Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Andreas Vesalius (d. 31 Aralık 1514, Brüksel - ö. 15 Ekim 1564, Zakintos), Roma İmparatoru V. Charles'ın eczacısının oğlu olarak Brüksel'de doğmuştur. Antik Çağ'dan beri süregelen insan bedeni hakkındaki yanlış düşünceleri düzelten anatomist ve doktordur. Tıp kökenli bir ailede büyümüştür. Babası imparatorun başeczacısıydı. Ailesi küçük yaştan itibaren onu tıbbı düşünceleri okuması için cesaretlendirmişti. Önce Leuven'de sonra Paris Üniversitesi'nde eğitim gördü ve daha sonra İtalya'da Padova Üniversitesi'nde anatomi kürsüsünde ders vermeye başladı. Bu sırada Galen'in eserlerini incelemeye başlayan Vesalius; onun insanın anatomik yapısı hakkında verdiği bilgilerin hatalar içerdiğini ve bu hataların kaynağının, bu konudaki çalışmaların hayvanlar üzerinde yapılmasına ve elde edilen verilerin insanlara mâl edilmesinden kaynaklandığını ileri sürdü. Ona göre insan anatomisi ile ilgili bilgi en iyi biçimde, sadece sağlıklı bir insan vücudunun incelenmesi ile elde edilebilirdi.
Andreas Vesalius | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 31 Aralık 1514 Brüksel, Habsburg Hollandası |
| Ölüm | 15 Ekim 1564 (49 yaşında) Zanta, Osmanlı İmparatorluğu |
| Kariyeri | |
| Dalı | Anatomi |
| Doktora danışmanı | Gemma Frisius |
| Doktora öğrencileri | |
O zaman ameliyat ve anatomi tıbbın önemli dalları olarak görülüyordu. Vesalius, bu iki dalın birbirine bağlı olduğuna inanıyordu. Öğrencilerine örnek olması için özellikle kendisi kan ve sinir sisteminin anatomik tablolarını oluşturmuştur.
Aynı yıllarda Vesalius, o dönemlerde popüler bir tedavi yöntemi olan kan alma ile ilgili bir kitapçık yayınlamış. Kanın vücudun neresinden alınması gerektiğiyle ilgili o dönemde şüpheler vardı. Vesalius’un kitapçığı bunu açıklamış ve tıpta insan vücudunun yapısını anlamanın önemini bir kez daha vurgulamıştır.
Vesalius, 1537 sonbaharında Padua’ya gitti ve lisans derecesini Louvain’de aldığı için buraya yüksek lisans öğrencisi olarak kaydoldu. Ancak bilgisi o kadar genişti ki iki günlük sınavdan sonra doktor derecesini –hem de şeref payeleriyle birlikte- aldı ve ertesi gün de cerrahi anatomi hocalığı görevini kabul etti. Açıkçası Vesalius olağanüstü yetenekliydi.
Vesalius, Padua’da çalışmaya başlar başlamaz bir yenilik getirdi. Bütün kadavra çalışmalarını bizzat kendisi yaptı ve öğrencilerin işini kolaylaştırmak için dört büyük anatomi çizimi kullandı. Bunlardan biri çalındı ve yayınlandı. Vesalius çalışmalarının başkaları tarafından çalınıp yayınlanmasını önlemek için diğerlerini kendisi yayınladı ve bunlara Hollandalı sanatçı ve Titian’ın öğrencisi ’in yaptığı insan iskeletine ait üç çizim ekledi. Ancak bekleneceği gibi bu çizimler ve eserler hala Galen etkisindeydi. Vesalius Padua’daki mevkînden mümkün olduğu kadar çok kadavra çalışması yapmak için yararlandı ve hem insan hem hayvan kadavralarını kullandı. Burada beş yıl boyunca yaptığı kadavra çalışmalarında elde ettiği sonuçlar Galen’inki ile farklıydı. 1539’da Padua Ceza Mahkemesi hakimi ’nin yardımı sayesinde idam edilen suçluların cesetlerini temin etti. Contarin, infazları Vesalius’un çalışmalarına uygun olarak bazen geciktirmekteydi. Dolayısıyla Vesalius çok sayıda kadavra üzerinde çalışma imkânı buldu. Böylece tekrar tekrar karşılaştırmalı diseksiyonlar yaptı. Ve Galen’in bilgisinin güvenilir olmadığını kanıtladı. 1539’da Galen’e açıkça meydan okuyacak kadar kesin bulgular elde etti. Ve Galen’in çalışmalarının sonuçlarının bir maymuna ait olduğunu ispat etti. Galen’in 200’den fazla hatasını düzeltti.
