ANFO (Amonyum Nitrat-Fuel Oil), madencilik ile inşaat sektöründe yaygın ve sıklıkla kullanılan, karışım halinde hazırlanan amonyum nitrat tabanlı bir patlayıcı türüdür.
Kimyası
ANFO çoğunlukla sınıfında sayılır. Patlama şekli genellikle infilak şeklinde olup yüksektir. bir patlayıcı olan ANFO, belirgin yakıt ve oksidant karışımından oluşur. Hassasiyeti genellikle düşüktür.
Basit olarak ANFO infilakının kimyası, amonyum nitrat (NH4NO3) ve uzun zincirli bir hidrokarbon (CnH2n+2) arasındaki reaksiyon olarak görülebilir. Bu reaksiyon sonucunda nitrojen, karbon dioksit ve su açığa çıkar. Stokiyometrik olarak, amonyum nitratın ve fuel oilin en efektif ve dengeli olarak birleştiği oran ağırlıkça %94,3 oranında amonyum nitrat (AN) ve yine ağırlıkça %5,7 oranında Fuel-Oil'in homojen bir şekilde karıştırılması sonucu elde edilir. İdeal şartlar altında gerçekleştirilen patlamalarda yukarıda bahsedilen gazlar dışında herhangi bir ürün oluşması beklenmez. Fakat pratik kullanımda az da olsa karbon monoksit ve () gibi toksik gazlar ortaya çıkabilir.
Endüstriyel kullanımı
ANFO terimi madencilikte genel olarak katı amonyum nitrat ve No 2 fuel oil (kalorifer yakıtı). Bu formda yaklaşık 840 kg/m³'lük bir yığın yoğunluğuna sahiptir. AN yüksek oranda higroskopiktir ve havadaki suyu emme gücüne sahiptir. Bu yüzden nemli ortamlarda saklanmaması gerekir. Bunun yanında AN, suda çözünür. Bu yüzden ıslak şartlar altında çalışılırken patlatma yapılacak deliklerin susuzlaştırılması gerekmektedir.
ANFO'nun bu kadar yaygın kullanılan bir patlayıcı olmasındaki temel etken ucuzluğu ve yüksek kararlılığıdır. Oksitleyici olarak satın alınan amonyum nitrat sahaya getirilip burada fuel oil ile karışımı sağlanarak ANFO hazırlanması sağlanabilir.
ANFO kimyası temel alınarak hazırlanmış başka patlayıcılar da bulunmaktadır. Bu patlayıcılara en güzel örnek olarak verilebilir. Bunları ANFO'dan ayıran en berlirgin özellik suya dayanıklı olmaları ve yüksek yığın yoğunluklarıdır.
Terör amaçlı kullanımı
Gerekli malzemenin erişebilirliği, yapımının nispeten kolay oluşu ve tahribat gücü nedeniyle ANFO, terörist saldırılarda sık kullanılan bir patlayıcı türüdür. Bu kullanımın ilk örneklerinden biri 1970 yılında Wisconsin-Madison Üniversitesi'nde okuyan öğrenci protestocuydu. ANFO'nun kullanıldığı "araba bombaları" kısa zamanda IRA tarafından da kullanılmaya başlandı, örneğin . IRA yanında bu yöntem KDSG, ETA ve değişik terörist örgütler tarafından da kullanıldı. Bu eylemlerden biri de 1990'larda Dünya Ticaret Merkezi'nin New York'ta yer alan binasına karşı düzenlenen ilk saldırı da sayılabilir. ANFO'nun daha komplike bir benzeri olan ANNM de (nitromethanının yakıt olarak kullanıldığı bir patlayıcı) 1995 yılında gerçekleştirilen Oklahoma City saldırısında kullanılmıştır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Mike Davis, Buda's Wagon: A Brief History of the Car Bomb (Verso: New York, 2007): 53.
