Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Antik Yunanistan'da tıp büyük ölçüde Eski Mısır tıbbından etkilenmiştir. Bu dönemde Mısırlıların tıp alanındaki ve şifalı otlarla ilgili olarak bildikleri şeylerin ünü Odysseia'da görülebilir.
Tarihte ilk tıp okulu Antik Yunan dünyasında MÖ 700 yılında Knidos'da açıldı. İlk anatomi araştırmacısı olan Alcmaeon bu okulda çalıştı ve araştırmalarını burada sürdürdü. Daha sonra Hipokrat, Kos'ta kendi tıp okulunu kurdu. Mısır tıbbına karşı duydukları büyük ilginin bilinmesine rağmen, Antik Yunan tıbbını dış etkilerden ayırarak inceleme girişimleri döneme ait bilgi ve kaynak yetersizliği nedeniyle oldukça kısıtlı kalmıştır. Antik Yunanların Mısır tıbbından pek çok şeyi kendi kültürlerine aktardığı kesin olmasına karşın, bu İskenderiye'de bir Yunan tıp okulunun açılması ile en üst düzeyine ulaşmıştır.
Hipokrat ve Hipokrat dönemi tıp
Hipokrat'ın bırakmış olduğu yazılı eserler kurduğu okulun da tıbbi bilgi birikiminin çekirdeğini oluşturur. Tüm bu külliyatın Hipokrat'ın kendi tarafından yazıldığına inanan araştırmacılar olsa da, bugün pek çok kesim bunların Hipokrat'ın kendi dönemi ve öncesinde yazılmış olan parçaları bir araya getirdiğine inanmaktadır. Bunların içinden hangisinin Hipokrat'ın kendisi tarafından yazılmış olduğunu ayırmak olanaksız olduğundan bugün tüm içerik Hipokrat'a atfedilmektedir.
Hipokrat Yemini'nin varlığı Hipokrat tıbbının, birbirlerine etik olarak sıkı hâlde bağlı bir grup profesyonel hekim tarafından yapıldığını göstermektedir. İsteyen öğrenciler bir miktar para ödeyerek Hipokrat'ın okuluna girer ve öğretmenleriyle sıkı bir iş-aile ilişkisi kurarak çalışırdı. Eğitim süreci genelde sözlü öğretimlerle geçerdi. Hipokrat'ın etmiş olduğu yeminayrıca o dönemde bir hekimin neler yapması ya da yapmaması konusunda pek çok şeyi kısıtlardı. "Benden ağı ( zehir ) isteyene onu vermeyeceğim" diyerek ötenaziye karşı olduğunu belirtmiş, "Bunun için yerimi ehline terkedeceğim" diyerek bilgi sahibi olmadığı hastalıkların tıbbın diğer dallarındaki hekimlere yönlendirmiştir.
Dört mizaç kuramı
Dönemin pek çok hekimi gibi Hipokrat ve çevresindekiler de varlığına inanıyordu. Bu kuramın kökeni Empedokles'in evrendeki her bir varlığın ateş, su, toprak ve hava olmak üzere dört ögeden oluştuğu ve bunların ıslaklık, kuruluk, ısı ve nemi temsil ettiği inancına dayanmaktadır. Bu dörtlü aynı zamanda kuru güzü, soğuk kışı, sıcak yazı ve yağışlı ilkbaharı simgeliyordu. Siyah güze, yeşil kışa, sarı yaza, kırmızı ilkbahara denk düşüyordu. Bazı kaynaklarda bu renkler kan alma, kusma gibi tıbbi terimleri karşılıyordu. Mizaçlar ve renkler arasındaki ilişkiye yönelik inançlar farklılık gösterse de, Hipokrat bir kişinin sağlığının ancak bu dört mizacın dengede olduğu zaman mükemmel olabileceğini düşünüyordu.
