Antal Szerb (1 Mayıs 1901, Budapeşte – 27 Ocak 1945, Balf, Sopron), Macar yazar, akademisyen, edebiyat tarihçisi ve çevirmendir.
Antal Szerb | |
---|---|
Doğum | 1 Mayıs 1901 Budapeşte, Macaristan |
Ölüm | 27 Ocak 1945 (43 yaşında) Balf, Sopron, Macaristan |
Meslek | Romancı, çevirmen, edebiyat tarihçisi |
Milliyet | Macar |
Macar edebiyatının en önemli yazar, eleştirmen ve yazın tarihçilerinden birisidir. A Pendragon legenda (Pendangron Söylencesi, 1934) ve Utas és holdvilág (Yolcu ve Ay Işığı, 1937) adlı romanları ile uluslararası ün kazanmıştır.
Yaşamı
1901 yılında Budapeşte’de Yahudilik’ten Katolikliğe geçmiş orta hâlli bir ailenin oğlu olarak dünyaya geldi. Budapeşte Üniversitesi’nde Alman ve İngiliz edebiyatı okudu, 1924’te doktorasını tamamladı.
Yazarlığa 1921 yılında henüz öğrenci iken Nyugat dergisinde yayınladığı şiirlerle ve öykülerle başladı.
1924-1929 arasında sık sık İtalya ve Fransa’ya giderek ilk kitabı olan “Az angol irodalom kistükre” (İngiliz Edebiyatı’nın Ana Hatları 1929) adlı eseri üzerine çalıştı. 1929-1930’da bir yılını İngiltere’de geçirdi.
Öğretim üyesi, editör ve yazar olarak kısa sürede tanınan yazar 1933’te Macar Edebiyat Akademisi başkanı seçildi ve ertesi yıl “A magyar irodalom története” (Macar Edebiyat Tarihi, 1934) adlı eserini yayımladı. Aynı yıl ilk romanı “A Pendragon legenda” (Pendangron Söylencesi, 1934) de yayımlandı. British Museum’da başlayan bir dedektiflik öyküsü ile kültür tarihinin birleşimi olan bu eser, onun İngiltere’de geçirdiği yılın izlerini taşıyordu. 1935 yılında Macaristan’ın en önemli edebiyat ödüllerinden biri olan Baumgarten Ödülü’ne değer görüldü.
İki dünya savaşı arasında kaleme alınmış en önemli modernist metinlerden biri olarak kabul edilen “Utas és holdvilág” (Yolcu ve Ay Işığı, 1937) adlı romanını 1937’de yayımladı. Yazar, aynı yıl Szeged Üniversitesi’nde Edebiyat Profesörü unvanını kazandı. 1937’de ikinci kez Baumgarten Ödülü’ne değer görüldü.
1938’de gazeteci –yazar Aladár Bálint’in kızı Klára Bálint ile evlendi. 1941’de üç ciltlik “A világirodalom története” (Dünya Edebiyat Tarihi, 1941) adlı eseri yayımladı. VII. Oliver (VII. Oliver, 1942) adlı romanı ise o tarihte bir Yahudinin kitabını yayınlamak olanaksız olduğu için İngilizceden çevrilmiş gibi gösterilerek yayınlandı.
1944’te Macaristan’ın Alman işgaline uğramasından sonra aile geçmişinden ötürü üniversitedeki görevinden alındı, kitapları yasaklandı ve Balf Toplama Kampı’na gönderildi. Orada Rus tanklarının geçmesini engellemek için yapılan derin hendeklerin kazı işinde çalıştırıldı. Macar ordusunun üst düzey yetkililerinin kamptan çıkarılması için girişimde bulundularsa da arkadaşları edebiyat tarihçisi ve yazar olmadan kamptan ayrılmayı reddetti. 30 Ocak 1945’te öldürüldü.
Ölümünden iki yıl sonra Balf kasabasına onun anısına bir anıt dikilmiştir. Deneme ve hikâyeleri ölümünden sonra derlenip yayımlanmıştır.
