Anaxarchus (; Yunanca: Ἀνάξαρχος; y. MÖ. 380 – 320), Demokritos okulundan antik bir Yunan filozoftu. Pyrrho ile birlikte Büyük İskender'e Asya'da eşlik etmiştir. Felsefi görüşleriyle ilgili rivayetler onun öncüsü olduğunu göstermektedir.
Anaksarkos | |
---|---|
Tam adı | Ἀνάξαρχος |
Doğumu | y. MÖ. 380 Abdera, Antik Yunanistan |
Ölümü | y. MÖ. 320 (60 yaşlarında) Kıbrıs |
Milliyeti | Yunan |
Çağı | Sokrates öncesi felsefe |
Okulu | Atomculuk |
Önemli eserler | Hükümdarlar Hakkında (About the Monarchs) |
Etkilendikleri
| |
Etkiledikleri | |
Diğer ad(lar)ı | Anaxarchus |
Hayatı
Anaksarkos, Trakya'da Abdera'da doğdu. Asya seferlerinde Büyük İskender'in yoldaşı ve arkadaşıydı. Ancak İskender ile olan ilişkisi çelişkili kaynaklar nedeniyle belirsizdir. Bazıları Anaksarkos'u bir dalkavuk olarak resmeder, bunların arasında Plutarch, MÖ 327'de Bactra'da Callisthenes ile yaptığı bir tartışmada Anaksarkos'un herkese İskender'e hayattayken bile bir tanrı gibi tapınmalarını tavsiye ettiğine dair bir hikâye anlatır. Buna karşın diğerleri Anaksarkhos'u hükümdara karşı alaycı bir üslupla resmeder.Diogenes Laertius'a göre, İskender'in Zeus-Ammon'un oğlu olduğu iddiasına karşılık Anaksarkhos kanayan yarasına işaret ederek "Ölümsüz tanrıların damarlarından akan değil, bir ölümlünün kanına bakın" demiştir.
İskender, Yunanlıların ve Makedonların kendisine proskynesis yapmaları için tanrısal olduğunu göstermeye çalışırken, Anaksarkos İskender'in "Dionysos veya Herakles'ten daha haklı olarak bir tanrı olarak kabul edilebileceğini" söyler (Arrian, 104)
Diogenes Laertius, Anaksarkos'un MÖ 331 yılında Tyre'deki bir ziyafette tiranlara karşı uygunsuz bir şaka yaparak Kıbrıs tiranı 'un düşmanlığını kazandığını söyler. Daha sonra, Anaksarkhos isteği dışında Kıbrıs'a gitmeye zorlandığında, Nikokreon onun bir havanda dövülerek öldürülmesini emretti. Filozof bu işkenceye metanetle katlanmış, krala "sadece Anaksarkhos'un torbasına vur, Anaksarkhos'a vurma" diyerek alay etmiştir. Nikokreon dilini kesmekle tehdit ettiğinde, Anaksarkhos dilini ısırarak koparmış ve yüzüne tükürmüştür.
Felsefe
Felsefi görüşleri hakkında çok az şey bilinmektedir. Onun Demokritos'un atomizm'i ile kendi çırağı Pyrrho'nun arasında bir bağlantıyı temsil ettiği düşünülmektedir. Ayrıca Kinik ve Kirene okullarıyla da etik özellikler paylaşır.
Anaksarkos'un Smyrnalı Diogenes'in altında çalıştığı, onun da 'un altında çalıştığı ve hiçbir şey bilmediğini, hatta hiçbir şey bilmediğini beyan ettiği söylenir.Sextus Empiricus'a göre, Anaksarkos "var olan şeyleri bir sahne resmine benzetmiş ve bunların uykuda veya delilikte yaşanan izlenimlere benzediğini varsaymıştır." Pyrrho'nun Anaksarkos'un etkisi altında "agnostisizm ve yargının askıya alınması biçimini alan... en soylu felsefeyi" benimsediği söylenir. Anaxarchus'un Pyrrho'nun "kayıtsızlığını ve ölçülülüğünü/soğukkanlılığını" övdüğü söylenir. Kendisine "eudaimonikos" ("talihli") lakabını kazandıran "metanet ve hayattan memnuniyet" sahibi olduğu söylenir.