Aristo
Aristo, Klasik Çağ'da en etkili olan araştırmacılardan biriydi. Önceleri yaptığı doğal felsefe kuramsal olgulardan oluşuyor olsa da sonraki dönemlerde biyoloji ve tıp alanında yaptığı çalışma ve araştırmalar deneycilik, bijolojik neden-sonuç ilişkileri ve yaşamın çeşitliliği konusunda büyük mantıklılık ve kanıtlanabilirlik taşımaktaydı. Aristo, özellikle bitki ve hayvanların davranışsal özellikleri ile alışkanlıkları üzerine sayısız gözlem yaptı. Çevresindeki canlı varlıkları kategorilemek için büyük zaman harcadı. Yaşamı boyunca 540 canlı türünü sınıflandırdı ve yaklaşık 50 canlıyı tüm birimleriyle keserek inceledi.
Roma ve Hristiyanlığın etkileri
Yunan toplumlarıyla içinde bulundukları büyük kültürel etkileşim ve Yunanların yaşadığı pek çok yeri ele geçirmeleri nedeniyle Romalılar Yunan tıbbından pek çok şeyi alarak kullanmaya başladılar ve bunların pek çoğunu da geliştirdiler.
Tüm bu etkileşim sonucu Yunan tıbbının kuram ve kuralları önce Roma İmparatorluğu toprakları içinde daha sonra tüm Batı dünyasında yayılmaya başladı. Kavimler Göçü sonucunda hızla kan kaybetmeye başlayan Roma İmparatorluğu'nun sonunda yıkılması ile Katolik Kilisesi tarafından resmen desteklenen Galen'in tıp alanındaki, Yunan tıbbı üzerine kurulmuş çalışmaları, Rönesans'a kadar kabul gören tek öğreti oldu.
Notlar
- ^ Atlas of Anatomy, ed. Giunti Editorial Group, Taj Books LTD 2002, p. 9
- ^ Heinrich Von Staden, Herophilus: The Art of Medicine in Early Alexandria (Cambridge: Cambridge University Press, 1989), pp. 1-26.
- ^ Owsei Temkin, "What Does the Hippocratic Oath Say?," in "On Second Thought" and Other Essays in the History of Medicine (Baltimore: Johns Hopkins University Press, 2002), pp. 21-28.
- ^ Mason, A History of the Sciences pp 41
- ^ Mayr, The Growth of Biological Thought, pp 84-90, 135; Mason, A History of the Sciences, p 41-44
- ^ von Staden, "Liminal Perils: Early Roman Receptions of Greek Medicine," in Tradition, Transmission, Transformation, ed. F. Jamil Ragep and Sally P. Ragep with Steven Livesey (Leiden: Brill, 1996), pp. 369-418.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Antik Yunanistan da tip buyuk olcude Eski Misir tibbindan etkilenmistir Bu donemde Misirlilarin tip alanindaki ve sifali otlarla ilgili olarak bildikleri seylerin unu Odysseia da gorulebilir Kizil figurlu arivalos uzerinde resmedilmis bir hekim ve hastasi MO 470 lerden Louvre Tarihte ilk tip okulu Antik Yunan dunyasinda MO 700 yilinda Knidos da acildi Ilk anatomi arastirmacisi olan Alcmaeon bu okulda calisti ve arastirmalarini burada surdurdu Daha sonra Hipokrat Kos ta kendi tip okulunu kurdu Misir tibbina karsi duyduklari buyuk ilginin bilinmesine ragmen Antik Yunan tibbini dis etkilerden ayirarak inceleme girisimleri doneme ait bilgi ve kaynak yetersizligi nedeniyle oldukca kisitli kalmistir Antik Yunanlarin Misir tibbindan pek cok seyi kendi kulturlerine aktardigi kesin olmasina karsin bu Iskenderiye de bir Yunan tip okulunun acilmasi ile en ust duzeyine ulasmistir Hipokrat ve Hipokrat donemi tipHipokrat Hipokrat in birakmis oldugu yazili eserler kurdugu okulun da tibbi bilgi birikiminin cekirdegini olusturur Tum bu kulliyatin Hipokrat in kendi tarafindan yazildigina inanan arastirmacilar olsa da bugun pek cok kesim bunlarin Hipokrat in kendi donemi ve oncesinde yazilmis olan parcalari bir araya getirdigine inanmaktadir Bunlarin icinden hangisinin Hipokrat in kendisi tarafindan yazilmis oldugunu ayirmak olanaksiz