Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Arap Bürosu, Birinci Dünya Savaşı sırasında 1916'da kurulan ve 1920'de kapatılan Kahire İstihbarat Dairesi'nin bir departmanıydı ve amacı Orta Doğu'daki Arap bölgeleri hakkında propaganda ve istihbarat toplamak ve yaymaktı.
'nin 7 Ocak 1916 tarihli bir belgesine göre, Arap Bürosu "Yakın Doğu'daki İngiliz siyasi faaliyetlerini uyumlu hale getirmek...[ve] Dışişleri Bakanlığı, Hindistan Ofisi, Savunma Komitesi, Savaş Ofisi, Amirallik ve Hindistan Hükümeti'ni Alman-Türk Politikası'nın genel eğilimi hakkında eşzamanlı olarak bilgilendirmek" amacıyla kurulmuştur.
Bruce Westrate 1992'de yazdığı Arap Bürosu'nun tarihçesinde "teşkilat daha sonra İngiltere'nin I. Dünya Savaşı sırasında ve hemen sonrasında Orta Doğu politikasını korkunç bir şekilde kötü idare etmesinin suçunun çoğunu üstlenmiştir" diye yazmıştır.
Tarihçe
Ön Hazırlık
Aralık 1915'te Mısır'dan Hindistan'a kadar Orta Doğu'da yaptığı son turda, Alman ve Türk Hükûmetlerinin Orta Doğu'daki İngiliz çabalarına ve eylemlerine karşı İngiliz karşıtı savaş propagandasını yaygın bir şekilde dağıttığını keşfettiğini Londra'ya bildiren Mark Sykes'ın girişimiyle kurulmuştur. Sykes endişeliydi çünkü Orta Doğu'daki İngiliz komutanlıkları genellikle işbirliği yapmıyordu ve şimdiye kadar etkili bir karşı propaganda üretememişlerdi. Sykes, Alman ve Türk Orta Doğu politikası hakkında istihbarat toplamak, incelemek ve dağıtmak ve "Hintli olmayan Müslümanlar arasında Birleşik Krallık lehine propagandayı koordine etmek" için kendi himayesinde bir Londra ofisi kurulmasını önerdi.
Desteklenmesi
Sykes'ın önerisi Mısır ve Sudan'daki sivil ve askeri istihbarat direktörü tarafından memnuniyetle karşılandı. Clayton, böyle bir ofisin sadece düşman propagandasını keşfedip karşı koymakla kalmayıp, Orta Doğu'ya ilişkin daha geniş bir siyasi ve askeri bilgi koleksiyonunu denetleyebileceğine ve bunun karşılığında Kahire ve Londra'da Osmanlı'nın Arap topraklarına yönelik politika yapımını bilgilendirmek için kolay anlaşılır raporlar üretebileceğine inanıyordu.
Kuruluşu
Neticede bir uzlaşmaya varıldı. Ocak 1916'da Kahire'de Sudan İstihbaratı'nın bir departmanı olarak kurulan Arap Bürosu, Mısır'daki Yüksek Komiser'e (Henry McMahon) bağlıydı ve o da Londra'daki Dışişleri Bakanlığı ve Dışişleri Bakanı (Edward Grey) tarafından denetleniyordu. Bu departmanda, Clayton'ın Mısır'daki askeri istihbarat biriminde çalışan ve aynı görüşü paylaşan Orta Doğu uzmanları görev yapıyordu.
Büronun kuruluşuna gelen tepkiler
Clayton'ın Arap Bürosunu Kahire'de konumlandırmayı tercih etmesi, Basra Körfezi çevresindeki toprakları ve özellikle de Hindistan için tahıl üretimi amacıyla işgal etmeyi planladıkları Irak vilayetlerini kontrol etmelerine müdahale edilmesini istemeyen Hindistan Hükümeti ve Hindistan Dışişleri Bakanı'nın direnişiyle karşılaştı. Kuzey Körfezi çevresinde yeni keşfedilen petrol yatakları bölgeye olan ilgiyi daha da arttırdı. Ancak İngiltere'deki Donanma İstihbarat Müdürü Yüzbaşı , Clayton'ın konseptini destekliyor ve hükûmetin onayını istiyordu.
Kapatılması
daha sonra şöyle yazdı:
Kahire'deki Arap Bürosu, Majestelerinin Hükümetinin Suriye halkına felaket, Filistin Araplarına hayal kırıklığı ve Hicaz'a yıkım getiren bir politikayı benimsemesine yardımcı olduğu için 1920'de lağvedildi.
