Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kapalı tohumlular, çiçekli bitkiler, anjiyospermler veya bilimsel ismiyle Angiospermae ya da Magnoliophyta; 64 takım, 416 familya ve bilinen yaklaşık 13,000 cins ve 300,000 tür ile kara bitkilerinin en çeşitli grubunu oluştururlar.Açık tohumlu bitkiler gibi kapalı tohumlu bitkiler de tohum üreten bitkilerdir. Çiçeklerinin, tohumlarındaki endospermlerinin ve tohumlarını içeren meyvelerinin özellikleri ile açık tohumlulardan ayrılırlar. Etimolojik olarak anjiyosperm, bir kılıf içinde tohum üreten bir bitki, başka bir deyişle meyve veren bir bitki anlamına gelir. Terim, Yunanca angeion ("kılıf" veya "örtmek") ve sperma ("tohum") kelimelerinden gelir.
| Kapalı tohumlular | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Çeşitli kapalı tohumlular | |||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||
| |||||||||
| Sinonimler | |||||||||
| |||||||||
Çiçekli bitkilerin ataları, 245 ila 202 milyon yıl önce Triyas Döneminde açık tohumlulardan ayrıldı ve ilk çiçekli bitkiler ~125 milyon yıl öncesine tarihlenmiştir. Kapalı tohumlular, Erken Kretase döneminde yoğun bir şekilde çeşitlendi, 120 milyon yıl önce yaygınlaştı ve 60 ila 100 milyon yıl önce baskın ağaç olarak kozalaklı ağaçların yerini aldı.
Kara bitkileri içindeki en önemli topluluğu, "çiçekli bitkiler" oluşturmaktadır. Yeryüzünün en gelişmiş ve baskın bitkileridir. Morfolojik olarak, ot, çalı gibi değişik biçimleri bulunur. Kapalı tohumluların en belirgin özelliği farklılaşmış çiçekleri ve meyveleridir. Tohum taslakları kapalı bir odacık içinde geliştiği için bu gruba "kapalı tohumlular" denilmiştir. Açık tohumlulardan şu özellikleriyle ayrılırlar:
- Tohum taslakları tek veya çok sayıda meyve yaprağıyla çevrili bir odacık içindedir.
- Sekonder odunlarında trakeidlerle birlikte trakeler de bulunur.
- Çiçekler genellikle hermafrodit olup hem erkek hem dişi organ aynı çiçek üzerinde bulunur.
- Çiçek örtü yaprakları (periant), çanak yaprak (sepal) ve taç yaprak (petal) şeklinde farklılaşmıştır.
- Dişi organda (pistil), ovaryum (yumurtalık), stigma ve stilus gibi farklılaşmış kısımlar bulunur.
Terim bilgisi
Uluslararası bitki bilimsel adlandırma kuralları, familya basamağının üstünde yer alan basamakların adlandırılmasında seçim serbestliği tanır ve bahsi geçen kuralların 16. maddesi, tanımlayıcı ya da içerilen bir cinse bağlı tanıtıcı (jenerik) adlara izin verir. Dolayısıyla, kapalı tohumluların da bölüm olarak adlandırılmasında geçerli olan ve birbirinin yerine kullanılabilen çeşitli bitki bilimsel adlar bulunmaktadır; bunlar şöyle sıralanabilir:
- Tanımlayıcı adlar:
- Angiospermae: "kapalı tohumlular" terimi ile çok yakın anlam benzerliği taşıyan ve tanımlayıcılık açısından en çok tercih edilen ad.
- → terimin İngilizce ve tekil karşılığı olan "angiosperm" için İngilizce kaynak 13 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Anthophyta: Türkçe karşılığı "çiçekli / çiçek açan bitkiler" olan ve tanımlayıcılık açısından ikincil olarak tercih edilen ad.
- → İngilizce Wikipedia'da Angiospermae ve Anthophyta
- Cinse bağlı tanıtıcı ad:
- Magnoliophyta: Fransız doktor ve botanikçi 'ün (1638-1715) soyadına atıfta bulunarak adlandırılan cinsi ve bu cinsin üyesi olduğu Magnoliaceae familyasının adlarından türetilmiş olan ve kapalı tohumluların bilimsel adlandırılmasında çok sık tercih edilen isim.