Vesalius, anatomi konusundaki çalışmalarını 1543'te 'De Humani Corporis Fabrica' ismini verdiği resimli kitabında toplamıştır. Batı tıbbının tartışmasız en önemli eseridir. Bu kitap modern anatomik tedavinin ilki sayılır. Bu kitabın önemini “Vesalius bu kitap olmasaydı sadece bir hayalet olurdu” sözüyle anlatmak mümkündür. Her ne kadar kitap ilk defa teorileri görsellerle desteklese de insanların birçoğu Galen’in doğru olduğuna inanmaya devam etti. 1555'te Vesalius kalbin anatomik yapısı ile ilgili kısımdaki hataları düzeltip eklemeler yaptıktan sonra, kitabının bir özetini yayınlamıştır.
Bundan sonra Vesalius iki yıl boyunca çalışmalarının sonuçlarını yazdı.çizimlerini baskıya hazırlarken ne zamandan ne de masraftan kaçındı. En iyi çizim ustalarını ve en ince çalışan Venedikli tahta oymacılarını tuttu. Matbaacı olarak Basel’deki ’u seçti. Basıma eşlik etmek için bizzat Basel’e gitti. Eseri Rönasans kitapçılığının ulaştığı en yüksek kalitenin muhteşem bir örneğiydi. Eser 17 tam sayfa çizim yanında metin içinde çok sayıda şekil içermekteydi. Bu şekiller bugüne kadar yapılmış ağaç baskılarının en güzel örneğiydi. Sık dizilmiş 600 sayfadan oluşan eserin metni 7 bölüm veya kitaptan oluşmaktaydı.
Birinci kitap kemikler ve eklemlerle ilgiliydi. Ve beş değişik insan ırkına ait kafatası çizimlerini içermekteydi. Bunlar karşılaştırmalı etnografyaya ait ilk çizimlerdi.
İkinci kitap kaslarla ilgiliydi ve kitabın çizimlerinin en ünlü olan bölümüydü.
Üçüncü kitap işe kalp ve kan damarlarıyla ilgiliydi. Burada vesalius kanın karaciğerde yapıldığına ve kalbin iki karıncığı arasındaki semptumdan geçtiğine dair Galenci görüşü benimsemişs ise de şüphelerinin olduğu açıktı. Zira‘’ kanın görünmez delikler vasıtasıyla sağ karıncıktan sol karıncığa geçmesini sağlayan Tanrı'nın sanatına hayran oluyoruz’’ ifadesini kullanmıştır. 12 yıl sonra yayınlanan 2. baskıda ise daha kesin olarak hiçbir şeyin karıncıklar arasında geçiş yapamayacağını söyledi.
Dördüncü kitap sinir sistemiyle ilgiliydi. Burada Vesalius, Galen'in ileri sürdüğü gibi sinirlerin içinin boş olmadığı sonucuna varmıştı ki bu doğruydu.
Beşinci kitap karın organlarıyla ilgiliydi.
Altınca kitap göğüs organlarıyla ilgiliydi. Bu sonuncu bölümde kalbi tanımlamış ve onu kasa benzetmişti.
Yedinci kitap beyni tanımlamış ve o zamana kadar bilinmeyen kısımlarını göstermişti. İşte bu sonra kısımda ince damarlardan meydana gelen rete mirabile (harika ağ), Galen'in ve diğerlerinin ileri sürdükleri gibi insan beyninin altında olmadığını sadece toynaklı hayvanların beyninde bulunduğunu açıklamıştır.
Eser o zaman akademik çevrelerde oldukça büyük eleştirilere yol açmıştır.
