet ulasim ve diger iskollarindaki etkinlikler cok daha hizli bir sekilde buyumustur Boylece 1860 yilina kadar ABD deki ciftlik nufusunun payi yuzde 80 den kabaca yuzde 50 ye dusmustu 19 yuzyilda durgunluklar siklikla mali krizlerle cakisti 1837 Panigini bankalarin basarisizligi ve daha sonra cok yuksek issizlik seviyeleri ile bes yillik bir depresyon izledi Cunku yuzyillar boyunca ekonomideki buyuk degisiklikler nedeniyle cagdas durgunluklarin ciddiyetini erken durgunluklarla karsilastirmak zordur II Dunya Savasi ndan sonra durgunluklar daha onceki durgunluklardan daha az siddetli gorunmektedir ancak bunun nedenleri belirsizdir 20 yuzyil Los Angeles Kaliforniya da 1905 Yuzyilin basinda mevcut yenilikler ve halihazirda iyilestirmelerdeki gelismeler Amerikan tuketicileri arasinda yasam olcutlerinde iyilestirmeler icin kapiyi acmisti Bircok kurulus olcek ekonomileri ve ulus capinda operasyonlari yurutmek icin daha iyi iletisimden yararlanarak genisce buyudu Bu endustrilerdeki yogunlasma fiyatlari daha yuksek ve daha dusuk hale getirecek tekel korkularini artirmisti ancak bu sirketlerin cogu maliyetleri o kadar hizli dusmekteydi ki egilimler bu endustrilerde daha dusuk fiyat ve daha fazla ciktiya yoneliyordu Bircok isci genellikle dunyanin en yuksek ucretlerini sunan bu buyuk isletmelerin basarisini paylasti Amerika Birlesik Devletleri en azindan 1920 lerden beri GSYIH acisindan dunyanin en buyuk ulusal ekonomisi olmustur 1930 larin Buyuk Buhranini takip eden uzun yillar boyunca durgunluk tehlikesi en ciddi sekilde ortaya ciktiginda hukumet ekonomiyi yogun bir sekilde tukenmeye yonlendirerek ya da tuketicilerin daha fazla harcama yapmasi icin vergileri keserek ve para arzinda hizli buyumeyi tesvik ederek guclendirmisti Ekonomiyi istikrara kavusturmak icin en iyi araclar hakkindaki gorusler 1930 lar ve 1980 ler arasinda onemli olcude degisim gostermistir 1933 te baslayan Yeni Anlasma doneminden 1960 larin girisimlerine kadar ulusal politika yapicilar esas olarak ekonomiyi etkilemek icin Maliye politikasina dayaniyordu kaynak belirtilmeli Consolidated Vultee Fabrikasindaki Consolidated B 24 Liberator ucaklari Fort Worth Teksas 1943 Yirminci yuzyilin dunya savaslari sirasinda Birlesik Devletler savascilarin geri kalanindan daha iyi durumdaydi cunku Birinci Dunya Savasi catismalarinin hicbiri ve Ikinci Dunya Savasi nin catismalarinin nispeten azi Amerikan topraklarinda gerceklesmedi ve 48 eyaletten hicbiri Yine de Amerika Birlesik Devletleri nde bile savaslar fedakarlik anlamina geliyordu Ikinci Dunya Savasi etkinliginin zirvesinde ABD GSYIH sinin yaklasik yuzde 40 i savas uretimine ayrilmisti Ekonominin buyuk alanlariyla ilgili kararlar buyuk olcude askeri amaclar icin yapilmis ve neredeyse tum ilgili girdiler savas cabasina tahsis edilmisti Bircok mal karneye baglandi fiyatlar ve Ucretler denetlendi ve bircok dayanikli tuketim mali artik uretilmedi Isgucunun buyuk kesimleri orduya girmis bunlara yari ucret odenmis ve bunlarin kabaca yarisi felaket yoluna gonderilmisti Ingiliz ekonomist John Maynard Keynes tarafindan gelistirilen yaklasim secilmis yetkililere harcama ve vergiler ABD Baskani ve Kongre tarafindan kontrol edildiginden dolayi ekonomiyi yonetmede oncu bir rol bicmisti olarak bilinen 1942 1957 doneminde dogurganlikta carpici bir artis goruldu depresyon yillarinda gecikmis evlilikler refahtaki bir artis banliyolerde tek aile evlerine olan talep sehir ici dairelerin aksine ve gelecege dair yeni iyimserlikten kaynakli cocuk dogurmalara neden oldu Patlama yaklasik 1957 de zirveye ulasmis sonra yavas yavas azalmistir 1973 ten sonra yuksek enflasyon faiz oranlari ve issizlik donemi ekonomik etkinligin genel hizini duzenleyen bir arac olarak maliye politikasina olan guveni zayiflatmistir ABD ekonomisi 1946 dan 1973 e kadar ortalama 3 8 oraninda buyumusken gercek ortalama hanehalki geliri 74 veya yilda 2 1 artmistir Son yillarda en kotu durgunluk kayip verim acisindan 2007 08 mali krizi sirasinda meydana gelmis GSYIH 2008 ilkbaharindan 2009 ilkbaharina kadar 5 0 dusmustur Diger onemli durgunluklar 1957 58 yilinda gerceklesti GSYIH 1973 petrol krizinden sonra 3 7 dustugunde 1973 un sonlarindan 1975 e kadar 3 1 dusus kaydedilmis ve GSYIH nin 2 9 oraninda azaldigi 1981 82 durgunlugunda dusus yasanmistir Son zamanlarda hafif durgunluk 1990 91 gerilemesini ciktinin 1 3 oraninda dususunu ve GSYIH nin 0 3 oraninda kaydigi 2001 durgunlugunu iceriyordu 2001 krizi sadece sekiz ay surmustu Ote yandan en guclu ve surdurulebilir buyume donemleri 1961 in basindan 1969 un ortasina 53 luk yilda 5 1 1991 in ortalarindan 2000 in sonlarina 43 luk yilda 3 8 ve 1982 nin sonundan 1990 larin ortasina 37 lik yilda 4 genisleme olarak gerceklesmisti Mount Pleasant Iowa daki bir McDonald s restorani 1970 lerden bu yana ABD ile ekonomik ucurumu kapatmaya basladi Cogu durumda bu eskiden ABD de uretilen mallarin imalatini nakliye maliyetini dusurup daha yuksek bir kar amaciyla daha az maliyet icin islerini diger ulkelere tasimalarindan kaynaklaniyordu Diger durumlarda bazi ulkeler yavas yavas daha once sadece ABD ve diger birkac ulkenin uretebilecegi ayni urun ve hizmetleri uretmeyi yavas yavas ogrenmisti ABD deki reel gelir artisi yavaslamisti 21 yuzyil Amerika Birlesik Devletleri ekonomisi 2001 de alisilmadik derecede yavas olan bir is toparlanmasi ile durgunluk yasadi ve islerin sayisi 2005 Ocak ayina kadar Subat 2001 seviyesine cikmamisti Bu issiz kurtarma bir konut balonunun ve tartismasiz daha genis bir borc balonunun olusmasi ile cakismis hanehalki borcunun GSYIH ye orani 2001 yilinin ilk ceyreginde rekor seviyedeki 70 ten 2008 in ilk ceyreginde 99 a yukselmistir Ev sahipleri yakit tuketimi icin balon fiyatli evlerine karsi borc alarak borc seviyelerini yukseltirken GSYIH ya surdurulebilir olmayan bir destek sagliyorlardi Konut fiyatlari 2006 yilinda dusmeye basladiginda ipoteklerin destekledigi menkul kiymetlerin degeri onemli olcude dustu ve geleneksel duzenlenmis mevduat bankaciligi sistemini asan ve esasen duzenlemesiz mevduat disi bankacilik sisteminde bir bankanin esdegeri olmasina neden olmustu Bircok ipotek sirketi ve diger mevduat disi bankalar ornegin yatirim bankalari 2007 2008 de agirlasan bir krizle karsi karsiya kalmis bankacilik krizi Eylul 2008 de Lehman Brothers in iflasi ve diger bazi finansal kurumlarin kurtarilmasi ile zirveye cikmisti Bush yonetimi 2001 2009 ve Obama yonetimi 2009 2017 yuksek faiz aciklari ile bankacilik kurtarma programlari Troubled Asset Relief Program TARP ve Keynesyen uygulamalarini hayata gecirirken Federal Rezerv sifira yakin faiz oranlarini korudu Hanehalkinin 1947 den bu yana yalnizca 2009 2012 yillarinda borclarini odedigi ve toparlanmaya buyuk bir engel sundugu icin bu onlemler ekonominin iyilesmesine yardimci olmustu Reel GSYIH 2011 yilina kadar kriz oncesi 2007 sonu zirvesini 2012 2 ceyrege kadar hanehalki net degerini Mayis 2014 e kadar tarim disi bordro islerini ve Eylul 2015 e kadar issizlik oranini geri kazanmistir Bu degiskenlerin her biri bu tarihlerden durgunluk sonrasi kayit bolgesinde devam etmis ve ABD nin iyilesmesi Nisan 2018 de ikinci en yuksek toparlanma olmustur Halkin elinde tuttugu borc ulusal borcun bir olcusu 21 yuzyil boyunca 2000 yilinda 31 den 2009 yilinda 52 ye ve 2017 yilinda GSYIH nin 77 sine yukselerek 207 ulke arasinda 43 sirada kendine yer bulmustur Gelir esitsizligi 2007 de zirveye cikmis ve buyuk durgunluk sirasinda dusmustu ancak 2017 de hala 156 ulke arasinda 41 sirada yer aliyordu yani ulkelerin 74 unun daha esit bir gelir dagilimi vardi VeriAsagidaki tablo 1980 2019 yillari arasindaki temel ekonomik verileri gostermektedir Yil Nominal GSYIH milyar ABD dolari Kisi basina GSYIH ABD dolari olarak GSYIH artisi reel Enflasyon orani yuzde olarak Issizlik yuzde olarak Butce dengesi GSYIH nin si olarak Halk tarafinda tutulan hukumet borcu GSYIH nin si olarak Cari hesap dengesi GSYIH nin si olarak 2019 21 439 0 64 674 2 2 1 8 3 5 4 6 78 9 2 52018 20 494 1 62 606 2 9 2 4 3 9 3 8 77 8 2 32017 19 485 4 59 895 2 4 2 1 4 4 3 4 76 1 2 42016 18 707 2 57 878 1 6 1 3 4 9 3 1 76 4 2 42015 18 219 3 56 770 2 9 0 1 5 3 2 4 72 5 2 42014 17 521 9 54 993 2 6 1 6 6 2 2 8 73 7 2 12013 16 691 5 52 737 1 8 1 5 7 4 4 0 72 2 2 12012 16 155 3 51 404 2 2 2 1 8 1 5 7 70 3 2 62011 15 517 9 49 736 1 6 3 1 8 9 7 3 65 8 2 92010 14 964 4 48 311 2 5 1 6 9 6 8 6 60 8 2 92009 14 418 7 46 909 2 8 0 3 9 3 9 8 52 3 2 62008 14 718 6 48 302 0 3 3 8 5 8 4 6 39 4 4 62007 14 477 6 47 955 1 8 2 9 4 6 0 8 35 2 4 92006 13 855 9 46 352 2 7 3 2 4 6 0 1 35 4 5 82005 13 093 7 44 218 3 3 3 4 5 1 1 2 35 8 5 72004 12 274 9 41 838 3 8 2 7 5 5 2 3 35 7 5 12003 11 510 7 39 592 2 8 2 3 6 0 2 8 34 7 4 12002 10 977 5 38 114 1 8 1 6 5 8 1 7 32 7 4 12001 10 621 9 37 241 1 0 2 8 4 7 1 2 31 5 3 72000 10 284 8 36 433 4 0 3 4 4 0 2 3 33 7 3 91999 9 660 6 34 602 4 7 2 2 4 2 1 3 38 3 3 01998 9 089 2 32 929 4 5 1 5 4 5 0 8 41 7 2 41997 8 608 5 31 554 4 5 2 3 4 9 0 2 44 6 1 61996 8 100 1 30 047 3 8 2 9 5 4 1 3 47 0 1 51995 7 664 1 28 763 2 7 2 8 5 6 2 1 47 7 1 51994 7 308 8 27 756 4 0 2 6 6 1 2 8 47 8 1 71993 6 878 7 26 442 2 7 3 0 6 9 3 7 47 9 1 21992 6 539 3 25 467 3 6 3 0 7 5 4 5 46 8 0 81991 6 174 1 24 366 0 1 4 2 6 9 4 4 44 1 0 01990 5 979 6 23 914 1 9 5 4 5 6 3 7 40 9 1 31989 5 657 7 22 879 3 7 4 8 5 3 2 7 39 4 1 81988 5 252 6 21 442 4 2 4 1 5 5 3 0 39 9 2 31987 4 870 2 20 063 3 5 3 6 6 2 3 1 39 6 3 31986 4 590 1 19 078 3 5 1 9 7 0 4 8 38 5 3 21985 4 346 8 18 232 4 2 3 5 7 2 4 9 35 3 2 71984 4 040 7 17 099 7 3 4 4 7 5 4 6 33 1 2 31983 3 638 1 15 531 4 6 3 2 9 6 5 7 32 2 1 11982 3 345 0 14 410 1 9 6 2 9 7 3 8 27 9 0 21981 3 211 0 13 966 2 6 10 4 7 6 2 5 25 2 0 21980 2 862 5 12 575 0 2 13 5 7 2 2 6 25 5 0 1GSYIHUc aylik gayri safi yurt ici hasilaABD nin Reagan dan Obama ya kadar gecen surede toplam reel enflasyona gore duzeltilmis GSYIH artisi 2012 yili icin ABD eyaletleri ve diger ulkeler arasinda GSYIH nin yaklasik karsilastirmasi ABD nin nominal GSYIH si 2017 yilinda 19 5 trilyon dolar olmustur Yillik GSYIH 2018 yilinin ilk ceyreginde 20 trilyon dolari astiginda nominal GSYIH 20 1 trilyon dolara ulasmisti ABD GSYIH sinin yaklasik 70 i kisisel tuketimdir is yatirimlari 18 hukumet harcamalari 17 federal eyalet ve yerel ancak tuketimde olan sosyal guvenlik gibi transfer odemeleri haric seviyesinde ve net ihracat ABD ticaret acigi nedeniyle 3 oraninda negatif yondedir Reel gayri safi yurt ici hasila GSYIH 2019 yilinin 2 ceyreginde 2 0 oraninda artmis 3 ceyrekte ise reel GSYIH 1 9 artmistir Hem uretim hem de gelirin bir olcusu olan reel gayri safi yurt ici hasila 2017 yilinda 2 3 2016 yilinda 1 5 ve 2015 yilinda 2 9 oraninda artmistir Reel GSYIH baskan Trump yonetimi altinda 2018 yilinin ilk ceyreginde yillik olarak 2 2 2018 in ikinci ceyreginde 4 2 2018 in ucuncu ceyreginde 3 4 ve 2018 in dorduncu ceyreginde 2 2 oraninda buyumustur ikinci ceyrek 2014 un ucuncu ceyreginden bu yana en iyi buyume oranini olustururken 2018 de yillik 2 9 olan GSYIH buyumesi son on yildaki ekonominin en iyi basarimiydi 2014 yili itibariyla Cin ABD yi satin alma gucu paritesi donusum oranlarinda olculen GSYIH acisindan en buyuk ekonomi olarak gecmistir ABD bu donum noktasindan bir asirdan fazla bir suredir en buyuk ekonomiydi Cin son 40 yilin her biri icin ABD buyume oranini uce katladi 2017 itibariyla bir toplam olarak Avrupa Birligi ABD den yaklasik 5 daha buyuk bir GSYIH ya sahipti Kisi basina dusen reel GSYIH 2009 dolari cinsinden olculur 2017 de 52 444 dolardi ve 2010 dan beri her yil artmaktadir 1960 larda ortalama yilda 3 0 1970 lerde 2 1 1980 lerde 2 4 1990 larda 2 2 2000 lerde 0 7 ve 2010 dan 2017 ye kadar 0 9 buyume gorulmustur 2000 yilindan bu yana yavas buyume nedenleri ekonomistler tarafindan tartisilmaktadir ve bu yaslanan demografi isgucunde daha yavas nufus ve buyume daha yavas verimlilik artisi azaltilmis kurumsal yatirim talebi azaltan daha yuksek gelir esitsizligi buyuk yeniliklerin eksikligi ve azaltilmis emek gucu bilgilerini icerebilir ABD 2017 yilinda kisi basina GSYIH bakimindan 220 ulke icinde 20 sirada yer aldi Cagdas ABD Baskanlari arasinda Bill Clinton donemi ikinci Reagan ve ucuncu Obama olmak uzere iki donem boyunca en yuksek birikimli yuzde reel GSYIH artisina sahip donemdi Dunya Bankasi na gore ulkenin GSYIH sinin gelisimi ABD reel GSYIH si 2000 den 2014 un ilk yarisina kadar ortalama 1 7 oraninda buyudu bu 2000 e kadar