Osmanlı'nın cihat ilanı sonrası Arap Bürosunun kuruluşuna tesiri
İtilaf güçlerince tarafsız kalması için büyük çaba harcanmasına rağmen Almanya yanında savaşa girme kararı alan Osmanlı Devleti, savaşa fiili olarak katılmasının ardından savaşı yönlendirme noktasında daha evvel denemediği bir tedbir almış ve “cihad-ı ekber” ilan etmişti. Bu çerçevede aralarında İbni Suud ve İbni Reşid gibi Arap Yarımadası’nın önemli liderlerinin olduğu geniş bir coğrafyaya cihad beyannamesi resmi ellerden gönderilmeye başlanmıştı.
Cihadın muhtemel etkileri konusunda Türk liderlere umut vermekteyken başta İngiltere olmak üzere İtilaf kuvvetlerinin duyduğu endişeyi arttırmaktaydı. Zaten Hindistan Müslümanlarının Osmanlı Devleti'nin kötü gidişatı üzerine kaygıları özellikle Balkan Savaşları ve Trablusgarp Harbi döneminde artmıştı.
Buna karşılık İngiliz basını da karşı propaganda söylemlerini sonuna kadar kullanıyordu. İngiliz basınında yer verilen haberlerde ilan edilen cihadın meşruiyeti çürütülmeye çalışılıyordu. Öyle ki bu işin Almanya’nın Osmanlı Devleti’ne bir dayatması olduğu yönünde yapılan propaganda yanında birçok gazetede cihad ilanına dair haberlere ve resimlere rastlamak mümkündü. Hatta Amerikan basınında Şeyhülislam ve Enver Paşa tarafından imzalanmış bu beyannamelerin Şangay’da gizli bölmelerde bulunması haber değerine sahipti.
Kısacası savaşın başlamasından evvel başta İngiliz hakimiyet sahası olmak üzere Müslüman ahali üzerinde yürütülen propaganda Osmanlı Devleti'nin resmen savaşa girmesiyle ilan edilen “cihad-ı ekber” ile oldukça zorlayıcı bir propaganda yöntemine dönüşmüştü. Bu durum İngiliz yöneticilerinin karşı propaganda yöntemlerini geliştirmeleri için önemli gerekçeler oluşturmuştur. Ayrıca bu zorlama savaşın devamı müddetince Doğu'daki İngiliz politikasının şekillenmesinde önemli rol oynayan Mark Sykes'ın ortaya atacağı yeni bir istihbarat birimi fikrinin oluşmasında etkili bir gerekçe olacaktır.
Arap Bürosu'nda çalışan başlıca kişiler
Arap Bürosu'nun başına atandı. Bir deniz istihbarat subayı olan Arap Bürosu'nun müdür vekili, ise yardımcısıydı. , , , Philip Graves, Gertrude Bell, , , Thomas Edward Lawrence, ve de Arap Bürosu'nun üyesiydiler.
Kaynakça
Dipnot
- ^ a b Westrate, p.xii
- ^ Committee of Defence Paper, "Establishment of an Arab Bureau in Cairo", 7 January 1916, FO882/2 ArB/16/4, quoted in Polly Mohs, Military Intelligence and the Arab Revolt (New York, 2008) p. 34.
- ^ Memorandum by Sykes, 23 December 1915, British Foreign Office 882/2 ARB/15/4, fos 1-14. quoted in Polly Mohs, Military Intelligence and the Arab Revolt (New York, 2008), p. 33.
- ^ Polly Mohs, Military Intelligence in the Arab Revolt, (New York, 2008), p. 34.
- ^ Polly Mohs, Military Intelligence in the Arab Revolt, (New York, 2008), pp. 34–36.
- ^ Kent, Marian (27 Temmuz 2005). The Great Powers and the End of the Ottoman Empire. Routledge. ss. 180-. ISBN .
- ^ Westrate, Bruce C. (1 Kasım 2010). Arab Bureau: British Policy in the Middle East, 1916–1920. Pennsylvania State University Press. ISBN .
- ^ a b c d e Ü. Gülsüm Polat (2010). Türk-Alman Propagandası Karşısında Arap Bürosu’nun Kuruluşu. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, XXVI(), 97-132.
Alıntı
- A Peace to End All Peace, David Fromkin, Avon Books, New York, 1990.
- Arabian Personalities of the Early Twentieth Century with a new Introduction by Robin Bidwell (Bureau's Handbooks tarafından yeniden basıldı) The Oleander Press 1986, .
- Military Intelligence and the Arab Revolt: The First Modern Intelligence War, Polly Mohs, Routledge, New York, 2008.
- The Arab Bureau, Bruce Westrate, Penn State Press, 1992.