Saray hizmetine girmek ailesini eski bir geleneği olduğundan Kutsal Roma İmparatoruna baş vurmuş ve hemen saray hekimlerinden biri olarak tayin edilmiştir. Bu bilim için bir talihsizlikti. Çünkü kendisinin de hiç çekinmeden belirttiği gibi artık zamanın büyük bir kısmını ‘'safra hastalıklarına, mide-bağırsak düzensizliklerine ve kronik halsizliğe’’ ayıracaktı. Ancak bir kere imparatorluk hizmetine girince ayrılamazdı ve imparator tahttan çekilinceye kadar 13 yıl boyunca bu görevde kaldı. Bu görevi sırasında bazen askeri cerrah olarak çalışmak zorunda kaldı. Yolu tıp okuluna yakın düştüğünde otopsilere katıldı. Zamanın izin verdiği sürece araştırmalar yaptı. Yıllar geçtikçe bazı cerrahi tekniklerinin ayrıntılarını geliştirdi. Fabrika’yı tamamlayıcı birkaç kitap yazdı. Eleştirilere cevap verdi böylece ikinci baskının içeriğini yeniden düzenledi. Bütün bunlara rağmen Vesalius'un şöhreti esas olarak Fabrika'ya dayanır.17.yüzyıl sonuna gelindiğinde artık Vesalius'un Fabrika'sı akademisyenler ve pratisyen doktorlar tarafından hemen hemen her yerde kabul edilmiştir.
Vesalius Padua'yı terk ettikten sonra yerine Matteo Colombo, daha sonra da yetenekli bir hekim fakat başarısız bir cerrah olan Gabriele Falloppio geçti. Falloppio Fabrika’ya bir açıklama yazdı ve bazı yanlışları düzeltmeye çalıştı. Bunu yaparken ‘’İlahi Vesalius’’a olan saygısını belirtmekte geri kalmadı.
1543'te o zamana dek yazılmış en büyük bilim kitaplarından biri olan İnsan Vücudunun Yapısı; anatomi biliminin akademik bir uğraş olarak kabul edilmesini sağladı. 17. yüzyıla kadar Vesalius'un kuramları hemen hemen tüm Avrupa'da kabul gördü.
15 Ekim 1564’te Yunanistan'ın Zakintos adasında ölmüştür.
Galeri
-
![image]()
Andreas Vesalius'un Fabrica adlı kitabından çizimler -
![image]()
Andreas Vesalius'un Fabrica adlı kitabından çizimler -
![image]()
Andreas Vesalius'un Fabrica adlı kitabından çizimler
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Andreas Vesalius d 31 Aralik 1514 Bruksel o 15 Ekim 1564 Zakintos Roma Imparatoru V Charles in eczacisinin oglu olarak Bruksel de dogmustur Antik Cag dan beri suregelen insan bedeni hakkindaki yanlis dusunceleri duzelten anatomist ve doktordur Tip kokenli bir ailede buyumustur Babasi imparatorun baseczacisiydi Ailesi kucuk yastan itibaren onu tibbi dusunceleri okumasi icin cesaretlendirmisti Once Leuven de sonra Paris Universitesi nde egitim gordu ve daha sonra Italya da Padova Universitesi nde anatomi kursusunde ders vermeye basladi Bu sirada Galen in eserlerini incelemeye baslayan Vesalius onun insanin anatomik yapisi hakkinda verdigi bilgilerin hatalar icerdigini ve bu hatalarin kaynaginin bu konudaki calismalarin hayvanlar uzerinde yapilmasina ve elde edilen verilerin insanlara mal edilmesinden kaynaklandigini ileri surdu Ona gore insan anatomisi ile ilgili bilgi en iyi bicimde sadece saglikli bir insan vucudunun incelenmesi ile elde edilebilirdi Andreas VesaliusDogum31 Aralik 1514 1514 12 31 Bruksel Habsburg HollandasiOlum15 Ekim 1564 49 yasinda Zanta Osmanli ImparatorluguKariyeriDaliAnatomiDoktora danismaniGemma FrisiusDoktora ogrencileri O zaman ameliyat ve anatomi tibbin onemli dallari olarak goruluyordu Vesalius bu iki dalin birbirine bagli olduguna inaniyordu Ogrencilerine