- → İngilizce Wikipedia'da Angiospermae; "Magnolia" için İngilizce kaynak 20 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kapalı tohumlular, tohumlu bitkilerin iki topluluğundan biridir; diğer topluluğu ise Açık tohumlular oluşturur.
Kapalı tohumluların en çok tür sayısı bulunan familyaları şunlardır:
- Orchidaceae (orkidegiller): yaklaşık 25.000 tür
- Asteraceae ya da Compositae (papatyagiller): yaklaşık 20.000 tür
- Fabaceae ya da Leguminosae (baklagiller): 17,000 tür
- Rubiaceae (kökboyasıgiller): yaklaşık 13,183 tür
- Poaceae ya da Gramineae (buğdaygiller): yaklaşık 9,000 tür
- Euphorbiaceae (sütleğengiller): yaklaşık 5,000 tür
- Malvaceae (ebegümecigiller): yaklaşık 4,300 tür
- Cyperaceae: yaklaşık 4,000 tür
- Araceae (yılanyastığıgiller): yaklaşık 3700 tür
Çiçekli Bitkilerin Kökü Vardır.
Taksonomik çeşitlilik
Çiçekli bitki türlerinin sayısının 250.000 ila 400.000 arasında değiştiği tahmin edilmektedir. Buna karşılık, yaklaşık 12.000 karayosunu ve 11.000 pteridofit türü bulunmaktadır. APG sistemi, esas olarak moleküler filogenetik yoluyla familya sayısını belirlemeye çalışmaktadır. APG III 2009'da 415 familya vardı. APG IV 2016'da beş yeni takım (Boraginales, Dilleniales, Icacinales, Metteniusales ve Vahliales) ve bazı yeni familyalar eklenerek toplam 64 örtülü familya takımı ve 416 familya elde edilmiştir. APG sistemi sadece takım seviyesinin üzerindeki gayri resmi grupları tanımasına rağmen, örtülü bitkiler Anthophyta adı verilen (hayvan sınıflandırma sistemlerindeki tür seviyesiyle karşılaştırılabilir) bölüm seviyesinde bir grup olarak kabul edilmeye başlanmıştır.
Çiçekli bitkilerin çeşitliliği eşit olarak dağılmamıştır. Neredeyse tüm türler Eudicotaceae (%75), Unicotaceae (%23) ve Magnoliaceae (%2) kladlarına aittir. Geriye kalan beş klad toplam 250'den biraz fazla tür içerir, yani dokuz familyaya bölünmüş çiçekli bitkilerin çeşitliliğinin %0,1'inden daha azını. APG tanımlarında 166.000'den fazla tür içeren 443 familyadan tür bakımından en zengin 25'i.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Dipnotlar
- ^ Cronquist 1960
- ^ Reveal, James L. (2011) [ya da daha sonra]. . 27 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2017.
- ^ Takhtajan 1964
- ^ Christenhusz, M. J. M.; Byng, J. W. (2016). . Phytotaxa. 261 (3): 201-217. doi:10.11646/phytotaxa.261.3.1. 29 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2020.
- ^ . onlinelibrary.wiley.com. 2 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2023.
- ^ "Systematics of the Bryophyta (mosses): From molecules to a revised classification". www.researchgate.net. 14 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Kasım 2023.
- ^ "Biology of Plants". books.google.com. 14 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Kasım 2023.
- ^ "An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG IV". academic.oup.com. 11 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Kasım 2023.
- ^ "Angiosperm". www.britannica.com. 3 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Kasım 2023.
- ^ "Angiosperm phylogeny website". www.mobot.org. 20 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Kasım 2023.
Genel
- Cronquist, Arthur (1 Ekim 1960). "The divisions and classes of plants". The Botanical Review (İngilizce). 26 (4): 425-482. doi:10.1007/BF02940572. ISSN 1874-9372.
- Takhtajan, A. (Haziran 1964). "The Taxa of the Higher Plants Above the Rank of Order". Taxon (İngilizce). 13 (5): 160-164. doi:10.2307/1216134. ISSN 0040-0262. 1 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2022.