tarihsel ortalamanin yaklasik yarisi kadar bir orandir Ekonomik iskollarina goreNominal GSYIH dilimi bilesimi Nominal GSYIH dilimi olusumu 2015 te milyon dolar olarak 2005 sabit fiyatlariyla No Ulke Ekonomi Reel GSYIH Tarim Sanayi Hizmet Dunya 60 093 221 1 968 215 16 453 140 38 396 6951 ABD 15 160 104 149 023 3 042 332 11 518 980 Nominal GSYIH dilimi olusumu 2015 te milyon dolar olarak 2005 sabit fiyatlariyla No Ulke Ekonomi Nominal GSYIH Tarim Sanayi Hizmet1 ABD 18 624 450 204 868 95 3 613 143 3 14 806 437 75 CIA World Factbook tan yuzdelik degerlerIstihdamABD Baskani tarafindan yapilan is buyumesi acilistan sonraki aydan donem sonuna kadar kumulatif yuzde degisimi olarak olculdu Panel semasinda 2014 2017 doneminde yillik olarak olculen dokuz temel ekonomik degisken gosterilmektedir 2014 2016 yillari Baskan Obama nin ikinci donemiydi 2017 ise Baskan Trump in ilk donemiydi Ayrinti sayfasindaki alintilara bakiniz Cin Hindistan ve Avrupa Birligi nin ardindan 2017 de dunyanin en buyuk dorduncu isgucu olan ABD isgucu yaklasik 160 4 milyon kadardi Hukumet federal eyalet ve yerel 2010 yilinda 22 milyon istihdam sagladi Kucuk isletmeler Amerikan istihdaminin 53 unu temsil eden ulkenin en buyuk isvereni konumundadir Istihdamin ikinci buyuk payi ABD isgucunun 38 ini kullanan buyuk isletmelere aittir Ulkenin ozel kesim calisanlari calisan Amerikalilarin 91 ini olusturur Devlet kesimi calisanlari ABD calisanlarinin 8 ini olusturmaktadir ABD deki tum isletmelerin 99 undan fazlasi kucuk isletmelerdir ABD deki 30 milyon kucuk isletme yeni olusturulan islerin 64 unu temsil etmektedir yaratilanlar eksi kaybolanlar Kucuk isletmelerdeki isler son on yilda yaratilanlarin 70 ini olusturmustur Kucuk isletmelerde buyuk isletmelere gore istihdam edilen Amerikalilarin orani bazi kucuk isletmeler buyuk isletmeler haline geldiginden ve kucuk isletmelerin yarisindan fazlasi 5 yildan fazla sure hayatta kaldigi icin istihdam nispeten yildan yila ayni seviyelerde kalmistir Buyuk isletmeler arasinda dunyanin en buyuk sirketleri ve isverenleri olan birkac Amerikan sirketi vardir Bunlar arasinda hem dunyanin en buyuk sirketi hem de en buyuk ozel sektor isvereni olan Walmart bulunmaktadir Walmart dunya capinda 2 1 milyon insani ve sadece ABD de 1 4 milyon calisani istihdam etmektedir ABD de yaklasik 30 milyon kucuk isletme bulunmakta Hispanikler Afrikali Amerikalilar Asyali Amerikalilar ve Yerli Amerikalilar ulke nufusunun 35 i gibi azinliklar ulkenin isletmelerinin 4 1 milyonuna sahiptir Azinliklara ait isletmeler yaklasik 700 milyar dolar gelir elde etmekte ve ABD de 5 milyona yakin isci calistirmaktadirlar Amerikalilar OECD ulkeleri arasinda en yuksek ortalama calisan gelirine sahiptir 2008 itibariyla ABD deki ortalama hanehalki geliri 52 029 ABD dolaridir ABD de yaklasik 284 000 calisan insanin iki tam zamanli isi vardir ve 7 6 milyonun tam zamanli istihdamlarina ek olarak yari zamanli isleri vardir ABD deki tum calisan bireylerin 12 si bir isci sendikasina uyedir ve cogu sendika uyesi hukumet icin calismaktadir Son birkac on yilda ABD deki sendika uyeliginin azalmasi emegin ekonomideki payiyla paraleldir Dunya Bankasi iscileri ise alma ve isten cikarma konularinda ilk sirada ABD yi gosteriyor Amerika Birlesik Devletleri yasal olarak iscilerinin ucretli tatilini veya ucretli hastalik gunlerini garanti etmeyen tek gelismis ekonomidir ve digerleri Papua Yeni Gine Surinam ve Liberya olmak uzere yasal bir hak olarak ucretli aile izni olmayan dunyadaki sadece birkac ulkeden biridir 2014 yilinda Uluslararasi Sendikalar Konfederasyonu ABD yi isci sendikalarina verilen yetki ve haklar konusunda ucuncu en dusuk puan olan 5 uzerinden 4 ile derecelendirdi Is teorisyeni Jeffrey Pfeffer ve siyaset bilimci Daniel Kinderman da dahil olmak uzere bazi bilim adamlari ABD de yonetimle ilgili artan verim baskisi ve toksik calisma ortamlari guvencesizlik ve uzun saatler gibi calisanlara uygulanan zorluklarla ilgili cagdas istihdam uygulamalari yillik 120 000 den fazla olumden sorumlu olabilir bu da isyerinin kendisini Amerika Birlesik Devletleri nde besinci onde gelen olum nedeni haline getirmektedir IssizlikU3 ve U6 olcumleri icin issizlik orani egilimlerini gosteren 2000 2017 yillarini iceren cizgi grafigi Aralik 2017 itibariyla ABD deki issizlik orani 4 1 veya 6 6 milyon kisiydi Hukumetin yari zamanli yetersiz istihdami iceren daha genis U 6 issizlik orani 8 1 veya 8 2 milyon kisiden olusuyordu Bu rakamlar yaklasik 327 milyon kisilik bir ABD nufusuna gore yaklasik 160 6 milyon kisilik bir sivil isgucu gozetilerek hesaplanmisti Buyuk Durgunlugun ardindan 2009 ve 2010 arasinda ortaya cikmakta olan issiz geri kazanimlari sorunu Ocak 2010 dan bu yana 6 aydan uzun suredir is arayan 6 milyondan fazla isciyle uzun vadeli cok yuksek issizlik oranlarina neden oldu Bu ozellikle yasli iscileri etkiledi Durgunlugun Haziran 2009 da sona ermesinden bir yil sonra gocmenler ABD de 656 000 is kazanirken ABD dogumlu isciler kismen yaslanan bir ulke nispeten daha fazla beyaz emekliler ve demografik degisimler nedeniyle bir milyondan fazla is kaybetti Nisan 2010 da resmi issizlik orani 9 9 hukumetin daha genis U 6 issizlik orani 17 1 idi Subat 2008 ve Subat 2010 tarihleri arasinda ekonomik nedenlerle yari zamanli calisan kisi sayisi yani tam zamanli calismayi tercih eden iki yillik donemde yari zamanli calisanlarda 83 artisla 4 milyondan 8 8 milyona yukseldi 2013 yilina gelindiginde issizlik orani 8 in altina dusmesine ragmen uzun vadeli issizlerin rekor orani ve hanehalki gelirinin azalmaya devam etmesi issiz bir toparlanmanin gostergesi olarak kaldi Bununla birlikte bordro islerinin sayisi ekonominin iyilesmesiyle Mayis 2014 e kadar durgunluk oncesi Kasim 2007 seviyesine geri dondu Savas sonrasi donemde daha yuksek olduktan sonra ABD issizlik orani 1980 lerin ortalarinda yukselen Euro bolgesi issizlik oraninin altina dustu ve o zamandan beri neredeyse surekli olarak onemli olcude daha dusuk kaldi 1955 te Amerikalilarin 55 i hizmet iskolunda 30 ile 35 arasi endustride ve 10 ile 15 arasi tarimda calisti 1980 yilina gelindiginde hizmetlerde 65 in uzerinde 25 ila 30 arasi sanayide ve 5 in altindaki nufus tarimda istihdam edildi Erkek issizligi kadinlarinkinden onemli olcude daha yuksek olmaya devam etmistir 2009 da 9 8 e karsilik 7 5 Beyazlar arasindaki issizlik Afroamerikalilara gore cok daha dusuk olmaya devam ediyor 2009 da da 8 5 a karsilik 15 8 de orani Temmuz 2009 da 18 5 ti 1948 den bu yana o aydaki en yuksek orandi Genc Afroamerikalilarin issizlik orani Mayis 2013 te 28 2 idi Iskoluna gore istihdam 2012 yilinda tahmin edildigi gibi ABD istihdami hizmetler iskolunda 79 7 uretim iskolunda 19 2 ve tarim iskolunda 1 1 seklinde bolunmustur ABD nin sanayi disi iskollarina gore Subat 2013 tarim disi istihdami icin kaynaga bakiniz Gelir ve servetABD de gercek ortalama hanehalki geliri 1984 2017 1979 2007 ve 2015 yillarinda hanehalkinin 1 i tarafindan kazanilan gelirin vergi oncesi ve vergi sonrasi payi Kongre Butce Ofisi verileri Ilk tarih 1979 1980 oncesi donemi daha esitlikci yansitirken 2007 1980 sonrasi donemin en yuksek esitsiz oldugu yil ve 2015 degeri Buyuk Durgunlugun kalinti etkileri ile birlikte Obama vergi artislarini en ust 1 e yansitiyor Federal Reserve Tuketici Finansman Anketi nden 2013 ve 2016 icin vergi oncesi ABD aile geliri ve net deger dagilimi Gelir olculeri Orta sinif gelirin iyi bir olcusu olan gercek yani enflasyona gore duzeltilmis ortalama hanehalki geliri 2016 da rekor bir duzeyle 59 039 dolar olarak olculmustu Bununla birlikte sadece orta sinif aile gelirinin satin alma gucu son 20 yildir cok durgun veya asagi yonlu olmustur ve 1998 de belirlenen onceki rekorun hemen ustunde gerceklesmistir 2013 yilinda calisan tazminati 8 969 trilyon dolar iken brut ozel yatirim ise 2 781 trilyon dolardi Amerikalilar OECD ulkeleri arasinda en yuksek ortalama hane gelirine sahipken 2010 yilinda dorduncu en yuksek ortalama hane gelirine sahipti ikinci en yuksek 2007 yiliydi Bir analize gore Amerika Birlesik Devletleri ndeki orta sinif gelirler 2010 yilinda Kanada dakilerle bagdasmis ve 2014 yilina kadar geride kalmis olabilirken diger bazi gelismis ekonomiler son yillarda boslugu kapatmistir Gelir esitsizligi Gelir esitsizligi kuresel olarak tartisilan bir konu haline geldi CIA World Factbook a gore ABD gelir esitsizliginde 2017 de 156 ulke arasinda 41 sirada yer aldi yani ulkelerin 74 u daha esit bir gelir dagilimina sahipti Kongre Butce Ofisi ne gore hanehalklarinin 1 i 1979 da vergi oncesi gelirin 9 unu 2007 de 19 unu ve 2014 te 17 sini kazanmistir Vergi sonrasi gelir icin bu rakamlar sirasiyla 7 17 ve 13 idi Bu rakamlar 1979 ve 2007 yillari arasinda ust duzey kazananlar tarafindan elde edilen gelirlerin payini 1979 ve 2007 arasinda ikiye katlamis ardindan Buyuk Durgunluk ve Baskan Barack Obama tarafindan 2013 yilinda uygulanan vergi oranlari ve yeniden dagitim politikalarinin ardindan bir miktar dusmustur yani ile ust 1 ve dusuk gelirli kisilere yonelik yardimlar icin Bush Vergi Kesintilerinin sona ermesi 2012 gelirini 1979 gelir dagilimini 1950 1980 arasindaki esitlikci donemi temsil eden kullanarak yeniden degerlendiren ailelerin 99 u ortalama 7 100 dolar daha fazla gelir elde edecekti Amerika Birlesik Devletleri nde 2005 ten 2012 ye kadar cogu buyuksehir bolgesinde 3 te 2 den fazla oranda gelir esitsizligi artmaktaydi Gelir elde edenlerin ilk yuzde 1 i 2009 dan 2015 e kadar olan gelir kazanclarinin yuzde 52 sini olustururken gelirlerin devlet transferleri haric piyasa geliri olarak tanimlandigi toplam gelir paylari 1976 da yuzde 9 dan 2011 de yuzde 20 ye yani iki katina cikti 2014 OECD raporuna gore toplam vergi oncesi piyasa gelir artisinin 80 i 1975 ten 2007 ye kadar ilk 10 a yukselmistir Bir dizi ekonomist ve digerleri gelir esitsizligi ile ilgili artan endiseleri dile getirerek derinden endise verici adaletsiz demokrasi sosyal istikrar icin bir tehlike ya da ulusal bir gerilemenin isareti olarak adlandirdilar Yale profesoru Robert Shiller soyle dedi Bugun karsi karsiya oldugumuz en onemli sorun bence Amerika Birlesik Devletleri nde ve dunyanin baska yerlerinde artan esitsizliktir Paris Ekonomi Okulu ndan Thomas Piketty 1980 sonrasi esitsizlikteki artisin ulkenin finansal istikrarsizligina katkida bulunarak 2008 krizinde rol oynadigini savunuyor 2016 da ekonomistler Peter H Lindert ve Jeffrey G Williamson esitsizligin ulkenin kurulusundan bu yana en yuksek seviyede oldugunu iddia etti 2018 yilinda gelir esitsizligi 0 485 lik bir Gini katsayisi ile ABD Sayim Burosu tarafindan kaydedilen en yuksek seviyedeydi Digerleri esitsizlik konusunun kronik issizlik ve durgun buyume gibi gercek sorunlari dusunduklerinden siyasi bir oyalama oldugunu soyleyerek ayni fikre katilmiyorlar George Mason Universitesi iktisat profesoru Tyler Cowen esitsizligi kirmizi bir ringa baligi olarak nitelendirerek bir ulke icindeki artisini yonlendiren etkenlerin ayni anda kuresel olarak azalmasini saglayabilecegini ve esitsizligi azaltmaya yonelik yeniden dagitim politikalarinin durgun ucretlerin asil sorunu ile ilgili iyiden daha fazla zarar verebilecegini savunarak gercek sorun olabilecegini soyledi Robert Lucas Jr Amerikan yasam olcutlerinin karsilastigi belirgin sorunun cok fazla buyuyen bir hukumet oldugunu ve bu son politikanin Avrupa tarzi vergilendirme refah harcamalari ve duzenleme yonunde degiserek suresiz olarak ABD yi onemli olcude daha dusuk Avrupa duzeyinde bir gelir yorungesine sokuyor olabilecegini savunmustur Bazi arastirmacilar esitsizlik egilimleri hakkindaki iddialarla ilgili temel verilerin dogruluguna itiraz ettiler ve ekonomistler Michael Bordo ve Christopher M Meissner 2008 mali krizi icin esitsizligin suclanamayacagini savundular Kongre Arastirma Servisi tarafindan hazirlanan bir rapora gore sermaye kazanci vergilerinde ilerlemenin azalmasi 1996 dan 2006 ya kadar ABD de genel gelir esitsizliginin artmasina en buyuk katkida bulunmustur 2010 yili itibariyla ABD OECD ulkeleri arasinda Turkiye Meksika ve Sili nin arkasindan dorduncu en genis gelir dagilimina sahipti Brookings Enstitusu Mart 2013 te gelir esitsizliginin artmakta ve kalici hale gelmekte oldugunu ve ABD deki sosyal hareketliligi keskin bir sekilde azalttigini soylemisti OECD Iskandinav ulkeleri Avustralya Kanada Almanya Ispanya ve Fransa nin arkasindan sosyal hareketlilikte ABD nin 10 sirada yer aldigini belirtmistir