Dış bağlantılar
- Seikaly, Samir: Arab Bureau, in: 1914-1918-online. International Encyclopedia of the First World War.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Arap Burosu Birinci Dunya Savasi sirasinda 1916 da kurulan ve 1920 de kapatilan Kahire Istihbarat Dairesi nin bir departmaniydi ve amaci Orta Dogu daki Arap bolgeleri hakkinda propaganda ve istihbarat toplamak ve yaymakti Arap Burosu gorev tanimi Buro nun kurulmasi icin yapilan ilgili departmanlar arasi toplantida 7 Ocak 1916Yarbay Thomas Edward Lawrence Arabistanli Lawrence 1888 1935 solda David George Hogarth 1862 1927 ve Yarbay Ingiltere Disisleri Bakanligi Arap Burosu nda Kahire Mayis 1918 nin 7 Ocak 1916 tarihli bir belgesine gore Arap Burosu Yakin Dogu daki Ingiliz siyasi faaliyetlerini uyumlu hale getirmek ve Disisleri Bakanligi Hindistan Ofisi Savunma Komitesi Savas Ofisi Amirallik ve Hindistan Hukumeti ni Alman Turk Politikasi nin genel egilimi hakkinda eszamanli olarak bilgilendirmek amaciyla kurulmustur Bruce Westrate 1992 de yazdigi Arap Burosu nun tarihcesinde teskilat daha sonra Ingiltere nin I Dunya Savasi sirasinda ve hemen sonrasinda Orta Dogu politikasini korkunc bir sekilde kotu idare etmesinin sucunun cogunu ustlenmistir diye yazmistir TarihceOn Hazirlik Aralik 1915 te Misir dan Hindistan a kadar Orta Dogu da yaptigi son turda Alman ve Turk Hukumetlerinin Orta Dogu daki Ingiliz cabalarina ve eylemlerine karsi Ingiliz karsiti savas propagandasini yaygin bir sekilde dagittigini kesfettigini Londra ya bildiren Mark Sykes in girisimiyle kurulmustur Sykes endiseliydi cunku Orta Dogu daki Ingiliz komutanliklari genellikle isbirligi yapmiyordu ve simdiye kadar etkili bir karsi propaganda uretememislerdi Sykes Alman ve Turk Orta Dogu politikasi hakkinda istihbarat toplamak incelemek ve dagitmak ve Hintli olmayan Muslumanlar arasinda Birlesik Krallik lehine propagandayi koordine etmek icin kendi himayesinde bir Londra ofisi kurulmasini onerdi Desteklenmesi Sykes in onerisi Misir ve Sudan daki sivil ve askeri istihbarat direktoru tarafindan memnuniyetle karsilandi Clayton boyle bir ofisin sadece dusman propagandasini kesfedip karsi koymakla kalmayip Orta Dogu ya iliskin daha genis bir siyasi ve askeri bilgi koleksiyonunu denetleyebilecegine ve bunun karsiliginda Kahire ve Londra da Osmanli nin Arap topraklarina yonelik politika yapimini bilgilendirmek icin kolay anlasilir raporlar uretebilecegine inaniyordu Kurulusu Neticede bir uzlasmaya varildi Ocak 1916 da Kahire de Sudan Istihbarati nin bir departmani olarak kurulan Arap Burosu Misir daki Yuksek Komiser e Henry McMahon bagliydi ve o da Londra daki Disisleri Bakanligi ve Disisleri Bakani Edward Grey tarafindan denetleniyordu Bu departmanda Clayton in Misir daki askeri istihbarat biriminde calisan ve ayni gorusu paylasan Orta Dogu uzmanlari gorev yapiyordu Buronun kurulusuna gelen tepkiler Clayton in Arap Burosunu Kahire de konumlandirmayi tercih etmesi Basra Korfezi cevresindeki topraklari ve ozellikle de Hindistan icin tahil uretimi amaciyla isgal etmeyi planladiklari Irak vilayetlerini kontrol etmelerine mudahale edilmesini istemeyen Hindistan Hukumeti ve Hindistan Disisleri Bakani nin direnisiyle karsilasti Kuzey Korfezi cevresinde yeni kesfedilen petrol yataklari bolgeye olan ilgiyi daha da arttirdi Ancak Ingiltere deki Donanma Istihbarat Muduru Yuzbasi Clayton in konseptini destekliyor ve hukumetin onayini istiyordu Kapatilmasi daha sonra soyle yazdi Kahire deki Arap Burosu Majestelerinin Hukumetinin Suriye halkina felaket Filistin Araplarina hayal kirikligi ve Hicaz a yikim getiren bir politikayi benimsemesine yardimci oldugu