ornek olmasi icin ozellikle kendisi kan ve sinir sisteminin anatomik tablolarini olusturmustur Ayni yillarda Vesalius o donemlerde populer bir tedavi yontemi olan kan alma ile ilgili bir kitapcik yayinlamis Kanin vucudun neresinden alinmasi gerektigiyle ilgili o donemde supheler vardi Vesalius un kitapcigi bunu aciklamis ve tipta insan vucudunun yapisini anlamanin onemini bir kez daha vurgulamistir Vesalius 1537 sonbaharinda Padua ya gitti ve lisans derecesini Louvain de aldigi icin buraya yuksek lisans ogrencisi olarak kaydoldu Ancak bilgisi o kadar genisti ki iki gunluk sinavdan sonra doktor derecesini hem de seref payeleriyle birlikte aldi ve ertesi gun de cerrahi anatomi hocaligi gorevini kabul etti Acikcasi Vesalius olaganustu yetenekliydi Vesalius Padua da calismaya baslar baslamaz bir yenilik getirdi Butun kadavra calismalarini bizzat kendisi yapti ve ogrencilerin isini kolaylastirmak icin dort buyuk anatomi cizimi kullandi Bunlardan biri calindi ve yayinlandi Vesalius calismalarinin baskalari tarafindan calinip yayinlanmasini onlemek icin digerlerini kendisi yayinladi ve bunlara Hollandali sanatci ve Titian in ogrencisi in yaptigi insan iskeletine ait uc cizim ekledi Ancak beklenecegi gibi bu cizimler ve eserler hala Galen etkisindeydi Vesalius Padua daki mevkinden mumkun oldugu kadar cok kadavra calismasi yapmak icin yararlandi ve hem insan hem hayvan kadavralarini kullandi Burada bes yil boyunca yaptigi kadavra calismalarinda elde ettigi sonuclar Galen inki ile farkliydi 1539 da Padua Ceza Mahkemesi hakimi nin yardimi sayesinde idam edilen suclularin cesetlerini temin etti Contarin infazlari Vesalius un calismalarina uygun olarak bazen geciktirmekteydi Dolayisiyla Vesalius cok sayida kadavra uzerinde calisma imkani buldu Boylece tekrar tekrar karsilastirmali diseksiyonlar yapti Ve Galen in bilgisinin guvenilir olmadigini kanitladi 1539 da Galen e acikca meydan okuyacak kadar kesin bulgular elde etti Ve Galen in calismalarinin sonuclarinin bir maymuna ait oldugunu ispat etti Galen in 200 den fazla hatasini duzeltti Vesalius anatomi konusundaki calismalarini 1543 te De Humani Corporis Fabrica ismini verdigi resimli kitabinda toplamistir Bati tibbinin tartismasiz en onemli eseridir Bu kitap modern anatomik tedavinin ilki sayilir Bu kitabin onemini Vesalius bu kitap olmasaydi sadece bir hayalet olurdu sozuyle anlatmak mumkundur Her ne kadar kitap ilk defa teorileri gorsellerle desteklese de insanlarin bircogu Galen in dogru olduguna inanmaya devam etti 1555 te Vesalius kalbin anatomik yapisi ile ilgili kisimdaki hatalari duzeltip eklemeler yaptiktan sonra kitabinin bir ozetini yayinlamistir Bundan sonra Vesalius iki yil boyunca calismalarinin sonuclarini yazdi cizimlerini baskiya hazirlarken ne zamandan ne de masraftan kacindi En iyi cizim ustalarini ve en ince calisan Venedikli tahta oymacilarini tuttu Matbaaci olarak Basel deki u secti Basima eslik etmek icin bizzat Basel e gitti Eseri Ronasans kitapciliginin ulastigi en yuksek kalitenin muhtesem bir ornegiydi Eser 17 tam sayfa cizim yaninda metin icinde cok sayida sekil icermekteydi Bu sekiller bugune kadar yapilmis agac baskilarinin en guzel ornegiydi Sik dizilmis 600 sayfadan olusan eserin metni 7 bolum veya kitaptan