Gelismis buyuk ulkelerden sadece Italya ve Buyuk Britanya nin hareketliligi daha dusuktur Bu kismen fakir cocuklari ekonomik acidan magdur birakan Amerikan yoksullugunun derinligine atfedilmis olsa da digerleri ABD de nispi bir artisin yapay geliri sikistirmali ulkelerde daha yuksek ve daha yaygin olarak dagitilan gelir araligindan dolayi matematiksel olarak biri ABD de daha fazla hareketlilikten hoslansa ve bu tur uluslararasi karsilastirmalarin ne kadar anlamli oldugunu sorgulamis olsa bile zor oldugunu gozlemlemislerdir 1970 lerden beri verimlilik ve ortalama gelirler arasinda genisleyen bir bosluk bulunmaktadir Verimlilik ve gelir artisi arasindaki ucurumun baslica nedeni calisan kisi basina dusen saatlerdeki dusustur Diger nedenler arasinda isgucune giren gocmenlerin Guncel Nufus Anketi gelir verilerinde sayilmayan isci tazminatinin bir payi olarak nakit disi kazanclarin artmasi Isgucu Istatistikleri Burosu ve Guncel Nufus Anketi tarafindan farkli enflasyon ayarlayicilarinin kullanimi da dahil olmak uzere istatistiksel carpitmalar daha az emek yogun iskollarina yonelik uretkenlik artislari emekten sermayeye kayma gelirleri beceri acigi odakli ucret esitsizligi verimlilik gizli teknoloji kaynakli amortisman artislari ve ithalat fiyat olcum problemleri ile yanlis sisirilmis ve veya savas sonrasi afet durumlarinda meydana gelen gelir dalgalanmasinin ardindan dogal bir ayarlama donemi bulunmaktadir OECD tarafindan yapilan bir 2018 calismasina gore issiz ve risk altindaki iscilerin neredeyse hic devlet destegi almadiklari ve cok zayif bir sistemi tarafindan daha da geri cekildikleri goz onune alindiginda ABD cok daha yuksek gelir esitsizligi ve dusuk gelirli iscilerin daha buyuk bir yuzdesine sahiptir Hanehalki net degeri ve servet esitsizligi ABD deki net deger 2006 2018 Yil Servet milyar USD 2006 67 7042007 68 1562008 58 0702009 60 4092010 64 7022011 66 4572012 72 3162013 81 5422014 86 9272015 89 6142016 95 1012017 103 4842018 104 329 2017 yilinin dorduncu ceyregi itibariyla ABD deki toplam hanehalki net degeri 2016 yilina gore 5 2 trilyon dolar artarak 99 trilyon dolar olmustur Bu artis hem borsa hem de konut fiyat artislarini yansitmaktadir Bu onlem 2012 4 ceyrekten beri kayitlar olusturmaktadir Esit sekilde bolunmusse 99 trilyon dolar hane basina ortalama 782 000 dolar yaklasik 126 2 milyon hane icin veya kisi basina 302 000 dolar anlamina gelir Bununla birlikte ortalama hanehalki net degeri yani bu seviyenin altindaki ve ustundeki ailelerin yarisi 2016 yilinda 97 300 dolar idi Ailelerin yuzde 25 inin ortanca net degeri sifir iken 25 ila 50 nci yuzdeligin ortanca net degeri 40 000 dolardi Servet esitsizligi gelir esitsizliginden daha esit degildir en iyi 1 hanehalki 2012 de net degerin yaklasik 42 sine sahipken bu 1979 da 24 e karsilik gelmekteydi Federal Reserve tarafindan Eylul 2017 raporuna gore servet esitsizligi rekor seviyelerde idi en iyi 1 ulkenin 2016 daki servetinin 38 6 sini kontrol ediyordu 2017 Haziran ayinda yayinlanan Boston Consulting Group raporu Amerikalilarin 1 inin 2021 yilina kadar ulkenin servetinin 70 ini kontrol edecegini bildirdi En zengin 10 u tum finansal varliklarin 80 ine sahiptir ABD deki servet esitsizligi Isvicre ve Danimarka disindaki cogu gelismis ulkeden daha fazladir Miras yoluyla edinilen servet zengin olan bircok Amerikali nin neden onemli bir kafa baslangici yasadigini aciklamaya yardimci olabilir Eylul 2012 de Politika Calismalari Enstitusu ne gore Forbes in en zengin 400 Amerikalisinin yuzde 60 indan fazlasi onemli bir ayricalik icinde buyumstu Ortalama hanehalki refahi ABD de 35 dusmus Buyuk Durgunluk nedeniyle 2005 ve 2011 arasinda 106 591 dolardan 68 839 dolara inmistir ancak yukarida belirtildigi gibi duzelme gorulmustur Tum dunyadaki milyoner nufusun yaklasik 30 u ABD de 2009 itibariyla yasamaktadir Ekonomist Istihbarat Birimi 2008 yilinda ABD de 16 600 000 milyoner oldugunu tahmin etti Ayrica dunya milyarderlerinin 34 u Amerikalidir 2011 de Ev sahipligi San Diego banliyosunun havadan gorunumu 2018 yilinin ilk ceyreginde ABD de ev sahipligi orani 64 2 idi bu konut fiyatlari balonu sirasinda 2004 yilinin 4 ceyreginde belirlenen tum zamanlarin en yuksek seviyesi olan 69 2 nin oldukca altindaydi 2007 2009 daki Buyuk Durgunluk doneminde milyonlarca eve el konuldu ve bu oran 2016 yilinin ikinci ceyreginde mulkiyet oranini 62 9 luk bir cukur haline getirdi 1965 ten 2017 ye kadar olan ortalama mulkiyet orani 65 3 idi Amerika Birlesik Devletleri ndeki ortalama bir ev kisi basina 700 metrekareden fazladir bu diger yuksek gelirli ulkelerdeki ortalamadan 50 100 daha fazladir Benzer sekilde kucuk aletlerin ve olanaklarin sahiplik oranlari diger ulkelere kiyasla nispeten yuksektir 2016 yilinda Pew Arastirma Merkezi tarafindan 130 yildan beri ilk kez 18 ila 34 yaslarindaki Amerikalilarin ebeveynleri ile baska herhangi bir konutta yasama durumunun disinda daha fazla birlikte yasama olasiligi daha yuksektir ATTOM Data Solutions tarafindan yapilan bir calismada ankete katilan ABD ilcelerinin 70 inde evler ortalama bir ABD calisani icin giderek daha fazla satin alinamaz konumdadir 2018 itibariyla uygun fiyatli konut bulamadiklari icin araclarinda ikamet eden ABD vatandaslarinin sayisi ozellikle Los Angeles Portland ve San Francisco gibi yasam maliyetlerinin dikey artis gosterdigi sehirlerde patlama yasamistir Karlar ve ucretler 1970 yilinda ucretler ABD GSYIH sinin 51 inden fazlasini temsil ediyordu ve karlari 5 ten azdi Ancak 2013 yilina gelindiginde ucretler ekonominin 44 une duserken karlar 11 den iki katina cikti Kisi basina dusen enflasyona gore duzeltilmis reel harcanabilir kisisel gelir ABD de 1945 ten 2008 e kadar duzenli bir sekilde artmis ancak o zamandan beri genel olarak ayni duzeyde kalmistir 2005 yilinda 18 yasin uzerindeki kisiler icin ortalama kisisel gelir issiz evli Asyali Amerikali bir kadin icin 3 317 dan tam zamanli yil boyunca calisan bir Asyali Amerikali bir erkek icin 55 935 a kadar uzaniyordu ABD Sayim Burosuna gore erkekler kadinlardan daha yuksek gelire sahip olma egilimindeyken Asyali Amerikalilar ve Beyazlar Afroamerikalilardan ve Hispaniklerden daha fazla kazanmaktadir 18 yasin uzerindeki tum bireyler icin genel ortalama kisisel gelir 2005 yilinda 24 062 25 yas veya uzeri icin 32 140 idi Orneklem noktasi olarak 2009 ve 2017 yillarindaki asgari ucret orani ozgun bir calisma yilinda saat basina 7 25 dolar veya 2080 saat icin 15 080 dolardi Asgari ucret tek kisilik bir birim icin yoksulluk seviyesinden biraz ve dort kisilik bir aile icin yoksulluk seviyesinin yaklasik 50 sinden fazla idi Pew Arastirma Merkezi tarafindan hazirlanan Ekim 2014 tarihli bir rapora gore reel ucretler is buyumesine bakilmaksizin cogu Amerikali isci icin son bes yildir sabit kalmakta ya da dusmektedir Bloomberg Temmuz 2018 de kisi basina dusen reel GSYIH nin buyuk durgunluktan bu yana onemli olcude arttigini ancak yararlar da dahil olmak uzere saat basina gercek tazminatin hic artmadigini bildirmistir tarafindan yapilan bir Agustos 2017 anketi 10 Amerikali isciden 8 inin maas cekiyle yasadigini tespit etmistir CareerBuilder sozcusu Mike Erwin durgun ucretler ve egitimden bircok tuketim malina kadar her seyin artan maliyeti ni kinadi Federal Tuketici Mali Koruma Burosu tarafindan ABD vatandaslarinin maddi refahlari hakkinda yapilan bir arastirmaya gore ABD vatandaslarinin kabaca yarisi faturalarini odemekte sorun yasamakta ve ucte birinden fazlasi yasamak icin bir yer elde edememek yeterli yiyecek bulamamak ya da tibbi bakim icin odeme yapmakta yeterli paraya sahip olmamak gibi zorluklarla karsi karsiya kalmaktadir Gazeteci ve yazar Alissa Quart a gore yasam maliyeti ogretmenlik gibi geleneksel olarak guvenli meslekler de dahil olmak uzere maas ve ucretlerin buyumesini hizla geride birakmaktadir O orta sinif yasaminin 20 yil oncesine gore 30 daha pahali oldugunu bildirmektedir Subat 2019 da New York Merkez Bankasi 7 milyon ABD vatandasinin arac odemelerinde 3 ay veya daha fazla geride kaldigini ve rekor kirdigini bildirmistir Bu ekonomistler tarafindan kirmizi bayrak olarak kabul edilir ve Amerikalilar dusuk issizlik oranina ragmen faturalarini odemekte zorlanmaktadir NPR tarafindan yapilan Mayis 2019 tarihli bir ankete gore kirsal Amerikalilar arasinda 40 inin saglik yemek ve barinma icin odeme yapmakta zorlandigini ve 49 unun 1000 dolarlik bir acil durumu bile saglayamadigini tespit etmistir Bazi uzmanlar ABD nin nufusun 60 ina fayda saglayan iki kademeli bir iyilesme yasadigini dusuk kademe deki diger 40 in ise durgun ucretlerin sonucu olarak fatura odemekte zorlandiklarini konut egitim ve saglik hizmetlerinin maliyetinin arttigini ve borclarin da giderek arttigini iddia etmektedir Yoksulluk Yoksulluk rakamlari ve Yoksulluk Orani 1959 2016 Amerika Birlesik Devletleri Karsilastirmalar icin ortak bir veri seti kullanan analizler ABD nin piyasa geliri ile diger zengin uluslardan daha dusuk bir mutlak yoksulluk oranina sahip oldugunu bulma egiliminde olsa da 1980 lerden itibaren goreceli yoksulluk oranlari surekli olarak diger zengin uluslarinkinden daha fazla olmustur ABD de asiri yoksulluk yani hukumet yardimlarindan once gunde 2 dolardan az yasayan hane halki 1996 seviyelerinden 2 8 milyon cocuk da dahil olmak uzere 2011 de 1 5 milyon haneyle iki katina cikti 2013 yilinda cocuk yoksullugu rekor seviyelere ulasmis 16 7 milyon cocuk guvensiz gidali hanelerde yasamakta bu 2007 seviyesinden yaklasik 35 daha fazla olmaktadir 2015 yili itibariyla Amerika Birlesik Devletleri ndeki cocuklarin 44 u dusuk gelirli ailelerle yasamaktadir 2016 yilinda ABD nufusunun 12 7 si 2015 teki asagi yonlu 13 5 lik degere gore yoksulluk icinde yasadi Yoksulluk orani 2007 yilinda Buyuk Durgunluk oncesi 12 5 seviyesinden 2007 seviyesinin hemen uzerine dusmeden once 2010 yilinda 15 1 degeriyle zirveye yukseldi 1959 1962 doneminde yoksulluk orani 20 nin uzerindeydi ancak Lyndon Johnson in Baskanligi sirasinda baslayan Yoksulluk Savasinin ardindan 1973 te tum zamanlarin en dusuk seviyesi olan 11 1 e geriledi Haziran 2016 da Uluslararasi Para Fonu ABD yi yuksek yoksulluk oraninin acilen ele alinmasi gerektigi konusunda uyarmistir Amerika Birlesik Devletleri ndeki 1989 dan 2013 e dek yukselis kaydetmistir Asiri yoksul mahallelerdeki nufus 2000 den 2009 a kadar ucte bir oraninda artis gostermistir Bu mahallelerde yasayan insanlar kaliteli egitime yetersiz erisimden muzdarip olma egilimindedir ve daha yuksek suc oranlari fiziksel ve psikolojik rahatsizligin daha yuksek oranlari kredi ve servet birikimine sinirli erisim mal ve hizmetler icin daha yuksek fiyatlar ve is firsatlarina kisitli erisim diger tipik goruntulerdir 2013 itibariyla Amerika nin yoksullarinin 44 unun derin yoksulluk icinde oldugu ve hukumetin resmi yoksulluk sinirinin 50 veya daha fazla altinda bir gelir elde ettikleri dusunulmektedir ABD Konut ve Kentsel Gelisim Bakanligi nin yillik Evsiz Degerlendirme Raporuna gore 2017 itibariyla ABD de belirli bir gecede 554 000 ya da nufusun 0 17 si kadar evsiz insan vardi Neredeyse ucte ikisi acil bir barinakta ya da gecici konut programi altinda yasamakta ve diger ucte birlik dilim sokakta terk edilmis bir binada ya da insan yerlesimi icin uygun olmayan baska bir yerde yasamaktaydi Yaklasik 1 56 milyon kisi veya ABD nufusunun yaklasik 0 5 i 1 Ekim 2008 ve 30 Eylul 2009 tarihleri arasinda acil barinma veya gecici barinma hakki kullandi ABD de evsiz insanlarin yaklasik 44 u istihdam edilmektedir Amerika Birlesik Devletleri gelismis dunyadaki en az kapsamli sosyal guvenlik aglarindan birine sahiptir ve hem goreceli hem de mutlak yoksullugu zengin uluslarin ortalamasindan onemli olcude daha az dusurur Bazi uzmanlar yoksulluk icinde olanlarin gelismekte olan dunyaya rakip kosullarda yasadigini one surmektedirler BM Ozel Raportoru nun asiri yoksulluk ve insan haklari konulu Mayis 2018 tarihli bir raporu ABD deki bes milyondan fazla insanin ucuncu dunya kosullarinda yasadigini tespit etmistir Son otuz yilda Amerika daki yoksullar diger gelismis ulkelerdeki muadillerinden cok daha yuksek bir oranda hapsedilmis ve ceza hapsi calisma cagindaki fakir erkekler icin siradan hale gelmistir Bazi bilim adamlari 1970 lerin sonunda baslayan neoliberal sosyal ve ekonomik politikalara gecisin ceza devletini genislettigini sosyal refah devletini geri goturdugunu ekonomiyi kuralsizlastirdigini ve yoksullugu suc haline getirdigini