Kendisini Türkiye Devleti veya Türkiye olarak tanımlayan ve yaygın olarak Ankara Hükûmeti adıyla anılan Büyük Millet Meclisi Hükûmeti, Türk Kurtuluş Savaşı (1919-1923) ve Osmanlı İmparatorluğu'nun son yıllarında Ankara merkezli geçici ve devrimci Türk hükûmetiydi. Osmanlı Sultanı tarafından yönetilen çökmekte olan İstanbul Hükûmeti'nin aksine, Anadolu Hareketi tarafından yönetilmiştir.
Ankara Hükûmeti Türkiye Devleti | |||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1920-1923 | |||||||||||||||||
Slogan Ya istiklâl ya ölüm! | |||||||||||||||||
Sevr Antlaşması'na göre Osmanlı'nın paylaştırılması | |||||||||||||||||
Tür | Geçici hükûmet | ||||||||||||||||
Başkent | Ankara | ||||||||||||||||
Resmî dil(ler) | Türkçe | ||||||||||||||||
Resmî din | İslam | ||||||||||||||||
Hükûmet | Meclis hükûmeti | ||||||||||||||||
Meclis Reisi | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
İcra Vekilleri Heyeti Reisi | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Yasama organı | Türkiye Büyük Millet Meclisi | ||||||||||||||||
Tarihçe | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Nüfus | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Para birimi | Osmanlı lirası | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Günümüzdeki durumu | Türkiye |
Kurtuluş Savaşı sırasında Büyük Millet Meclisi Hükûmeti, Kuvâ-yi Milliye denilen milislere ve Kuvâ-yi Nizamiye denilen düzenli orduya komuta etmiştir. Savaştan ve monarşist İstanbul Hükûmeti'ne karşı kazanılan zaferden sonra, cumhuriyetçi Ankara Hükûmeti 1923 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nun sona erdiğini ve küllerinden Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulduğunu ilan etmiştir. Büyük Millet Meclisi bugün Türkiye'nin parlamento organıdır.
Tarihçe
23 Nisan 1920’de Ankara’da toplanan Türkiye Büyük Millet Meclisi bünyesinde, ilk olarak 25 Nisan’da Muvakkat (geçici) İcra Encümeni sıfatıyla, TBMM Reisi Mustafa Kemal Paşa başkanlığında bir hükûmet oluşturuldu. Böylece, İstanbul’daki Osmanlı hükûmeti dışında Ankara’da bir hükûmet ortaya çıkmış oldu. Encümen, 3 Mayıs’ta, İcra Vekilleri Heyeti adlı hükûmet kurulana kadar görevine devam etti. Bu dönemde bir devlet başkanı yoktu ve bu görevi Meclis Reisi yerine getiriyordu. Meclis, ayrıca 5 Ağustos 1921 tarihinde çıkardığı Başkumandanlık Kanunu ile Mustafa Kemal Paşa’yı Başkumandanlığa getirerek ordunun maddi ve manevi gücünün artırılması ile sevk ve idare edilmesi konusundaki yetkilerini kullanma izni vermiştir.29 Ekim 1923’te cumhuriyetin ilan edilmesiyle yapılan seçimde Mustafa Kemal Paşa Reisicumhur seçilerek devlet başkanı olmuştur. Hükûmet başkanıysa Başvekil sıfatını almış ve Reisicumhur tarafından seçilmeye başlanmıştır. Dolayısıyla 1923’ten sonra kurulan hükûmetler, Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti ya da Ankara Hükûmeti olarak adlandırılmazlar.
- The Sphere gazetesinin 1-5 Mart 1921’de yayımladığı harita:
Ankara Hükûmeti ve Talepleri
Kemalistler ya da milliyetçiler, gölgeli alanı etkin biçimde kontrol ediyorlar. Onlar, Yunanlar tarafından Ege’den sürüldüler fakat Trakya’yı, İzmir’i, Ermenistan’ı ve Basra Körfezi'ne kadar bütün Mezopotamya’yı talep ediyorlar
Hükûmetler
Cumhuriyet öncesi hükûmetler "İcra Vekilleri Heyeti" olarak anılıyordu. Bunlar:
Kaynakça
- ^ a b Teşkîlât-ı Esâsîye Kanunu
- ^ Belgelerle Türk Tarihi Dergisi (18 bas.). Menteş Kitabevi. 1986. s. 72.