Dış bağlantılar
![image]()
Wikimedia Commons'ta Magnoliophyta ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur![image]()
Vikitür'de Magnoliophyta ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kapali tohumlular cicekli bitkiler anjiyospermler veya bilimsel ismiyle Angiospermae ya da Magnoliophyta 64 takim 416 familya ve bilinen yaklasik 13 000 cins ve 300 000 tur ile kara bitkilerinin en cesitli grubunu olustururlar Acik tohumlu bitkiler gibi kapali tohumlu bitkiler de tohum ureten bitkilerdir Ciceklerinin tohumlarindaki endospermlerinin ve tohumlarini iceren meyvelerinin ozellikleri ile acik tohumlulardan ayrilirlar Etimolojik olarak anjiyosperm bir kilif icinde tohum ureten bir bitki baska bir deyisle meyve veren bir bitki anlamina gelir Terim Yunanca angeion kilif veya ortmek ve sperma tohum kelimelerinden gelir Kapali tohumlular Yasadigi donem araligi 134 0 myo Gunumuz PreYeYeOSDCPTJKPgNCesitli kapali tohumlularBiyolojik siniflandirmaAlem PlantaeSube TracheophytaKlad SpermatophytesKlad AngiospermsSinonimlerAnthophyta Cronquist Angiospermae Lindl Magnoliophyta amp Magnolicae Takht Cicekli bitkilerin atalari 245 ila 202 milyon yil once Triyas Doneminde acik tohumlulardan ayrildi ve ilk cicekli bitkiler 125 milyon yil oncesine tarihlenmistir Kapali tohumlular Erken Kretase doneminde yogun bir sekilde cesitlendi 120 milyon yil once yayginlasti ve 60 ila 100 milyon yil once baskin agac olarak kozalakli agaclarin yerini aldi Kara bitkileri icindeki en onemli toplulugu cicekli bitkiler olusturmaktadir Yeryuzunun en gelismis ve baskin bitkileridir Morfolojik olarak ot cali gibi degisik bicimleri bulunur Kapali tohumlularin en belirgin ozelligi farklilasmis cicekleri ve meyveleridir Tohum taslaklari kapali bir odacik icinde gelistigi icin bu gruba kapali tohumlular denilmistir Acik tohumlulardan su ozellikleriyle ayrilirlar Tohum taslaklari tek veya cok sayida meyve yapragiyla cevrili bir odacik icindedir Sekonder odunlarinda trakeidlerle birlikte trakeler de bulunur Cicekler genellikle hermafrodit olup hem erkek hem disi organ ayni cicek uzerinde bulunur Cicek ortu yapraklari periant canak yaprak sepal ve tac yaprak petal seklinde farklilasmistir Disi organda pistil ovaryum yumurtalik stigma ve stilus gibi farklilasmis kisimlar bulunur Terim bilgisiUluslararasi bitki bilimsel adlandirma kurallari familya basamaginin ustunde yer alan basamaklarin adlandirilmasinda secim serbestligi tanir ve bahsi gecen kurallarin 16 maddesi tanimlayici ya da icerilen bir cinse bagli tanitici jenerik adlara izin verir Dolayisiyla kapali tohumlularin da bolum olarak adlandirilmasinda gecerli olan ve birbirinin yerine kullanilabilen cesitli bitki bilimsel adlar bulunmaktadir bunlar soyle siralanabilir Tanimlayici adlar Angiospermae kapali tohumlular terimi ile cok yakin anlam benzerligi tasiyan ve tanimlayicilik acisindan en cok tercih edilen ad terimin Ingilizce ve tekil karsiligi olan angiosperm icin Ingilizce kaynak 13 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Anthophyta Turkce karsiligi cicekli cicek acan bitkiler olan ve tanimlayicilik acisindan ikincil olarak tercih edilen ad Ingilizce Wikipedia da Angiospermae ve Anthophyta dd dd Cinse bagli tanitici ad Magnoliophyta Fransiz doktor ve botanikci un 1638 1715 soyadina atifta bulunarak adlandirilan cinsi ve bu cinsin uyesi oldugu Magnoliaceae familyasinin adlarindan turetilmis olan ve kapali tohumlularin bilimsel adlandirilmasinda cok sik tercih edilen isim Ingilizce Wikipedia da Angiospermae Magnolia icin Ingilizce kaynak 20 Aralik 