ve nihayetinde Amerika da fakir olmanin ne anlama geldigini donusturdugunu iddia etmektedirler Saglik hizmeti2016 yilinda kaynagina gore ABD saglik sigortasi kapsami CBO ACA Obamacare in Borsalar ve Medicaid genislemesi yoluyla kapsanan 23 milyon kisiden sorumlu oldugunu tahmin etti 2013 yili itibariyla OECD ulkeleri icin dogumda ortalama yasam suresi ve kisi basina dusen saglik harcamalarini gosteren tablo OECD ulkelerinde saglik maliyetlerini GSYIH nin yuzdesi olarak karsilastiran cubuk grafik2016 ya kadar gecmis veriler ve 2026 ya kadar iki CBO tahmini 2016 Obama politikasi ve 2018 Trump politikasi dahil olmak uzere ABD sigortasiz sayisi milyon kisi ve orani Baskan Trump a gore daha sigortasiz olmanin iki temel nedeni 1 Saglik sigortasina sahip olma yetkisini ortadan kaldirmak ve 2 Maliyet paylasimi azaltma odemelerini durdurmak Kapsama Amerikan sistemi kamu ve ozel sigortalarin bir karisimidir Hukumet Medicare araciligiyla yaklasik 53 milyon yasliya Medicaid yoluyla 62 milyon dusuk gelirli kisiye ve Gaziler Yonetimi araciligiyla 15 milyon askeri gaziye sigorta teminati saglamaktadir Sirketler tarafindan istihdam edilen yaklasik 178 milyon kisi isverenleri araciligiyla mali destekli saglik sigortasi alirken 52 milyon kisi dogrudan Uygun Bakim Yasasi nin bir parcasi olarak gelistirilen mali destekli pazar borsalari yoluyla veya dogrudan sigorta sirketlerinden sigorta satin almaktadir Ozel sektor doktorlarin hukumet tarafindan istihdam edildigi Gaziler Yonetimi haric saglik hizmetleri sunmaktadir Birden fazla anket ACA veya Obamacare olarak da bilinen Hasta Koruma ve Uygun Bakim Yasasi nedeniyle kurulan genisletilmis Medicaid uygunlugu ve saglik sigortasi borsalari nedeniyle 2013 ve 2016 arasinda sigortasiz kisilerin dusus sayisini gostermektedir ABD Sayim Burosu na gore 2012 yilinda ABD de saglik sigortasi olmayan 45 6 milyon kisi 65 yas alti nufusun 14 8 i bulunmaktaydi 2013 yilinda buyuk ACA hukumlerinin uygulanmasinin ardindan bu rakam 18 3 milyon veya 40 oraninda 2016 yilina kadar 27 3 milyona veya 65 yasin altindaki nufusun 8 6 sina dusus gostermistir Ancak Baskan Trump a gore saglik hizmetleri kapsamindaki bu kazanimlar tersine donmeye basladi Milletler Toplulugu Fonu Mayis 2018 de sigortasiz sayisinin 2016 basindan 2018 baslarina kadar 4 milyon arttigini tahmin etti Sigortasiz olanlarin orani 2016 yilinda 12 7 den 15 5 e yukselmisti Etkisi daha yuksek gelirli yetiskinlere gore daha yuksek bir sigortasiz orani olan dusuk gelirli yetiskinler arasinda daha buyuktu Bolgesel olarak Guney ve Bati Kuzey ve Dogudan daha yuksek sigortasizlik oranlarina sahipti Ayrica Medicaid i genisletmeyen 18 eyalette sigortasiz oran daha yuksekti Ulusal Saglik Programi Hekimlerine gore bu sigorta eksikligi yilda yaklasik 48 000 gereksiz olume neden olmaktadir Grubun yontembilimi John C Goodman tarafindan olum nedenine bakmadigi veya olum zamani da dahil olmak uzere zamanla sigorta durumu degisikliklerini izlemedigi icin elestirilmistir Eski Clinton politika Danismani Richard Kronick tarafindan yapilan bir 2009 calismasi bazi risk etmenleri kontrol edildikten sonra sigortasiz olmaktan daha fazla olumluluk bulmadi Kazanimlar ABD genel saglik basariminda geride kalmakta ama tibbi yeniliklerde kuresel bir lider konumundadir Amerika 2001 yilinda bir doktor anketine gore 1975 ten bu yana siralanan en onemli 10 tibbi yenilikten 9 unda onemli olcude gelisti veya onlara katkida bulundu ve AB ve Isvicre ile birlikte besine katkida bulunmustur 1966 dan beri Amerikalilar tip alaninda dunyanin geri kalanindan daha fazla Nobel Odulu aldi 1989 dan 2002 ye kadar Amerika daki ozel biyoteknoloji sirketlerine Avrupa dan dort kat daha fazla para yatirilmistir 2013 yilinda Ulusal Saglik Enstituleri tarafindan incelenen 17 yuksek gelirli ulkeden Amerika Birlesik Devletleri obezite orani otomobil kullanimi ve kazalarin sikligi cinayet bebek olum orani kalp ve akciger hastaligi insidansi cinsel yolla bulasan enfeksiyonlar ergen gebelikleri rekreasyonel uyusturucu veya alkol olumleri yaralanmalar ve sakatlik oranlarinda en ust sirada yer aldi Birlikte bu tur yasam tarzi ve toplumsal etkenler ABD yi yasam beklentisi icin bu listenin en altina yerlestirir Ortalama olarak Amerikali bir erkegin en ust siralarda yer alan ulkelerden neredeyse dort yil daha az yasamasi beklenebilir ancak 75 yasina ulasan Amerikalilar akran ulkelerinde o yasa ulasanlardan daha uzun yasarlar Yukarida tarif edilen birkac hastaliga neden olan bir tuketim secenegi sigaradir Amerikalilar 2016 yilinda 258 milyar sigara icti Sigara Amerika Birlesik Devletleri ne her yil 326 milyar dolarlik dogrudan saglik hizmeti maliyetlerine 170 milyar dolar ve uretkenlik kaybina 156 milyar dolar mal olmustur Avrupali doktorlar tarafindan yapilan kapsamli bir 2007 arastirmasi bes yillik kanserde hayatta kalma oraninin ABD de calisilan 21 Avrupa ulkesinden onemli olcude daha yuksek oldugunu Avrupa ortalamasi 47 3 e gore erkeklerin 66 3 unun ve yine Avrupa ortalamasi 52 8 e gore kadinlarin 62 9 oldugunu tespit etmistir Amerikalilar diger gelismis ulkelerdeki insanlardan onemli olcude daha yuksek oranlarda kanser taramalarina girer ve herhangi bir OECD ulkesinin en yuksek hizinda MRI ve CT taramalarina erisirler ABD de yuksek kolesterol veya hipertansiyon teshisi konan kisiler diger gelismis ulkelerde teshis edilenlerden daha yuksek oranlarda farmasotik tedavilere erisir ve kosullari basarili bir sekilde kontrol etme olasiligi daha yuksektir Seker hastalarinin ABD de tedavi alma ve tedavi hedeflerine ulasma olasiligi Kanada Ingiltere veya Iskocya dan daha yuksektir Saglik Olcumleri ve Degerlendirme Enstitusu tarafindan 2016 verilerine iliskin bir 2018 calismasina gore ABD saglik ve egitim icin dunyada 27 sirada 1990 da ise 6 sirada yer almistir Maliyetler ABD saglik hizmetleri maliyetleri diger onlemlerin yani sira GSYIH nin bir payi olarak diger ulkelerden cok daha yuksektir OECD ye gore 2015 teki ABD saglik maliyetleri GSYIH nin 16 9 u kadardi bu bir sonraki OECD ulkesine gore GSYIH 5 uzerinde en pahali saglik hizmeti maliyeti idi GSYIH nin 5 lik bir boslugu 1 trilyon dolar kisi basina yaklasik 3 000 dolar veya bir sonraki en pahali ulkeye gore ucte bir daha yuksek tutar idi Amerika Birlesik Devletleri ndeki saglik hizmetlerinin yuksek maliyeti teknolojik ilerlemeye yonetim maliyetlerine ilac fiyatlandirmasina tibbi ekipman icin daha fazla ucret alan tedarikcilere diger ulkelerdeki insanlardan daha fazla tibbi bakim alinmasina doktorlarin yuksek ucretlerine hukumet duzenlemelerine ve davalarin etkisi ve tuketicileri tedavilerin tum maliyetlerinden yalitan ucuncu taraf odeme sistemlerine cesitli sekillerde atfedilmektedir Ilaclar tibbi cihazlar ve doktorlara yapilan odemeler icin en dusuk fiyat odemeleri hukumet planlari dahilindedir Amerikalilar diger ulkelerdeki insanlardan daha fazla tibbi bakim alma egilimindedir bu da daha yuksek maliyetlere onemli bir katkida bulunmaktadir Amerika Birlesik Devletleri nde bir kisinin kalp krizinden sonra diger ulkelere gore acik kalp ameliyati olma olasiligi daha yuksektir bircok receteli ilac icin den daha az odeme yapar cunku Medicaid indirimleri yasa ile belirlenir Medicare fiyatlari ise ozel sigortacilar ve ilac sirketleri tarafindan muzakere edilir Hukumet planlari genellikle ek masraftan daha az odeme yapar bu da saglik hizmeti saglayicilarinin maliyeti daha yuksek fiyatlar yoluyla ozel sigortaliya kaydirmasina neden olmaktadir Ekonomik iskollari bilesimiIdaho da bugday hasadi Amerika Birlesik Devletleri 2013 yili icin 2 43 trilyon Amerikan dolari sanayi uretimi ile dunyanin en buyuk ikinci ureticisi konumundadir Uretim ciktisi Almanya Fransa Hindistan ve Brezilya nin toplamindan daha fazladir Baslica endustriler arasinda petrol celik otomobiller insaat makineleri havacilik ve uzay tarim makineleri telekomunikasyon kimyasallar elektronik gida isleme tuketim mallari kereste ve madencilik bulunmaktadir Amerika Birlesik Devletleri kendi endustriyel uretiminin buyuk bir bolumunu temsil eden ucak uretiminde dunyada oncu konumdadir Boeing Cessna bakiniz Textron Lockheed Martin bakiniz Skunk Works ve General Dynamics gibi Amerikan sirketleri Amerika Birlesik Devletleri ndeki fabrikalarda dunyanin sivil ve askeri ucaklarinin cogunlugunu uretmektedirler ABD ekonomisinde uretim iskolu son birkac yilda onemli is kayiplari yasamistir Ocak 2004 te bu tur islerin sayisi Temmuz 2000 den bu yana 3 0 milyon is ya da yuzde 17 5 dususle 14 3 milyon is olarak ve 1979 daki tarihi zirveden bu yana yaklasik 5 2 milyon is dususu olarak gerceklesmisti Uretimde istihdam Temmuz 1950 den bu yana en dusuk seviyesindeydi Celik iscilerinin sayisi 1980 deki 500 000 den 2000 de 224 000 seviyelerine dustu ABD Sayim Burosu tarafindan yayimlanan istatistikler 2008 yilinda is kaynakli olumlerin sayisinin is kaynakli dogumlarin sayisini sollamaya basladigini ve egilimin en azindan 2012 boyunca devam ettigini gostermistir ABD dunyadaki uretim islerinin yaklasik 18 ini karsilamakta ve diger ulkelerin rekabetci imalat endustrileri gelistirmesiyle bu pay azalmaktadir Bu surekli hacim artisi sirasinda is kaybi artan verimlilik ticaret ve dunyevi ekonomik egilimler de dahil olmak uzere bircok etkenin sonucudur Buna ek olarak telekomunikasyon ilac ucak agir makine ve diger endustrilerdeki buyume ile birlikte diger iskollarindaki ek buyume giyim oyuncak ve diger basit uretim gibi dusuk becerili endustrilerdeki dususle birlikte bazi ABD islerinin daha yuksek nitelikli ve daha iyi odeme yapmasina neden olmustur Uretim islerindeki dususun Amerikan sendikalari daha dusuk yabanci ucretler veya her ikisi ile ilgili olup olmadigi konusunda Amerika Birlesik Devletleri icinde cok fazla tartisma olmustur Enerji ulasim ve telekomunikasyonEyaletler arasi otoyol sistemi 75 440 km ye uzanir ABD nin en buyuk limanlarindan biri olanTasimacilik Karayolu ABD ekonomisi insanlari ve mallari tasimak icin karayolu tasimaciligina buyuk olcude bagimlidir Eyaletler arasi otoyollarin insasi 50 li yillarda Eisenhower doneminde basladi ve tum ulkeyi ag gibi sardi Bu durum ulkede ulasimda yeni bir donemi baslatti Kisisel ulasima dunyanin en uzun otoyol sistemlerinden biri olan 91 700 km otoyol dahil olmak uzere 6 4 milyon km kamu yolu agi uzerinde calisan otomobil hakimdir Dunyanin ikinci buyuk otomobil pazari olan ABD otomobil pazari 1000 Amerikali basina 765 aracla dunyadaki en yuksek kisi basina arac iyeligi oranina sahiptir Kisisel araclarin yaklasik 40 i kamyonet SUV veya hafif kamyonlardir Demiryolu ABD de demiryolu tasimaciliginin baslangici cok eskilere dayanir Ozellikle 19 yy ve 20 yy in ilk yarisinda Demiryolu ulasimda onemli bir paya sahipti Oyle ki ABD 19 yy da dunyada en iyi ve uzunluk olarak en buyuk demiryollarina sahipti ve insaatlar cok hizli ilerliyordu Ulkenin her yerine demiryollari insa edildi ve kose bucak her kosesi demir aglarla birbirine baglandi 50 li yillarda jet motorunun kesfi ve otoyollarin insasi demiryolu ulasimini geri plana atti toplam ABD is gezilerinin 9 unu olusturmaktadir Demiryolu ile mallarin tasinmasi yaygindir ancak nispeten dusuk yolcu sayisi yilda yaklasik 31 milyon ve kismen ulusun cogunda dusuk nufus yogunlugu nedeniyle seyahat etmek icin sehirlerarasi demiryolu agini kullanmaktadir Ote yandan ABD de ve Kanada da demiryolu tasimaciliginda yuk trenleri onceliklidir Cunku demiryollari agirlikli olarak trenle yuk tasiyan firmalara ait oldugundan bu hatlarda calisan yolcu trenleri bu firmalarin yuk trenlerine yol vermek zorundadir Bu durum yolcu tasimaciliginda cok fazla rotarlara yol acmaktadir Dolayisiyla ulkede demiryolu cogunlukla acelesi olamayan insanlarin kullandigi bir ulasim aracidir Gunumuzde demiryolu ulasiminin cogu 1971 de kurulan devlet destekli Amtrak a aittir Bununla birlikte ulusal sehirlerarasi yolcu rayli sistemi olan Amtrak taki kullanilirlik 2000 ve 2010 yillari arasinda neredeyse 37 oraninda buyumustur Ayrica son yillarda hafif rayli sistemlerin gelisimi artmistir Kaliforniya Eyaleti su anda Bakersfield Kaliforniya ve Merced Kaliforniya arasinda ulkenin ilk yuksek hizli demiryolu sistemini insa etmektedir Ayrica Florida ve Teksas eyaletleri de kendi yuksek hizli demiryolu hatlarinin insasina baslamistir Bunlarin haricinde halihazirda Ingilizce Northeast Corridor hatti uzerinde yuksek hizli tren olarak hizmet veren Washington DC New York ve Boston arasinda isleyen