Şüpheciliği pragmatik gibi görünmektedir; varoluşun belirsizliği karşısında tek geçerli duruşun mutluluk ya da eudaimonia peşinde koşmak olduğunu, bunun için de kayıtsızlık ya da adiaphora geliştirmek gerektiğini öne sürer. Ona göre, duyular aracılığıyla doğruyu yanlıştan ayırma çabası hem faydasız hem de mutluluğa zararlıdır.
Hükümdarlar Hakkında (About the Monarchs) adlı bir eser yazdı. Bu eserde, her durumda ne zaman konuşulacağını ve ne söyleneceğini bilme yeteneği olmadan bilginin faydasız olduğunu dile getirmiştir.
Plutarch, Büyük İskender'e sonsuz sayıda dünya olduğunu söylediğini ve Büyük İskender'in henüz bir tanesini bile fethedemediği için kederlenmesine neden olduğunu söylenir.
Kaynakça
- ^ a b c d Vassallo, Christian (2019). Presocratics and Papyrological Tradition: A Philosophical Reappraisal of the Sources. Proceedings of the International Workshop held at the University of Trier (22-24 September 2016). Walter de Gruyter. s. 473. ISBN .
- ^ a b Diogenes Laertius, Lives, ix. 60
- ^ a b Diogenes Laertius, Lives, ix. 58
- ^ a b c Pajón Leyra, I. (2019). Anaxarco de Abdera: Adiaphoria y criterio de verdad en el umbral de la época helenística. Archai 27
- ^ Sextus Empiricus, Against the Logicians, 7.88.
- ^ Diogenes Laertius, Lives, ix. 61
- ^ Diogenes Laertius, Lives, ix. 63
- ^ Plutarch's Morals
Dış bağlantılar
- "Anaxarchus". İnternet Felsefe Ansiklopedisi.
- Diogenes Laërtius, Life of Anaxarchus, tarafından çevrildi (1925).
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Anaxarchus ˌ ae n e ɡ ˈ z ɑːr k e s Yunanca Ἀna3arxos y MO 380 320 Demokritos okulundan antik bir Yunan filozoftu Pyrrho ile birlikte Buyuk Iskender e Asya da eslik etmistir Felsefi gorusleriyle ilgili rivayetler onun oncusu oldugunu gostermektedir AnaksarkosTam adiἈna3arxosDogumuy MO 380 Abdera Antik YunanistanOlumuy MO 320 60 yaslarinda KibrisMilliyetiYunanCagiSokrates oncesi felsefeOkuluAtomculukOnemli eserlerHukumdarlar Hakkinda About the Monarchs Etkilendikleri Etkiledikleri PyrrhoDiger ad lar iAnaxarchusHayatiAnaksarkos Trakya da Abdera da dogdu Asya seferlerinde Buyuk Iskender in yoldasi ve arkadasiydi Ancak Iskender ile olan iliskisi celiskili kaynaklar nedeniyle belirsizdir Bazilari Anaksarkos u bir dalkavuk olarak resmeder bunlarin arasinda Plutarch MO 327 de Bactra da Callisthenes ile yaptigi bir tartismada Anaksarkos un herkese Iskender e hayattayken bile bir tanri gibi tapinmalarini tavsiye ettigine dair bir hikaye anlatir Buna karsin digerleri Anaksarkhos u hukumdara karsi alayci bir uslupla resmeder Diogenes Laertius a gore Iskender in Zeus Ammon un oglu oldugu iddiasina karsilik Anaksarkhos kanayan yarasina isaret ederek Olumsuz tanrilarin damarlarindan akan degil bir olumlunun kanina bakin demistir Iskender Yunanlilarin ve Makedonlarin kendisine proskynesis yapmalari icin tanrisal oldugunu gostermeye calisirken Anaksarkos Iskender