- ^ Ryan Gingeras (2019). Eternal Dawn: Turkey in the Age of Atatürk. s. 86.
- ^ Esra Yakut: Şeyhülislâmlık: yenileşme döneminde devlet ve din, Kitap Yayınevi Ltd., 2005, , ss. 198, 199 12 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ Pars Tuğlacı: Çağdaş Türkiye, Cem Yayınevi, 1987 s. 358 5 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ Hakan Alan, Avni Alan: İstanbul Şehir Rehberi, ASBOOK, 2007, , s. 12 12 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ Yahya Kemal: Eğil Dağlar, Kubbealtı Yayınları, 1966, , ss. 13, 92-93, 138, 155, 170, 188, 204-205, 232, 302, 338 12 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ William Hale: Turkish Foreign Policy, 1774-2000, Routledge, 2012, , ss. 36, 37, 38, 50, 265 12 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ Kemal Kirişci, Gareth M. Winrow: The Kurdish Question and Turkey: An Example of a Trans-State Ethnic Conflict, Routledge, 1997, , ss. 71-75, 77-79, 80, 82-84 12 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ Dr. Neziroğlu, İrfan; Dr. Yılmaz, Tuncer (Ekim 2013). Erdem Efe, Gülşah (Ed.). "Muvakkat İcra Encümeni Heyeti (Mustafa Kemal Paşa Hükümeti) 25 Nisan 1920-03 Mayıs 1920". Hükümetler, Programları ve Genel Kurul Görüşmeleri. Cilt 1 (24 Nisan 1920 – 22 Mayıs 1950). Birinci Bölüm “İcra Vekilleri Heyeti Dönemi” Hükümetleri: Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı Yayınları.
- ^ "144 sayılı Türkiye Büyük Millet Meclisi Reisi Mustafa Kemal Paşa Hazretlerine Başkumandanlık Tevcihine Dair Kanun" (PDF). Üçüncü Tertip Düstur. Cilt 2. 5 Ağustos 1921. s. 86. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 19 Ocak 2017.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kendisini Turkiye Devleti veya Turkiye olarak tanimlayan ve yaygin olarak Ankara Hukumeti adiyla anilan Buyuk Millet Meclisi Hukumeti Turk Kurtulus Savasi 1919 1923 ve Osmanli Imparatorlugu nun son yillarinda Ankara merkezli gecici ve devrimci Turk hukumetiydi Osmanli Sultani tarafindan yonetilen cokmekte olan Istanbul Hukumeti nin aksine Anadolu Hareketi tarafindan yonetilmistir Ankara HukumetiTurkiye Devleti1920 1923BayrakSlogan Ya istiklal ya olum Milli mars Istiklal Marsi source source track Sevr Antlasmasi na gore Osmanli nin paylastirilmasiTurGecici hukumetBaskentAnkaraResmi dil ler TurkceResmi dinIslamHukumetMeclis hukumetiMeclis Reisi 1920 1923Mustafa Kemal PasaIcra Vekilleri Heyeti Reisi 1920 1921Mustafa Kemal Pasa 1921 1922Mustafa Fevzi Pasa 1922 1923Huseyin Rauf Bey 1923Ali Fethi BeyYasama organiTurkiye Buyuk Millet MeclisiTarihce Meclisin acilmasi23 Nisan 1920 Icra Vekilleri Heyeti3 Mayis 1920 Anayasa20 Ocak 1921 Mudanya Mutarekesi11 Ekim 1922 Saltanatin kaldirilmasi1 Kasim 1922 Lozan Antlasmasi24 Temmuz 1923 Cumhuriyetin ilani29 Ekim 1923Nufus 6 7 milyonPara birimiOsmanli lirasiOnculler ArdillarOsmanli ImparatorluguErmenistan Demokratik CumhuriyetiIzmir in IsgaliIstanbul un IsgaliGurcistan Demokratik Cumhuriyeti Turkiye de tek partili donemGunumuzdeki durumu Turkiye Kurtulus Savasi sirasinda Buyuk Millet Meclisi Hukumeti Kuva yi Milliye denilen milislere ve Kuva yi Nizamiye denilen duzenli orduya komuta etmistir Savastan ve monarsist Istanbul Hukumeti ne karsi kazanilan zaferden sonra cumhuriyetci Ankara Hukumeti 1923 yilinda Osmanli Imparatorlugu nun sona erdigini ve kullerinden Turkiye Cumhuriyeti nin