icin 1920 de lagvedildi Osmanli nin cihat ilani sonrasi Arap Burosunun kurulusuna tesiriItilaf guclerince tarafsiz kalmasi icin buyuk caba harcanmasina ragmen Almanya yaninda savasa girme karari alan Osmanli Devleti savasa fiili olarak katilmasinin ardindan savasi yonlendirme noktasinda daha evvel denemedigi bir tedbir almis ve cihad i ekber ilan etmisti Bu cercevede aralarinda Ibni Suud ve Ibni Resid gibi Arap Yarimadasi nin onemli liderlerinin oldugu genis bir cografyaya cihad beyannamesi resmi ellerden gonderilmeye baslanmisti Cihadin muhtemel etkileri konusunda Turk liderlere umut vermekteyken basta Ingiltere olmak uzere Itilaf kuvvetlerinin duydugu endiseyi arttirmaktaydi Zaten Hindistan Muslumanlarinin Osmanli Devleti nin kotu gidisati uzerine kaygilari ozellikle Balkan Savaslari ve Trablusgarp Harbi doneminde artmisti Buna karsilik Ingiliz basini da karsi propaganda soylemlerini sonuna kadar kullaniyordu Ingiliz basininda yer verilen haberlerde ilan edilen cihadin mesruiyeti curutulmeye calisiliyordu Oyle ki bu isin Almanya nin Osmanli Devleti ne bir dayatmasi oldugu yonunde yapilan propaganda yaninda bircok gazetede cihad ilanina dair haberlere ve resimlere rastlamak mumkundu Hatta Amerikan basininda Seyhulislam ve Enver Pasa tarafindan imzalanmis bu beyannamelerin Sangay da gizli bolmelerde bulunmasi haber degerine sahipti Kisacasi savasin baslamasindan evvel basta Ingiliz hakimiyet sahasi olmak uzere Musluman ahali uzerinde yurutulen propaganda Osmanli Devleti nin resmen savasa girmesiyle ilan edilen cihad i ekber ile oldukca zorlayici bir propaganda yontemine donusmustu Bu durum Ingiliz yoneticilerinin karsi propaganda yontemlerini gelistirmeleri icin onemli gerekceler olusturmustur Ayrica bu zorlama savasin devami muddetince Dogu daki Ingiliz politikasinin sekillenmesinde onemli rol oynayan Mark Sykes in ortaya atacagi yeni bir istihbarat birimi fikrinin olusmasinda etkili bir gerekce olacaktir Arap Burosu nda calisan baslica kisilerArap Burosu nun basina atandi Bir deniz istihbarat subayi olan Arap Burosu nun mudur vekili ise yardimcisiydi Philip Graves Gertrude Bell Thomas Edward Lawrence ve de Arap Burosu nun uyesiydiler KaynakcaDipnot a b Westrate p xii Committee of Defence Paper Establishment of an Arab Bureau in Cairo 7 January 1916 FO882 2 ArB 16 4 quoted in Polly Mohs Military Intelligence and the Arab Revolt New York 2008 p 34 Memorandum by Sykes 23 December 1915 British Foreign Office 882 2 ARB 15 4 fos 1 14 quoted in Polly Mohs Military Intelligence and the Arab Revolt New York 2008 p 33 Polly Mohs Military Intelligence in the Arab Revolt New York 2008 p 34 Polly Mohs Military Intelligence in the Arab Revolt New York 2008 pp 34 36 Kent Marian 27 Temmuz 2005 The Great Powers and the End of the Ottoman Empire Routledge ss 180 ISBN 978 1 135 77800 2 Westrate Bruce C 1 Kasim 2010 Arab Bureau British Policy in the Middle East 1916 1920 Pennsylvania State University Press ISBN 978 0 271 04009 7 a b c d e U Gulsum Polat 2010 Turk Alman Propagandasi Karsisinda Arap Burosu nun Kurulusu Ataturk Arastirma Merkezi Dergisi XXVI 97 132 Alinti A Peace to End All Peace David Fromkin Avon Books New York 1990 Arabian Personalities of the Early Twentieth Century with a new Introduction by Robin Bidwell Bureau s Handbooks tarafindan yeniden basildi The Oleander Press 1986 0 906672 39 2 Military Intelligence and the Arab Revolt The First Modern Intelligence War Polly Mohs Routledge New York 2008 The Arab Bureau Bruce Westrate Penn State Press 1992 Dis baglantilarSeikaly Samir Arab Bureau in 1914 1918 online International Encyclopedia of the First World War