Eserleri
- A magyar újromantikus dráma, 1927
- Az udvari ember, 1927
- William Blake, 1928
- Az angol irodalom kis tükre, 1929
- Az ihletett költo, 1929
- Magyar preromantika, 1929
- Vörösmarty-tanulmányok, 1929
- Cynthia, 1932
- Madelon, az eb, 1934
- A magyar irodalomtörténet, 1934
- A Pendragon legenda, 1934
- Szerelem a palackban, 1935
- Utas és holdvilág, 1937 –
- A világirodalom története, 1941
- Hétköznapok és csodák, 1942
- A királyné nyaklánca, 1943
- Száz vers, 1943-1944 (editor)
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Antal Szerb 1 Mayis 1901 Budapeste 27 Ocak 1945 Balf Sopron Macar yazar akademisyen edebiyat tarihcisi ve cevirmendir Antal SzerbDogum1 Mayis 1901 Budapeste MacaristanOlum27 Ocak 1945 43 yasinda Balf Sopron MacaristanMeslekRomanci cevirmen edebiyat tarihcisiMilliyetMacarBalf Kasabasindaki Szerb Anthal anitiBudapeste de yasadigi ev Macar edebiyatinin en onemli yazar elestirmen ve yazin tarihcilerinden birisidir A Pendragon legenda Pendangron Soylencesi 1934 ve Utas es holdvilag Yolcu ve Ay Isigi 1937 adli romanlari ile uluslararasi un kazanmistir Yasami1901 yilinda Budapeste de Yahudilik ten Katoliklige gecmis orta halli bir ailenin oglu olarak dunyaya geldi Budapeste Universitesi nde Alman ve Ingiliz edebiyati okudu 1924 te doktorasini tamamladi Yazarliga 1921 yilinda henuz ogrenci iken Nyugat dergisinde yayinladigi siirlerle ve oykulerle basladi 1924 1929 arasinda sik sik Italya ve Fransa ya giderek ilk kitabi olan Az angol irodalom kistukre Ingiliz Edebiyati nin Ana Hatlari 1929 adli eseri uzerine calisti 1929 1930 da bir yilini Ingiltere de gecirdi Ogretim uyesi editor ve yazar olarak kisa surede taninan yazar 1933 te Macar Edebiyat Akademisi baskani secildi ve ertesi yil A magyar irodalom tortenete Macar Edebiyat Tarihi 1934 adli eserini yayimladi Ayni yil ilk romani A Pendragon legenda Pendangron Soylencesi 1934 de yayimlandi British Museum da baslayan bir dedektiflik oykusu ile kultur tarihinin birlesimi olan bu eser onun Ingiltere de gecirdigi yilin izlerini tasiyordu 1935 yilinda Macaristan in en onemli edebiyat odullerinden biri olan Baumgarten Odulu ne deger goruldu Iki dunya savasi arasinda kaleme alinmis en onemli modernist metinlerden biri olarak kabul edilen Utas es holdvilag Yolcu ve Ay Isigi 1937 adli romanini 1937 de yayimladi Yazar ayni yil Szeged Universitesi nde Edebiyat Profesoru unvanini kazandi 1937 de ikinci kez Baumgarten Odulu ne deger goruldu 1938 de gazeteci yazar Aladar Balint in kizi Klara Balint ile evlendi 1941 de uc ciltlik A vilagirodalom tortenete Dunya Edebiyat Tarihi 1941 adli eseri yayimladi VII Oliver VII Oliver 1942 adli romani ise o tarihte bir Yahudinin kitabini yayinlamak olanaksiz oldugu icin Ingilizceden cevrilmis gibi gosterilerek yayinlandi 1944 te Macaristan in Alman isgaline ugramasindan sonra aile gecmisinden oturu universitedeki gorevinden alindi kitaplari yasaklandi ve Balf Toplama Kampi na gonderildi Orada Rus tanklarinin gecmesini engellemek icin yapilan derin hendeklerin kazi isinde calistirildi Macar ordusunun ust duzey yetkililerinin kamptan cikarilmasi icin girisimde bulundularsa da arkadaslari edebiyat tarihcisi ve yazar olmadan kamptan ayrilmayi reddetti 30 Ocak 1945 te olduruldu Olumunden iki yil sonra Balf kasabasina onun anisina bir anit dikilmistir Deneme ve hikayeleri olumunden sonra derlenip yayimlanmistir EserleriA magyar ujromantikus drama 1927 Az udvari ember 1927 William Blake 1928 Az angol irodalom kis tukre 1929 Az ihletett kolto 1929 Magyar preromantika 1929 Vorosmarty tanulmanyok 1929 Cynthia 1932 Madelon az eb 1934 A magyar irodalomtortenet 1934 A Pendragon legenda 1934 Szerelem a palackban 1935 Utas es holdvilag 1937 A vilagirodalom tortenete 1941 Hetkoznapok es csodak 1942 A kiralyne nyaklanca 1943 Szaz vers 1943 1944 editor Kaynakca a b c Antal Szerb Authorscalender info sitesi Erisim tarihi 13 04 2015 olu kirik baglanti