kuruldugunu ilan etmistir Buyuk Millet Meclisi bugun Turkiye nin parlamento organidir Tarihce23 Nisan 1920 de Ankara da toplanan Turkiye Buyuk Millet Meclisi bunyesinde ilk olarak 25 Nisan da Muvakkat gecici Icra Encumeni sifatiyla TBMM Reisi Mustafa Kemal Pasa baskanliginda bir hukumet olusturuldu Boylece Istanbul daki Osmanli hukumeti disinda Ankara da bir hukumet ortaya cikmis oldu Encumen 3 Mayis ta Icra Vekilleri Heyeti adli hukumet kurulana kadar gorevine devam etti Bu donemde bir devlet baskani yoktu ve bu gorevi Meclis Reisi yerine getiriyordu Meclis ayrica 5 Agustos 1921 tarihinde cikardigi Baskumandanlik Kanunu ile Mustafa Kemal Pasa yi Baskumandanliga getirerek ordunun maddi ve manevi gucunun artirilmasi ile sevk ve idare edilmesi konusundaki yetkilerini kullanma izni vermistir 29 Ekim 1923 te cumhuriyetin ilan edilmesiyle yapilan secimde Mustafa Kemal Pasa Reisicumhur secilerek devlet baskani olmustur Hukumet baskaniysa Basvekil sifatini almis ve Reisicumhur tarafindan secilmeye baslanmistir Dolayisiyla 1923 ten sonra kurulan hukumetler Turkiye Buyuk Millet Meclisi Hukumeti ya da Ankara Hukumeti olarak adlandirilmazlar The Sphere gazetesinin 1 5 Mart 1921 de yayimladigi harita Ankara Hukumeti ve Talepleri Kemalistler ya da milliyetciler golgeli alani etkin bicimde kontrol ediyorlar Onlar Yunanlar tarafindan Ege den surulduler fakat Trakya yi Izmir i Ermenistan i ve Basra Korfezi ne kadar butun Mezopotamya yi talep ediyorlarHukumetlerCumhuriyet oncesi hukumetler Icra Vekilleri Heyeti olarak aniliyordu Bunlar I Icra Vekilleri Heyeti II Icra Vekilleri Heyeti III Icra Vekilleri Heyeti IV Icra Vekilleri Heyeti V Icra Vekilleri HeyetiKaynakca a b Teskilat i Esasiye Kanunu Belgelerle Turk Tarihi Dergisi 18 bas Mentes Kitabevi 1986 s 72 Ryan Gingeras 2019 Eternal Dawn Turkey in the Age of Ataturk s 86 Esra Yakut Seyhulislamlik yenilesme doneminde devlet ve din Kitap Yayinevi Ltd 2005 9789758704941 ss 198 199 12 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Pars Tuglaci Cagdas Turkiye Cem Yayinevi 1987 s 358 5 Subat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Hakan Alan Avni Alan Istanbul Sehir Rehberi ASBOOK 2007 9750114701 s 12 12 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yahya Kemal Egil Daglar Kubbealti Yayinlari 1966 9757618519 ss 13 92 93 138 155 170 188 204 205 232 302 338 12 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde William Hale Turkish Foreign Policy 1774 2000 Routledge 2012 0415599865 ss 36 37 38 50 265 12 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kemal Kirisci Gareth M Winrow The Kurdish Question and Turkey An Example of a Trans State Ethnic Conflict Routledge 1997 0714647462 ss 71 75 77 79 80 82 84 12 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dr Neziroglu Irfan Dr Yilmaz Tuncer Ekim 2013 Erdem Efe Gulsah Ed Muvakkat Icra Encumeni Heyeti Mustafa Kemal Pasa Hukumeti 25 Nisan 1920 03 Mayis 1920 Hukumetler Programlari ve Genel Kurul Gorusmeleri Cilt 1 24 Nisan 1920 22 Mayis 1950 Birinci Bolum Icra Vekilleri Heyeti Donemi Hukumetleri Turkiye Buyuk Millet Meclisi Baskanligi Yayinlari 144 sayili Turkiye Buyuk Millet Meclisi Reisi Mustafa Kemal Pasa Hazretlerine Baskumandanlik Tevcihine Dair Kanun PDF Ucuncu Tertip Dustur Cilt 2 5 Agustos 1921 s 86 2 Subat 2017 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 19 Ocak 2017