Acela Express vardir Havayolu Sivil havayolu endustrisi tamamen ozel mulkiyete sahiptir ve 1978 den beri buyuk olcude serbestlestirilmistir ancak buyuk havaalanlarinin cogu kamuya aittir Tasinan yolcu sayisi bakimindan dunyanin en buyuk uc havayolu sirketi ABD merkezlidir American Airlines 2013 te tarafindan satin alinmasindan sonra bir numara olmustur Dunyanin en yogun 30 yolcu havaalanindan en yogunu Atlanta Hartsfield Jackson Uluslararasi Havalimani dahil 12 si Amerika Birlesik Devletleri nde bulunur Enerji sahip ulkeler 2014 ABD dunyanin dorduncu buyuk dogalgaz rezervlerine sahiptir ABD toplam kullanim bakimindan ikinci en buyuk enerji tuketicisidir ABD Kanada ve bir dizi baska ulkeden sonra kisi basina dusen enerji tuketiminde yedinci sirada yer almaktadir Bu enerjinin cogunlugu fosil yakitlardan elde edilir 2005 yilinda ulkenin enerjisinin 40 inin petrolden 23 unun komurden ve yine 23 unun dogalgazdan geldigi tahmin edilmistir Nukleer enerji ile 8 4 u ve yenilenebilir enerji ile 6 8 i tedarik edildi bu da esas olarak hidroelektrik barajlardan gelmekte ancak diger yenilenebilir kaynaklar da buna dahil edilmistir Amerika nin petrol ithalatina bagimliligi 1970 te 24 seviyesinden 2005 yili sonunda 65 seviyesine yukselis kaydetmistir Tasimacilik 2006 yilinda Amerika Birlesik Devletleri nde petrolun yaklasik 69 unu kullanmis ve belirtildigi gibi dunya capinda petrol kullaniminin 55 ini olusturan en yuksek tuketim oranlarina sahip olmustur 2013 yilinda ABD 2010 yilindaki 3 377 milyon varile kiyasla 2 808 milyon varil ham petrol ithal etmistir ABD en buyuk yakit ithalatcisi iken Wall Street Journal 2011 yilinda ulkenin 62 yil icinde ilk kez bir net yakit ihracatcisi olmak uzere oldugunu bildirmistir Rapor bunun 2020 yilina kadar devam edecegi yonundeki beklentileri bildirdi Gercekten 2011 yilinda petrol ulkeden yapilan en buyuk ihracat kalemi olmustur Telekomunikasyon Internet ABD de gelistirilmistir ve ulke dunyanin en buyuk internet hub larindan coguna ev sahipligi yapmaktadir Uluslararasi ticaretUlkelere gore 2008 yilindan bu yana korumaci onlemler Amerika Birlesik Devletleri dunyanin en buyuk ikinci ticaret ulkesidir Gezegenin her yerinde dolasimda buyuk miktarda ABD dolari bulunmaktadir uluslararasi ticarette kullanilan fonlarin yaklasik 60 i Amerikan dolaridir Dolar altin ve petrol gibi mallar icin uluslararasi pazarlarda standart para birimi olarak da kullanilmaktadir Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlasmasi veya NAFTA 1994 yilinda dunyanin en buyuk ticaret bloklarindan birini yaratti kaynak belirtilmeli 1976 dan bu yana ABD diger ulkelerle mal ticareti aciklarini surdurmus ve 1982 den bu yana da cari islemler aciklari vermistir Bununla birlikte ulkenin hizmet ticaretindeki uzun suredir devam eden fazlasi muhafaza edilmis ve 2013 te 231 milyar ABD dolari ile en yuksek seviyesine ulasmistir ABD ticaret acigi 2016 da 502 milyar dolardan 2017 de 50 milyar dolar ya da 10 artarak 552 milyar dolara yukseldi 2017 yilinda toplam ithalat 2 90 trilyon dolar ihracat ise 2 35 trilyon dolar olarak gerceklesti Mallardaki net acik 807 milyar dolar iken hizmetlerdeki net fazlalik 255 milyar dolar olmustur Amerika nin Cin Kanada Meksika Japonya Almanya Guney Kore Ingiltere Fransa Hindistan ve Tayvan dir Cin ile mal ticareti acigi 2016 da 347 milyar dolar iken 2017 yilinda 30 milyar dolar ya da 8 artarak 376 milyar dolara yukselmistir 2017 de ABD Meksika ile 71 milyar dolar ve Kanada ile 17 milyar dolar mal ticareti acigina sahipti KOF Kuresellesme Endeksi ve A T Kearney Dis Politika dergisi tarafindan Kuresellesme endeksine gore ABD nispeten yuksek bir kuresellesme derecesine sahiptir Amerikali isciler dunyadaki tum dovizlerin ucte birini gondermektedir 2014 te Ticaret Dengesi sadece mallarda Cin Euro Bolgesi Japonya Meksika Pasifik Kanada Orta Dogu Lat Amerika Urune Gore ToplamBilgisayar 151 9 3 4 8 0 11 0 26 1 20 9 5 8 12 1 155 0Petrol Gaz Mineraller 1 9 6 4 2 4 20 8 1 1 79 8 45 1 15 9 149 7Tasimacilik 10 9 30 9 46 2 59 5 0 5 6 1 17 1 8 8 106 3Giyim 56 3 4 9 0 6 4 2 6 3 2 5 0 3 1 1 69 9Elektrikli ekipman 35 9 2 4 4 0 8 5 3 3 10 0 1 8 2 0 40 4Cesitli uretim 35 3 4 9 2 7 2 8 1 4 5 8 1 5 1 8 25 8Mobilya 18 3 1 2 0 0 1 6 2 1 0 4 0 2 0 0 22 6Makinalar 19 9 27 0 18 8 3 9 7 6 18 1 4 5 9 1 22 4Birincil Metaller 3 1 3 1 1 8 1 0 1 9 8 9 0 9 10 4 19 1Fabrikasyon Metaller 17 9 5 9 3 5 2 8 4 3 7 3 1 2 1 9 18 5Plastik maddeler 15 7 1 9 2 0 5 7 4 1 2 6 0 1 0 5 15 0Dokuma 12 3 1 1 0 3 2 8 4 6 1 5 0 9 0 2 14 7Icecekler Tutun 1 3 9 9 0 6 3 3 0 0 1 0 0 2 0 6 10 6Metal disi mineraller 6 1 1 9 0 4 1 2 0 1 1 9 0 5 0 8 8 9Kagit 2 7 1 2 1 1 4 3 1 2 9 8 0 9 1 9 5 8Kimya 3 9 39 5 1 5 19 1 3 2 4 6 2 4 15 8 4 7Gida 0 7 3 6 6 1 4 9 0 9 0 1 1 4 1 1 9 5Tarim 17 8 6 2 7 3 3 0 5 7 0 8 2 8 6 5 29 5Petrol 0 6 1 2 0 1 16 6 2 0 0 1 0 6 18 3 32 9Ulkeye Bolgeye gore toplam 346 1 106 1 65 6 54 9 33 0 29 0 15 1 32 3Mali durumABD hanehalki net degeri ve kar amaci gutmeyen net deger 2018 in ilk ceyreginde ilk kez 100 trilyon dolari asti 2012 nin 4 ceyreginden bu yana rekor kirmaktadir ABD federal hukumeti icin ulusal borc Mayis 2018 de 21 1 trilyon sadece GSYIH nin 100 uzerinde dolardi Halk tarafinda tutulan borc adi verilen ulusal borcun bir alt kumesini kullanarak hesaplanan ABD borcu 2017 yilinda GSYIH nin yaklasik 77 si idi Bu onlemle ABD 2017 de dunya ulkeleri arasinda 43 sirada yer aldi Halk tarafinda tutulan borc Buyuk Durgunluk ve sonrasinda meydana gelen neticeler sonucunda onemli olcude yukselis kaydetti 2028 yilina kadar federal borcunun GSYIH nin 100 une dogru artmaya devam etmesi bekleniyor ABD kamu borcu 1980 de 909 milyar dolardi bu miktar Amerika nin gayri safi yurt ici hasilasinin GSYIH 33 une esit bir miktardi 1990 a kadar bu rakam uce katlanarak 3 2 trilyon dolardan fazlaya ya da GSYIH nin 56 sina ulasti 2001 yilinda ulusal borc 5 7 trilyon dolar oldu bununla birlikte 1990 seviyelerinde kalmistir Borc seviyeleri sonraki on yilda hizla artmis ve 28 Ocak 2010 da ABD borc tavani 14 3 trilyon dolara ulastirilmistir Beyaz Saray hukumetin borcuna hizmet verme sekmesinin 2019 da yilda 700 milyar dolari asacagini ve 2009 daki 202 milyar dolarin cok uzerinde olacagini tahmin ediyor ABD Hazine istatistikleri 2006 yili sonunda ABD vatandasi olmayanlar ve kurumlarin halk tarafinda bulunan federal borcun 44 unu elinde tuttugunu gostermektedir 2014 itibariyla Hazine tahvillerinde 1 26 trilyon dolari elinde tutan Cin ABD kamu borcunun en buyuk dis finansorudur 2014 itibariyla Amerika Birlesik Devletleri nin genel mali durumu Amerika Birlesik Devletleri nin yillik gayri safi yurt ici hasilasinin 15 7 katindan fazlasini temsil eden hanehalki isletmeler ve hukumetler tarafindan sahip olunan 269 6 trilyon dolarlik varliklari icermektedir Ayni donemde borclar yillik gayri safi yurt ici hasilanin yaklasik 8 5 kati olan 145 8 trilyon dolara ulasmistir ABD Hazinesi 2010 dan bu yana devlet borcuyla ilgili negatif reel faiz oranlari elde etmektedir Enflasyon oranindan daha yuksek olan bu dusuk oranlar piyasa yeterince dusuk riskli alternatif olmadigina inandiginda veya sigorta sirketleri emekli ayliklari veya tahvil para piyasasi ve dengeli yatirim fonlari gibi populer kurumsal yatirimlar gerektiginde veya riske karsi korunmak icin hazine menkul kiymetlerine yeterince buyuk miktarda yatirim yapmak secilirse ortaya cikar Lawrence Summers ve digerleri bu kadar dusuk oranlarda devlet borclanmasinin vergi mukellefine para tasarrufu sagladigini ve kredibiliteyi artirdigini belirtmektedir 1940 larin sonlarinda ve 1970 lerin basinda ABD ve Ingiltere borc yukunu olumsuz reel faiz oranlarindan yararlanarak on yilda GSYIH nin yaklasik 30 ila 40 oraninda azaltti ancak hukumet borc oranlarinin bu kadar dusuk kalmaya devam edeceginin garantisi yoktu Ocak 2012 de Menkul Kiymetler Endustrisi ve Finansal Piyasalar Birligi nin ABD Hazine Borclanma Danisma Komitesi oybirligiyle hukumet borcunun negatif mutlak faiz oranlariyla daha da azaltilmasina izin verildi Para birimi ve merkez bankasiABD dolari Amerika Birlesik Devletleri nin para birimidir Amerikan dolari uluslararasi islemlerde en cok kullanilan para birimidir Bircok ulke bunu resmi para birimi olarak kullanmakta ve diger bircok ulkede fiili olarak para birimidir Federal hukumet dusuk enflasyonu yuksek ekonomik buyumeyi ve dusuk issizligi surdurmek icin hem para politikasini faiz oranlarindaki degisiklikler gibi mekanizmalar yoluyla para arzinin kontrolu hem de maliye politikasini vergiler ve harcamalar kullanmaya calisir Federal Rezerv olarak bilinen ozel bir merkez bankasi 1913 yilinda istikrarli bir para birimi ve para politikasi saglamak icin kuruldu ABD dolari dunyadaki daha istikrarli para birimlerinden biri olarak kabul edildi ve bircok ulke ABD dolari rezervleriyle kendi para birimini destekliyor ABD dolari bu rolde kademeli olarak ona meydan okunmasina ragmen dunyanin birincil rezerv para birimi olma konumunu korumustur Dunyanin dort bir yaninda doviz rezervlerinin neredeyse ucte ikisi ABD dolari cinsinden bir sonraki en populer para birimi olan 25 civarindaki Euro ya kiyasla tutulmaktadir Yukselen ABD ulusal borcu ve niceliksel hafifletme bazilarinin ABD dolarinin dunya rezerv para birimi olarak statusunu kaybedecegi tahmininde bulunmasina yol acti ancak bu tahminler meyve vermemistir Yasa ve hukumetAmerika Birlesik Devletleri 2012 yilinda Is Yapma Kolayligi Endeksinde 4 sirada yine 2012 yilinda tarafindan 18 sirada ve 2012 yilinda Wall Street Journal ve tarafindan Ekonomik Ozgurluk Endeksinde 10 sirada 2014 15 sirada ve da 3 sirada yer almakaydi The Wall Street Journal ve tarafindan yayinlanan 2014 Ekonomik Ozgurluk Endeksine gore ABD ekonomik acidan en ozgur 10 ulkeden ayristi ABD istikrarli bir yedi yillik ekonomik ozgurluk dususu yasamis ve bunu yasayan tek ulke olmustur Endeks her ulkenin serbest girisime olan bagliligini 0 ile 100 arasindaki bir olcekte olcer Ekonomik ozgurlugu kaybeden ve dusuk endeks puani alan ulkeler ekonomik durgunluk yuksek issizlik oranlari ve azalan sosyal kosullar riski altindadirlar 2014 Ekonomik Ozgurluk Endeksi Amerika Birlesik Devletleri ne 75 5 puan verdi ve onu dunyanin on ikinci en ozgur ekonomisi olarak listeledi Iki sira dusmus ve puani 2013 ten yarim puan daha dusuktu Yonetmelik 1800 yilindan bu yana her yil bankacilik krizi geciren ulke sayisi Bu Zamana Dayali Farklidir Sekiz Yuzyillik Finansal Cilginlik sadece 70 ulkeyi kapsamaktadir Genel artis egilimi bircok etkene atfedilebilir Bunlardan biri emekleri icin para alan insanlarin yuzdesinde kademeli bir artistir Bu grafigin dramatik bir ozelligi 1945 ten 1971 e kadar Bretton Woods Anlasmasi doneminde bankacilik krizlerinin sanal yoklugudur Bu cozumleme Reinhart ve Rogoff taki Sekil 10 1 e benzer 2009 Daha fazla ayrinti icin Kapsamli R Arsiv Agi CRAN Comprehensive R Archive Network edinilebilir Ecdat paketindeki bankingCrises icin yardim dosyasina bakiniz ABD federal hukumeti ozel tesebbusu cesitli sekillerde duzenler Yonetmelik iki genel bolume ayrilir Bazi cabalar dogrudan veya dolayli olarak fiyatlari kontrol etmeye calisir Geleneksel olarak hukumet elektrik hizmetleri gibi devlet tarafindan duzenlenmis tekeller yaratmaya calisirken fiyatlarin normal karlarini saglayacak duzeyde olmasina izin vermistir Zaman zaman hukumet ekonomik denetimi diger sanayi turlerine de genisletmistir Buyuk Buhran i takip eden yillarda hizla degisen arz ve talebe tepki olarak cilginca dalgalanma egilimi gosteren tarimsal mallarin fiyatlarini dengelemek icin karmasik bir sistem tasarladi Bazi diger endustriler kamyon tasimaciligi ve daha sonra havayollari duzenleyici yakalama adi verilen bir surec olan zararli fiyat indirimi olarak nitelendirdikleri seyleri sinirlandirmak icin kendilerini duzenlemeyi basariyla aradilar Ekonomik duzenlemenin bir baska bicimi olan Tekelcilik Karsiti Yasasi dogrudan duzenlemenin gereksiz olmasi icin piyasa guclerini guclendirmeyi amaclamaktadir Hukumet ve bazen ozel partiler rekabeti haksiz yere sinirlayacak uygulamalari veya birlesmeleri yasaklamak icin tekelcilik karsiti yasasini kullandilar Amerika Birlesik Devletleri ndeki bankacilik duzenlemesi cogu ulkenin yalnizca bir banka duzenleyicisine sahip oldugu diger ulkelerine kiyasla oldukca parcalanmis durumdadir ABD de bankacilik hem federal hem de eyalet duzeyinde duzenlenmektedir ABD ayrica dunyanin en iyi duzenlenmis bankacilik ortamlarindan birine