in Dionysos veya Herakles ten daha hakli olarak bir tanri olarak kabul edilebilecegini soyler Arrian 104 Diogenes Laertius Anaksarkos un MO 331 yilinda Tyre deki bir ziyafette tiranlara karsi uygunsuz bir saka yaparak Kibris tirani un dusmanligini kazandigini soyler Daha sonra Anaksarkhos istegi disinda Kibris a gitmeye zorlandiginda Nikokreon onun bir havanda dovulerek oldurulmesini emretti Filozof bu iskenceye metanetle katlanmis krala sadece Anaksarkhos un torbasina vur Anaksarkhos a vurma diyerek alay etmistir Nikokreon dilini kesmekle tehdit ettiginde Anaksarkhos dilini isirarak koparmis ve yuzune tukurmustur FelsefeFelsefi gorusleri hakkinda cok az sey bilinmektedir Onun Demokritos un atomizm i ile kendi ciragi Pyrrho nun arasinda bir baglantiyi temsil ettigi dusunulmektedir Ayrica Kinik ve Kirene okullariyla da etik ozellikler paylasir Anaksarkos un Smyrnali Diogenes in altinda calistigi onun da un altinda calistigi ve hicbir sey bilmedigini hatta hicbir sey bilmedigini beyan ettigi soylenir Sextus Empiricus a gore Anaksarkos var olan seyleri bir sahne resmine benzetmis ve bunlarin uykuda veya delilikte yasanan izlenimlere benzedigini varsaymistir Pyrrho nun Anaksarkos un etkisi altinda agnostisizm ve yarginin askiya alinmasi bicimini alan en soylu felsefeyi benimsedigi soylenir Anaxarchus un Pyrrho nun kayitsizligini ve olcululugunu sogukkanliligini ovdugu soylenir Kendisine eudaimonikos talihli lakabini kazandiran metanet ve hayattan memnuniyet sahibi oldugu soylenir Supheciligi pragmatik gibi gorunmektedir varolusun belirsizligi karsisinda tek gecerli durusun mutluluk ya da eudaimonia pesinde kosmak oldugunu bunun icin de kayitsizlik ya da adiaphora gelistirmek gerektigini one surer Ona gore duyular araciligiyla dogruyu yanlistan ayirma cabasi hem faydasiz hem de mutluluga zararlidir Hukumdarlar Hakkinda About the Monarchs adli bir eser yazdi Bu eserde her durumda ne zaman konusulacagini ve ne soylenecegini bilme yetenegi olmadan bilginin faydasiz oldugunu dile getirmistir Plutarch Buyuk Iskender e sonsuz sayida dunya oldugunu soyledigini ve Buyuk Iskender in henuz bir tanesini bile fethedemedigi icin kederlenmesine neden oldugunu soylenir Kaynakca a b c d Vassallo Christian 2019 Presocratics and Papyrological Tradition A Philosophical Reappraisal of the Sources Proceedings of the International Workshop held at the University of Trier 22 24 September 2016 Walter de Gruyter s 473 ISBN 9783110666106 a b Diogenes Laertius Lives ix 60 a b Diogenes Laertius Lives ix 58 a b c Pajon Leyra I 2019 Anaxarco de Abdera Adiaphoria y criterio de verdad en el umbral de la epoca helenistica Archai 27 Sextus Empiricus Against the Logicians 7 88 Diogenes Laertius Lives ix 61 Diogenes Laertius Lives ix 63 Plutarch s MoralsDis baglantilar Anaxarchus Internet Felsefe Ansiklopedisi Diogenes Laertius Life of Anaxarchus tarafindan cevrildi 1925