Dış bağlantılar
- Açık ocakta ANFO kullanımını gösteren bir video 15 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- 5 kg ANFOnun patlatılmasını gösteren bir video 1 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ANFOnun malzeme güvenlik bilgi formu[]
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
ANFO Amonyum Nitrat Fuel Oil madencilik ile insaat sektorunde yaygin ve siklikla kullanilan karisim halinde hazirlanan amonyum nitrat tabanli bir patlayici turudur 25 kilogramlik ANFO cuvallarimadenlerde kullanilan ANFO tanecikleriKimyasiANFO cogunlukla sinifinda sayilir Patlama sekli genellikle infilak seklinde olup yuksektir bir patlayici olan ANFO belirgin yakit ve oksidant karisimindan olusur Hassasiyeti genellikle dusuktur Basit olarak ANFO infilakinin kimyasi amonyum nitrat NH4NO3 ve uzun zincirli bir hidrokarbon CnH2n 2 arasindaki reaksiyon olarak gorulebilir Bu reaksiyon sonucunda nitrojen karbon dioksit ve su aciga cikar Stokiyometrik olarak amonyum nitratin ve fuel oilin en efektif ve dengeli olarak birlestigi oran agirlikca 94 3 oraninda amonyum nitrat AN ve yine agirlikca 5 7 oraninda Fuel Oil in homojen bir sekilde karistirilmasi sonucu elde edilir Ideal sartlar altinda gerceklestirilen patlamalarda yukarida bahsedilen gazlar disinda herhangi bir urun olusmasi beklenmez Fakat pratik kullanimda az da olsa karbon monoksit ve gibi toksik gazlar ortaya cikabilir Endustriyel kullanimiANFO terimi madencilikte genel olarak kati amonyum nitrat ve No 2 fuel oil kalorifer yakiti Bu formda yaklasik 840 kg m luk bir yigin yogunluguna sahiptir AN yuksek oranda higroskopiktir ve havadaki suyu emme gucune sahiptir Bu yuzden nemli ortamlarda saklanmamasi gerekir Bunun yaninda AN suda cozunur Bu yuzden islak sartlar altinda calisilirken patlatma yapilacak deliklerin susuzlastirilmasi gerekmektedir ANFO nun bu kadar yaygin kullanilan bir patlayici olmasindaki temel etken ucuzlugu ve yuksek kararliligidir Oksitleyici olarak satin alinan amonyum nitrat sahaya getirilip burada fuel oil ile karisimi saglanarak ANFO hazirlanmasi saglanabilir ANFO kimyasi temel alinarak hazirlanmis baska patlayicilar da bulunmaktadir Bu patlayicilara en guzel ornek olarak verilebilir Bunlari ANFO dan ayiran en berlirgin ozellik suya dayanikli olmalari ve yuksek yigin yogunluklaridir Teror amacli kullanimiGerekli malzemenin erisebilirligi yapiminin nispeten kolay olusu ve tahribat gucu nedeniyle ANFO terorist saldirilarda sik kullanilan bir patlayici turudur Bu kullanimin ilk orneklerinden biri 1970 yilinda Wisconsin Madison Universitesi nde okuyan ogrenci protestocuydu ANFO nun kullanildigi araba bombalari kisa zamanda IRA tarafindan da kullanilmaya baslandi ornegin IRA yaninda bu yontem KDSG ETA ve degisik terorist orgutler tarafindan da kullanildi Bu eylemlerden biri de 1990 larda Dunya Ticaret Merkezi nin New York ta yer alan binasina karsi duzenlenen ilk saldiri da sayilabilir ANFO nun daha komplike bir benzeri olan ANNM de nitromethaninin yakit olarak kullanildigi bir patlayici 1995 yilinda gerceklestirilen Oklahoma City saldirisinda kullanilmistir Ayrica bakinizPatlayicilarin patlama hizlarinin listesiKaynakca Mike Davis Buda s Wagon A Brief History of the Car Bomb Verso New York 2007 53 Dis baglantilarAcik ocakta ANFO kullanimini gosteren bir video 15 Eylul 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde 5 kg ANFOnun patlatilmasini gosteren bir video 1 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ANFOnun malzeme guvenlik bilgi formu olu kirik baglanti