sahiptir bununla birlikte duzenlemelerin cogu saglamlik ile ilgili degildir bunun yerine gizlilik ifsa dolandiricilik onleme kara para aklama terorle mucadele tefecilik karsiti borc verme ve daha dusuk gelirli kesimlere borc vermenin tesvik edilmesine odaklanmistir 1970 lerden bu yana hukumet halkin sagligini ve guvenligini iyilestirmek veya saglikli bir cevreyi korumak gibi sosyal hedeflere ulasmak icin ozel sirketler uzerinde de denetim uygulamistir Ornegin isyeri guvenligi icin olcutleri belirler ve uygular ve yine Amerika Birlesik Devletleri Cevre Koruma Ajansi hava su ve toprak kaynaklarini korumak icin olcutler ve duzenlemeler belirler ABD Gida ve Ilac Dairesi hangi ilaclarin pazara ulasabilecegini duzenler ve ayrica gida urunleri icin aciklama olcutlerini saglar Duzenlemeyle ilgili Amerikan tutumlari 20 yuzyilin son otuz yili boyunca onemli olcude degismistir 1970 lerden baslayarak politika yapicilar giderek artan bir sekilde ekonomik duzenlemelerin sirketleri havayolu sirketleri ve kamyon tasimaciligi gibi alanlardaki tuketiciler pahasina koruduguna ikna oldular Ayni zamanda teknolojik degisiklikler bir zamanlar dogal tekeller olarak kabul edilen telekomunikasyon gibi bazi iskollarinda yeni rakipler yaratti Her iki gelisme de duzenlemeleri kolaylastiran bir dizi yasaya yol acmisti Amerika nin en etkili iki siyasi partisinin liderleri genellikle 1970 ler 1980 ler ve 1990 larda ekonomik deregulasyonu tercih ederken sosyal hedeflere ulasmak icin tasarlanan duzenlemelerle ilgili daha az anlasma bulunmaktaydi Sosyal duzenlemeler Bunalim ve II Dunya Savasi ni takip eden yillarda ve yine 1960 larda ve 1970 lerde artan bir onem kazanmisti 1980 lerde hukumet bu duzenlemenin serbest girisime mudahale ettigi is yapma maliyetlerini arttirdigi ve boylece enflasyona katkida bulundugu fikrine dayanarak emek tuketici ve cevre kurallarini gevsetmistir Bu tur degisikliklere yanit karisiktir bircok Amerikali belirli olaylar veya egilimler hakkindaki endiseleri dile getirmeye devam etti ve hukumeti cevre korumasi da dahil olmak uzere bazi alanlarda yeni duzenlemeler yapmaya tesvik etti Yasama kanallarinin tepkisiz kaldigi durumlarda bazi vatandaslar sosyal sorunlari daha cabuk ele almak icin mahkemelere basvurmuslardir Ornegin 1990 larda bireyler ve sonunda hukumetin kendisi sigara icmenin saglik riskleri konusunda tutun sirketlerine davalar acti 1998 Tutun Ana Uzlasma Sozlesmesi ulkelere sigara ile ilgili hastaliklarin tedavisi icin tibbi maliyetleri karsilamak uzere uzun vadeli odemeler saglamistir 2000 ve 2008 yillari arasinda Amerika Birlesik Devletleri ndeki ekonomik duzenlemeler 1970 lerin basindan bu yana en hizli genislemeyi gormustur Ekonomik duzenleme icin bir vekil olan Federal Kayit Defterindeki yeni sayfa sayisi 2001 de 64 438 yeni sayfadan 2007 de 78 090 yeni sayfaya yukseldi Yilda 100 milyon dolardan fazla maliyeti olan duzenlemeler olarak tanimlanan ekonomik acidan onemli duzenlemeler 70 oraninda artmistir Duzenlemelere yapilan harcamalar 62 artarak 26 4 milyar dolardan 42 7 milyar dolara yukselmistir Vergilendirme Amerika Birlesik Devletleri nde vergilendirme en az dort farkli hukumet seviyesine ve bircok vergilendirme yontemine odeme yapilmasini icerebilecek karmasik bir sistemdir Vergiler federal hukumet ve eyalet hukumetleri tarafindan ve genellikle ilceleri belediyeleri bucaklari okul bolgelerini ve yangin kamu hizmeti ve tasima bolgeler gibi diger ozel amacli bolgeleri icerebilen yerel yonetimler tarafindan alinir Vergilendirme bicimleri gelir mal satis ithalat bordro mulk ve hediyeler ile cesitli ucretler uzerindeki vergileri icerir Tum hukumet duzeylerine gore vergilendirme dikkate alindiginda GSYIH nin bir yuzdesi olarak toplam vergilendirme 2011 yilinda GSYIH nin yaklasik dortte biri kadar olmustur ABD ekonomisinde karaborsanin payi diger ulkelere gore cok dusuktur Federal bir servet vergisi Amerika Birlesik Devletleri Anayasasi tarafindan yasaklanmis olsa da makbuzlar nufuslarina gore eyaletlere dagitilmadikca eyalet ve yerel yonetim emlak vergisi emlak uzerinde varlik vergisi tutaridir ve sermaye kazanclari enflasyona gore duzeltilmis karlar yerine nominal olarak vergilendirildigi icin sermaye kazanci vergi tutarlarinin enflasyon oranina iliskin bir servet vergisine esittir ABD deki vergilendirme ozellikle federal duzeyde genellikle ilericidir ve gelismis dunyadaki en ilericiler arasinda yer almaktadir Vergilerin az ya da cok ilerici olmasi gerekip gerekmedigi konusunda tartismalar bulunmaktadir Giderler 2018 mali yili icin ABD federal harcamalari ve gelir bilesenleri Baslica harcama kategorileri saglik sosyal guvenlik ve savunmadir gelir ve bordro vergileri birincil gelir kaynaklaridir Kongre Butce Ofisi CBO temel senaryo karsilastirmalari Haziran 2017 aslen Baskan Trump in Baskan Obama dan miras aldigi hesap acigi egrisi Nisan 2018 Trump in vergi indirimlerini ve harcama faturalarini yansitan ve Nisan 2018 obur senaryo diger mevcut politika uzantilari arasinda Trump vergi indirimlerinin uzatilmasini varsayar Amerika Birlesik Devletleri nin kamu kesimi harcamalari GSYIH nin yaklasik 38 ini olusturmaktadir federal 21 civarinda geri kalani eyalet ve yerel duzeyde Her hukumet seviyesi bircok dogrudan hizmet sunmaktadir Ornegin federal hukumet ulusal savunmadan genellikle yeni urunlerin gelistirilmesine yol acan uzay arastirmasi yapan ve iscilerin isyeri becerilerini gelistirmelerine ve is bulmalarina yuksek ogrenim dahil yardimci olmak icin tasarlanmis cok sayida program yurutmekten sorumludur Hukumet harcamalarinin yerel ve bolgesel ekonomiler uzerinde ve ekonomik faaliyetin genel hizi uzerinde onemli bir etkisi vardir Bu arada eyalet hukumetleri cogu karayolunun yapimindan ve bakimindan sorumludur Eyalet ilce veya kent yonetimleri devlet okullarinin finansmani ve isletilmesinde oncu rol oynamaktadir Yerel yonetimler oncelikle polis ve itfaiye teskilatlanmasindan sorumludur 2016 yili itibariyla ABD eyalet ve yerel yonetimleri 3 trilyon dolar borcludur ve fonlanmamis borclarda 5 trilyon dolar daha bulunmaktadir Amerika Birlesik Devletleri ndeki refah sistemi 1930 larda Buyuk Buhran sirasinda Yeni Anlasmanin yururluge girmesi ile basladi Refah sistemi daha sonra ve federal egitim finansmani dahil mevzuati ile 1960 larda genisletildi Resmi hukumet tahminlerine gore Medicare onumuzdeki 75 yil boyunca 37 trilyon dolarlik bir borcla ve Sosyal Guvenlik ayni zaman dilimi boyunca 13 trilyon dolarlik bir borcla karsi karsiya kalacaktir Genel olarak federal eyalet ve yerel harcamalar 1998 yilinda ABD gayri safi yurt ici hasilasinin neredeyse 28 ini olusturmustur Federal butce ve borc 2017 mali yili boyunca federal hukumet butceden veya nakit bazinda 3 98 trilyon dolar harcamis bu 128 milyar dolar ya da 3 3 trilyon dolarlik 2016 mali yili harcamalarina kiyasla 3 85 artis kaydetmisti 2017 mali yili harcamalarinin baslica kategorileri sunlardi Medicare ve Medicaid 1 077 milyar veya 27 oraninda harcama Sosyal Guvenlik 939 milyar veya 24 oraninda harcama federal departmanlari ve kurumlari calistirmak icin kullanilan savunma disi istege bagli harcamalar 610 milyar veya 15 oraninda harcama Savunma Bakanligi harcamalari 590 milyar veya 15 oraninda harcama ve faiz giderleri 263 milyar veya 7 oraninda harcama 2015 mali yili boyunca federal hukumet 2016 mali yilina kiyasla 48 milyar dolar veya 1 5 artisla yaklasik 3 32 trilyon dolar vergi geliri elde etti Birincil fatura kategorileri bireysel gelir vergileri 1 587 milyar veya toplam makbuzlarin 48 i Sosyal Guvenlik Sosyal Sigorta vergileri 1 162 milyar veya 35 ve kurumlar vergilerini 297 milyar veya 9 iceriyordu Diger gelir turleri tuketim vergisi emlak ve hediye vergilerini icermektedir 2017 mali yili gelirleri gayri safi yurt ici hasilanin GSYIH 17 3 u iken 2016 mali yilinda 17 7 olmustur Vergi gelirleri 1980 2017 doneminde ortalama olarak GSYIH nin yaklasik 17 4 unu olusturmustur Federal butce acigi yani gelirlerden daha yuksek giderler 2016 yilinda 585 milyar dolara karsilik 80 milyar dolar veya 14 artisla 2017 yilinda 665 milyar dolara ulasmistir Butce acigi 2017 de GSYIH nin 3 5 i iken bu 2016 daki 3 2 lik GSYIH oranina karsilik geliyordu Vergi Kesintileri ve Is Kanunu ve diger harcama faturalari nedeniyle butce aciginin 2018 mali yilinda 804 milyar dolara yukselecegi tahmin edilmektedir Yaslanan bir ulke ve saglik enflasyonu uzun vadede aciklarin ve borclarin diger yon vericileridir Ulusal borcun bir olcusu olan halk tarafinda tutulan borc 2017 yilinda yaklasik 14 7 trilyon dolar veya GSYIH nin 77 si idi ve 207 ulke arasinda kendine 43 sirada yer buldu GSYIH nin yuzdesi olarak bu borc kabaca bircok Bati Avrupa ulkesininkine esdegerdir Is kulturuABD ekonomisinin merkezi bir ozelligi ozel sektorun ABD ekonomisinin urettiklerinin yonunu ve olcegini belirlemede ekonomik kararlarin cogunu almasina izin vererek ozel sektore taninan ekonomik ozgurluktur Bu nispeten dusuk seviyelerde duzenleme ve hukumet katilimi ile genel olarak mulkiyet haklarini koruyan ve sozlesmeleri uygulayan bir mahkeme sistemi ile guclendirilmistir Gunumuzde ne zaman Amerika Birlesik Devletleri 29 6 milyon kucuk isletmeye dunya milyonerlerinin 30 una dunya milyarderlerinin 40 ina ve dunyanin en buyuk 500 sirketinden 139 una ev sahipligi yapmaktadir 787 10 Dreamliner sunum toreninde Boeing icra kurulu baskani Bagimsiz bir ulus olarak tarih sahnesine cikmasindan itibaren Amerika Birlesik Devletleri bilim ve yeniligi tesvik etmistir 20 yuzyilin baslarinda ABD sanayisi ve akademisi arasindaki gayriresmi isbirligi yoluyla yapilan arastirmalar hizla buyumus ve 1930 larin sonlarinda Ingiltere de gerceklesenlerin boyutunu asmistir ABD arastirmalarinin kalitesi henuz Ingiliz ve Alman arastirmalariyla esit olmasa da Amerika Birlesik Devletleri mineral kaynaklar ve verimli ciftlik topragi bakimindan zengindir ve ilimli bir iklime sahip oldugu icin de sansli durumdadir Ayrica hem Atlantik hem de Buyuk Okyanus kiyisinda ve Meksika Korfezi nde genis sahil seridine sahiptir Nehirler kitanin icinden akar ve Buyuk Goller ABD Kanada sinirindaki bes buyuk ic gol ek ulasim erisimi saglamaktadir Bu kapsamli su yollari ulkenin ekonomik buyumesini yillar icinde sekillendirmeye ve Amerika nin 50 ayri eyaletini tek bir ekonomik birimde bir araya getirmeye yardimci olmustur Isci sayisi ve daha da onemlisi uretkenlikleri ABD ekonomisinin sagligini belirlemeye yardimci olur ABD de tuketici harcamalari 1960 yilinda GSYIH nin yaklasik 62 sine yukselmis ve 1981 yilina kadar bu seviyelerde kalmistir ve 2013 yilinda 71 e yukselmistir Tarih boyunca Amerika Birlesik Devletleri neredeyse surekli ekonomik genislemenin hem nedeni hem de etkisi olan bir olgu olan isgucunde istikrarli bir buyume yasadi I Dunya Savasi ndan kisa bir sure sonra cogu isci Avrupa dan gelen gocmen onlarin soyundan gelenler ya da cogunlukla Afrika dan alinan koleler olan Afrikali Amerikalilar ya da onlarin soyundan gelenler idi Demografik degisim20 yuzyilin sonlarindan itibaren bircok Latin Amerikali goc etmis bunu ulus kaynakli goc kotalarinin kaldirilmasindan sonra cok sayida Asyali takip etmistir Yuksek ucret vaadi Amerika Birlesik Devletleri ne dunyanin dort bir yanindan kayit disi ekonomide is arayan milyonlarca yasadisi gocmeni cekmektedir Sadece 1990 larda 13 milyondan fazla kisi resmen ABD ye giris yapmistir Philadelphia Chinatown konumundaki restoranlar ve dukkanlar Isgucu hareketliligi Amerikan ekonomisinin degisen kosullara uyum saglama yetenegi icin de onemli olmustur Gocmenler dogu yakasindaki isgucu piyasalarina akin ettiginde pek cok isci cogu zaman istihdam bekleyen tarim alanlarina tasindi Benzer sekilde kuzey sehirlerindeki endustriyel ekonomik firsatlar 20 yuzyilin ilk yarisinda Buyuk Goc olarak bilinen guney Amerikalilardan Afroamerikalilari kendine cekmistir Amerika Birlesik Devletleri nde sirket genellikle karmasik bir dizi kural ve gelenekle yonetilen bir isletme kurulusu olusturan hissedarlar olarak bilinen sahiplerin bir birligi olarak ortaya cikmistir Seri uretim surecinin getirdigi General Electric gibi sirketler ABD yi sekillendirmede etkili olmustur Borsa sayesinde Amerikan bankalari ve yatirimcilari karli sirketlerden yatirim yaparak ve sermaye cekerek ekonomilerini buyuttuler Gunumuzde kuresellesme doneminde Amerikali yatirimcilar ve sirketler tum dunyada bir etkiye sahiptir Amerikan hukumeti de Amerikan ekonomisinde etkili buyuk