oldugundan bugun tum icerik Hipokrat a atfedilmektedir Hipokrat Yemini nin varligi Hipokrat tibbinin birbirlerine etik olarak siki halde bagli bir grup profesyonel hekim tarafindan yapildigini gostermektedir Isteyen ogrenciler bir miktar para odeyerek Hipokrat in okuluna girer ve ogretmenleriyle siki bir is aile iliskisi kurarak calisirdi Egitim sureci genelde sozlu ogretimlerle gecerdi Hipokrat in etmis oldugu yeminayrica o donemde bir hekimin neler yapmasi ya da yapmamasi konusunda pek cok seyi kisitlardi Benden agi zehir isteyene onu vermeyecegim diyerek otenaziye karsi oldugunu belirtmis Bunun icin yerimi ehline terkedecegim diyerek bilgi sahibi olmadigi hastaliklarin tibbin diger dallarindaki hekimlere yonlendirmistir Dort mizac kuramiDort mizacin dengesi Mutsuz mutlu sinirli duygusuz Donemin pek cok hekimi gibi Hipokrat ve cevresindekiler de varligina inaniyordu Bu kuramin kokeni Empedokles in evrendeki her bir varligin ates su toprak ve hava olmak uzere dort ogeden olustugu ve bunlarin islaklik kuruluk isi ve nemi temsil ettigi inancina dayanmaktadir Bu dortlu ayni zamanda kuru guzu soguk kisi sicak yazi ve yagisli ilkbahari simgeliyordu Siyah guze yesil kisa sari yaza kirmizi ilkbahara denk dusuyordu Bazi kaynaklarda bu renkler kan alma kusma gibi tibbi terimleri karsiliyordu Mizaclar ve renkler arasindaki iliskiye yonelik inanclar farklilik gosterse de Hipokrat bir kisinin sagliginin ancak bu dort mizacin dengede oldugu zaman mukemmel olabilecegini dusunuyordu AristoAristo Klasik Cag da en etkili olan arastirmacilardan biriydi Onceleri yaptigi dogal felsefe kuramsal olgulardan olusuyor olsa da sonraki donemlerde biyoloji ve tip alaninda yaptigi calisma ve arastirmalar deneycilik bijolojik neden sonuc iliskileri ve yasamin cesitliligi konusunda buyuk mantiklilik ve kanitlanabilirlik tasimaktaydi Aristo ozellikle bitki ve hayvanlarin davranissal ozellikleri ile aliskanliklari uzerine sayisiz gozlem yapti Cevresindeki canli varliklari kategorilemek icin buyuk zaman harcadi Yasami boyunca 540 canli turunu siniflandirdi ve yaklasik 50 canliyi tum birimleriyle keserek inceledi Roma ve Hristiyanligin etkileriYunan toplumlariyla icinde bulunduklari buyuk kulturel etkilesim ve Yunanlarin yasadigi pek cok yeri ele gecirmeleri nedeniyle Romalilar Yunan tibbindan pek cok seyi alarak kullanmaya basladilar ve bunlarin pek cogunu da gelistirdiler Tum bu etkilesim sonucu Yunan tibbinin kuram ve kurallari once Roma Imparatorlugu topraklari icinde daha sonra tum Bati dunyasinda yayilmaya basladi Kavimler Gocu sonucunda hizla kan kaybetmeye baslayan Roma Imparatorlugu nun sonunda yikilmasi ile Katolik Kilisesi tarafindan resmen desteklenen Galen in tip alanindaki Yunan tibbi uzerine kurulmus calismalari Ronesans a kadar kabul goren tek ogreti oldu Notlar Atlas of Anatomy ed Giunti Editorial Group Taj Books LTD 2002 p 9 Heinrich Von Staden Herophilus The Art of Medicine in Early Alexandria Cambridge Cambridge University Press 1989 pp 1 26 Owsei Temkin What Does the Hippocratic Oath Say in On Second Thought and Other Essays in the History of Medicine Baltimore Johns Hopkins University Press 2002 pp 21 28 Mason A History of the Sciences pp 41 Mayr The Growth of Biological Thought pp 84 90 135 Mason A History of the Sciences p 41 44 von Staden Liminal Perils Early Roman Receptions of Greek Medicine in Tradition Transmission Transformation ed F Jamil Ragep and Sally P Ragep with Steven Livesey Leiden Brill 1996 pp 369 418