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde dd dd Kapali tohumlular tohumlu bitkilerin iki toplulugundan biridir diger toplulugu ise Acik tohumlular olusturur Kapali tohumlularin en cok tur sayisi bulunan familyalari sunlardir Orchidaceae orkidegiller yaklasik 25 000 tur Asteraceae ya da Compositae papatyagiller yaklasik 20 000 tur Fabaceae ya da Leguminosae baklagiller 17 000 tur Rubiaceae kokboyasigiller yaklasik 13 183 tur Poaceae ya da Gramineae bugdaygiller yaklasik 9 000 tur Euphorbiaceae sutlegengiller yaklasik 5 000 tur Malvaceae ebegumecigiller yaklasik 4 300 tur Cyperaceae yaklasik 4 000 tur Araceae yilanyastigigiller yaklasik 3700 tur Cicekli Bitkilerin Koku Vardir Taksonomik cesitlilikCicekli bitki turlerinin sayisinin 250 000 ila 400 000 arasinda degistigi tahmin edilmektedir Buna karsilik yaklasik 12 000 karayosunu ve 11 000 pteridofit turu bulunmaktadir APG sistemi esas olarak molekuler filogenetik yoluyla familya sayisini belirlemeye calismaktadir APG III 2009 da 415 familya vardi APG IV 2016 da bes yeni takim Boraginales Dilleniales Icacinales Metteniusales ve Vahliales ve bazi yeni familyalar eklenerek toplam 64 ortulu familya takimi ve 416 familya elde edilmistir APG sistemi sadece takim seviyesinin uzerindeki gayri resmi gruplari tanimasina ragmen ortulu bitkiler Anthophyta adi verilen hayvan siniflandirma sistemlerindeki tur seviyesiyle karsilastirilabilir bolum seviyesinde bir grup olarak kabul edilmeye baslanmistir Cicekli bitkilerin cesitliligi esit olarak dagilmamistir Neredeyse tum turler Eudicotaceae 75 Unicotaceae 23 ve Magnoliaceae 2 kladlarina aittir Geriye kalan bes klad toplam 250 den biraz fazla tur icerir yani dokuz familyaya bolunmus cicekli bitkilerin cesitliliginin 0 1 inden daha azini APG tanimlarinda 166 000 den fazla tur iceren 443 familyadan tur bakimindan en zengin 25 i Ayrica bakinizAcik tohumlular Bir cenekliler Iki ceneklilerKaynakcaDipnotlar Cronquist 1960 Reveal James L 2011 ya da daha sonra 27 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Agustos 2017 Takhtajan 1964 Christenhusz M J M Byng J W 2016 Phytotaxa 261 3 201 217 doi 10 11646 phytotaxa 261 3 1 29 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Aralik 2020 onlinelibrary wiley com 2 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Kasim 2023 Systematics of the Bryophyta mosses From molecules to a revised classification www researchgate net 14 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Kasim 2023 Biology of Plants books google com 14 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Kasim 2023 An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants APG IV academic oup com 11 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Kasim 2023 Angiosperm www britannica com 3 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Kasim 2023 Angiosperm phylogeny website www mobot org 20 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Kasim 2023 Genel Cronquist Arthur 1 Ekim 1960 The divisions and classes of plants The Botanical Review Ingilizce 26 4 425 482 doi 10 1007 BF02940572 ISSN 1874 9372 Takhtajan A Haziran 1964 The Taxa of the Higher Plants Above the Rank of Order Taxon Ingilizce 13 5 160 164 doi 10 2307 1216134 ISSN 0040 0262 1 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Ekim 2022 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Magnoliophyta ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Vikitur de Magnoliophyta ile ilgili ayrintili taksonomik bilgiler bulunur Vikikitap Vikikitapta bu konu hakkinda daha fazla bilgi var Kapali tohumlular