yatirimcilar arasinda yer almaktadir Hukumet yatirimlari ornegin Hoover Baraji gibi olcekli kamu calismalari askeri endustriyel sozlesmeler ve finans iskoluna yonelik olmustur Yaslanma Cesitli calismalara gore ABD nufusu GSYIH buyumesi verimlilik yenilik esitsizlik ve ulusal borc konusunda onemli ekonomik etkileri olan yaslanma tehdidi ile karsi karsiyadir Ortalama olarak 2000 de 38 yasinda olan bir isci 2019 da 42 yasindaydi 2030 yilina gelindiginde 16 yasin uzerindeki yetiskinlerin yaklasik 59 u isgucu icinde olacaktir 2015 te 62 idi Bir calisma 2000 yilindan bu yana yaslanmanin yilda 0 25 ile 0 7 arasinda uretkenligi azalttigini tahmin etmektedir GSYIH buyumesi uretkenlik isci basina uretim ve isci sayisinin bir islevi oldugundan her iki egilim de GSYIH buyume oranini yavaslatir Daha yasli isciler faiz oranlarini dusuren GSYIH buyume azalmasinin bir kismini dengeleyen ancak Federal Rezerv in faiz oranlarini dusurerek bir durgunluga hitap etme yetenegini azaltan daha fazla tasarruf saglamaktadir Yaslanma egilimini ele alma araclari arasinda goc teorik olarak genc iscileri getiriyor ve daha fazla cocuk sahibi olmak icin tesviklerle arttirilan daha yuksek dogurganlik oranlari ornegin vergi indirimleri devlet destegi ve daha comert ucretli izin bulunmaktadir Kongre Butce Ofisi Mayis 2019 da zorunlu harcamalarin ornegin Medicare Medicaid ve Sosyal Guvenlik nufus yaslandikca ekonominin buyuklugune GSYIH gore buyumeye devam edecegini tahmin etmektedir 65 yas ve ustu nufusun 2019 2029 arasinda ucte bir oraninda artacagi tahmin edilmektedir 2019 da zorunlu program harcamalari gider kalemleri GSYIH nin 12 7 siydi ve 2025 2029 da GSYIH nin ortalama 14 4 u olacagi tahmin edilmektedir GirisimcilikKamu Iktisadi Tesebbusleri veya lerin ABD ekonomisindeki payi1897 de Tennessee ABD elektrikli aydinlatmanin benimsenmesinde liderdi Amerika Birlesik Devletleri 19 yuzyilin sonlarindan bu yana teknolojik yenilikte ve 20 yuzyilin ortalarindan bu yana bilimsel arastirmalarda onculuk yapmaktadir 1876 da Alexander Graham Bell telefon icin ilk ABD patentine layik goruldu Thomas Edison un laboratuvari ilk uzun omurlu ampul olan fonografi ve ilk canli film gelistirdi Nikola Tesla radyolarda kullanilan AC enduksiyon motoruna ve yuksek frekansli guc aktarimina onculuk etmisti 20 yuzyilin baslarinda ve Henry Ford otomobil sirketleri montaj hattini populerlestirdi Wright kardesler 1903 te ilk surekli ve kontrollu havada agir bir tasitla ucus yapti Taninmis Amerikali girisimcilerden ikisi Steve Jobs ve Bill Gates Amerikan toplumu girisimciligi ve isi son derece vurgular Girisimcilik yenilikleri ekonomik mallara donusturmek icin yenilikler finans ve is zekasini ustlenen kisi olarak tanimlanabilen bir girisimci olma eylemidir Bu yeni orgutlenmelere neden olabilir veya algilanan bir firsata yanit olarak olgun teskilatlari canlandirmanin bir parcasi olabilir Girisimciligin en belirgin bicimi yeni isletmelerin baslangic sirketleri olarak anilacaktir baslama surecini ve katilimini ifade eder ancak son yillarda bu terim girisimcilik etkinliginin sosyal ve politik bicimlerini icerecek sekilde genisletilmistir Girisimcilik bir kurulus veya buyuk orgutlenme icindeki etkinlikleri tanimladiginda bu kurum ici girisimcilik olarak adlandirilir ve buyuk kuruluslar baslangic sirketi orgutlenmeleri oldugunda kurumsal girisim icerebilir Girisimcilik bilgini ve kuresel girisimcilik monitorunun yaraticisi Paul Reynolds a gore emeklilik yillarina ulastiklarinda Amerika Birlesik Devletleri ndeki tum calisan erkeklerin yarisi muhtemelen bir veya daha fazla yillik serbest meslek donemine sahiptir her dort kisiden biri alti veya daha fazla yil serbest meslek yapmis olabilir Yeni bir is yaratilmasina katilmak ABD calisanlari arasinda kariyerleri boyunca yaygin bir faaliyettir Ve son yillarda is yaratma eylemi David Audretsch gibi bilim adamlari tarafindan hem Amerika Birlesik Devletleri hem de Bati Avrupa da ekonomik buyumenin onemli bir itici gucu olarak belgelenmistir kaynak belirtilmeli ABD baslangic sirketlerilerinin hayatta kalma orani 1977 2012 Kaynak ABD Sayim Burosu Is Dinamikleri Istatistikleri Gallup tarafindan yayinlandi UNESCO bilim raporunda tekrar yayinlanan 2030 a dogru Sekil 5 7 s 143Girisim sermayesi yatirimiUcer aylik ABD girisim sermayesi yatirimlari 1995 2017 Girisim sermayesi bir endustri olarak hala hakim olan Amerika Birlesik Devletleri nde ortaya cikmistir Ulusal Girisim Sermayesi Dernegi ne gore ozel sektor islerinin 11 i girisim sermayesi destekli sirketlerden gelmekte girisim sermayesi destekli gelir hesaplari ABD GSYIH sinin 21 ini olusturmaktadir Girisim sermayesine yapilan toplam ABD yatirimi 2014 yilinda 4 356 anlasma icin 48 3 milyar ABD dolari olarak gerceklesmistir Ulusal Girisim Sermayesi Dernegi nin bildirdigine gore bu dolar cinsinden 61 lik ve onceki yila gore 4 luk bir artisi gosterdi Ekonomik Isbirligi ve Kalkinma Orgutu ABD deki girisim sermayesi yatiriminin 2014 yilina kadar durgunluk oncesi seviyelere kadar tamamen iyilestigini tahmin etmektedir Ulusal Girisim Sermayesi Dernegi 2014 te yasam bilimlerindeki girisim sermayesi yatiriminin 2008 den bu yana en ust duzeyde oldugunu bildirdi biyoteknolojide 470 anlasmaya 6 0 milyar dolar yasam bilimlerinde ise 789 anlasmaya biyoteknoloji ve tibbi cihazlar dahil 8 6 milyar dolar yatirim yapildi Biyoteknolojiye yapilan yatirimin ucte ikisi 68 ilk olan erken evre gelistirme anlasmalari ve gelisimin genisleme asamasinin geri kalan kismina 14 tohum asamasindaki sirketlere 11 ve gec evre sirketlerine 7 gitti Ancak genel olarak en fazla sayida anlasmaya yatirim yapan alan yazilim endustrisiydi 1 799 anlasma icin 19 8 milyar dolarlik bir yatirim Ikincisi internete ozgu sirketler geldi ve 1 005 anlasma ile 11 9 milyar dolarlik yatirim topladi Bu sirketlerin cogu Kaliforniya eyaletinde tek basina ABD arastirmalarinin 28 ine yogunlasmaktadir Bazi yeni Amerikali isletmeler melek yatirimcilardan girisim sermayedarlari gelen varliklarla yatirimlarini artirmaktadir 2010 yilinda saglik tip melek yatririmlari toplam melek yatirimlarinin 30 u 2009 da 17 ye karsilik ile en buyuk payini olusturmus bunu yazilim 2007 de 16 ya karsi 19 biyoteknoloji 2009 da 15 e karsi 8 endustri enerji 2009 da 8 e karsi 17 perakende 2009 da 5 e karsi 8 ve BT hizmetleri 5 izlemistir netlestirme gerekli Amerikalilar her turlu yeni urunu denemek ve ureticilerini urunlerini gelistirmek icin rahatsiz etmek icin alisilmadik derecede istekli olan cesaret verici tuketiciler dir Birlesme ve devralmalar1985 ten beri ABD de uc buyuk B amp D dalgasi vardir 1985 ten beri ABD de Birlesme ve Devralmalar grafigine bakiniz 2017 firsatlarin sayisi acisindan en etkin yil olmus 12 914 2015 te ise en buyuk genel anlasma degerine 24 milyar ABD dolari ulasilmistir ABD tarihindeki en buyuk birlesme anlasmasi 2000 yilinda Time Warner in teklifin 164 milyar ABD dolarinin uzerinde oldugu America Online Inc tarafindan satin alinmasiydi Cinli yatirimcilar tarafindan ABD sirketlerinin satin alinmalari 2000 yilindan beri 368 artmistir Ote yandan Cinli sirketleri satin alan ABD sirketleri 2007 yilina kadar kisa bir artis egilimi ile 25 dusus gosterdi Arastirma ve gelistirmeABD de Ar Ge ye GSYIH nin bir yuzdesi olarak yapilan harcamalar 2002 2013 Diger ulkeler karsilastirma amaciyla verilmistir Kaynak UNESCO Bilim Raporu 2030 a dogru Amerika Birlesik Devletleri arastirma ve gelistirmeye Ar Ge mutlak terimlerle diger G7 ulkelerinden daha fazla para yatiriyor 2012 yilinda 17 2 daha fazladir 2000 yilindan bu yana ABD de Ar Ge GERD icin gayri safi yurt ici harcamalari 31 2 artarak G7 ulkeleri arasinda GERD payini 54 0 2000 yilinda 54 2 seviyesinde korumaktadir Durgunlugun arastirma harcamalarina etkisi Genel olarak ABD nin Ar Ge ye yaptigi yatirim ekonomik durgunluk sirasinda biraz gerilemeden once yuzyilin ilk yillarinda ekonomiyle birlikte yukselmis ve buyume devam ettikce tekraren yukselmistir 2009 daki zirvesinde GERD 406 milyar ABD dolari GSYIH nin 2 82 si olarak gerceklesmistir Durgunluga ragmen 2012 yilinda hala 2 79 idi ve sadece marjinal olarak 2013 te 2 73 e kayacakti gecici verilere gore ve 2014 yilinda benzer bir seviyede kalmaliydi Federal hukumet 2012 de 52 6 ile temel arastirmanin baslica sermayedari konumunda eyalet hukumetleri universiteler ve diger kar amaci gutmeyen kuruluslar 26 oraninda sermaye saglamistir Ote yandan deneysel gelisme ise oncelikle sanayi tarafindan finanse edilmekte ve 2012 yilinda federal hukumetin 22 1 ine gore 76 4 tur GSYIH arastirma harcamalari arastirmacilar ve bilimsel yayinlarin dunya paylari 2009 ve 2013 Kaynak UNESCO Bilim Raporu 2030 a dogru Sekil 1 7 ABD nin Ar Ge ye yaptigi yatirim yuksek olsa da Baskan Obama nin 2016 daki Baskanliginin sonuna kadar GSYIH nin 3 une ulasamadi Diger uluslar ozellikle Cin Ar Ge yatirimlarini yeni boyutlara tasimakta Amerikan ustunlugu bu acidan asinmaktadir 2009 2012 yillari arasinda Amerika Birlesik Devletleri nin arastirma harcamalarindaki dunya payi 30 5 ten 28 1 e gerilemistir Bircok ulke simdi GSYIH nin 4 unden fazlasini Ar Ge ye Israil Japonya ve Guney Kore ayirmakta digerleri ise Finlandiya ve Isvec 2020 yilina kadar kendi GERD GSYIH oranini 4 e cikarmayi planlamaktadir Arastirmaya yonelik ticaret harcamalari Ticari isletmeler 2012 yilinda ABD Ar Ge sinin 59 1 ini olusturdu ve bu 2000 yilindaki 69 0 oranindan asagida gerceklesti Ozel kar amaci gutmeyen kuruluslar ve yabanci kuruluslar sirasiyla toplam Ar Ge nin 3 3 ve 3 8 lik kucuk bir kismina katkida bulunurlar Devlet kurumu tarafindan saglanan ABD arastirma ve gelistirme butcesi 1994 2014 Kaynak UNESCO Bilim Raporu 2030 a dogru Sekil 5 4 Amerikan Bilimi Gelistirme Dernegi verilerine dayanmaktadir ABD tarihsel olarak is amacli Ar Ge ve yenilik konusunda onder olmustur Bununla birlikte 2008 2009 ekonomik durgunlugunun kalici bir etkisi gorulmustur Ar Ge nin onemli icracilari taahhutlerini buyuk olcude korurken ABD deki durgunlugun acisini esas olarak kucuk isletmeler ve baslangic girisimleri hissediyordu ABD Nufus Sayim Burosu tarafindan yayinlanan istatistikler 2008 yilinda ticari olumlerin sayisinin ticari dogumlarin sayisini gecmeye basladigini ve egilimin en azindan 2012 ye kadar devam ettigini gosterdi 2003 ten 2008 e kadar is arastirma harcamalari genellikle yukari dogru bir seyir izlemisti 2009 yilinda bu kez bir onceki yila gore 4 2010 da yine 1 2 oraninda da olsa egri tersine dondu Saglik hizmetleri gibi yuksek firsat iskollarindaki sirketler fosil yakitlar gibi daha olgun endustrilerdekilerden daha az kesinti yapmislardir Ar Ge harcamalarindaki en buyuk kesintiler tarim uretimindeydi 3 5 ortalama Ar Ge net satis orani ile karsilastirildiginda Ote yandan kimyasallar ve yardimci urunler endustrisi ve elektronik ekipman endustrisi net satis oranlarina 3 8 ve ortalamadan 4 8 daha yuksek Ar Ge harcamasi ortaya koymustur Ar Ge harcamalarinin miktari 2011 yilinda artsa da 2008 harcama seviyesinin altinda kalmistir 2012 yilina gelindiginde isletme tarafindan finanse edilen Ar Ge nin buyume orani iyilesme gostermistir Bunun devam edip etmeyecegi ekonomik toparlanma ve buyume arayisina federal arastirma sermayesi seviyelerine ve genel is ortamina bagli olacaktir Devlet duzeyinde arastirma harcamalari Arastirma harcamasi duzeyi bir eyaletten digerine onemli olcude degisiklik gosterir Alti eyalet New Mexico Maryland Massachusetts Washington Kaliforniya ve Michigan 2010 yilinda GSYIH larinin 3 9 unu veya daha fazlasini Ar Ge ye ayirmis ve birlikte ulusal arastirma harcamalarinin 42 sine katkida bulunmustur 2010 yilinda Ar Ge nin dortte birinden fazlasi Kaliforniya da 28 1 ve devamen Massachusetts 5 7 New Jersey 5 6 Washington Eyaleti 5 5 Michigan 5 4 Teksas 5 2 Illinois 4 8 New York 3 6 ve Pennsylvania da 3 5 yogunlasmistir Yedi eyalet Arkansas Nevada Oklahoma Louisiana Guney Dakota ve Wyoming GSYIH larinin 0 8 inden azini Ar Ge ye ayirmistir Amerika Birlesik Devletleri nde eyalet duzeyinde bilim ve muhendislik Kaynak UNESCO Bilim Raporu 2030 a dogru Sekil 5 6 Amerikan Bilim Gelistirme Dernegi verilerine dayanmaktadir Kaliforniya bilgi teknolojisinde onde gelen sirketlere ve girisimlere ev sahipligi yapan Silikon Vadisi adli bolgeye ev sahipligi yapmaktadir Bu eyalet ayrica San Francisco Korfez Bolgesi Los Angeles ve San Diego da dinamik biyoteknoloji kumelenmelerine de ev sahipligi yapiyor Kaliforniya disindaki ana biyoteknoloji