olusmaktaydi Birinci kitap kemikler ve eklemlerle ilgiliydi Ve bes degisik insan irkina ait kafatasi cizimlerini icermekteydi Bunlar karsilastirmali etnografyaya ait ilk cizimlerdi Ikinci kitap kaslarla ilgiliydi ve kitabin cizimlerinin en unlu olan bolumuydu Ucuncu kitap ise kalp ve kan damarlariyla ilgiliydi Burada vesalius kanin karacigerde yapildigina ve kalbin iki karincigi arasindaki semptumdan gectigine dair Galenci gorusu benimsemiss ise de suphelerinin oldugu acikti Zira kanin gorunmez delikler vasitasiyla sag karinciktan sol karinciga gecmesini saglayan Tanri nin sanatina hayran oluyoruz ifadesini kullanmistir 12 yil sonra yayinlanan 2 baskida ise daha kesin olarak hicbir seyin karinciklar arasinda gecis yapamayacagini soyledi Dorduncu kitap sinir sistemiyle ilgiliydi Burada Vesalius Galen in ileri surdugu gibi sinirlerin icinin bos olmadigi sonucuna varmisti ki bu dogruydu Besinci kitap karin organlariyla ilgiliydi Altinca kitap gogus organlariyla ilgiliydi Bu sonuncu bolumde kalbi tanimlamis ve onu kasa benzetmisti Yedinci kitap beyni tanimlamis ve o zamana kadar bilinmeyen kisimlarini gostermisti Iste bu sonra kisimda ince damarlardan meydana gelen rete mirabile harika ag Galen in ve digerlerinin ileri surdukleri gibi insan beyninin altinda olmadigini sadece toynakli hayvanlarin beyninde bulundugunu aciklamistir Eser o zaman akademik cevrelerde oldukca buyuk elestirilere yol acmistir Saray hizmetine girmek ailesini eski bir gelenegi oldugundan Kutsal Roma Imparatoruna bas vurmus ve hemen saray hekimlerinden biri olarak tayin edilmistir Bu bilim icin bir talihsizlikti Cunku kendisinin de hic cekinmeden belirttigi gibi artik zamanin buyuk bir kismini safra hastaliklarina mide bagirsak duzensizliklerine ve kronik halsizlige ayiracakti Ancak bir kere imparatorluk hizmetine girince ayrilamazdi ve imparator tahttan cekilinceye kadar 13 yil boyunca bu gorevde kaldi Bu gorevi sirasinda bazen askeri cerrah olarak calismak zorunda kaldi Yolu tip okuluna yakin dustugunde otopsilere katildi Zamanin izin verdigi surece arastirmalar yapti Yillar gectikce bazi cerrahi tekniklerinin ayrintilarini gelistirdi Fabrika yi tamamlayici birkac kitap yazdi Elestirilere cevap verdi boylece ikinci baskinin icerigini yeniden duzenledi Butun bunlara ragmen Vesalius un sohreti esas olarak Fabrika ya dayanir 17 yuzyil sonuna gelindiginde artik Vesalius un Fabrika si akademisyenler ve pratisyen doktorlar tarafindan hemen hemen her yerde kabul edilmistir Vesalius Padua yi terk ettikten sonra yerine Matteo Colombo daha sonra da yetenekli bir hekim fakat basarisiz bir cerrah olan Gabriele Falloppio gecti Falloppio Fabrika ya bir aciklama yazdi ve bazi yanlislari duzeltmeye calisti Bunu yaparken Ilahi Vesalius a olan saygisini belirtmekte geri kalmadi 1543 te o zamana dek yazilmis en buyuk bilim kitaplarindan biri olan Insan Vucudunun Yapisi anatomi biliminin akademik bir ugras olarak kabul edilmesini sagladi 17 yuzyila kadar Vesalius un kuramlari hemen hemen tum Avrupa da kabul gordu 15 Ekim 1564 te Yunanistan in Zakintos adasinda olmustur GaleriAndreas Vesalius un Fabrica adli kitabindan cizimler Andreas Vesalius un Fabrica adli kitabindan cizimler Andreas Vesalius un Fabrica adli kitabindan cizimler