kumelenmeleri Boston Cambridge Massachusetts Maryland Washington DC banliyo alani New York Seattle Philadelphia ve Chicago sehirleridir Kaliforniya ulke genelinde bilim ve muhendislikteki tum islerin 13 7 sini diger herhangi bir eyaletten daha fazla saglamaktadir Kaliforniyalilarin yaklasik 5 7 si bu alanlarda istihdam edilmektedir Bu yuksek pay akademik mukemmelligin guclu bir birlesimini ve Ar Ge ye guclu bir odaklanmayi yansitmakta ornegin prestijli Stanford Universitesi ve Kaliforniya Universitesi Silikon Vadisi ile omuzlarini ovalar Ayni sekilde Massachusetts eyaleti Boston cevresindeki Route 128 sadece cok sayida yuksek teknoloji isletme ve kurulusa ev sahipligi yapmakla kalmaz ayni zamanda unlu Harvard Universitesi ve Massachusetts Teknoloji Enstitusu ne de ev sahipligi yapar New Mexico nun yuksek arastirma yogunlugu Los Alamos Ulusal Laboratuvari na ev sahipligi yaptigi gercegi ile aciklanabilir Maryland in konumu orada federal olarak finanse edilen arastirma kurumlarinin yogunlugunu yansitabilir Washington Eyaleti Microsoft Amazon ve Boeing gibi yuksek teknoloji sirketlerinin yuksek is toplanmasina sahiptir ve cogu otomobil ureticisinin muhendislik hizmetleri Michigan eyaletinde yer almaktadir Cokuluslu sirketlerin arastirma harcamalari Federal hukumet ve Amerika Birlesik Devletleri ni olusturan 50 eyaletten cogu belirli iskollarina ve kuruluslara arastirma ve gelistirme Ar Ge yapmaya tesvik etmek icin vergi kredileri sunmaktadir Kongre genellikle birkac yilda bir vergi kredisini yeniler The Wall Street Journal tarafindan 2012 yilinda yapilan bir ankete gore sirketler bu kredilerin yenilenmesine guvenemedikleri icin Ar Ge ye yatirim yapma konusunda karar verirken bu kredileri dikkate almazlar 2014 yilinda dort Amerikali cokuluslu sirket Ar Ge harcamalari hacmi bakimindan ilk 50 de yer aldi Microsoft Intel Johnson amp Johnson ve Google Bazilari en az on yildir ilk 20 de yer aldi Intel Microsoft Johnson amp Johnson Pfizer ve IBM Google 2013 te ilk kez bu tabloya dahil edildi Ar Ge hacmi ve yogunluguna gore kuresel ilk 50 sirket 2014 Ar Ge yogunlugu Ar Ge harcamalarinin net satislara bolunmesiyle tanimlanir Hollanda da kurulmus olmasina ragmen Airbus un ana uretim tesisleri Fransa Almanya Ispanya ve Ingiltere de bulunmaktadir Kaynak UNESCO Bilim Raporu 2030 a dogru 2015 Tablo 9 3 Hernandez ve digerl 2014 AB Ar Ge Puan Tablosu 2014 AB Endustriyel Ar Ge Yatirim Puan Tablosu Ing EU R amp D Scoreboard the 2014 EU Industrial R amp D Investment Scoreboard Avrupa Komisyonu Bruksel Tablo 2 2 Yuksek teknolojili urun ve patent dis satimi Dunya payinin yuzdesi olarak ABD den yuksek teknoloji ihracati 2008 2013 Kaynak UNESCO Bilim Raporu 2030 a dogru Sekil 5 10 Comtrade veritabanina dayali olarak Amerika Birlesik Devletleri yuksek teknoloji urunler konusunda dunya liderligini kaybetmistir Hatta bilgisayar ve iletisim ekipmanlari simdi Cin ve diger gelismekte olan ekonomilerde toplanmakta yuksek teknoloji katma degerli bilesenler baska yerlerde uretilmektedir 2010 yilina kadar ABD net bir ilac ihracatcisiydi ancak 2011 den bu yana bu mallarin net ithalatcisi haline gelmistir Amerika Birlesik Devletleri sanayi sonrasi bir ulkedir Yuksek teknolojili urunlerin ithalati ihracatini cok asmaktadir Bununla birlikte Amerika Birlesik Devletleri nin teknolojik acidan yetenekli isgucu buyuk miktarda patent uretmekte ve yine bu patentlerin lisansindan veya satisindan yararlanabilmektedir Arastirmada etkin olan Amerika Birlesik Devletleri nin bilimsel endustrileri icinde urun ve hizmetlerin 9 1 i fikri mulkiyet haklarinin lisanslanmasiyla ilgilidir Fikri mulkiyet ticareti soz konusu oldugunda Amerika Birlesik Devletleri rakipsiz kalir Telif hakki ve lisanslama gelirleri 2013 yilinda dunyanin en yuksek seviyesi olan 129 2 milyar dolar olarak gerceklesti Japonya 2013 yilinda 31 6 milyar dolar gelirle ABD nin uzaginda ikinci sirada gelmektedir ABD nin 2013 yilinda fikri mulkiyet kullanimi icin yaptigi odemeler 39 0 milyar dolara ulasti ve bu sadece Irlanda tarafindan asildi 46 4 milyar dolar Kayda deger sirketler ve piyasalar2011 yilinda gelir bakimindan ABD merkezli en buyuk 20 sirket Walmart ExxonMobil Chevron ConocoPhillips Fannie Mae General Electric Berkshire Hathaway General Motors Ford Motor Company Hewlett Packard AT amp T Cargill McKesson Corporation Bank of America Federal Home Loan Mortgage Corporation Apple Inc Verizon JPMorgan Chase ve Cardinal Health oldu 2013 yilinda piyasa degerine gore dunyanin en buyuk on sirketinden sekizi Amerikan di Apple Inc ExxonMobil Berkshire Hathaway Walmart General Electric Microsoft IBM ve Chevron Corporation 2011 Fortune Global 500 e gore en buyuk on Amerikali isveren Walmart U S Postal Service IBM UPS McDonald s Target Corporation Kroger The Home Depot General Electric and Sears Holdings idi Apple Google IBM McDonald s ve Microsoft Millward Brown tarafindan yayinlanan bir dizine gore dunyanin en degerli bes markasidir STORES dergisinde yayinlanan bir 2012 Deloitte raporu 2010 mali yilinda perakende satis geliri ile dunyanin en buyuk 250 perakendecisinin bu perakendecilerin 32 sinin Amerika Birlesik Devletleri nde yerlesik oldugunu ve ilk 250 toplam perakende satis gelirinin 41 ini olusturdugunu belirtti Amazon dunyanin en buyuk cevrimici perakendecisidir 2011 yilinda dunyanin en buyuk 20 yari iletken ureticisinin yarisi Amerikan kokenliydi Dunyanin en buyuk hayir kurumlarinin cogu Amerikalilar tarafindan kuruldu Amerikali yapimcilar dunyanin en yuksek gise hasilati yapan filmlerinin neredeyse tamamini yaratiyor Dunyanin en cok satan muzik sanatcilarinin cogu Amerika Birlesik Devletleri nde bulunmaktadir ABD turizm iskolu her yil yaklasik 60 milyon uluslararasi ziyaretciyi agirlamaktadir Salam Standard in yakin tarihli bir arastirmasinda Amerika Birlesik Devletleri nin dunyadaki toplam Musluman seyahat harcamasinin yuzde 24 unu cektigini veya neredeyse 35 milyar dolari kasasina koydugunu ABD nin kuresel Musluman turizm harcamasinin en buyuk yararlanicisi oldugu bildirildi Gelire gore Forbes en iyi 10 ABD sirketi 2013 yilinda gelirlerine gore ilk 10 ABD sirketi icin kaynaklara bakiniz FinansNew York Menkul Kiymetler Borsasi dunyanin en buyuk borsasidir Borsa sirketlerinin menkul kiymetlerinin degeri ile olcumlenen New York Menkul Kiymetler Borsasi dunyadaki diger tum borsalardan uc kat daha buyuktur Ekim 2008 itibariyla NYSE de islem goren tum yerel sirketlerin toplam sermayesi 10 1 trilyon ABD dolaridir NASDAQ baska bir Amerikan borsasidir ve New York Menkul Kiymetler Borsasi ve Japonya nin Tokyo Menkul Kiymetler Borsasindan sonra dunyanin ucuncu buyuk borsasidir Bununla birlikte NASDAQ in ticari degeri Japonya nin TSE sinden daha buyuktur NASDAQ ABD deki en buyuk elektronik ekran tabanli hisse senedi alim satim pazaridir ve yaklasik 3 800 sirket ve kurulus ile diger borsalardan daha fazla saat basina islem hacmine sahiptir ABD borsasinin uluslararasi finans alaninda oynadigi etkili rol nedeniyle 2014 un sonlarinda bir New York Universitesi calismasi bunu kisa vadede yorumluyor ve makroekonomik temellerden bagimsiz olarak risk alma istekliligini etkileyen soklar ABD borsalarindaki degisimin cogunu aciklamaktadir Uzun vadede ABD borsasi isciler ve hissedarlar arasindaki belirli bir uretim seviyesinin odullerini yeniden tahsis eden soklardan derinden etkilenmektedir Bununla birlikte verimlilik soklari ABD borsasindaki tum cephelerdeki tarihsel borsa dalgalanmalarinda kucuk bir rol oynamaktadir ABD finans endustrisi 1947 de toplam tarim disi isletme karinin sadece 10 unu olusturmus ancak bu 2010 yilina kadar 50 ye yukselmistir Ayni donemde GSYIH nin bir orani olarak finans iskolu geliri 2 5 ten 7 5 e yukselmis ve finans endustrisinin tum kurumsal gelir orani 10 dan 20 ye cikmistir Diger tum iskollarina gore finans alaninda calisilan saat basina ortalama kazanc 1930 dan bu yana en iyi 1 gelirliler tarafindan kazanilan toplam ABD gelirinin payini yakindan yansitmistir New York un finans sektorundeki ortalama maas 1981 yilindaki 80 000 dolardan 2011 yilinda 360 000 dolara yukselirken ortalama tum New York maaslari ise 40 000 dolardan 70 000 dolara yukselmistir 1988 de 300 milyon dolardan az mevduati bulunan yaklasik 12 500 ABD bankasi ve 300 milyon dolardan daha fazla mevduati olan yaklasik 900 ABD bankasi varken 2012 de ABD de 300 milyon dolar alti mevduati olan sadece 4 200 banka ve 300 milyon dolar uzeri mevduati olan 1 800 den fazla banka bulunmaktaydi Toplam varliga gore ilk on ABD bankasiSira Banka adi1 JP Morgan Chase2 Bank of America3 Citigroup4 Wells Fargo5 Goldman Sachs6 Morgan Stanley7 U S Bancorp8 Bank of NY Mellon9 HSBC North American Holdings10 Capital One Financial Bir 2012 Uluslararasi Para Fonu calismasi ABD finans iskolunun ekonomik buyumeyi yavaslatacak kadar buyudugu sonucunu ortaya koymustur New York Universitesi Ekonomisti ABD nin yilda finansal hizmetler icin 300 milyar dolar harcadigini ve sektorun 20 oraninda kuculmesi gerektigini tahmin ederek bu bulgulari desteklemistir Harvard Universitesi ve Chicago Universitesi ekonomistleri 2014 te arastirma ve gelistirme calisanlarinin kazandiklari her dolar icin GSYIH ya 5 dolar eklediklerini ancak finans iskolu calisanlarinin odedikleri her dolar icin GSYIH nin 0 60 dolar kuculmesine neden oldugunu hesapladilar Uluslararasi Yerlesimler Bankasi tarafindan yapilan bir calisma finans endustrisinin ekonomik buyumeyi ve arastirma ve gelistirme temelli endustrileri engelledigini soyleyerek benzer sonuclara ulasti Gecmis istatistiklerGSYIH Reel GSYIH da yuzdelik degisime katkilar 1930 1946 Kaynak Ekonomik Analiz Burosu Reel GSYIH da yuzdelik degisime katkilar 1947 1973 Kaynak Ekonomik Analiz Burosu Reel GSYIH da yuzdelik degisime katkilar 1974 1990 Kaynak Ekonomik Analiz Burosu Reel GSYIH da yuzdelik degisime katkilar 1991 2008 Kaynak Ekonomik Analiz Burosu Kisi basina GSYIH buyumesi ABD de kisi basina reel GSYIH 1961 2015 yillari arasinda ABD ekonomisinin tarihsel buyumesi Amerika Birlesik Devletleri nde kisi basina GSYIH ABD Brut Ozel Yurt ici Yatirimlari ve Gayri Safi Yurt ici Hasila paylari olarak Vergi Sonrasi Kurumsal Karlar Kuresel ekonomide ABD Istihdam ABD de istihdam edilen calisma cagindaki nufusun toplam nufusa orani 1995 2012 Resmi ABD issizlik orani 1950 2005 Amerika Birlesik Devletleri nde ortalama issizlik suresi 1948 2010 Yillik ortalama calisilan saatler Tum calisanlar ozel endustriler subelere gore 2001 den beri Cin ile buyuyen mal ticareti acigi sonucu yerinden olan ABD isleriUretim ABD uretim istihdami ABD imalat sanayisinin nominal GSYIH icindeki payi Cin ile birlikte uretim istihdami ve ticaret acigi 1965 2015 Gelir Secilen mal ve hizmetlere gore ABD de reel gelirdeki degisiklik v1 Ortalama hanehalki geliri beste birlik dilimi 1967 2015 ABD gercek ortalama hanehalki geliri 1967 2014 1947 2014 arasi dagilimda 1973 e endekslenmis gercek aile geliri Gelir grubuna gore ortalama yillik aile geliri artisi 1947 2016 Reel yillik kazanclarda birikimli yuzdelik degisim kazanc grubuna gore 1979 2017Tazminat ABD de saat basina gercek tazminat 1947 2018 Ucret 1964 ten 2005 e kadar ABD de tarihsel grafigi Ucret dagiliminin cesitli bolumlerinde gercek saatlik ucretlerde yuzdelik degisim 2009 2013 Ucret yuzdesine gore tum calisanlarin gercek saatlik ucretlerinde birikimli yuzdelik degisim 1979 2018 Yas grubuna gore gercek saatlik ucretlerde birikimli yuzdelik degisim 1979 2017 Egitim durumuna gore gercek saatlik ucretlerde birikimli cumulative yuzdelik degisim 2000 2018 Egitim Durumuna Gore Ortalama Gercek UcretlerUretkenlik Uretkenlik ve gercek ortalama aile geliri artisi 1947 2009 Uretkenlik artisi gercek ortalama tazminat tuketici ve uretici ve gercek medyan tazminat 1973 2014Esitsizlik Ilk 1 in mali gelir payi Hanehalki Geliri icin Gini Katsayisi 1967 2007 Kaynak Amerika Birlesik Devletleri Ticaret Odasi 1913 2013 arasi ABD de En Yuksek 1 ve 0 1 lik Gelir Paylari Gelir esitsizligi paneli v1Saglik harcamalari ABD de ve gelecek 19 en zengin ulkede toplam GSYIH ya gore 1970 ten 2008 e kadar saglik harcamalarina kiyasla yasam beklentisi GSYIH nin bir payi olarak saglik harcamalari GSYIH nin yuzdesi olarak uluslararasi saglik harcamalari karsilastirmasiTarife oranlari ABD de ortalama gumruk tarifesi oranlari 1821 2016 Ortalama gumruk tarifesi oranlari Fransa Ingiltere ABD Secili ulkeler icin ortalama gumruk tarifesi oranlari 1913 2007
Üst